Dieta po wycięciu woreczka żółciowego 

Stan po wycięciu pęcherzyka żółciowego określa się zespołem dolegliwości po wycięciu pęcherzyka/woreczka żółciowego, z ang. Postcholecystectomy Syndrome – PCS. Definiuje się go jako zespół objawów towarzyszących osobie po laparoskopowym wycięciu wspomnianego gruczołu. Jest to powikłanie po źle lub słabo leczonej kamicy żółciowej i jest to złoty standard leczenia chirurgicznego. Niewiele natomiast wiadomo o skonkretyzowanej dietoterapii pod ten problem.

 

Samo występowanie zespołu PCS jest dosyć zróżnicowane i waha się od kilku do nawet 47%. Sam PCS dzieli się na dwie fazy wczesną i późną, w których mogą występować objawy brzuszne.Faza wczesna definiowana jest jako ta, która pojawia się niedługo po operacji, natomiast faza późna może pojawić się po kilku miesiącach, a nawet kilku latach po zabiegu.

 

Objawy obejmujące zespół PCS obejmują:

• Rozstrój żołądka
• Nudności
• Wymioty
• Liczne wzdęcia
• Biegunki
• Bóle brzucha zlokalizowane w jego prawej górnej części

Ponadto u części pacjentów pojawiają się powikłania takie jak refluks żółciowy lub żołądkowo-jelitowy. Sam refluks natomiast może być także odpowiedzialny za objawy PCS. W niedawno wykonanych badaniach Yueha zaobserwowano także występowanie niestrawności, nietolerancji tłustych potraw oraz zgagi u pacjentów z zespołem dolegliwości po wycięciu woreczka żółciowego.

 

Co ciekawe i warte odnotowania, aktualnie nie ma sprecyzowanych wytycznych odnośnie postępowania żywieniowego z pacjentami z zespołem PCS. Aktualnie modyfikacje dietetyczne powinny być wprowadzane w sposób zindywidualizowany w zależności od potrzeb o towarzyszących objawów u pacjenta. Osoba taka powinna absolutnie być pod kontrolą dietetyka, w celu uregulowania objawów brzusznych i ewentualnych towarzyszących zaburzeń metabolicznych. Aktualnie podstawą dietoterapii z pewnymi indywidualnymi modyfikacjami powinna być dieta łatwostrawna z ograniczeniem spożycia tłuszczów do ok 25% energii dziennej z diety. Ograniczone spożycie tłuszczów powinno się prowadzić na okres kilku miesięcy w celu umożliwienia wątrobie rekompensacji w ramach braku gruczołu odpowiedzialnego za emulgowanie tłuszczów w diecie. Zasada ta ma swoje uzasadnienie, gdyż towarzyszące objawy ze strony żołądka również wymagają takich modyfikacji żywieniowych. Problematyczny może okazać się błonnik, którego ilości są ściśle zależne od wagi pacjenta, jego wspomnianych ewentualnych zaburzeń metabolicznych oraz indywidualnego progu tolerancji, wydaje się natomiast, że optymalny prób spożycia błonnika może oscylować w granicach 20-25g/dziennie.

 

W ramach dietetoterapii na początku warto się skupić na podstawowych założeniach diety lekkostrawnej, a więc takiej która:

• Oszczędza układ pokarmowy
• Ułatwia trawienie dostarczanych posiłków
• Zapewnia odpowiednie odżywienie organizmu
• Zawiera dzienną ilość białka w granicach 65-90g
• Pokrywa zapotrzebowanie na tłuszcz w maksymalnie 30% dziennej podaży energii
• Reszta zapotrzebowania pokrywana jest z łatwostrawnych węglowodanów

Enzymy ułatwiające trawienie – KUP TUTAJ

 

Korzystne sposoby obróbki kulinarnej:

• Gotowanie w wodzie i na parze
• Pieczenie w folii/naczyniu żaroodpornym
• Tłuszcz jako dodatek do gotowych potraw

 

Same posiłki natomiast powinny być dosyć regularne w mniejszych porcjach, około 4-6 dziennie.

