Dihydrosteron (DHT) – hormon alfa samca - Testosterone Wiedza

Kategorie

Najczęściej czytane

Dihydrosteron (DHT) – hormon alfa samca

W królestwie zwierząt samce alfa są prawdziwymi istotami i zwykle prowadzą niezwykle brutalną egzystencję nieustannie broniąc swojego terytorium i samic swojego gatunku, z którymi się rozmnażają. U ludzi samiec alfa jest bardziej typem osobowości, który zwykle opisuje kogoś, kto jest pewny siebie, zdeterminowany, konkurencyjny. Wśród ludzi, tak zwane „samce alfa” cechują się męskim wyglądem, udana kariera oraz większym zainteresowaniem kobiet. Z punktu widzenia biochemii i neurofizjologii, zachowania, cechy charakteru ludzi jak i nawet, miłość są tylko reakcjami chemicznymi. Czy więc istnieje hormon, który jest w stanie zrobić z beta mężczyzny prawdziwego alfa? – tak, i nazywa się on – dihydrotestosteron.

 

Czym jest? (trochę fizjologii)

Dihydrotestosteron (DHT) należy do hormonów androgenowych. Androgen to hormon płciowy, który promuje rozwój i utrzymanie męskich cech płciowych. Testosteron jest głównym wydzielanym androgenem u mężczyzn. Androgeny mają zarówno działanie maskulinizujące (rozwój drugorzędowych męskich cech płciowych, w tym porost włosów), jak i anaboliczne (wzrost masy i siły mięśni szkieletowych) [1].

DHT jest zredukowanym 5α-metabolitem testosteronu, który jest głównie przekształcany z niego w narządach docelowych, takich jak prostata, skóra i wątroba. Synteza może również zachodzić z innych prekursorów, ale te szlaki, chociaż potencjalnie ważne w niektórych tkankach (np. w prostacie), są nieznaczne. Wewnątrzkomórkowy DHT jest silniejszym agonistą androgennym niż testosteron, a jego obecność w niektórych tkankach, takich jak prostata, jest niezbędna do pełnego rozwoju i funkcjonowania narządu. Poziomy krążącego DHT mają znacznie mniejsze znaczenie niż testosteron dla optymalizacji wewnątrzkomórkowych stężeń DHT ze względu na obecność enzymu 5α-reduktazy (SRD5A; typy I i II) – odpowiada on za przekształcenie testosteronu do DHT [2].

 

Rys. 1: Metabolizm DHT
Źródło: Ronald S. Swerdloff, Robert E. Dudley, Stephanie T. Page, Christina Wang, Wael A. Salameh, Dihydrotestosterone: Biochemistry, Physiology, and Clinical Implications of Elevated Blood Levels, Endocrine Reviews, Volume 38, Issue 3, 1 June 2017, Pages 220–254

 

DHT powstający w tkankach obwodowych jest intensywnie metabolizowany, zanim jego metabolity pojawią się w krążeniu. Metabolizm DHT do nieaktywnych steroidów zachodzi głównie poprzez początkowe działanie dehydrogenazy 3α-17β-hydroksysteroidowej (3α-HSD) i dehydrogenazy 3β-17β-hydroksysteroidowej (3β-HSD) w wątrobie, jelitach, skórze i tkankach wrażliwych na androgeny. Późniejsza koniugacja przez 5′-difosfo (UDP)-glukuronylotransferazę urydyny (UGT) jest głównym szlakiem eliminacji metabolitów DHT z moczem i żółcią, a lokalnie jest głównym nieodwracalnym etapem ochrony tkanek przed wysokimi stężeniami tego silnego androgenu [4].

W działaniu DHT pośredniczy wewnątrzkomórkowy receptor androgenowy. Przechodzi on przez błonę komórkową i wiąże się z receptorem androgenowym w cytoplazmie komórki. Ta interakcja inicjuje kaskadę prowadzącą od transportu kompleksu ligand-receptor androgenowy do jądra, gdzie działa jako czynnik transkrypcyjny zmieniający ekspresję genów [6].

Całkowity klirens metaboliczny DHT i jego metabolizm w mięśniach i tkance tłuszczowej zdrowych mężczyzn oceniano w odpowiedzi na DHT podany dożylnie. Całkowity średni klirens metaboliczny DHT wynosił około 70% klirensu testosteronu, co wskazuje na nieco dłuższy czas przebywania DHT. Metabolizm DHT był znacznie aktywniejszy w tkance tłuszczowej w porównaniu z testosteronem, a konwersja testosteronu do DHT w mięśniach była niewielka [5].

 

Pewność siebie i oporność na strach

Strach jest cecha oddalająca mężczyznę od ustalonego celu, tym samym obniżając poczucie pewności. Czy DHT może eliminować dane uczucie?

Strach, jak i inne uczucia są regulowane przez szeroki wachlarz reakcji chemicznych, zachodzących w naszym organizmie. Na strach mogą wpływać takie hormony i neuroprzekaźniki, jak: glutaminian, noradrenalina i adrenalina oraz, co może się okazać intersujące, estrogeny [7].

 

W jaki sposób DHT może pokonać strach?

 

Agonizm GABA

DHT poprzez wiązanie się z receptorami androgenowymi oraz poprzez przekształcanie się w jego metabolit 3alfa-diol (agonista GABA) ma silne działanie przeciwlękowe, przeciwzmęczeniowe, przeciwunikowe i obniża poczucie bezradności [8].

