Obrazek wyrózniający: Alora Griffiths
Dyscypliny sportowe z punktu widzenia uzyskiwanej energii możemy podzielić na w uproszczeniu na beztlenowe, tlenowe oraz mieszane. Te ostatnie będą mocno wymagające dla zawodnika, który nie tylko musi być silni, szybki i zwinny, ale także być w stanie wytrzymać narzucane wymagania przez cały okres trwania meczu/eventu. Trening oporowy (RT) jest szeroko stosowany jako uzupełnienie programu sportowego, aby poprawić wyniki i zredukować ryzyko kontuzji. Regularne wykonywanie takiego treningu sprzyja licznym adaptacjom w układzie nerwowo-mięśniowym, które mogą wpływać na efektywność, w tym obniżenie progów rekrutacji jednostek motorycznych, zwiększenie maksymalnej częstotliwości ich wyzwalania oraz lepszą koordynację międzymięśniową. Ponadto, zmienia się architektura mięśni, typ włókien mięśniowych, sztywność ścięgien oraz struktura macierzy zewnątrzkomórkowej, a rodzaj adaptacji zależy od specyfiki treningu, w tym intensywności, objętości i rodzaju skurczu. Hipertrofia mięśni, będąca częstym celem treningu oporowego u sportowców, jest zazwyczaj powiązana ze wzrostem maksymalnej siły, szczególnie u zaawansowanych osób trenujących. U mniej doświadczonych sportowców korelacja ta może być mniej wyraźna ze względu na udział innych czynników, takich jak adaptacje nerwowe, które mają wpływ na produkcję siły. Mimo to ogólne badania wskazują na pozytywne związki między wzrostem masy mięśniowej a wynikami sportowymi. W niektórych sportach kontaktowych, takich jak sporty walki, zwiększona masa mięśniowa i bezwładność ciała mogą stanowić dodatkową przewagę podczas zderzeń. Niektórzy badacze uważają, że trening oporowy nie zawsze przynosi korzystne efekty, co prowadzi do rekomendacji ograniczonego lub nawet całkowitego unikania tego typu treningu. Przykładowo, blisko połowa amerykańskich maratończyków olimpijskich oraz 15% profesjonalnych kolarzy na poziomie międzynarodowym deklaruje, że nie stosuje trening oporowego w swoich programach treningowych. Wiele innych raportów dotyczących elitarnych sportowców wskazuje na podobne podejście, gdzie minimalizuje się lub całkowicie unika treningu oporowego. Powody tego wyboru obejmują obawę, że taki rodzaj treningu może obniżyć wydajność fizyczną lub zwiększyć ryzyko kontuzji. Mimo to, nie zostało jednoznacznie zdefiniowane, jakie morfologiczne i fizjologiczne zmiany wywołane treningiem oporowym mogłyby negatywnie wpływać na wyniki sportowe lub ryzyko urazów. W rezultacie, niektórzy sportowcy, zwłaszcza z dyscyplin wytrzymałościowych, mogą niepotrzebnie rezygnować z niego, obawiając się jego wpływu na wydolność lub ryzyko kontuzji. Z kolei sportowcy uprawiający sporty siłowe i eksplozywne mogą nadmiernie stosować trening oporowy, zakładając, że zwiększenie siły maksymalnej lub masy mięśniowej automatycznie poprawi ich wyniki. Jednak badania pokazują, że wyższa siła maksymalna i masa mięśniowa nie zawsze są skorelowane z lepszymi wynikami w sprintach, a w niektórych przypadkach mogą mieć wręcz negatywny wpływ na prędkość i inne miary eksplozywności[1-5].
