Choroba hemoroidalna – Co warto wiedzieć ?

 

Wśród wielu zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego, jedną z bardziej wstydliwych i dokuczliwych dolegliwości są popularnie nazywane hemoroidy, stanowiące jak się okazuje niemałe wyzwanie diagnostyczne oraz w kwestii podejmowanych działań leczenia farmakologicznego i dietetycznego.

Hemoroidy[1](guzki krwawnicze) same w sobie są fizjologicznie prawidłowymi strukturami występującymi w jelicie grubym, a konkretniej w kanale odbytu, które swoją budową umożliwiają przystosowanie się do wielkości kanału przez co ich funkcją jest zamykanie odbytu. Dzięki temu następuje formowanie kału oraz trzymanie gazów. Są bogato unaczynione.

Chorobowość w ogólnej populacji jest bardzo zróżnicowana, jej widełki rozchodzą się od 4,4% do 86%[2]. Wynika to często z faktu, że zarówno pacjenci jak i lekarze często większość problemów związanych odbytem przypisują właśnie hemoroidom. O chorobie hemoroidalnej można mówić w momencie, gdy następuje rozciągnięcie hemoroidów, rozluźnienie aparatu wieszadłowego oraz napełnienie guzków nadmierną ilością krwi, której nie są w stanie odprowadzić. W skutek zalegania nadmiernej ilości krwi może dochodzić do stanów zapalnych tkanki odbytniczej[1].

 

Możliwe przyczyny

 Na powstawanie patologicznych guzków krwawniczych ma wpływ wiele czynników, co ciekawe choroba może się rozwinąć w większości grup wiekowych. Jedną z ważniejszych przyczyn powstawania hemoroidów jest styl życia. Mowa tutaj między innymi o siedzącym trybie życia, mało aktywnym, choć istnieją pewne wyjątki, gdzie hemoroidy mogą być przypadłością kolarzy czy też zawodników jazdy konno. Kolejną przyczyną silnie oddziałującą na powstawanie hemoroidów jest nieprawidłowo zbilansowana dieta, zawierająca produkty wysoko przetworzone, niską zawartość błonnika pokarmowego, zakładająca małą/nieodpowiednią poda płynów. Składa się to na nadmierne rozciąganie błony śluzowej odbytu oraz na zaparcia. Grupą ryzyka są także kobiety w zaawansowanej ciąży, gdzie rozwijający się płód może nadmierne uciska na układ żylny utrudniając prawidłowy przepływ krwi i prowadząc do zaburzeń pracy jelit.

 

Ekstrakt z zielonej herbaty standaryzowany na EGCG – działanie antyoksydacyjne oraz prozdrowotne

Objawy

 Wśród najpopularniejszych objawów wyróżnia się:

• swędzenie odbytu,
• podrażnienie śluzówki i wydzielina towarzysząca zapalenia odbytu,
• uczucie niepełnego wypróżnienia,
• wypadanie guzka(czasem),
• pozostawanie żylaków poza odbytem (wymagana operacja).

 

 

Rozpoznanie i diagnostyka

 Ze względu na bardzo powolny przebieg schorzenia, do niełatwych należy rozpoznanie tego zaburzenia szczególnie w początkowej fazie. Ważną kwestią jest zebranie odpowiedniego wywiadu rodzinnego z ewentualnymi predyspozycjami do występowania tego schorzenia. Kluczowa jest wizyta u specjalisty, w tym przypadku proktologa, który na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawów jest w stanie sprawnie określić diagnozę. Często zgłaszanymi objawami jest wspomniane swędzenie i dyskomfort z tego tytułu, poza tym może wystąpić krwawienie bezbolesne, ból w okolicy odbytu. W kwestii podjętych działań diagnostycznych, najważniejszym jest badanie per rectum a także anoskopia[3].

Witamina C z ekstraktem z dzikiej róży zapobiegająca hemoroidom

Leczenie

W kwestii farmakoterapii stosuje się różne leki z grupy m.in. Przeciwzapalnych sterydów, leków znieczulających, substancji ściągających (maści, czopki). Ze względu fizjologiczny charakter guzków krwawniczych nie podejmuje się działań pochopnych, gdyż żylaki odbytu przebiegają zamiennie z okresami zaostrzenia i samoistnych remisji. Ważną rolę w regulacji homeostazy układu pokarmowego jest interwencja dietetyczna, pod kontrolą dietetyka, specjalisty żywieniowego. Szersze omówienie działań w przypadku choroby hemoroidalnej leży w kwestii lekarza specjalisty, dlatego też ten akapit ma charakter tylko informacyjny.

 

Dietoterapia

 Hemoroidy można określić jako stan choroby silnie zależny od sposobu żywienia, dlatego też współpraca z dietetykiem często jest jedną z najlepszych opcji, jakie można podjąć po odpowiedniej diagnozie lekarskiej. Edukacja żywieniowa oraz odpowiednio dobrana dietoterapia, jest w stanie przynieść dużą ulgę, poprawiać komfort życia pacjenta i przynieść poprawę zdrowia.