 

Aktywacja receptorów androgenowych

Spadek gęstości receptorów androgenowych w hipokampie z powodu stresu powoduje zwiększony niepokój [9]. Oznacza to, że niektórzy mężczyźni potrzebują większych stężeń androgenów, by osiągnąć silne działanie przeciwlękowe. Androgen sam z siebie może również zwiększać gęstość receptorów androgenowych. Dużo informacji o receptorach androgenowych znajdziesz w artykule Mikolaja Żeglińskiego.

 

Obniżenie serotoniny

Testosteron zmniejsza niepokój poprzez obniżenie poziomu serotoniny, ponieważ serotonina może u niektórych pogłębiać niepokój. Hamowanie MAO-A, a tym samym zwiększanie poziomu serotoniny, wzmacnia zachowania antyspołeczne i gwałtowne wobec innych [12].

 

Zwiększenie dopaminy

Testosteron zwiększa poziom dopaminy, najprawdopodobniej poprzez konwersję do DHT [11]. Dopamina poprawia samopoczucie, motywuje. Dopamina jest substancją chemiczną, która pośredniczy w odczuwaniu przyjemności w mózgu. Uwalnia się w przyjemnych sytuacjach i pobudza do poszukiwania przyjemnej aktywności lub zajęcia. Oznacza to, że jedzenie, seks i kilka nadużywanych narkotyków są również stymulatorami uwalniania dopaminy w mózgu, szczególnie w obszarach takich jak jądro półleżące i kora przedczołowa.

Poprawia przepływ krwi w mózgu

Na temat krążenia krwi w mózgu można przeczytać więcej w moim artykule.

Testosteron poprawia przepływ krwi w mózgu poprzez aktywację receptorów androgenowych [10].

DHT działa uspokajająco i eliminuje wszelkie lęki i niepokój. Wydaje się, że sprawia to, że jesteś obojętny wobec negatywnych skutków, takich jak zastraszanie, trema, dbanie o to, co myślą inni itp. Ale to nie osłabia pozytywnych uczuć. DHT pozwala się czuć jak anhedon dopaminergiczny. Jakby twoje emocje były odporne na strach i niepokój.

DHT ma również do tego czynnik motywujący, dzięki czemu po prostu robisz to, co należy zrobić i nie czujesz się przytłoczony lub wyczerpany.

DHT a męski wygład

 

Sylwetka

Ekspresja receptora androgenowego odbywa się w różnych tkankach w celu osiągnięcia swoistych funkcji fizjologicznych. Jednym z celów androgenów są mięśnie szkieletowe, a suprafizjologiczne dawki androgenów zwiększają masę i siłę mięśni,  jest to wiele razy udowodnione naukowo [13,14]. Wyniki badań [15] pokazują, że DHT zwiększa syntezę białek i transport niezbędnych aminokwasów do szybko kurczących się wiązek włókien mięśniowych, podczas gdy testosteron nie. Te odkrycia potwierdzają i wzmacniają sugestię, że DHT może być lepszym hormonem w leczeniu stanów sarkopenii mięśni niż testosteron. Co również jest ciekawe, DHT ma 4 razy większe powinowactwo do AR (receptorów androgenowych) niż testosteron. Dysocjacja testosteronu od receptorów jest 3-5 razy większa niż DHT (co oznacza, że DHT wywiera znacznie silniejszy wpływ na receptor niż testosteron) [3].

Środki dopingowe z wysokim indeksem androgenowym, cieszą się popularnością wśród kulturystów, szczególnie przed zawodami, ponieważ DHT posiada duży potencjał w redukcji tkanki tłuszczowej. DHT Hamuje proliferację i różnicowanie adipocytów, co zapobiega nadmiernemu tworzeniu się komórek tłuszczowych [3], stymuluje lipolizę [3], reguluje lipogenezę, która zmniejsza konwersję węglowodanów do tłuszczu [3], zapobiega obniżeniu poziomu receptora leptyny [16].

 

Wysokie DHT: czas się żegnać z włosami?

Bardzo często, wypadanie włosów, bądź inaczej, alopecja, wiąże się z oddziaływaniem DHT na skórę głowy. Czy to na pewno jest prawda? W dwóch badaniach wysoki poziom DHT był powiązany z szybszym tempem utraty włosów [17, 18].

Coraz częściej można zauważyć wzmianki o pozytywnym wpływie DHT na zdrowie włosów niż negatywnym. DHT nie powoduje wypadania włosów. Potwierdza to fakt, że mężczyźni, którzy są narażeni na wyjątkowo wysoki poziom DHT w odpowiedzi na codzienne stosowanie DHT przez długi czas, nie doświadczyli trądziku, łysienia męskiego androgenowego ani innych patologii skóry związanych z androgenami [21]. Są również dowody, że DHT stymuluje odrost włosów [22].

Jeśli nie DHT to co może powodować utratę włosów? Pytanie pozostaje otwarte, ale są pewne przesłanki, że może to być związane z IGF-1, paleniem, COVID-19, relatywnymi formami tlenu, mikrobiomem skóry i przede wszystkim ze stresem.

Co do zarostu na twarzy, istnieją dowody na to, że liniowe tempo wzrostu włosów, czyli jak szybko rośnie twoja broda, zależy od ilości wytwarzanego dihydrotestosteronu [19, 20]. Powiązanie pomiędzy wzrostem brody a DHT raczej nie zostawia wątpliwości.