 

Przy występujących dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego, mowa głównie o biegunkach, warto rozważyć odpowiednie nawodnienie organizmu poprzez specjalistyczne preparaty np.  Gastrolit lub probiotykoterapię umożliwiającą skuteczną dekoniugację kwasów tłuszczowych dostarczonych z posiłkami. Tutaj wysoce skuteczne mogą okazać się preparaty mono szczepowe takie jak Sanprobi IBS, skuteczny w walce z IBS, który w ramach study case może współwystępować przy zespole PCS oraz niepatogenny drożdżak Saccharomyces boulardii w postaci preparatu Enterol.

 

Co do założeń dietetycznych zachęcam do zapoznania się z wytycznymi NCEŻ – narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej na temat diety łatwostrawnej:

 

https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/dieta-lekkostrawna

 

 

Z czasem, gdy stan pacjenta ustabilizuje się pod kątem objawów, należy wtedy stopniowo urozmaicać dietę i stopniowo przygotowywać jego organizm na rozszerzanie diety.

 

W ramach ewentualnej suplementacji, która na początkowych etapach zespołu PCS może być skuteczna warto rozważyć enzymy systemowe, które ułatwią trawienie ciężej strawnych produktów, zawierających duże ilości składników odżywczych, co zapewni dobre odżywienie organizmu pacjenta.

Częściowo problematyczne mogą okazać się witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, a więc A, D, E, K, stąd też odpowiednie wsparcie probiotyczne oraz dostarczanie łatwiej strawnych tłuszczy(np. W postaci jakościowego nabiału) z posiłkami może okazać się kluczowe w ramach kompleksowej dietoterapii.

 

Maślan sodu – wsparcie regulacji pracy przewodu pokarmowego – KUP TUTAJ

Podsumowanie

Zespół dolegliwości po wycięciu pęcherzyka żółciowego, inaczej Postcholecystectomy syndrome – PCS to dalej mało poznane zagadnienie w kontekście dietoterapii. Zespół ten charakteryzuje się spektrum objawów brzusznych występujących w danym czasie po operacji. Ze względu na brak konkretnych zaleceń żywieniowych, aktualnie stosowanym modelem terapeutycznym w początkowych etapach jest dieta łatwostrawna w ograniczeniem przyjmowanych tłuszczy. Ze względu na często współwystępujące objawy ze strony żołądka, np. W postaci refluksu, system diety łatwostrawnej ma uzasadnione znaczenie terapeutyczne. Po pewnym czasie można stopniowo rozszerzać menu dietetyczne w zależności od tolerancji pacjenta na poszczególne produkty. Ważnym czynnikiem wspomagającym jest także odpowiednio dobrana suplementacja, które może wspomóc procesy trawienne i delikatnie odciążyć układ trawienny. Pacjenci z zespołem PCS powinni skontaktować się z dietetykiem, który skutecznie oceni i zinterpretuje dane w celu dobrania skutecznej interwencji żywieniowej.

 

Źródła:

 

1.Academy of Nutrition and Dietetics. Nutrition Care Manual. Gallbladder.

2.Poetincasa P., DiCiaula A., Bonfrate L., Wang D.Q.H. Therapy of gallstone disease. World J Gastrointest Pharmacol Ther. 2012; 3: 7-20

3.Glasgow RE, Mulvihill SJ. Treatment of gallstone disease. In Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s Gastrointestional and Liver Disease, 9th ed, vol. 1. Philadelphia, PA: Saunders; 2010:1121-1138.

4.Mahan L.K., Escott-Stump S., Raymond J.L., Krause’s Food and the Nutrition Care Process. 13th ed. Saunders, St Louis, MO2012: 667

5.Yueh T-P, Chen F-Y, Lin T-E, Chuang M-T. Diarrhea after laparoscopic cholecstectomy: Associated factors and predictors. Asian J Surgery. 2014.

6.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3473449/