Imbir jest jedną z roślin bez których wiele osób nie wyobraża sobie dziś życia. Powodów jest mnóstwo – zaczynając od walorów smakowych, kończąc na właściwościach prozdrowotnych.
Czym jest imbir? Jakie skrywa w sobie właściwości i dlaczego zyskał tytuł „cudownej” rośliny? Zapraszam do artykułu!
Czym jest imbir?
Imbir (Zingiber Boehm.) to rodzaj bylin z rodziny imbirowatych. Roślina przyprawowa niewydająca owoców, rozmnażana przez podział kłączy. Uprawiana głównie w Chinach, Japonii i Indiach, aczkolwiek uprawy można również znaleźć w południowej oraz zachodniej Afryce, Haiti, Barbados, Tajwanie czy w Australii. Odmian imbiru jest co najmniej 140, z czego rośliną jadalną i kosmetyczną jest imbir lekarski.
Imbir słynie ze swoich ogromnych właściwości prozdrowotnych. Działa korzystnie między innymi na procesy trawienne i układ krążenia. Ponadto łagodzi bóle żołądkowe, a także wzmaga apetyt. Wspomaga pracę układu odpornościowego oraz pomaga przy przeziębieniach, kaszlu, nieżytach gardła i oskrzeli. Dodatkowo zapobiega mdłościom i obniża stężenie cholesterolu we krwi. A nawet działa przeciwbólowo, wówczas zalecany jest podczas silnych bóli migrenowych oraz menstruacyjnych.
Nie można pominąć najważniejszej kwestii! Imbir wykazuje działanie prokinetyczne, łagodząc objawy ze strony górnego odcinka przewodu pokarmowego. W pewnym badaniu sprawdzano wpływ imbiru na motorykę przewodu pokarmowego i wnioski nie powinny nikogo zaskoczyć – wykazały, że imbir przyspiesza opróżnianie żołądka oraz stymuluje skurcze u badanych.
W gastronomii imbir można spotkać w formie kandyzowanej, konserwowany w syropie cukrowym lub ususzony i zastosowany jako przyprawa do pierników, zup, pieczonego mięsa, a także do deserów czy kawy. Imbiru używa się również do produkcji piwa typu ginger, a nawet można również zrobić z niego wino! Wraz z chmielem i innymi przyprawami używany jest do produkcji miodów pitnych korzenno-ziołowych.
Szeroki wachlarz kulinarny zawdzięcza swojemu specyficznemu aromatowi z delikatnym słodkim posmakiem, który w smaku jest palący i lekko gorzkawy. Ostry smak i zapach zawdzięcza natomiast dużej ilości olejków eterycznych, między innymi gingerolu któremu chciałabym poświęcić uwagę.
Imbir standaryzowany na substancje aktywne
Działanie i właściwości gingerolu i shogaolu
Gingerol (C 17 H 26 O 4) jest beta-hydroksyketonem, występującym w świeżym imbirze, występujący w postaci m. in. (6)-gingerol oraz (10)-gingerol. Chemicznie gingerol jest krewnym kapsaicyny i piperyny – związków, które między innymi nadają papryce chili i czarnemu pieprzu odpowiednią pikantność.
Shoagaol (C 17 H 24 O 3) z kolei jest monometoksybenzenem, który powstaje w procesie reakcji odwodnienia podczas suszenia lub łagodnego podgrzewania świeżego imbiru. Co ciekawe shogaole są około dwukrotnie ostrzejsze niż gingerol, co tłumaczy dlaczego suszony imbir jest ostrzejszy niż świeży.
Rysunek 1 Wzór chemiczny gingerolu
Rysunek 2 Wzór chemiczny shogaolu
Wartościowe Badania
Badania pokazują, że obie substancje mają działanie wspomagające leczenie procesów zapalnych, łagodzą ból, odtruwają i działają przeciwwirusowo, wspomagają prace serca, obniżają poziom lipoproteiny LDL, a nawet obniżają stężenie glukozy we krwi. Dodatkowo dzięki swoim silnym działaniom antyoksydacyjnym mogą pomóc w profilaktyce nowotworów. W jednym z badań dotyczących silnych właściwości przeciwnowotworowym tych substancji wykazano, że gingerol powodował supresję wzrostu komórek raka jajnika, oraz zmniejszoną ekspresję cykliny A, B1 i D3 komórek raka jajnika. Kolejne badania wykazują, że związki chemiczne zawarte w imbirze wpływają na apoptozę w komórkach glejaka, raka piersi, raka jelita grubego, czy hamowanie proliferacji komórek raka żołądka. Istnieją także prognozy wykorzystania gingeroli wspomagająco w terapii raka okrężnicy, jednak takie zastosowanie obecnie jest w fazie badań. U kobiet stosowanie imbiru łagodzi dolegliwości bólowe związane z miesiączkowaniem, natomiast w tym przypadku skuteczność uzależniona jest od czasu podania.