Acne (trądzik)

Informacje na temat trądziku są bardzo zróżnicowane, ale w praktyce zwiększona ilość androgenów skutkuje nasilonymi objawami acne, szczególnie na twarzy i plecach. Dopóki tematyka jest w trakcie badań, prawdziwy alfa samiec nie powinien się bać DHT, ponieważ, w przypadku, gdy będzie udowodnione jego negatywne działanie na stan skóry, trądzik nie będzie widoczny pod długą gęstą brodą 😊

 

DHT a męskie zdrowie

 

Bądź alfa w łóżku

Dihydrotestosteron robi nas bardziej atrakcyjnymi dla kobiet, więc ten potencjał alfa samiec musi wykorzystać i dobrze się sprawdzić pod kątem intymnym. I tu znowu DHT nie zawodzi.

Dane badan silnie wskazują na rolę endogennego DHT w utrzymaniu prawidłowych funkcji seksualnych i ejakulacyjnych oraz pożądania seksualnego [23]. W rzeczywistości wykazano, że jest to prawdą. Wśród zdrowych młodych mężczyzn stężenie DHT w surowicy okazało się jedynym niezależnym predyktorem częstotliwości orgazmu, zastępującym ogólne funkcje seksualne mężczyzn [24].

Hamowanie syntezy DHT zaburza wzrost ciał jamistych i relaksację mięśni gładkich, polepsza funkcję śródbłonka i zwiększa odkładanie tkanki łącznej. To wszystko przyczynia się do zaburzeń erekcji, nawet przy fizjologicznym poziomie całkowitego testosteronu [25].

Ekstrakt z Maca od Apollo’s Hegemony na poprawę libido – KUP TUTAJ

Czy w rzeczywistości DHT  wywołuje rak prostaty?

Wpływ DHT na ryzyko rozwoju raku prostaty jest dwuznaczny. DHT ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju prostaty, ale może również przyczynić się do łagodnego powiększenia męskiego narządu [26]. Chociaż androgeny wspierają wzrost, proliferację i progresję agresywnego raka prostaty, nie ma dowodów, że podwyższony poziom krążących androgenów przyczynia się do ryzyka rozwoju nowotworu. Wręcz przeciwnie, istnieją mocne dowody na to, że poziomy krążącego DHT nie są związane ze zwiększonym ryzykiem raka prostaty Z drugiej strony, mężczyźni z niższym poziomem DHT są bardziej narażeni na powstanie tej patologii; mają zaawansowaną postać raka prostaty i występuje wśród nich zmniejszony wskaźnik przeżycia w przypadku raka prostaty [27]. Bazując na wyżej przedstawionych danych, można się nie obawiać dihydrotestosteronu pod względem zdrowia prostaty.

Zdrowie ogólne

Mężczyźni są 3-20 razy mniej narażeni na stwardnienie rozsiane, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, Hashimoto, Gravesa, Sjogrena i inne choroby autoimmunologiczne. Po części może to wynikać z funkcjonowania hormonów męskich o działaniu ochronnym przed chorobami autoimmunologicznymi [28].

W modelach zwierzęcych DHT był przydatny w leczeniu chorób autoimmunologicznych, takich jak stwardnienie rozsiane, zapalenie gruczołu krokowego, zapalenie Gravesa i zapalenie błony naczyniowej oka poprzez równoważenie układu odpornościowego. Może w szczególności obniżać liczbę limfocytów T pomocniczych, które są wyższe w chorobach autoimmunologicznych [28].

Dane randomizowane, kontrolowane, podwójnie ślepe badanie dostarcza dowodów na to, że specyficznie DHT (i w znacznie mniejszym stopniu testosteron) poprawia wrażliwość na insulinę i obniża poziom leptyny w osoczu, bez zauważalnych skutków ubocznych.[29] Terapia testosteronem spowodowała łagodny przerost guzkowy gruczołu krokowego podczas biopsji, w momencie gdy DHT nie.

Androgeny, zwłaszcza DHT, zwiększają ekspresję i aktywność receptora insuliny oraz zwiększają syntezę glikogenu i wychwyt cholesterolu w wątrobie [25].

Wyższe poziomy DHT wiązały się z mniejszą ilością złogów tłuszczu w sercach mężczyzn z chorobą wieńcową  [30].

Niższy poziom DHT i testosteronu powodował zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych u mężczyzn poddawanych leczeniu obniżającemu testosteron raka prostaty. Starsi mężczyźni z wyższym poziomem DHT mają mniejszą śmiertelność z powodu chorób serca [31].

Podawanie DHT przez okres do 2 lat u zdrowych mężczyzn nie powodowało żadnych zdarzeń zakrzepowych ani szkodliwych zmian w stężeniu cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL i LDL ani trójglicerydów. Również wyjątkowo wysoki poziom DHT nie był związany ze zmianą pogrubienia warstwy środkowej i środkowej prawej tętnicy szyjnej [21, 3].

 

Jak zwiększyć poziom DHT?

 

Przechodzimy do najciekawszej części i w tym najbardziej przydatnej, w jaki sposób możemy zwiększyć poziom DHT?