Adaptacje – hipertrofia i architektura mięśni
Zwiększenie objętości mięśni, czyli ich hipertrofia, jest jednym z najbardziej znanych efektów treningu oporowego. Uważa się, że jest to rezultat rozrostu pojedynczych włókien mięśniowych, co ostatecznie prowadzi do wzrostu całego mięśnia. Natomiast wkład hiperplazji, czyli zwiększenia liczby włókien mięśniowych, w ten proces jest mało prawdopodobny z uwagi na fakt, że mięśnie są postmitotyczne. Nowsze badania sugerują, że obserwowana w niektórych przypadkach większa liczba włókien mięśniowych u osób trenujących może wynikać z regeneracji uszkodzonych włókien, a nie z tworzenia nowych. Hipertrofia może być wynikiem zwiększenia zawartości sarkoplazmatycznej (np. nagromadzenia płynów) lub miofibrylarnej. Wzrost liczby miofibryli, jak wskazują badania, odgrywa istotniejszą rolę w rozroście mięśni niż samo zwiększenie ich wielkości. Porównania między osobami trenującymi a niewytrenowanymi wykazują, że osoby z długotrwałą praktyką w treningu oporowym mają więcej miofibryli, co bezpośrednio przekłada się na większą siłę maksymalną. Zwiększona zawartość miofibryli może mieć korzystny wpływ na sprint, ponieważ zwiększa zdolność do generowania siły, co z kolei może prowadzić do lepszych wyników w dyscyplinach wymagających eksplozywności. Z kolei w sportach wytrzymałościowych większe włókna mięśniowe mogą obniżyć koszty energetyczne ruchu, gdyż mniej włókien musi być aktywowanych do wygenerowania danej siły, co zmniejsza koszt energetyczny aktywacji. Jednak nadmierna hipertrofia może mieć negatywne konsekwencje, szczególnie w sportach sprinterskich i wytrzymałościowych, ze względu na większą masę kończyn, co zwiększa koszt energetyczny ruchu. Masa ciała ma duży wpływ na koszt biegu, a każde dodatkowe kilogramy zwiększają zużycie tlenu o około 1-1,5% [1]. Z mechanicznego punktu widzenia, większa masa ciała wymaga większej ilości energii, aby utrzymać daną prędkość biegu, ponieważ związana z tym energia kinetyczna rośnie wraz z masą. Aby przebyć określoną odległość, również potrzebna jest większa ilość pracy (wyrażona jako siła razy odległość), ponieważ większa masa wiąże się z koniecznością generowania większej siły przez mięśnie podczas fazy podporu w biegu. Dodatkowo, na każdym kroku biegu potrzeba więcej energii, by pokonać siłę grawitacji, co związane jest z potencjalną energią grawitacyjną, która jest liniowo uzależniona od masy, przyspieszenia grawitacyjnego i wysokości uzyskanej podczas każdego kroku. Jeśli masa ciała zmniejszy się, osoba może skakać wyżej przy tej samej energii lub osiągnąć tę samą wysokość przy mniejszym wysiłku. Całkowita zmiana energii mechanicznej, definiowana jako suma energii kinetycznej i potencjalnej, wpływa na sposób poruszania się, a oba te czynniki są powiązane z masą ciała. Wzrost masy ciała prowadzi do większej potrzeby generowania siły przez mięśnie, co z kolei wymaga szybszego rozładowania jednostek motorycznych i/lub większej rekrutacji jednostek motorycznych w celu aktywacji dodatkowych włókien mięśniowych, co podnosi koszt energetyczny. W kontekście ekonomii biegu, niższa masa ciała, typowa dla elitarnych biegaczy wytrzymałościowych, jest korzystna. Sportowcy drużynowi również pokonują znaczne odległości w czasie gry (np. piłkarze średnio 8–12 km), więc efektywność biegu, w tym przyspieszanie, zwalnianie i zmiany kierunku, odgrywa istotną rolę w wydajności w sportach zespołowych. Choć większa masa ciała może być korzystna w krótkich biegach lub podczas kontaktów z przeciwnikami (ze względu na większą bezwładność), może również utrudniać pokonywanie dłuższych dystansów oraz wykonywanie powtarzających się sprintów z krótkimi przerwami na odpoczynek. Ten kompromis należy rozważać indywidualnie, biorąc pod uwagę rolę, taktykę i preferencje sportowca [6-15]. Architektura mięśnia ma istotny wpływ na zdolność do generowania siły oraz koszty energetyczne, a także może oddziaływać na ryzyko kontuzji, niezależnie od jego rozmiaru. Ponieważ różne rodzaje treningu mogą prowadzić do istotnych zmian w architekturze mięśni, zrozumienie tych zmian jest kluczowe dla poprawy wydajności fizycznej i zmniejszenia ryzyka urazów. Niemniej jednak, efekty konkretnych metod treningowych na architekturę mięśni są rzadko uwzględniane w praktyce [16,17].
