Żurawina – prozdrowotny super owoc

Obraz Irita Antonevica z Pexels

 

Roślina, która dostarcza jadalnych czerwonych jagód, z których wyrabia się soki, galaretki, sosy żurawinowe stanowiące idealny dodatek do mięs to także niezwykle korzystny produkt ze względów zdrowotnych.

 

Powszechnie znane są 2 gatunki żurawiny: północnoamerykańska żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) i żurawina błotna (Vaccinium oxycoccus, owoce o średnicy do 8 mm) rozprzestrzeniona na półkuli północnej.

 

Żurawina jest rośliną płożącą się, o nitkowatych drewniejących pędach, małych jajowatych, skórzastych zimozielonych liściach zaostrzonym na końcu. Posiada małe czteropłatkowe kwiaty o jasnoróżowym kolorze. Owocami tej rośliny są jagody, osiągające średnicę do 20 mm, w przypadku żurawiny wielkoowocowej, oraz do 8 mm w przypadku żurawiny błotnej. Początkowo są białe, jednak w miarę dorastania czerwienieją. Ponadto owoce są zimotrwałe i mogą przetrwać nawet cały okres zimowy aż do wiosny. Żórawina dorasta od 20 cm, do nawet 2 metrów wysokości.

 

Występowanie

Żurawina to roślina wyjątkowo lubiąca wodę i tereny przepuszczalne o kwaśnym pH (ok. 3-4) Zasiedla ona głównie tereny bagienne i torfowiska wysokie oraz przejściowe. Preferuje dość nasłonecznione środowisko.

 

W domu możliwa jest uprawa żurawiny. Nie jest ona trudna, należy jednak pamiętać o regularnym podlewaniu. Odwdzięczy się nam za to po ok. 3 latach uprawy.

 

Quercetin- naturalny antyoksydant (kwercetyna)

 

Żurawina, a borówka- czym się różnią??

Żurawina i borówka brusznica to całkowicie inne rośliny, mimo że oba owoce to niewielkiej wielkości czerwone kuleczki. Chodź wyglądają podobnie, różnią się pod wieloma względami. Owoce żurawiny są większe (ok. 1 cm średnicy) i nie równomiernie pokryte kolorem. Borówki natomiast są drobniutkie i jednolicie czerwone. Oba owoce charakteryzują się kwaśnym i cierpkim smakiem, chociaż jest on mocniejszy w przypadku borówki.

 

Składniki odżywcze żurawiny

Żurawina zawiera przede wszystkim znaczne ilości witaminy C (11 mg/100 g owoców) i E oraz błonnika pokarmowego.

 

Ze składników mineralnych występujących w znacznej ilości w żurawinie wyróżnić można żelazo, magnez, potas, cynk i miedź.

 

Ponadto olej z pestek żurawiny zawiera duże ilości naturalnych nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega-3 i Omega-6, kwas linolenowy, kwas palmitylooleinowy oraz witaminy  E.

 

Obraz phouy Sonedala z Pexels

 

Właściwości zdrowotne

 

• Pomoc dla układu moczowego

 

Zawarta w żurawinie proantocyjanidyny typu A chronią układ moczowy przed przyczepianiem się bakterii (zwłaszcza Eschericha coli) do ścianek cewki moczowej i pęcherza. Właściwość ta jest ceniona w leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych.

 

• Żurawina jako antyoksydant

Antyoksydanty to związki pozbywające się wolnych rodników, powstałych jako efekt uboczny niekorzystny dla zdrowia w różnych procesach metabolicznych. Żurawina jest pełna związków o działaniu antyoksydacyjnym. Wśród nich wymienić można witaminę C, kwercetynę (jeden z najsilniejszych antyoksydantów, którego głównym źródłem jest właśnie żurawina); polifenole (w szczególności mirycetyna); peonidyna (jej żurawina zawdzięcza czerwony kolor); kwas ursolowy (oprócz działania antyoksydacyjnego wykazuje działanie przeciwzapalne); proantocyjanidyny typu A. Dzięki temu zmniejsza ryzyko wielu chorób, m.in. Alzheimera i Parkinsona, zaćmy, nowotworów, reumatyzmu.

 

• Bakteriobójczo wobec Helicobacter pylori

Bakteria Helicobacter pylori jest jednym z głównych powodów rozwoju nowotworów, zapalenia oraz wrzodów żołądka. Wprowadzenie do diety żurawiny w trakcie antybiotykoterapii wobec wyżej wymienionej bakterii przynosi lepsze skutki zwłaszcza u kobiet. Żurawina uniemożliwia wzrost/ proliferację bakterii, prawdopodobnie dzięki zawartości dużej ilości polifenoli.