#1 DHT jest pochodną testosteronu, więc należy się skupić na optymalizacji jego wydzielania

#2 Więcej węglowodanów

Węglowodany, a zwłaszcza uwalnianie insuliny, zwiększają produkcję DHT [35]. Ale nie sama insulina jest ważna, ludzie na diecie niskowęglowodanowej mają mniej DHT, niż osoby na diecie wysokowęglowodanowej [36].

#3 Zadbaj o odpowiednią podaż tłuszczy

Duża ilość tłuszczu w diecie jest bardzo korzystna dla produkcji testosteronu. Jednak niektóre tłuszcze hamują enzym 5-AR i mogą obniżać poziom DHT. Ważny jest rodzaj tłuszczu. Tłuszcze nasycone zwiększają produkcję testosteronu, podczas gdy tłuszcze wielonienasycone ją obniżają. Tłuszcze jednonienasycone są głównie neutralne w stosunku do poziomu testosteronu Więc jeśli chcesz zmaksymalizować produkcję testosteronu, spożywaj zdrową ilość źródeł tłuszczów nasyconych i staraj się utrzymywać tłuszcze wielonienasycone na jak najniższym poziomie.

#4 Regularnie ćwicz

Program ćwiczeń aerobowych o umiarkowanej intensywności zwiększał DHT, ale nie miał wpływu na inne androgeny u mężczyzn w średnim i starszym wieku [32].

 


Beta-alanina od Testosterone.pl – zwiększa efektywność treningu wydolnościowego – KUP TUTAJ

#5 Obniż poziom stanów zapalnych w organizmie

 

#6 Utrzymuj niski procent tkanki tłuszczowej

Stężenie testosteronu u otyłych mężczyzn jest o 40-50% niższe niż u osób z prawidłowym BMI. Otyłość wiąże się z niskimi stężeniami testosteronu, a tym samym DHT [32]. Większy procent tkanki tłuszczowej skutkuje nasiloną konwersją testosteronu do estradiolu. Tkanka tłuszczowa zawiera enzymy, które rozkładają DHT na słabsze sterydy, co w rzeczywistości jest w stanie aktywować receptory estrogenowe. Im więcej masz tłuszczu, tym więcej hormonów androgennych ulega rozkładowi.

 

#7 Unikaj produktów i suplementów obniżających DHT, takich jak:

Czerwony żeńszeń (panax ginseng)

Kurkumina

Palma sabałowa (saw palmetto)

Czarna herbata

Kozieradka pospolita (fenugreek)

Pieprz czarny (piperyna)

Olej z pestek dyni

Zielona herbata (EGCG)

Grzyby reishi

Soja

Rozmaryn

Kwercetyna

Kwas azelainowy

#8 Stosuj suplementy lub prohomrony (autor nie rekomenduje stosowania substancji mających bezpośredni wpływ w gospodarkę hormonalną, artykuł niesie charakter informacyjny)

 

Kofeina

Przewlekłe przyjmowanie kofeiny w okresie dojrzewania nasila sygnalizację androgenną. Regularne spożywanie kawy podnosi poziom testosteronu i DHT, a suplementacja kofeiną w dawkach 2-4 mg/kg/dzień jest w stanie podnieść poziom DHT o 57% [37].

 

DHEA

DHEA jest prekursorem DHT, ale również może konwertować do estrogenów [38]. Aby ukierunkować go w stronę DHT podtrzymuj niski poziom kortyzolu i stanów zapalnych w organizmie. Nie przekraczaj dawki 15 mg/doba.

 

Kreatyna

Suplementacja kreatyną może działać poprzez zwiększony współczynnik konwersji testosteronu do DHT. W badaniach przeprowadzanych na rugbistach, suplementacja monohydratem w ciągu 7 dni zwiększyła poziom DHT o 56% (faza ładowania, 25 gr/doba) [34].

 

Monohydrat kreatyny testosterone.pl – KUP TUTAJ

Butea superba

Ziółko aktywnie stosowane w Tajlandii, które może dosłownie „wywalić” DHT w kosmos [40]. Działanie odczuwa się po tygodniu suplementacji.

 

Nikotyna

Nikotyna może zwiększać DHT poprzez hamowanie enzymu 3α-HSD, który jest enzymem rozkładającym DHT na 3α-androstanodiol [41]. Zaleca się użycie nikotyny w postaci pozbawionej tytoniu (na przykład tabletki) w celu obniżenia skutków ubocznych [42].

 

Witamina D3

Witamina D jest w rzeczywistości sekosteroidem i działa bardziej jak steryd niż witamina. Witamina D dodatkowo wzmacnia działanie androgenów (np. DHT) poprzez hamowanie jego dezaktywacji z receptorów androgenowych i glukuronidacji (mechanizmu dezaktywującego i eliminującego substancje) DHT, co skutkuje akumulacją DHT i tym samym wywieraniem silniejszego efektu [43].

Witamina D3 z dodatkiem K2 od testosterone.pl – KUP TUTAJ

Dziki pochrzyn (diosgenina)

Stężenie DHEA w surowicy znacznie wzrosło 120 min po wstrzyknięciu diosgeniny. Stężenie DHT w surowicy również znacznie się zwiększyło 150 min po wstrzyknięciu diosgeniny [39].

#9 Przytulaj się

Izoenzymy 5-alfa-reduktazy nabłonka prostaty są modulowane przez oksytocynę [44]. Czyli, w prostym języku – przytulaj się więcej.