Masa mięśniowa i momenty sił: kompromisy między siłą a szybkością a wytrzymałością
Potencjalnie negatywny wpływ znacznej hipertrofii mięśni na wydolność wytrzymałościową jest dobrze udokumentowany, jednak rzadziej uznaje się, że może ona szkodzić wydajności w ruchach o dużej prędkości. Hipertrofia może bowiem zwiększać (prostopadłą) odległość między linią działania mięśnia a środkiem obrotu stawu, co wpływa na wewnętrzne ramiona momentu. Zwiększenie powierzchni przekroju poprzecznego mięśnia oraz wewnętrznych ramion momentu prowadzi do wzrostu momentu stawowego generowanego podczas skurczów izometrycznych i skurczów o niskiej o umiarkowanej prędkości skracania, co z kolei zwiększa „maksymalną” siłę, czyli maksymalny moment obrotowy stawu. Jednak większe ramiona momentu mogą ograniczać produkcję siły w zadaniach wymagających większej prędkości, co wynika z konieczności pracy mięśnia z wyższą prędkością skracania. Konkretnie, zmniejszenie produkcji siły przy większych ramionach momentu w przypadku szybszych ruchów jest efektem zwiększonej prędkości skracania mięśnia oraz ścięgna, co wpływa na daną prędkość kątową stawu. W rezultacie, chociaż szczytowa moc stawowa może pozostać na tym samym poziomie, prędkość kątowa stawu, przy której ta moc występuje, może ulec zmniejszeniu. Szybsza prędkość kątowa stawu oraz wolniejsza prędkość skracania mięśni dla danej prędkości kątowej mogą korzystnie wpływać na wyniki w dyscyplinach wymagających szybkiego ruchu. Wspierające tę teorię są obserwacje, że sprinterzy mają mniejsze ramiona momentu dla zginaczy podeszwowych, ale nie dla prostowników kolana, w porównaniu do osób, które nie sprintują, ale mają podobny wzrost. Różnice w efektach ramion momentu stawu skokowego i kolana mogą być związane z trzykrotnie większą generacją mocy w stawie skokowym podczas sprintu. Zmniejsza to zapotrzebowanie na mniejsze ramiona momentu w stawie kolanowym w porównaniu do stawu skokowego. Krótsze ramiona momentu mogą zatem być korzystne dla stawów o dużych prędkościach kątowych, takich jak staw skokowy podczas sprintu. Jednak niektóre badania wskazują, że krótsze ścięgno Achillesa lub ramiona momentu rzepki są związane z lepszą ekonomią biegu przy umiarkowanych prędkościach. Istnieje również możliwość, że zwiększenie rozmiaru mięśni, które mogłoby wpłynąć na długość ramion momentu wewnętrznego, teoretycznie negatywnie wpłynie na osiągi biegowe przy umiarkowanych prędkościach. Niektóre badania sugerują, że dłuższe ramiona momentu ścięgna Achillesa są powiązane z lepszą ekonomią biegu lub nie mają związku z tą ekonomią, jednak większość z nich dotyczyła niższych prędkości biegu. Może to oznaczać, że przy umiarkowanych prędkościach kątowych w stawie skokowym, mniejsze ramiona momentu mogą przeważać nad mniejszym momentem stawowym [18-20]. Prawdopodobieństwo, że wydłużenie ramion momentu wewnętrznego spowodowane hipertrofią mięśni ma istotny wpływ na wydajność w ruchach o dużej prędkości, wydaje się małe. Wydaje się, że konieczne jest znaczne zwiększenie masy mięśniowej, jak u kulturystów czy trójboistów, zanim negatywny wpływ dłuższych ramion momentu zacznie przeważać nad korzyściami płynącymi z produkcji siły mięśniowej. Na przykład badania Sugisakiego i współpracowników wykazały, że 34% wzrost powierzchni przekroju anatomicznego mięśnia trójgłowego ramienia wiązał się jedynie z 6% zwiększeniem długości