Pomoc w stanach nadmiernej retencji wody

 

• Układ krwionośny

Kwercetyna oraz antocyjanidyny, zawarte w żurawinie, nie tylko działają antyoksydacyjnie, ale i chronią przed chorobami układu krwionośnego.  Wpływają one na obniżenie złego cholesterolu LDL oraz jego utlenianie. Przyczyniają się do wzrostu dobrego cholesterolu HDL. Zmniejszają sztywność naczyń krwionośnych u ludzi z chorobami serca. Obniżają ciśnienie krwi. A także zmniejszają poziom homocysteiny we krwi, przyczyniając się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia stanu zapalnego.

 

• Flora jelitowa i żurawina

W projekcie TECNIOspring PLUS wykazano, iż dodawanie żurawiny do diety wpływa na poprawę flory jelitowej i korzystny skład kwasów żółciowych. Dzieje się tak, nawet gdy nie jest ona odpowiednio zbilansowana i przeważają w niej produkty mięsne. Żurawina zmniejsza wpływ takiej diety na przewód pokarmowy.

 

Kosmetyczne właściwości żurawiny

Wyciągi z żurawiny dodaje się do wielu kosmetyków. Zwłaszcza tych przeznaczonych do cery dojrzałej. Albowiem zawartość licznych antyoksydantów oraz witaminy C i E przyczynia się do zahamowania procesu starzenia się skóry, a tym samym działa odmładzająco, ujędrniająco i liftingująco.

 

 

Patentowany kolagen rybi NatiCol – najbardziej zbliżony do ludzkiego, kolagen, wspierający kondycję włosów, skóry oraz paznokci

 

Żurawina w ciąży

Żurawina jest bezpieczną rośliną w ciąży, a nawet często stosowaną. Wykorzystuje się ją szczególnie w przypadku infekcji układu moczowego. Dodatkowo dostarcza ona spore ilości witaminy C, co dodatkowo wspomaga odporność przyszłej mamy. Niweluje zaparcia oraz przyczynia się do zahamowania rozwoju żylaków i pajączków, często pojawiających się w ciąży.

 

Zastosowanie w kuchni

Owoce żurawiny to popularny składnik przetworów i dżemów, które z powodzeniem można wykorzystywać na słodko- jako dodatek do deserów lub wytrawnie do sosów, które idealnie pasują do grillowanych serów, pieczywa, czy mięs, zwłaszcza dziczyzny i indyka.

Najczęściej jednak żurawinę spotyka się w formie suszonej. W takiej postaci można ją dodawać je do ciast, ciasteczek, owsianek czy spożywać jako przekąskę.

Żurawinę wykorzystuje się również do przyrządzania soków czy nalewek.

Owoce żurawiny można przechowywać przez długi czas po zerwaniu, ponieważ zachowują trwałość i świeżość. Dzieje się tak ze względu na zawartość w żurawinie naturalnego kwasu benzoesowego – popularnego konserwantu stosowanego w celu przedłużenia przydatności spożywczej żywności.

 

 

 

PODSUMOWANIE

Owoce żurawiny wykazują wiele korzystnych właściwości. Przede wszystkim wspomagają funkcjonowanie układu krwionośnego, zapobiegają infekcją i zapaleniom zwłaszcza układu moczowego. Przyczyniają się do poprawy flory bakteryjnej oraz mogą być dodatkiem do kosmetyków o działaniu odmładzającym dzięki silnie antyoksydacyjnym właściwościom.

 

 

BIBLIOGRAFIA:

1. Heitmann K., Nordeng H., Holst L., Pregnancy outcome after use of cranberry in pregnancy – the Norwegian mother and child cohort study, „BMC Complementary and Alternative Medicine” 2013, 13: 345.
2. Baranowska, M. ,Bartoszek, A.: Antyoksydacyjne i przeciwdrobnoustrojowe właściwości bioaktywnych fitozwiązków żurawiny.; Postępy Hig Med Dosw (online).; 2016 (70): 1460-1468. (www.phmd.pl/api/files/view/117088.pdf, dostęp 13.10.2022)
3. Gryszczyńska, A.: Żurawina amerykańska (Vaccinium macrocarpon) – lek na problemy urologiczne.; Przegląd Urologiczny.; 2010, 5(63) www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2043 – dostęp 13.10.2022)
4. Pappas E., Schaich K.M.,:  Phytochemicals of cranberry products: characterization, potential health effects and processing stability, „Critical Reviews in Food Science and Nutrition” 2009, 49(9): 741–781.
5. Rodríguez-Morató J., Matthan N.R., Liu J. and others: Cranberries attenuate animal-based diet-induced changes in microbiota composition and functionality: a randomized crossover controlled feeding trial.; The Journal of Nutritional Biochemistry, 2018, 62: 76-86,
6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19120894/ (dostęp 13.10.2022)
7. McKay D.L., Blumberg J.B.:  Cranberries (Vaccinium macrocarpon) and cardiovascular disease risk factors, „Nutrition Reviews” 2007,  65 (11):  490–502.