 

 

Źródła

  1. Hoffman JR, Kraemer WJ, Bhasin S, Storer T, Ratamess NA, Haff GG, Willoughby DS, Rogol AD. Position stand on androgen and human growth hormone use. J Strength Cond Res. 2009 Aug;23(5 Suppl):S1-S59
  2. Muller RL , Gerber L, Moreira DM, Andriole G, Castro-Santamaria R, Freedland SJ. Serum testosterone and dihydrotestosterone and prostate cancer risk in the placebo arm of the Reduction by Dutasteride of Prostate Cancer Events trial. Eur Urol. 2012;62(5):757–764.
  3. Ronald S. Swerdloff, Robert E. Dudley, Stephanie T. Page, Christina Wang, Wael A. Salameh, Dihydrotestosterone: Biochemistry, Physiology, and Clinical Implications of Elevated Blood Levels, Endocrine Reviews, Volume 38, Issue 3, 1 June 2017, Pages 220–254
  4. Horton R . Dihydrotestosterone is a peripheral paracrine hormone. J Androl. 1992;13(1):23–27.
  5. Longcope C , Fineberg SE. Production and metabolism of dihydrotestosterone in peripheral tissues. J Steroid Biochem. 1985;23(4):415–419
  6. Marchetti PM, Barth JH. Clinical biochemistry of dihydrotestosterone. Ann Clin Biochem. 2013 Mar;50(Pt 2):95-107.
  7. Matsumoto YK, Kasai M, Tomihara K (2018) The enhancement effect of estradiol on contextual fear conditioning in female mice. PLoS ONE 13(5): e0197441.
  8. Edinger KL, Frye CA. Testosterone’s analgesic, anxiolytic, and cognitive-enhancing effects may be due in part to actions of its 5alpha-reduced metabolites in the hippocampus. Behav Neurosci. 2004 Dec;118(6):1352-64.
  9. Hoffman JR, Zuckerman A, Ram O, Sadot O, Cohen H. Changes in Hippocampal Androgen Receptor Density and Behavior in Sprague-Dawley Male Rats Exposed to a Low-Pressure Blast Wave. Brain Plast. 2020 Oct 1;5(2):135-145.
  10. Nasrin Azad, Shailesh Pitale, W. Earl Barnes, Nicholas Friedman, Testosterone Treatment Enhances Regional Brain Perfusion in Hypogonadal Men, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 88, Issue 7, 1 July 2003, Pages 3064–3068
  11. Purves-Tyson TD, Owens SJ, Double KL, Desai R, Handelsman DJ, Weickert CS. Testosterone induces molecular changes in dopamine signaling pathway molecules in the adolescent male rat nigrostriatal pathway. PLoS One. 2014;9(3):e91151. Published 2014 Mar 11. doi:10.1371/journal.pone.0091151
  12. olla NJ, Bortolato M. The role of monoamine oxidase A in the neurobiology of aggressive, antisocial, and violent behavior: A tale of mice and men. Prog Neurobiol. 2020 Nov;194:101875.
  13. Basaria S, Coviello AD, Travison TG, Storer TW, Farwell WR, Jette AM, Eder R, Tennstedt S, Ulloor J, Zhang A, Choong K, Lakshman KM, Mazer NA, Miciek R, Krasnoff J, Elmi A, Knapp PE, Brooks B, Appleman E, Aggarwal S, Bhasin G, Hede-Brierley L, Bhatia A, Collins L, LeBrasseur N, Fiore LD, Bhasin S. Adverse events associated with testosterone administration. N Engl J Med. 2010 Jul 8;363(2):109-22.
  14. Bhasin, S., Woodhouse, L., & Storer, T. (2001). Proof of the effect of testosterone on skeletal muscle, Journal of Endocrinology, 170(1), 27-38. Retrieved Nov 30, 2021
  15. Hamdi MM, Mutungi G. Dihydrotestosterone stimulates amino acid uptake and the expression of LAT2 in mouse skeletal muscle fibres through an ERK1/2-dependent mechanism. J Physiol. 2011;589(Pt 14):3623-3640. doi:10.1113/jphysiol.2011.207175
  16. Morelli A, Fibbi B, Marini M, Silvestrini E, De Vita G, Chavalmane AK, Vignozzi L, Filippi S, Forti G, Vannelli GB, Maggi M. Dihydrotestosterone and leptin regulate gonadotropin-releasing hormone (GnRH) expression and secretion in human GnRH-secreting neuroblasts. J Sex Med. 2009 Feb;6(2):397-407. doi: 10.1111/j.1743-6109.2008.01084.x. Epub 2008 Nov 17. PMID: 19040620.
  17. Bang HJ, Yang YJ, Lho DS, Lee WY, Sim WY, Chung BC. Comparative studies on level of androgens in hair and plasma with premature male-pattern baldness. J Dermatol Sci. 2004 Feb;34(1):11-6.
  18. Vierhapper, P. Nowotny, H. Maier, W. Waldhäusl, Production Rates of Dihydrotestosterone in Healthy Men and Women and in Men with Male Pattern Baldness: Determination by Stable Isotope/Dilution and Mass Spectrometry, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 86, Issue 12, 1 December 2001, Pages 5762–5764
  19. Farthing MJ, Mattei AM, Edwards CR, Dawson AM. Relationship between plasma testosterone and dihydrotestosterone concentrations and male facial hair growth. Br J Dermatol. 1982 Nov;107(5):559-64.
  20. Thornton MJ, Laing I, Hamada K, Messenger AG, Randall VA. Differences in testosterone metabolism by beard and scalp hair follicle dermal papilla cells. Clin Endocrinol (Oxf). 1993 Dec;39(6):633-9.
  21. Idan A, Griffiths KA, Harwood DT, Seibel MJ, Turner L, Conway AJ, Handelsman DJ. Long-term effects of dihydrotestosterone treatment on prostate growth in healthy, middle-aged men without prostate disease: a randomized, placebo-controlled trial. Ann Intern Med. 2010 Nov 16;153(10):621-32.