ramienia momentu wewnętrznego w stawie łokciowym, co przekłada się na zaledwie 3 mm przy długości ramienia wynoszącej 5 cm. Podobnie, relacja między obwodem łydki a ramieniem momentu zginacza podeszwowego wykazuje umiarkowany związek, co sugeruje, że różnice genetyczne i treningowe w wielkości mięśni przekładają się jedynie na niewielkie zmiany w ramionach momentu. Co więcej, wpływ hipertrofii na ramiona momentu może być specyficzny dla grupy mięśni; na przykład, osoby trenujące siłę przez długi czas nie wykazywały różnic w ramieniu momentu rzepki w porównaniu do osób nietrenujących, mimo znacznego zwiększenia objętości mięśni. Wzrost długości ramion momentu mięśniowego spowodowany przerostem sugeruje, że po osiągnięciu określonego punktu dalszy wzrost siły może nie przynosić korzyści w wykonywaniu ruchów o dużej prędkości, co jest zgodne z obserwacjami niektórych trenerów. W kontekście wyników sportowych większe znaczenie mogą mieć efekty bezwładnościowe związane ze wzrostem masy niż efekty ramion momentu. W związku z tym, określenie punktu, po przekroczeniu którego wzrost masy mięśniowej staje się szkodliwy, wymaga analizy konkretnej grupy mięśni, sportu oraz innych czynników adaptacyjnych, co sprawia, że ten optymalny punkt pozostaje nie do końca ustalony [1].
Mitochondria – adaptacje
Mitochondria są wewnątrzkomórkowymi organellami kluczowymi dla produkcji energii potrzebnej do skurczu mięśni. Zdolność oksydacyjna tych organelli jest ściśle powiązana z szczytowym poborem tlenu, co jest istotnym wskaźnikiem wytrzymałości. Maksymalizacja tej zdolności jest zatem kluczowa dla poprawy wytrzymałości. Istnieją dowody sugerujące, że trening oporowy (RT) ma korzystny wpływ na biogenezę mitochondriów oraz funkcję oddechową, co może wspierać wytrzymałość, zwłaszcza u osób niewytrenowanych. Niektóre badania rzeczywiście wskazują na wzrost gęstości mitochondriów po treningu oporowym. Jednak inne prace podają sprzeczne wyniki, wskazując, że RT nie zawsze przynosi pozytywne efekty na funkcję mitochondriów, a czasami może prowadzić do negatywnych skutków. Na przykład jedno z badań wykazało, że siedmiotygodniowy trening oporowy przed treningiem wytrzymałościowym zmniejsza adaptację mitochondriów do tego drugiego rodzaju treningu. Takie różnice w wynikach mogą wynikać z różnorodności programów treningowych oraz poziomu zaawansowania uczestników. Dodatkowo, znaczny przyrost włókien mięśniowych po treningu oporowym może negatywnie wpływać na gęstość mitochondriów, co utrudnia dyfuzję ATP do włókien mięśniowych i w rezultacie może obniżać wytrzymałość kosztem zwiększonej siły. U osób mniej wytrenowanych zaobserwowano, że hipertrofia włókien wpływa na maksymalne zużycie tlenu, zmniejszając jego wzrost. Badania pokazują również odwrotne korelacje między powierzchnią przekroju włókien a pojemnością oksydacyjną mitochondriów oraz wytrzymałością. Mimo że sportowcy mogą próbować zrekompensować zwiększone odległości dyfuzji w komórkach przez wzrost gęstości naczyń włosowatych i stężenia hemoglobiny, istnieją ograniczenia w tej kompensacji. Chociaż RT zwiększa liczbę naczyń włosowatych u osób nietrenowanych, nie przynosi już dalszych korzyści w przypadku sportowców, którzy już mają wysoką liczbę naczyń włosowatych na włókno, jak to obserwuje się u młodych kolarzy. To sugeruje, że istnieje granica pozytywnego wpływu treningu oporowego na ten aspekt.
