Obraz Hans Braxmeier z Pixabay
Miodunka to przede wszystkim roślina wykorzystywana przy leczeniu chorób układu oddechowego. Stąd też pochodzi jej dawna nazwa płucnik lekarski (Pulmonaria, pulmones – płuca). Choć jej właściwości nie kończą się na tym. Naturalnie występuje we Wschodnich Karpatach oraz górach Półwyspu Bałkańskiego. Posiada drobne kwiaty fioletowe-różowe, purpurowo-fioletowe, różowo-czerwone, bądź niebieskie, w zależności od fazy kwitnienia i odczynu gleby. Kolor ten roślina zawdzięcza zawartości barwników o nazwie- antocyjany. Liście tej rośliny to spore blaszki liściowe jajowato-lancetowatym kształcie. Na końcach zaostrzone i w dotyku szorstkie. Z naturalnymi srebrzystymi plamkami (w przypadku miodunki plamistej). Rosnące w układzie rozetowym na długich ogonkach liściowych. Sama miodunka należy do bylin o krótkim, pełzającym kłączu. Preferuje wilgotne podłoże, jednak toleruje gleby zarówno piaszczyste, jak i gliniaste.
Wyróżnia się 4 główne gatunki miodunki: Pulmonaria officinalis L. (miodunkę plamistą), Pulmonaria obscura Dum (miodunka ćma), Pulmonaria angustifolia (miodunka wąskolistna), Pulmonaria mollis Wulfen ex Hornem. (miodunka miękkowłosa).
Wśród związków czynnych biologicznie obecnych w miodunce wymienić można: saponiny, garbniki, związki krzemu-krzemionka, allantoina, kwarcetyna (flawonoid), kwas chlorogenowy, elagowy, rozmarynowy (od 7 do 12 mg/g w suchej masie) i antocyjany oraz śladowe ilości alkaloidu pirolizydynowego.
WITAMINA D3 + K2 mk7 120 kapsułek (2000 IU + 50 mcg) – witamina niezbędna do prawidłowej pracy organizmu
Jak miodunka działa na zdrowie?
-
Układ oddechowy
Wodny wyciągi z ziela miodunki działają wykrztuśnie, osłaniająco, wzmacniająco na płuca. Ponadto przyspiesza bliznowacenie uszkodzonej tkanki płucnej (dzięki zawartości krzemionki i alantoiny) oraz zwapnienia ognisk gruźliczych, a tym samym zmniejsza stan zapalny. Miodunkę wykorzystuje się również w leczeniu nieżytu i zakażeń układu oddechowego. Ponadto dzięki zawartości saponin i śluzu ułatwia wykrztuszanie oraz wzmacnia tkanki układu oddechowego na działanie substancji lotnych (np. dymy, pary kwasów, gazy spalinowe, produkty naftowe) i pyłów (np. węgla, azbestu, cementu, krzemu), co jest szczególnie korzystną właściwością w odniesieniu do wszechobecnego smogu.
Można ja łączyć z podbiałem, poziewnikiem, żywokostem, prawoślazem, babką szeroko i wąskolistna, hyzopem, malwą, anyżem, tymiankiem, mydlnicą, fiołkiem wonnym lub trójbarwnym, babką płesznik, przytulą, poziewnikiem, z którymi wykazuje synergiczne działanie w leczeniu schorzeń układu oddechowego.
-
Działanie przeciwbakteryjne
Podobnie jak wiele ziół miodunka zawiera garbniki, które nadają jej właściwości przeciwbakteryjne. Co w połączeniu z wcześniej wymieniona obecnością krzemionki i alantoiny sprawia, iż można ją stosować na zmiany skórne i rany w postaci okładów – przyspieszanie zabliźniania ran.
W postaci płukanek roślinę tę wykorzystuje się w celu zmniejszenia zapalenia błon śluzowych ust i gardła oraz zahamowanie rozwoju drobnoustrojów. Zawarte w niej garbniki przyczyniają się do zwężenia nadmiernie rozszeżonych naczyń skórnych, a tym samym do zmniejszenia stanu zapalnego.
Właściwość tę wykorzystuje się w przypadku mukowiscydozy, gdyż miodunka nie tylko ułatwia odkrztuszanie, wzmacnia oskrzela, ale i właśnie zapobiega powstawaniu lub dalszemu rozwojowi infekcji, do której dochodzi poprzez zaleganie wydzieliny w drogach układu oddechowego, w wyniku przebiegu choroby.
Obraz Viktoria Stetsko z Pexels
-
Ochrona po kuracji antybiotykowej
Miodunka nie tylko działa ochronnie na błony śluzowe układu oddechowego, ale i pokarmowego (zwłaszcza żołądka) oraz moczowego. Antybiotyki czy leki przeciwgruźlicze lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) przyczyniają się do zaburzenia naturalnej ochrony organizmu poprzez uszkodzenie błony śluzowej. Miodunka zapobiega tym skutkom.