  22. Chen X, Liu B, Li Y, et al. Dihydrotestosterone Regulates Hair Growth Through the Wnt/β-Catenin Pathway in C57BL/6 Mice and In Vitro Organ Culture. Front Pharmacol. 2020;10:1528. Published 2020 Jan 23. doi:10.3389/fphar.2019.01528
  23. Gur S , Kadowitz PJ, Hellstrom WJ. Effects of 5-α reductase inhibitors on erectile function, sexual desire and ejaculation. Expert Opin Drug Saf. 2013;12(1):81–90.
  24. Mantzoros CS , Georgiadis EI, Trichopoulos D. Contribution of dihydrotestosterone to male sexual behaviour. BMJ. 1995;310(6990):1289–1291.
  25. Traish AM. Health Risks Associated with Long-Term Finasteride and Dutasteride Use: It’s Time to Sound the Alarm. World J Mens Health. 2020;38(3):323-337.
  26. Carson C 3rd, Rittmaster R. The role of dihydrotestosterone in benign prostatic hyperplasia. Urology. 2003 Apr;61(4 Suppl 1):2-7. doi: 10.1016/s0090-4295(03)00045-1
  27. Gustafsson O, Norming U, Gustafsson S, Eneroth P, Aström G, Nyman CR. Dihydrotestosterone and testosterone levels in men screened for prostate cancer: a study of a randomized population. Br J Urol. 1996 Mar;77(3):433-40.
  28. https://labs.selfdecode.com/blog/hidden-benefits-dht-increase-reduce/
  29. 2337/diacare.24.12.2149
  30. Chan YX, Knuiman MW, Hung J, Divitini ML, Handelsman DJ, Beilby JP, McQuillan B, Yeap BB. Testosterone, dihydrotestosterone and estradiol are differentially associated with carotid intima-media thickness and the presence of carotid plaque in men with and without coronary artery disease. Endocr J. 2015;62(9):777-86.
  31. Yeap BB, Alfonso H, Chubb SA, Handelsman DJ, Hankey GJ, Almeida OP, Golledge J, Norman PE, Flicker L. In older men an optimal plasma testosterone is associated with reduced all-cause mortality and higher dihydrotestosterone with reduced ischemic heart disease mortality, while estradiol levels do not predict mortality. J Clin Endocrinol Metab. 2014 Jan;99(1):E9-18.
  32. Mogri M, Dhindsa S, Quattrin T, Ghanim H, Dandona P. Testosterone concentrations in young pubertal and post-pubertal obese males. Clin Endocrinol (Oxf). 2013;78(4):593-599. doi:10.1111/cen.12018
  33. Hawkins VN, Foster-Schubert K, Chubak J, et al. Effect of exercise on serum sex hormones in men: a 12-month randomized clinical trial. Med Sci Sports Exerc. 2008;40(2):223-233.
  34. van der Merwe, Johann MBChB; Brooks, Naomi E PhD; Myburgh, Kathryn H PhD Three Weeks of Creatine Monohydrate Supplementation Affects Dihydrotestosterone to Testosterone Ratio in College-Aged Rugby Players, Clinical Journal of Sport Medicine: September 2009 – Volume 19 – Issue 5 – p 399-404
  35. Kayampilly PP, Wanamaker BL, Stewart JA, Wagner CL, Menon KM. Stimulatory effect of insulin on 5alpha-reductase type 1 (SRD5A1) expression through an Akt-dependent pathway in ovarian granulosa cells. Endocrinology. 2010 Oct;151(10):5030-7. doi: 10.1210/en.2010-0444.
  36. Fokidis HB, Yieng Chin M, Ho VW, Adomat HH, Soma KK, Fazli L, Nip KM, Cox M, Krystal G, Zoubeidi A, Tomlinson Guns ES. A low carbohydrate, high protein diet suppresses intratumoral androgen synthesis and slows castration-resistant prostate tumor growth in mice. J Steroid Biochem Mol Biol. 2015 Jun;150:35-45.
  37. Sarobo C, Lacorte LM, Martins M, et al. Chronic caffeine intake increases androgenic stimuli, epithelial cell proliferation and hyperplasia in rat ventral prostate. Int J Exp Pathol. 2012;93(6):429-437.
  38. Morales AJ, Haubrich RH, Hwang JY, Asakura H, Yen SS. The effect of six months treatment with a 100 mg daily dose of dehydroepiandrosterone (DHEA) on circulating sex steroids, body composition and muscle strength in age-advanced men and women. Clin Endocrinol (Oxf). 1998 Oct;49(4):421-32
  39. Sato K, Fujita S, Iemitsu M. Acute administration of diosgenin or dioscorea improves hyperglycemia with increases muscular steroidogenesis in STZ-induced type 1 diabetic rats. J Steroid Biochem Mol Biol. 2014 Sep;143:152-9. doi: 10.1016/j.jsbmb.2014.02.020.
  40. Chaiyasit K, Wiwnaitkit V. Hyperandrogenemia due to ingestion of Butea superba. Indian J Endocrinol Metab. 2012;16(3):485-486. doi:10.4103/2230-8210.95756
  41. Meikle AW, Liu XH, Taylor GN, Stringham JD. Nicotine and cotinine effects on 3 alpha hydroxysteroid dehydrogenase in canine prostate. Life Sci. 1988;43(23):1845-50.
  42. Erik Lund, K. (2013), „Tobacco harm reduction in the real world: has the availability of snus in Norway increased smoking cessation?”, Drugs and Alcohol Today, Vol. 13 No. 2, pp. 92-101.
  43. Kaeding J, Bélanger J, Caron P, Verreault M, Bélanger A, Barbier O. Calcitrol (1alpha,25-dihydroxyvitamin D3) inhibits androgen glucuronidation in prostate cancer cells.
  44. Assinder SJ. Oxytocin increases 5alpha-reductase activity of human prostate epithelial cells, but not stromal cells. Prostate. 2008 Feb 1;68(2):115-21. doi: 10.1002/pros.20671.

