Gdy jedzenie staje się priorytetem – czym są zaburzenia odżywiania?

CZYM SĄ ZABURZENIA ODŻYWIANIA?

 

Zaburzenia odżywiania (ED) są poważnymi jednostkami chorobowymi o podłożu psychologicznym. Schorzenia te definiowane są przez zwyczaje żywieniowe, które obiegowo uznawane są za nieprawidłowe i mogące wywierać negatywny wpływ na zdrowie fizyczne oraz psychiczne dotkniętej nimi osoby. ^[1][2]

 

KLASYFIKACJA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA

 

Zgodnie z najważniejszymi kwestionariuszami służącymi do klasyfikacji zaburzeń psychicznych^[3][4] stworzonych przez WHO (ICD-10) oraz APA (DSM-5), możemy wyodrębnić dwie grupy zaburzeń odżywiania:

 

Specyficzne Zaburzenia Odżywiania

Jadłowstręt Psychiczny (Anorexia Nervosa)

Żarłoczność Psychiczna (Bulimia Nervosa)

Zaburzenie Kompulsywnego Objadania Się (BED)

 

Niespecyficzne Zaburzenia Odżywiania

Inne Określone Zaburzenia Odżywiania lub Jedzenia (OSFED) – Do tej kategorii klasyfikują się wszystkie zaburzenia odżywiania, które nie spełniają wszystkich kryteriów diagnostycznych dla wyżej wymienionych. Należą do nich między innymi schorzenia takie jak; Anoreksja/Bulimia Atypowa, Zespół Jedzenia Nocnego, Ortoreksja, Bigoreksja i wiele innych.

Monohydrat kreatyny od testosterone.pl – KUP TUTAJ

PRZYCZYNY POWSTAWANIA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA

 

Problematyka Zaburzeń Odżywiania jest tak kompleksowa, że na ten moment trudno jest wskazać dokładne przyczyny ich genezy^[2]. Niemniej, na ten moment wyróżnić można kilka czynników, które mogą odpowiadać za ich powstawanie:

 

Uwarunkowania genetyczne – Obecne dowody naukowe zdają się sugerować, że genetyka odgrywa niebagatelną rolę w genezie powstawania zaburzeń odżywiania. Wydaje się to być jak najbardziej uzasadnione zważając na fakt, że problem ED dotyka niewielkiej części populacji, pomimo ekspozycji na podobne czynniki środowiskowe.

 

Pewne opracowania dowodzą, że jeśli któryś z domowników boryka(ł) się z zaburzeniami odżywiania, to szanse na rozwinięcie ich wśród osób z nią spokrewnionych rosną ponad 10-krotnie^[5]. Ponadto, w przeglądzie badań bliźniaczych którego podjęli się Fairburn & Harrison, dziedziczność ED oszacowano na 48-76%^[6].

 

Warto napomknąć również o cechach osobowości, które również mogą predysponować do rozwoju Zaburzeń Odżywiania na pewnym etapie życia^[7]. Między innymi należą do nich:

1. Perfekcjonizm

2. Myśli obsesyjne

3. Myśli dychotomiczne

4. Neurotyczność

5. Narcyzm

6. Osobowość anankastyczna

Wsparcie pracy układu nerwowego oraz metabolizmu – KUP TUTAJ

Stosowanie wszelkiego rodzaju diet odchudzających^[8] – Podczas odchudzania, przejęcie wokół kompozycji swojej sylwetki oraz kontrola spożytego pokarmu (w tym jego ilości i jakości) staje się poniekąd celem nadrzędnym. Osoba podejmująca się redukcji masy ciała na własną rękę, często z powodu własnej niewiedzy, w pierwszej kolejności podejmuje się różnorakich diet restrykcyjnych; trudnych do utrzymania w ujęciu długoterminowym. Takie próby najczęściej kończą się fiaskiem, skutkując pojawieniem się swego rodzaju „błędnego koła”, w którym to jakiekolwiek odstępstwo od diety kończy się (wielodniowym) epizodem objadania się, odzyskaniem zgubionych kilogramów, wyrzutami sumienia, i na sam koniec – kolejną desperacką próbą redukcji masy ciała.