Drożdżaki zalecane w trakcie i po antybiotykoterapii
-
Działanie przeciwzakrzepowe
Dzięki zawartości glikopeptydu przeciwzakrzepowego, blokującego przemiany fibryny, czyli białka powodującego powstanie zakrzepu, roślina ta wykazuje właściwości przeciwzakrzepowe. Jednocześnie nie powodując niekorzystnych zmian ciśnienia tętniczego, czynności nerek i układu oddechowego. Nie zaleca się jej jednak osoba z zakrzepica, gdyż zwiększania potencjału przyjmowanych leków przeciwzakrzepowych.
L-ARGININA 120 kapsułek x 750mg – wsparcie układu sercowo-naczyniowego
-
Jako element kosmetyków
Miodunka jest jednym ze składników wielu maści i hydrolatów, gdyż działa ściągająco, zmiękczająco i odżywczo na skórę.
Sposób stosowania:
Ziele zbiera się w okresie kwitnienia- od maja do czerwca.
Odwar
⅓-½ szklanki 2-3 razy dziennie. Miodunkę w stosunku 2 łyżki ziela na 2 szklanki ciepłej wody, gotować przez 10 minut, a następnie przecedzić.
Macerat
Po 100 ml dziennie. Na 1 łyżkę świeżego ziela, jedna szklanka wody. Taką mieszankę pozostawić się na 5-6 godzin. Po tym czasie przecedzić.
Krem
Gotowe preparaty zakupione w aptece, stosowane według zaleceń na opakowaniu.
Tonik
Do odwaru bądź maceratu dodaje się 100 ml wody przegotowanej z octem 5%, 100 ml alkoholu 40-70% (spirytus salicylowy, kamforowy lub mrówczany), albo 100 ml białego wina wytrawnego. Całość wymieszać.
W postaci surowej w kuchni
Cała roślina jest jadalna. Najczęściej wykorzystuje się liście miodunki jako dodatek do sałatek lub dań gotowanych. Kwiaty mogą natomiast posłużyć jako dekoracja. Bywa jednak rzadko stosowana, ze względu na mdły smak.
Obraz Annette Meyer z Pixabay
Przeciwwskazania do stosowania miodunki
Brakuje doniesień o przeciwwskazaniach do stosowania miodunki w zalecanych dawkach. Większe ilości mogą jednak przyczynić się do powstania krótkotrwałych zaparć i zwiększenia wydalania moczu.
PODSUMOWANIE
Miodunka to niezwykła roślina dzięki swojemu ochronnemu, wykrztuśnym i przyspieszającym bliznowacenie się błony śluzowej dróg oddechowych. Właściwości te są niezwykle korzystne w leczeniu wszelkiego rodzaju schorzeń tego układu, ale przede wszystkim ważne dla osób zdrowych to to, iż profilaktyczne stosowanie miodunki przyczynia się do wzmocnienia dróg oddechowych, a tym samym do ochrony przed zwiększającym się z roku na rok smogiem.
BIBLIOGRAFIA:
- Przemyski Alojzy: Pulmonaria rubra (Boraginaceae) – nowy gatunek we florze Polski; Fragm. Flor. Geobot. Polonica 2006, 13(2): 415-416
- pod redakcją doc. dra hab. Ożarowskiego A.: Ziołolecznictwo Poradnik dla Lekarzy, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, wydanie III, 1982
- Krzyżanowska-Kowalczyk J., Pecio Ł. , Mołdoch J., Ludwiczuk A., Kowalczyk M.: Novel Phenolic Constituents of Pulmonaria officinalis L. LC-MS/MS Comparison of Spring and Autumn Metabolite Profiles Molecules 2018, 23, 2277; doi:10.3390/molecules23092277
- Krzyżanowska-Kowalczyk J., Pecio Ł., Kowalczyk M., Ponczek M.B., Nowak P., Kolodziejczyk-Czepas J.: Pulmonaria obscura and Pulmonaria officinalis Extracts as Mitigators of Peroxynitrite-Induced Oxidative Stress and Cyclooxygenase-2 Inhibitors–In Vitro and In Silico Studies, Molecules 2021, 26, 631. https://doi.org/10.3390/molecules26030631
- Łuczaj Ł.:. Dziko rosnące rośliny jadalne użytkowane w Polsce od połowy XIX w. do czasów współczesnych. Etnobiologia Polska, 2011, 1: 57-125
- Akram M, Rashid A.:. Anti-coagulant activity of plants: mini review.; Journal of Thrombosis and Thrombolysis. 2017, 44 :406-411
Uwaga: Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie wyklucza, konieczności konsultacji z lekarzem, dietetykiem, farmaceutą. Przedstawione w nim receptury stosujesz na własną odpowiedzialność.