Nazywam się Artur i jestem pasjonatem aktywności fizycznej i rozwoju osobistego. Jestem doktorantem AWF i głęboko interesuje się przygotowaniem motorycznym, biohakcingiem oraz zagadnieniami z zakresu "sport science". Istotnym dla mnie jest łączenie teorii z praktyką i przedstawienie, na pierwszy rzut oka, złożonych rzeczy w prostym języku.

  • Adaptogeniarz
    24 stycznia 2022 o 16:06

    Stosuję Panax ginseng C.A. Mey. 7% 600mg, Panax quinquefolius L. 5% 750mg, ekstrakt z pieprzu czarnego 95% 6mg i Withanię somnifera L. Dunal 5% 300mg. Wszystkie witaminy poza wit. K w 300% normy. Chcę do tego dorzucić Trigonellę foneum-graecum 50% 600mg i 5g monohydratu kreatyny. Wszystkie dawki dziennie. Poza niehormonalnymi kwestiami chcę obniżyć kortyzol i estrogeny i podwyższyć DHT i testosteron (trigonella w takim dawkowaniu w badaniach drastycznie podwyższyła poziom testosteronu, na drugim miejscu znalazła się withania, podobno też żeń-szenie w dużych dawkach go zwiększają). Czy jest się czego obawiać odnośnie wpływu żeń-szenia na DHT? Czy z tłuszczy nasyconych lepiej stosować olej kokosowy, smalec, czy może masło klarowane? Czy kompletne odrzucenie przetworzonego cukru przed niepobudzanie insuliny faktycznie będzie miało wpływ na testosteron i DHT? Jaki zastosować podział kaloryczny WBT?

    Odpowiedz
    • Adaptogeniarz
      24 stycznia 2022 o 16:08

      Ponadto łączę wyrazy szacunku za prowadzenie bloga.

      Odpowiedz
    • Adaptogeniarz
      24 stycznia 2022 o 16:11

      „Czy kompletne odrzucenie przetworzonego cukru przed niepobudzanie insuliny faktycznie będzie miało wpływ na testosteron i DHT?” – Poprawiając to zdanie, nie jem cukru i zastanawiam się czy to się negatywnie przekłada na męskie hormony.

      Odpowiedz
    • Artur Terbalyan
      27 stycznia 2022 o 11:48

      Witam, jak odruczenie cukru spowoduje obniżenie spożycia wędlowodanów, to pewnie DHT spadnie, ponieważ wzrośnie Panu SHBG, ale ogólnie nie odstawiałbym cukrów. Jestem fanem oleju kokosowego, więc moja rekomendacja zachować go w diecie na poziomie jakieś 40% kcal uzyskanych z tłuszczy nasyconych – restza jak Pan woli. Połączenie Panaxu z Ashwagandhą może skutkować pogorszeniem markerów wątrobowych, proszę to sprawdzić. Po co trigonella? Istnieją badania, w których podwyższa prolaktynę, też to często widać w praktyce. Nie obawiałbym się wpływu żeń-szenia na dht, tylko niech Pan uważa na duże dawki adaptogenów, niby tylko ziólka a można nabawić się w niepryjemne rzeczy po odstawieniu typu choroniczne zmęczenie i tp. Kreatyna jak najbardziej. Niestety nie doradzę w regulacji Pana hormonów – za mało danych.

      Odpowiedz
  • Kuba
    3 czerwca 2022 o 11:30

    W takim razie jak to możliwe, że finasteryd, który jest lekiem oficjalnym lekiem zatwierdzonym na łysienie.Wedlug badan 90 procent osob przestalo po nim lysiec 😂 wiec niby na jakiej podstawie on dziala, bo wedlug ciebie dht to sprzymierzeniec jesli chodzi o wypadanie wlosow.

    Odpowiedz
    • Artur Terbalyan
      5 czerwca 2022 o 10:14

      nie wiem czy czytał Pan uwaznie, ale temat pozostaje jeszcze otwarty.Przedstawiłem dowody naukowe, które wskazują na rolę DHT w promocji porostu włosów. Finasteryd jest takim samym lekiem jak SSRI bądż minoksydil – nie powinne oni teoretycznie działać (na depresję i łysienie odpoweidnio), ale dzialają. Tak, finasteryd blokuje DHT, ale podawanie DHT ludziom w żadnym stopniu nie nasilalo wypadanie włosów w badaniach. A jego blokada tylko zatrzymuje wypadanie włosów – nie dochodzi do nasilonego porostu. Możliwe on działą poprzez zwiększenie IGF-1 wśród niektorych ludzi. Ogólnie mówiąć wiemy za mało by robić jakiekołwiek rzetelne wnioski, tym bardziej takie jak probuje robić Pan.