Koenzym Q10 – wsparcie pracy mitochondriów – KUP TUTAJ
Koordynacja motoryczna
Koordynację międzymięśniową można zdefiniować jako czas, w którym mięśnie synergistyczne są aktywowane i dezaktywowane w odniesieniu do siebie nawzajem i ich względnych wielkości aktywacji. Mechanistycznie koordynacja międzymięśniowa jest ważna dla (a) optymalizacji siły wypadkowej zarówno pod względem wielkości, jak i kierunku, co zwiększa pracę wykonywaną w kierunku ruchu środka masy ciała, a tym samym optymalizuje zarówno prędkość, jak i wydajność (ekonomiczność), (b) utrzymania postawy, aby umożliwić kończynom pracę na bardziej stabilnej podstawie podparcia (tj. nie przechowują ani nie tracą/uwalniają energii, która powinna zostać przeniesiona wzdłuż łańcucha kinetycznego), (c) umożliwienia kończynom poruszania się w optymalnych punktach zadania ruchowego, aby najlepiej wykorzystać siły Coriolisa i odśrodkowe do przyspieszenia kończyn lub obiektu zewnętrznego oraz (d) optymalizacji transportu energii ze stawów proksymalnych do dystalnych za pomocą mięśni dwustawowych, co z kolei wpływa na całkowitą moc wyjściową. Trening oporowy może wpływać na koordynację międzymięśniową, co pośrednio przekłada się na wydajność oraz potencjalne ryzyko kontuzji. Przykładem może być badanie, w którym trzy sesje maksymalnych izometrycznych skurczów zginaczy ramienia prowadziły do zmniejszenia hamowania przez mięsień ramienno-promieniowy, co skutkowało 43% dłuższym czasem do momentu niepowodzenia skurczu przy 20% maksymalnym izometrycznym skurczu zginaczy łokcia. Mimo to, niektórzy trenerzy i sportowcy twierdzą, że trening oporowy nie zawsze przynosi poprawę w zakresie koordynacji, a w niektórych przypadkach może negatywnie wpływać na wydajność i zwiększać ryzyko kontuzji. Są dowody sugerujące, że pewne formy treningu oporowego mogą mieć niekorzystny wpływ na koordynację międzymięśniową. Na przykład, trening izolowany zginaczy kolana wykazywał większą aktywację tych zginaczy podczas zadania wyprostu kolana, co prowadziło do zwiększonej współaktywacji mięśni antagonistycznych. Podobne efekty zaobserwowano w kontekście treningu izolowanego zgięcia grzbietowego podeszwowego. Z kolei trening zginania nóg z dużym oporem powodował wzrost współskurczu zginaczy kolan, co zmniejszało moment obrotowy generowany podczas szybkiego prostowania kolana, podczas gdy trening zgięcia nóg o dużej prędkości zmniejszał współskurcze. Jednak większość badań sugeruje, że współaktywacja mięśni antagonistycznych pozostaje na stałym poziomie podczas treningu oporowego, a niektóre badania nawet odnotowują jej zmniejszenie.