 

Jedzenie emocjonalne – Odczuwane emocje mogą warunkować nasze wybory żywieniowe i vice versa; konsumpcja wybranych produktów spożywczych wiąże się z pojawieniem konkretnych emocji^[12]. Choć termin ten może kojarzyć się w głównym stopniu z emocjami negatywnymi, to należy mieć na uwadze, że jedzenie pod wpływem emocji pozytywnych również ma miejsce (chociażby spożycie „zwycięskiej” porcji lodów, w nagrodę za dobre stopnie w szkole/dyspozycję w pracy). Mimo że nie zawsze to zjawisko jest tożsame z powstawaniem ED, to w razie ewentualnych wątpliwości warto je monitorować, ponieważ w ujęciu długoterminowym może się ono przerodzić w nawracające cykle Kompulsywnego Objadania Się (BED).

 

Błędne postrzeganie „idealnej” sylwetki – Wszelkiego rodzaju media kreują obraz sylwetki idealnej jako niekiedy ekstremalnie szczupłej, nierealnej do osiągnięcia dla wielu osób. Przyjęcie tych „standardów” jest jednym z największych czynników ryzyka rozwoju ED wśród Kobiet i Mężczyzn^[9][10]. Nadmierna ekspozycja na tego typu treści może skutkować brakiem zadowolenia z własnego ciała, a następnie prowadzić do podejmowania wielu niebezpiecznych praktyk, w tym; restrykcyjnych modelów żywieniowych, głodówek oraz nadmiaru wysiłku fizycznego.

 

Brak akceptacji swojego ciała – Niskie poczucie wartości indukowane brakiem akceptacji wyglądu własnego ciała również może być czynnikiem sprzyjającym rozwojowi Zaburzeń Odżywiania^[11]. Przesadna chęć zmiany sylwetki może prowadzić do radykalnych praktyk odchudzających, podejmowania wysiłku fizycznego w ilościach skrajnych, stosowania środków przeczyszczających/diuretyków, a w niektórych przypadkach – niedozwolonych środków wspierających rozwój muskulatury.

 

Oczywiście nie są to jedyne czynniki sprzyjające rozwojowi Zaburzeń Odżywiania, aczkolwiek w tym artykule nie poświęcę im tyle uwagi co wyżej wymienionym. Mimo wszystko, warto byłoby częściowo o nich wspomnieć:

 

Przemoc domowa, Dokuczanie i bycie prześladowanym przez rówieśników^[13][14] – Częsty brak akceptacji przez rówieśników oraz nieprzychylne komentarze w kierunku osoby borykającej się z nadprogramowymi kilogramami mogą skutkować pojawieniem się dokuczliwych emocji, które mogą przyczyniać się do podejmowania działań ukierunkowanych na redukcję masy ciała (ćwiczeń kompulsywnych, niekiedy dochodzi nawet do samowolnego głodzenia się).

 

Standaryzowana Ashwagandha jako wsparcie w redukcji nadmiernego stresu – KUP TUTAJ

POWSZECHNOŚĆ WYSTĘPOWANIA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA

 

Zaburzenia Odżywiania są zjawiskiem powszechnym w ogólnej populacji. Mimo to, skala ich występowania jest większa w krajach zachodnich niż w krajach azjatyckich, w których to problem ten nabiera tempa^[16].

 

W przeglądzie badań poczynionym na populacji Europejskiej wykazano, że na pewnym etapie życia Zaburzenia Odżywiania dotykają od <1% do 4% Kobiet oraz 0.3-0.7% Mężczyzn^[15]. Szczególnie narażone są osoby w wieku „około-nastoletnim”. Wśród wszystkich zidentyfikowanych przypadków osób borykających się z AN, 40% stanowiły kobiety w wieku 15-19 lat^[17].

 

Trzeba jednak mieć na uwadze, że określenie rzeczywistej skali ED jest niewykonalne, szczególnie w przypadku Mężczyzn. Wiele osób najzwyczajniej nie jest świadomych choroby, bądź też unika przyznania się do tego problemu obawiając się braku akceptacji ze strony środowiska^[14].