      Odpowiedz
  • M
    12 stycznia 2023 o 10:04

    Po przeczytaniu punktu o rzekomym braku korelacji między łysieniem a DHT, przestałem czytać dalej. Niech autor doedukuje się w kwestii wrażliwości mieszków włosowych na DHT i genetycznych uwarunkowań, które powodują, że rodzimy się z włosami odpornymi na szkodliwe działanie DHT lub takimi, które długotrwałego jego działania nie wytrzymują i z czasem obumierają.

    Pisze to gość, któremu finasteryd całkowicie zastopował proces łysienia.

    Odpowiedz
    • Artur Terbalyan
      12 stycznia 2023 o 16:02

      Po pierwsze nie ma w tekście punktu, który brzmi w taki sposób. Po drugie zapraszam do przeczytania tej części artykułu po raz drugi. Pozdrawiam 🙂

      Odpowiedz
  • Michal
    29 stycznia 2023 o 09:32

    Ze względu na włosy postanowilem rozpocząć przyjmowanie finasterydu gdzie mialem okazję rozmawiać z ludzmi zachwyconymi efektami.

    Jednocześnie trenuje bieganie i piłkę nożną. Z art wnioskuje, że z częścią sportową może być trudniej? A jak by to wyglądało w sytuacji podwyższenia poziomu testosteronu ale obnizenia dht?

    Pozdr

    Odpowiedz
    • Artur Terbalyan
      24 lutego 2023 o 22:22

      Myśle będzie to zależalo od poziomu, na którym Pan gra w piłkę. Jeżeli to jest sport amatorski to raczej nic Pan nie poczuje po stosowaniu finasterydu. Ale, jak mowimy o sporcie profesjonalnym to najlepiej się pogodzić z utratą włosów 🙂

      Odpowiedz
  • Piotr
    8 sierpnia 2023 o 15:43

    Właśnie też mam problem z siłą. Chciałbym mieć ciastko i…. nie wyłysieć. Stosuje finasterid, i mam coraz słabsze wyniki na siłowni. Masa jest, ale siły brak. Kiedyś mialem niedobór testosteronu, potem bralem sterydy enanthrate i od tego momentu zacząłem łysieć; ale wyleczylem się z niedoboru testosteronu. Z kolei teraz musze blokować DHT i w sumie to działa.
    Interesuje mnie jakieś zdroworozsądkowe dawkowanie finasteridu, żeby nie tracić tego DHT na siłowni, żeby jakieś wzrosty uzyskiwać siły, a jednocześnie nie łysieć. Nie wiem czy stosować to że pół roku nie ćwiczę intensywnie i stosuje blokowanie DHT, a pół roku ostro trenuje i nie blokuje DHT, a potem znowu wracam do finasteridu czy lepiej poo prostu zmniejszyć dawkę?
    https://www.vanderer.pl/blog/jak-zwiekszyc-poziom-testosteronu/

    Odpowiedz
    • Artur Terbalyan
      18 sierpnia 2023 o 09:43

      Nie chcę Panu zabierać nadzieji, ale moje stanowisko na ten temat jest takie, że genetyki nie oszukamy. Jak włosy mają lecieć na testosteronie – to polecą. Racjonalnych danych naukowych raczej nie znajdziemy, więc zostaje eksperymentwoać na sobie – możliwe coś się uda 🙂

      Odpowiedz
  • Michał
    19 września 2023 o 11:55

    Niestety ja również bym rzekł iż kwestia braku wpływu wysokiego poziomu DHT na przyspieszenie procesu wypadanie włosów czy nawet jego pozytywnego wpływu na kondycję włosów to są bajki. Zbyt piękne by było mogło byc prawidzwe. Jestem na syntetycznym testosteronie i o ile na w miarę rozsądnych dawkach DHT trzyma się trochę ponad normę i faktycznie nie zauważyłem wzmożonego wypadania włosów tak też dołożenie jakiejkolwiek formy pochodnej DHT jak proviron, winstrol czy masteron automatycznie sprawia ze włosy lecą. A szkoda bo faktycznie pochodne DHT sprawiają ze samopoczucie jest turbo dobre.

    Odpowiedz
    • Artur Terbalyan
      23 września 2023 o 09:30

      Dziękiuje za opinie, Michale. Czekamy aż w końcu naukowcy znajdą współne stanowsiko. No cóż, powiedzenie „coś za coś” chyba tu bardzo dobrze pasuje.

      Odpowiedz
  • Ka
    2 czerwca 2024 o 18:14

    Wszędzie jest napisane , że kofeina blokuje dht, a tutaj , że podnosi jego poziom. To jak w końcu jest?

    Odpowiedz
    • Artur Terbalyan
      3 czerwca 2024 o 20:42

      Kofeina podana bezpośrednio na włosy będzie obniżala DHT w skórze, podana doustnie będzie zwiększała jego poziom w organizmie

      Odpowiedz

Dodaj swój komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.*