Praktyka
Na podstawie aktualnych badań naukowych można stwierdzić, że negatywne adaptacje są najbardziej prawdopodobne, gdy trening oporowy charakteryzuje się dużą objętością w połączeniu z programem treningowym ukierunkowanym na wytrzymałość lub sprint. W rzeczy samej, znaczna hipertrofia mięśni, która może prowadzić do zwiększenia bezwładności, obniżonej gęstości mitochondriów oraz zmian w strukturze mikroskopowej (np. odstępy między włóknami), jest bardziej zauważalna przy dużych objętościach treningu oporowego, zwłaszcza gdy ćwiczenia wykonywane są do wyczerpania. Ponadto, chociaż hipertrofia miofibrylarna i sarkoplazmatyczna może występować w odpowiedzi na trening oporowy o niskiej objętości, to hipertrofia sarkoplazmatyczna jest bardziej wyraźna po treningu o wyższej objętości, typowym dla kulturystów. Tego rodzaju praktyki treningowe mogą prowadzić do obniżenia stosunku siły do powierzchni przekroju poprzecznego. Z kolei sportowcy siłowi, którzy trenują z większym obciążeniem, ale mniejszą objętością niż kulturyści, wykazują zwiększoną gęstość upakowania miofibryli. Zarówno sprinterzy, jak i sportowcy wytrzymałościowi mogą więc skorzystać na skupieniu się na treningu oporowym o niskiej objętości i dużym obciążeniu, unikając jednocześnie treningu do wyczerpania. Chociaż nie ma uniwersalnych wytycznych dotyczących objętości i intensywności treningu oporowego, obciążenia na poziomie 85% maksymalnego powtórzenia (1-RM) są zazwyczaj uznawane za ciężkie. Sportowiec może jednak podnosić ten ciężar tylko cztery lub pięć razy w serii, aby zminimalizować zmęczenie i uniknąć nadmiernego przyrostu masy mięśniowej. Dla sportowców wytrzymałościowych zaleca się wykonanie dwóch do trzech serii na ćwiczenie, co daje łącznie dwa do trzech ćwiczeń na sesję, aby utrzymać stosunkowo niską objętość treningu oporowego. Natomiast sprinterzy mogą sobie pozwolić na nieco większą objętość treningu (np. trzy do czterech serii na ćwiczenie), co może być korzystne dla ich wyników w sprintach i przyspieszeniu. Ważne jest, aby hipertrofia mięśni była efektem ubocznym treningu, a nie jego głównym celem. Metody treningowe, takie jak trening oparty na prędkości, klastrowy czy powtórzenia w rezerwie, mogą pomóc w minimalizowaniu ryzyka przetrenowania i zapewnieniu niskich do umiarkowanych objętości treningowych, co z kolei może przeciwdziałać potencjalnie szkodliwym adaptacjom. Warto również zauważyć, że te rozważania mogą być szczególnie istotne dla mężczyzn, którzy mają większą masę mięśniową i są bardziej narażeni na negatywne skutki uboczne, takie jak bezwładność czy zmiany w ramionach momentu wewnętrznego.
Podsumowanie
Adaptacje wynikające z treningu oporowego wydają się generalnie, chociaż nie zawsze, korzystne dla poprawy wyników w biegach sprinterskich i wytrzymałościowych, a także w redukcji ryzyka kontuzji. Dla sprinterów korzystne efekty można osiągnąć, gdy trening oporowy jest zaplanowany z niską objętością, co ogranicza ryzyko przetrenowania. Dodatkowo, sprinterzy mogą wprowadzić ćwiczenia balistyczne oraz plyometryczne, aby zwiększyć szybkość rozwoju siły, a także ćwiczenia wielostawowe, które poprawią koordynację mięśniową. Podobnie, sportowcy wytrzymałościowi, którzy stosują duże objętości treningu, prawdopodobnie nie zauważą negatywnych skutków, łącząc swoje treningi z programem oporowym o niskiej objętości, który zwiększa obciążenie. Zamiast tego taki program najprawdopodobniej przyniesie pozytywne adaptacje, które wpłyną na ich wydajność. Najbardziej zauważalne efekty treningu oporowego wystąpią u osób stosunkowo niewytrenowanych, które są często badane w kontekście naukowym, ponieważ sportowcy przyzwyczajeni do tego rodzaju treningu mogą już mieć wiele korzystnych adaptacji, a tym samym są bardziej narażeni na negatywne skutki, takie jak nadmierny przyrost masy mięśniowej. Wynika z tego, że dokładna analiza i manipulacja zmiennymi w treningu wytrzymałościowym są kluczowe dla maksymalizacji korzystnych adaptacji przy jednoczesnym minimalizowaniu tych negatywnych u sportowców biegających na krótkich i długich dystansach [21-23].
