Staw biodrowy to dla wielu lekarzy i fizjoterapeutów temat tabu. Jak prowadzić odpowiednio rehabilitację, jaki odstęp czasu powinien być zachowany między operacją a wczesną rehabilitacją. Czy właściwe jest wdrażanie ćwiczeń siłowych.
Wszystko zależne jest od stanu pacjenta, jego wieku i oczywiście wcześniejszej sprawności fizycznej. Wiadomo, że pacjent, który prowadził siedzący tryb życia i nie był skory do ćwiczeń znacznie gorzej będzie reagować na trening rehabilitacyjny i wolniej będzie absorbować wzorce ruchowe, a przy tym jego powrót do zdrowia będzie dłuższy niż u “Kowalskiego”, który ćwiczył na siłowni 3 razy w tygodniu i szedł/jechał rowerem do pracy.
Postępowanie w przypadku urazów stawu biodrowego znacznie się rozwinęło się w ostatnich latach wraz z rozwojem technik artroskopowych. Te ostatnie postępy w chirurgii wymagają ustanowienia nowych technik rehabilitacji, które są zgodne z kilkoma podstawowymi zasadami:
(1) odpowiednie tempo podczas gojenia się tkanek miękkich
(2) kontrola obrzęku i bólu w celu ograniczenia hamowania i atrofii mięśni
(3) progresywne, w aspekcie zakresu ruchu (ROM),
(4) ograniczenia w obciążaniu,
(5) wczesna inicjacja aktywności mięśniowej i kontrola nerwowo – mięśniowa,
(6) progresywne wzmacnianie kończyn dolnych i przekwalifikowanie receptorów proprioceptywnych,
(7) trening sercowo-naczyniowy
(8) trening sportowy.
W produkcie zawarto ją w formie metylokobalaminy-najbardziej aktywnej formy.
Powyższe protokoły to kluczowe aspekty, które są kluczowe do podjęcia odpowiedniej rehabilitacji i prowadzenia jej we właściwy sposób. Wytyczne te będą ewoluować, gdy będziemy dowiadywać się więcej o stawie biodrowym i otaczających go mięśniach. Edukacja jest najważniejsza, zarówno pacjenta jak i samego lekarza czy fizjoterapeuty.
Chociaż wytyczne dotyczące rehabilitacji po artroskopii stawu biodrowego wciąż ewoluują, ogólnym celem pozostaje przywrócenie pacjenta do poziomu aktywności sprzed urazu. Obejmuje to przywrócenie normalnego zakresu ruchu, chodu i siły, aby umożliwić powrót do czynności funkcjonalnej. Naprawiona tkanka musi być odpowiednio zabezpieczona, aby umożliwić gojenie i zapobiec nadmiernemu naprężeniu tkanki. Jednak przedłużone unieruchomienie nie jest pożądane ze względu na liczne szkodliwe skutki, w tym zanik mięśni, zwyrodnienie chrząstki stawowej, utratę siły więzadeł i nadmierne niekorzystne tworzenie się kolagenu.
Wczesne uruchomienie i zwiększenie zakresu ruchomości (ROM) jest inicjowane, aby przywrócić ruch stawu i zapobiec bliznowaceniu tkanki w stawie. ROM rozpoczyna się w dniu operacji przy użyciu maszyny do ciągłego ruchu pasywnego (CPM), ćwiczeń pasywnych, prowadzonych przez fizjoterapeutę i stacjonarnego roweru. CPM jest używany od 8 do 12 godzin dziennie przez 4 tygodnie (tak powinien wyglądać standardowy protokół w szpitalu, jednakże nie zawsze tak jest, czego skutkiem jest zdecydowanie dłuższa rehabilitacja). Pasywna pamięć ROM powinna skupiać się na przywracaniu rotacji wewnętrznej, zginania i progresywnego rozciągania mięśnia gruszkowatego. Rozciąganie mięśni biodrowo-lędźwiowych rozpoczyna się na początku 2 tygodnia (dzień 8). Rower stacjonarny z minimalnym oporem wykonywany jest przez 20 minut dziennie począwszy od dnia zabiegu. Naprawdę nie ma się czego bać, pacjent może odczuwać strach przed powrotem do ruchu, co jest całkowicie normalne. Zadaniem lekarza jest uświadomienie go o bezpieczeństwie i benefitach płynących z wczesnej aktywacji.