W badaniu porównawczym działania gingerolu i shoagaolu, shoagaol wykazuje najsilniejsze właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne.
Jako ciekawostkę można przytoczyć badanie, w którym sprawdzano wpływ zmielonego imbiru na zawartość akryloamidu w herbatnikach. Okazuje się, że obecność zmielonego imbiru, spowodowało obniżenie zawartości akryloamidu o 6.2%.
Niemniej jednak gdyby imbir był panaceum na wszystko, powinien być w stanie wyleczyć każde dolegliwości. Natomiast pojawiło się już kilka badań, które wykazują że tak nie jest.
Jednym z badań było badanie pilotażowe z udziałem pacjentów z zespołem jelita drażliwego (IBS), którzy losowo spożywali placebo lub proszek imbirowy w dziennych dawkach 1 mg lub 2 g przez 28 dni. Grupy imbirowe nie wykazały niestety lepszych efektów niż placebo. Podobne wyniki zostały uzyskane, w bezalkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby (NAFLD). Nie zaobserwowano znaczącego zmniejszenia zwłóknienia wątroby – głównej zmiany patofizjologicznej choroby między grupą imbirową a grupą placebo, mimo że pacjenci w grupie testowej przyjmowali 2 g proszku imbiru dziennie przez 3 miesiące.
Badaniem, które powinno przykuć szczególną uwagę było badanie dotyczące stosowania imbiru w celu zmniejszenia masy tłuszczowej. Mimo, że przez 3 miesiące podawano 2 g proszku imbiru, wyniki nie wykazały żadnego działania wyszczuplającego lub zmniejszającego apetyt, ani nie spowodowały zmian masy ciała, tkanki tłuszczowej oraz całkowitej energii i spożycia makroskładników w grupie 40 kobiet w porównaniu z grupą kontrolną.
Przeciwwskazania
Imbir mimo swoich ogromnych właściwości prozdrowotnych, nie jest zalecany przede wszystkim dzieciom poniżej dwunastego miesiąca życia. Wynika to z zawartych składników, które nadają roślinie ostry smak, w efekcie działa silnie podrażniająco na delikatne podniebienie i kubki smakowe dziecka. Spożywanie imbiru nie jest również zalecane dla osób borykających się ze wrzodami żołądka lub dwunastnicy oraz cierpiących na refluks żołądkowy. Tak jak wspomniałam wcześniej wynika to z obecnych w imbirze substancji, które w tym wypadku będą drażnić śluzówkę przewodu pokarmowego. Po imbir nie powinny też sięgać osoby z nadciśnieniem tętniczym, ponieważ podnosi ciśnienie krwi.
Podsumowanie
Choć badania wykazały, że imbir nie jest naturalnym lekarstwem na wszystko, a przede wszystkim środkiem na odchudzanie (niestety taki mit cały czas krąży w środowisku dietetyczno-fitnessowym), to wiele prac naukowych dotyczących jego właściwości na organizm człowieka, jednoznacznie udowadnia prozdrowotne korzyści. Dlatego można śmiało nazwać go cudowną rośliną i włączyć do codziennej diety.
Bibliografia:
https://biotechnologia.pl/biotechnologia/skarby-w-klaczach-ukryte-czyli-o-prozdrowotnych-wlasciwosciach-imbiru-lekarskiego,13216
https://journals.lww.com/eurojgh/Abstract/2008/05000/Effects_of_ginger_on_gastric_emptying_and_motility.11.aspx
https://en.wikipedia.org/wiki/Gingerol
https://www.mdpi.com/2076-3417/9/8/1570/htm
https://pl.wikipedia.org/wiki/Imbir
https://pl.wikipedia.org/wiki/Imbir_lekarski
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Gingerol
https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/5281794
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31177355
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30963995
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31490285
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31905849
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31857975
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31695934
Newerli-Guz i M. Pych, Właściwości przeciwutleniające imbiru, Wydawnictwo Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, 2012
Dugasani i wsp, Comparative antioxidant and anti-inflammatory effects of [6]-gingerol, [8]-gingerol, [10]-gingerol and [6]-shogaol, Journal of Ethnopharmacology, 2010