[1] Van Hooren, B., Aagaard, P. & Blazevich, A.J. Optimizing Resistance Training for Sprint and Endurance Athletes: Balancing Positive and Negative Adaptations. Sports Med (2024). https://doi.org/10.1007/s40279-024-02110-4
[2] Methenitis S, Mpampoulis T, Spiliopoulou P, Papadimas G, Papadopoulos C, Chalari E, et al. Muscle fiber composition, jumping performance, and rate of force development adapta- tions induced by different power training volumes in females. Appl Physiol Nutr Metab. 2020;45(9):996–1006. https:// doi. org/ 10. 1139/ apnm- 2019- 0786.
[3] Franchi MV, Atherton PJ, Reeves ND, Fluck M, Williams J, Mitchell WK, et al. Architectural, functional and molecular responses to concentric and eccentric loading in human skel- etal muscle. Acta Physiologica (Oxf). 2014;210(3):642–54. https:// doi. org/ 10. 1111/ apha. 12225.
[4] Reeves ND, Maganaris CN, Longo S, Narici MV. Differential adaptations to eccentric versus conventional resistance training in older humans. Exp Physiol. 2009;94(7):825–33. https:// doi. org/ 10. 1113/ expph ysiol. 2009. 046599.
[5] Schoenfeld BJ, Fisher J, Grgic J, Haun CT, Helms ER, Phillips SM, et al. Resistance training recommendations to maximize muscle hypertrophy in an athletic population: position stand of the IUSCA. Int J Strength Condit. 2021;1(1):2–30. https:// doi. org/ 10. 47206/ ijsc. v1i1. 81.
[6] Janetzki SJ, Bourdon PC, Norton KI, Lane JC, Bellenger CR. Evolution of physical demands of australian football league matches from 2005 to 2017: a systematic review and meta- regression. Sports Med Open. 2021;7(1):28. https:// doi. org/ 10. 1186/ s40798- 021- 00301-1.
[7] Helgerud J, Rodas G, Kemi OJ, Hoff J. Strength and endurance in elite football players. Int J Sports Med. 2011;32(9):677–82. https:// doi. org/ 10. 1055/s- 0031- 12757 42.
[8] Dolci F, Kilding A, Spiteri T, Chivers P, Piggott B, Maio- rana A, et al. Characterising running economy and change of direction economy between soccer players of different playing positions, levels and sex. Eur J Sport Sci. 2022;22(8):1167–76. https:// doi. org/ 10. 1080/ 17461 391. 2021. 19531 51.
[9] Hendricks S, Karpul D, Lambert M. Momentum and kinetic energy before the tackle in rugby union. J Sports Sci Med. 2014;13(3):557–63.
[10] Pareja-Blanco F, Suarez-Arrones L, Rodriguez-Rosell D, Lopez-Segovia M, Jimenez-Reyes P, Bachero-Mena B, et al. Evolution of determinant factors of repeated sprint abil- ity. J Hum Kinet. 2016;54:115–26. https:// doi. org/ 10. 1515/ hukin- 2016- 0040.
[11] Aagaard P, Andersen JL, Bennekou M, Larsson B, Olesen JL, Crameri R, et al. Effects of resistance training on endur- ance capacity and muscle fiber composition in young top-level cyclists. Scand J Med Sci Sports. 2011;21(6):298–307.
[12] Vikmoen O, Ellefsen S, Troen O, Hollan I, Hanestadhaugen M, Raastad T, et al. Strength training improves cycling performance, fractional utilization of VO2max and cycling economy in female cyclists. Scand J Med Sci Sports. 2016;26(4):384–96. https:// doi. org/ 10. 1111/ sms. 12468.
[13] Ronnestad BR, Hansen J, Hollan I, Ellefsen S. Strength train- ing improves performance and pedaling characteristics in elite cyclists. Scand J Med Sci Sports. 2015;25(1):e89-98. https:// doi. org/ 10. 1111/ sms. 12257.
[14] Ronnestad BR, Kojedal O, Losnegard T, Kvamme B, Raastad T. Effect of heavy strength training on muscle thick- ness, strength,, jump performance, and endurance performance in well-trained Nordic Combined athletes. Eur J Appl Physiol. 2012;112(6):2341–52. https:// doi. org/ 10. 1007/ s00421- 011- 2204-9.