Początkowe wzmacnianie powinno koncentrować się na mięśniu pośladkowym środkowym i stabilizatorach kręgosłupa, unikając jednocześnie stanów bólowych (stresowych) odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Wzmocnienie izometryczne pośladków, mięśni czworogłowych, ścięgien podkolanowych i poprzecznych brzucha powinno rozpocząć się w dniu operacji.
Po operacji zgięcie jest ograniczone do 90 ° na okres 10 dni, aby chronić staw przed uderzeniem. Orteza jest używana przez 10 dni w celu ograniczenia zgięcia biodra i ochrony w przypadku upadku. Obrzęk i ból są kontrolowane za pomocą lodu i NLPZ. Jak stwierdzono stan zapalny dla organizmu jest czymś co sam może zwalczyć więc zbyt wielka ingerencja w regenerację nie jest tu wskazana. Jednakże wszystko zależy od pacjenta. Jeśli stan pacjenta jest bardziej wymagający specjalista musi użyć bardziej zaawansowanych sposobów leczenia. Wczesna pamięć ROM jest inicjowana w dniu operacji, by zachować jej jak najlepszy zakres. Zaawansowane ćwiczenia wzmacniające i proprioceptywne są realizowane stopniowo od 6 do 12 tygodnia. Na tym etapie nacisk kładzie się na ruchy obrotowe i boczne. Należy zachować szczególną ostrożność, aby uniknąć uderzenia w staw i zapalenia biodrowo-lędźwiowego. Sprawność na tle sercowo-naczyniowej wydolności uzyskuje się dzięki rowerowi stacjonarnemu z oporem, w przedziale 5 tygodni; maszyna eliptyczna i schody są dodawane w 7. tygodniu. Trening sportowy rozpoczyna się między 13. a 17. tygodniem. Wszelkie braki w pamięci ROM, sile, mocy i zwinności należy rozwiązać przed powrotem do zawodów.
Witamina D3 to jedna z najważniejszych substancji dla organizmu człowieka.
Mikrozłamanie
Program rehabilitacji po mikrozłamaniach w celu leczenia ubytków chrząstki ma kluczowe znaczenie dla optymalnego powrotu do zdrowia po operacji. Rehabilitacja ma na celu promowanie idealnego środowiska fizycznego, w którym nowo rekrutowane mechaniczne komórki macierzyste ze szpiku kostnego mogą różnicować się w odpowiednie linie komórkowe podobne do chrząstki stawowej. Wielkość i anatomiczne umiejscowienie zmiany w chrząstce będą determinować specyficzny postęp rehabilitacji.
Po naprawie przedniej torebki, wyprost i rotacja zewnętrzna są ograniczone do neutralnego przez 3 tygodnie, po czym następuje 3 tygodnie delikatnego ruchu. Uważa się, że po 4 tygodniach w biodrze tworzy się blizna i nie będzie podlegać znacznemu wydłużeniu. Okłady na stopy są stosowane w celu utrzymania neutralnej rotacji biodra, gdy pacjent leży w łóżku i poza szyną CPM przez 3 tygodnie.
Podsumowanie
W przeszłości rehabilitacja po artroskopii stawu biodrowego nie była dobrze rozumiana. Podczas gdy procedury chirurgiczne nadal się rozwijają, lekarze już przekraczają granice, aby jak najszybciej przywrócić zdrowie i pełen zakres ruchu. Wraz z ewolucją protokołów pooperacyjnych istotne jest przestrzeganie podstawowych wytycznych rehabilitacji. Początkowo należy wziąć pod uwagę ograniczenia gojenia tkanek miękkich, koncentrując się na kontrolowaniu obrzęku i bólu, przywracaniu ROM i zapobieganiu atrofii mięśni. Gdy następuje fizjologiczny proces gojenia, rehabilitacja musi obejmować stopniowe wzmacnianie kończyn dolnych, przekwalifikowanie proprioceptywne i trening sportowy.
Bibliografia
- B.T. Kelly, J.W. Riley, M.J.Hip arthroscopy: current indications, treatment options, and management issues Am J Sports Med, 31 (2003), pp. 1020-1037
- W.H. Akeson, Sl-Y. Woo, D. AmielThe connective tissue response to immobility: Biochemical changes in periarticular connective tissue of the immobilized rabbit knee Clin Orthop, 93 (1973), pp. 356-6
- E. Dehne, R. ToryTreatment of joint injuries by immediate mobilization, based upon the spinal adaptation concept Clin Orthop, 77 (1971), pp. 218-232