 

DLACZEGO JEST TO PROBLEM KTÓRY WYMAGA WIĘKSZEJ UWAGI?

 

Trwanie w Zaburzeniach Odżywiania jest destruktywne dla prawie każdego układu znajdującego się w ciele człowieka. Choć negatywne następstwa ED nie są nieodwracalne, to niestety niektóre z nich mogą okazać się permanentne. Z tego powodu ważne jest, aby jak najszybciej podjąć działania ukierunkowane na kurację choroby.

 

W ujęciu krótkoterminowym, w wyniku niedożywienia organizmu (tak jak ma to miejsce w AN) osoba często doświadcza przewlekłego osłabienia organizmu, dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz boryka się z problemami natury dermatologicznej^[18] (żółknięcie skóry, łamliwość włosów i paznokci, obrzęki, pojawienie się charakterystycznego „meszku”).

 

W przypadku Żarłoczności Psychicznej (BN), zachowania kompensacyjne (wymioty, nadużycie środków przeczyszczających i diuretycznych) mogą doprowadzić do zaburzeń w obrębie gospodarki wodno-elektrolitowej, dysfunkcji układu pokarmowego (w tym biegunek, zaparć i wzdęć), choroby refluksowej oraz ubytków w uzębieniu, wynikających z ekspozycji na działanie kwasu żołądkowego^[18].

 

Osoby objadające się kompulsywnie często borykają się z nadmierną masą ciała, co w przyszłości może przerodzić się w wiele problemów zdrowotnych. Wysoki poziom ciśnienia krwi, bądź też cholesterolu koreluje ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.

 

Niestety, powyższe komplikacje to tylko zalążek tego na co jest narażona osoba chorująca na Zaburzenia Odżywiania. Niedostateczna podaż energii w ujęciu długoterminowym może prowadzić do istotnych zaburzeń hormonalnych^[21] (w szczególności hormonów płciowych), nieprawidłowości w obrębie tkanki kostnej^[19] (rozwój osteoporozy), niewydolności oraz zaniku narządów wewnętrznych^[22], a w najgorszym wypadku – śmierci^[23]. Ponadto, osoby objadające się kompulsywnie często borykają się z nadmierną masą ciała, co przyczynia się do wzrostu zachorowalności i umieralności, przede wszystkim z powodu chorób sercowo-naczyniowych^[24].

 

Dodatkowo, zaburzone postrzeganie jedzenia może przyczyniać się do izolacji społecznej; skutkującej pogorszeniem jakości życia, w tym zwiększeniem ryzyka śmierci z powodu popełnienia samobójstwa^[20].

 

Skoncentrowane źródło niezbędnych Kwasów Tłuszczowych Omega-3 wspierających kondycję organizmu – KUP TUTAJ

PODSUMOWANIE

 

Zaburzenia Odżywiania są poważnymi jednostkami chorobowymi, których kompleksowość powstawania, jak i negatywne komplikacje zdrowotne dotykają coraz to większego odsetka populacji. Z pewnością jest to problem, który nie powinien być jakkolwiek bagatelizowany, a wręcz przeciwnie – wymaga szczególnej uwagi oraz specjalistycznego leczenia.

 

BIBLIOGRAFIA:

 

[1] https://www.nedc.com.au/eating-disorders/eating-disorders-explained/

[2]https://web.archive.org/web/20150523184510/http:/www.nimh.nih.gov/health/topics/eating-disorders/index.shtml

[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2995704/

[4] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3683251/

[5] https://link.springer.com/article/10.2165%2F00129785-200404040-00001

[6] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673603123781

[7] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2719561/

[8] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12206196/

[9] https://link.springer.com/article/10.1007/s11199-007-9274-5

[10] https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2017.01351/full

[11] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2533817/

[12] https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs13679-017-0265-8

[13] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5610419/

[14] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15097006/

[15] https://journals.lww.com/co-psychiatry/Abstract/2016/11000/Epidemiology_of_eating_disorders_in_Europe_.5.aspx

[16] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4054558/

[17] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/eat.10222

[18] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15943493/

[19] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6746661/

[20] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2989173/

[21] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4133106/

[22] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4381361/

[23] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3292410/

[24] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2879283/