[15] Luckin-Baldwin KM, Badenhorst CE, Cripps AJ, Landers GJ, Merrells RJ, Bulsara MK, et al. Strength training improves exer- cise economy in triathletes during a simulated triathlon. Int J Sports Physiol Perform. 2021;16(5):663–73. https:// doi. org/ 10. 1123/ ijspp. 2020- 0170.
[16] Lieber RL, Friden J. Functional and clinical significance of skel- etal muscle architecture. Muscle Nerve. 2000;23:1647–66.
[17] Timmins RG, Bourne MN, Shield AJ, Williams MD, Loren- zen C, Opar DA. Short biceps femoris fascicles and eccentric knee flexor weakness increase the risk of hamstring injury in elite football (soccer): a prospective cohort study. Br J Sports Med. 2016;50(24):1524–35.
[18] Raichlen DA, Armstrong H, Lieberman DE. Calcaneus length determines running economy: implications for endurance run- ning performance in modern humans and Neandertals. J Hum Evol. 2011;60(3):299–308.
[19] Kovacs B, Kobor I, Sebestyen O, Tihanyi J. Longer Achilles ten- don moment arm results in better running economy. Physiol Int. 2021;107(4):527–41. https:// doi. org/ 10. 1556/ 2060. 2020. 10000.
[20] Bennett EC, Machado E, Fletcher JR. How do differences in Achilles’ tendon moment arm lengths affect muscle-tendon dynamics and energy cost during running? Front Sports Act Liv- ing. 2023;5:1125095. https:// doi. org/ 10. 3389/ fspor. 2023. 11250 95
[21] Bosquet L, Berryman N, Dupuy O, Mekary S, Arvisais D, Bherer L, et al. Effect of training cessation on muscular performance: a meta-analysis. Scand J Med Sci Sports. 2013;23(3):e140–9.
[22] Jukic I, Castilla AP, Ramos AG, Van Hooren B, McGuigan MR, Helms ER. The acute and chronic effects of implementing velocity loss thresholds during resistance training: a systematic review, meta-analysis, and critical evaluation of the literature. Sports Med. 2023;53(1):177–214. https:// doi. org/ 10. 1007/ s40279- 022- 01754-4.
[23] Jukic I, Van Hooren B, Ramos AG, Helms ER, McGuigan MR, Tufano JJ. The effects of set structure manipulation on chronic adaptations to resistance training: a systematic review and meta- analysis. Sports Med. 2021;51(5):1061–86. https:// doi. org/ 10. 1007/ s40279- 020- 01423-4.
[24] Groennebaek T, Vissing K. Impact of resistance training on skeletal muscle mitochondrial biogenesis, content, and function. Front Physiol. 2017;8:713. https:// doi. org/ 10. 3389/ fphys. 2017. 00713.
[25] Mesquita PH, Lamb DA, Parry HA, Moore JH, Smith MA, Vann CG, et al. Acute and chronic effects of resistance training on skeletal muscle markers of mitochondrial remodeling in older adults. Physiol Rep. 2020;8(15): e14526.
[26] Ruple BA, Godwin JS, Mesquita PHC, Osburn SC, Sexton CL, Smith MA, et al. Myofibril and mitochondrial area changes in type I and II fibers following 10 weeks of resistance training in previously untrained men. Front Physiol. 2021;12: 728683. https:// doi. org/ 10. 3389/ fphys. 2021. 728683.
[26] Furrer R, Bravenboer N, Kos D, Lips P, de Haan A, Jaspers RT. Effects of concurrent training on oxidative capacity in rat gas- trocnemius muscle. Med Sci Sports Exerc. 2013;45(9):674–83.
[27] Mesquita PHC, Godwin JS, Ruple BA, Sexton CL, McIntosh MC, Mueller BJ, et al. Resistance training diminishes mitochon- drial adaptations to subsequent endurance training in healthy untrained men. J Physiol. 2023;601(17):3825–46. https:// doi. org/ 10. 1113/ JP284 822