 

Grupy produktów pomocne w walce z hemoroidami: 

1.Rośliny strączkowe – ważną kwestią interwencji żywieniowej jest wyrównanie zawartości błonnika pokarmowego, większość osób zmagających się z żylakami odbytu wykazuje nieodpowiednią podaż błonnika[4], oprócz tego są to głównie osoby otyłe. Do roślin strączkowych zalicza sie m.in. Groch, fasolę soczewicę, soję, orzeszki ziemne, ciecierzycę. Rośliny strączkowe zawierają frakcje błonnika nierozpuszczalnego oraz rozpuszczalnego, które przyczyniają się do odżywienia pożytecznych bakterii bytujących w jelicie grubym oraz wpływają na odpowiednie ukrwienie śluzówki jelita i zwiększenie masy kału[5]. Oficjalne zalecenia wobec błonnika sięgają od 25g do 40g dziennie. Odpowiednia podaż tego składnika w różnego rodzaju produktach, między innymi roślinach strączkowych przyczynia się do regulacji rytmu wypróżnień oraz łagodzenia objawów.

2.Produkty pełnoziarniste – produkty pełnoziarniste jak sama nazwa wskazuje posiadają bogaty skład witaminowy a także wysoką zawartość błonnika, co czyni je produktami wysoce odżywczymi. Produkty pełnoziarniste są bogate w błonnik nierozpuszczalny co pobudza trawienie, zmniejsza ból i dyskomfort związany z hemoroidami[6].

 3.Warzywa krzyżowe – należą do nich kalafior, brukselka, brokuły, rukola, jarmuż, rzodkiewka, kapusta itp. Warzywa te charakteryzują się wysoką zawartością błonnika nierozpuszczalnego[7].

 4.Warzywa korzeniowe – Słodkie ziemniaki, rzepa, buraki, marchew, ziemniaki to produkty zawierające spora dawkę witamin a także błonnika, średnio zawierają 3-5g błonnika na porcję.

 5.Warzywa i owoce – Obydwie grupy produktów nie bez powodu znajdują się na samym dole (oprócz aktywności fizycznej) piramidy zdrowego żywienia IŻŻ (Instytutu Żywności i Żywienia). Zawierają niesamowitą ilość witamin i składników mineralnych, a także  enzymów wspomagających trawienie. Ponadto są bogate w błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Dieta bogata w te składniki jest bardzo pomocna w regulacji rytmu wypróżnień oraz sprzyja remisji hemoroidów i objawów z nimi związanych[8,9].

 

Podstawą interwencji żywieniowej jest ułożenie zbilansowanej diety, uwzględniającej uzupełnienie  niedoborów poszczególnych składników odżywczych i dającej pośrednio efekt sylwetkowy w zależności , czy dietetyk ma do czynienia z pacjentem z nadwagą czy na odwrót.

 Nie można natomiast zapominać że nie każde produkty są wskazane dla osób z chorobą hemoroidalną. Wśród takich produktów wymienić można te i niskiej zawartości błonnika oraz stanowiące zbyt wysoki udział w nieprawidłowym sposobie żywienia danej osoby, często są to:

• nabiał
• biała mąka
• nadmiar czerwonego mięsa
• produkty wysoce przetworzone/żywność typu fast food
• produkty smażone
• nadmiar soli
• produkty pikantne
• kofeina w nadmiarze
• używki

 

Ureguluj mikroflorę z probiotykiem od AH

 

Podsumowanie

Choroba hemoroidalna to dosyć wstydliwy, często występujący problem w populacji niezależnie od wieku. Oprócz dyskomfortu może prowadzić do przewlekłych stanów zapalnych jelita grubego. W przypadku podejrzenia żylaków odbytu warto udać się do specjalisty w celu uzyskania odpowiedniej diagnozy oraz wsparcia w postaci farmakologii oraz interwencji żywieniowej, która odpowiednio dobrana jest silnym czynnikiem regulującym homeostazę organizmu. Wpływ na powstawanie nadmiernie wypełnionych krwią guzków krwawniczych ma niska aktywność fizyczna luz specyficzny rodzaj uprawianego sportu, nieprawidłowo zbilansowana dieta oraz predyspozycje rodzinne. Chorobie tej można skutecznie przeciwdziałać, lecz wymaga to zaangażowania ze strony pacjenta i sumienności w podejmowanych działaniach.

Źródła:

1.Thompson W.H.F.: The nature of haemorrhoids. Br. J. Sugr., 1975,62, 522-542

2.Locher P.B. et al.: Haemorrhoids: Patohology, pathopsysiology and etiology. Br. J. Surg., 1994, 81,946-54.

3.Arulani A., Capello G.: Diagnosis and current treatment of haemorrhoidal disease. Angiology, 1994, 45, 560-565.

4.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279466/

5.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30400385

6.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4344579/

7.https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/321900/nutrients

8.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6315720/

9.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3342598/