Ostroga piętowa pojawia się, gdy na kości piętowej tworzy się wyrostek kostny. Ostrogi piętowe mogą znajdować się z tyłu pięty (ostroga piętowa grzbietowa) lub pod podeszwą (ostroga piętowa podeszwowa). Ostrogi grzbietowe są często związane z Tendinopatią Achillesa, ale znacznie częściej towarzyszą zapaleniu powięzi podeszwowej. Wierzchołek ostrogi znajduje się w początku powięzi stopy, od strony podeszwowej (na guzku przyśrodkowym kości piętowej) lub nad nią (w początku mięśnia zginacza krótkiego palców). Związek między tworzeniem ostrogi, guzkiem przyśrodkowym kości piętowej i wewnętrzną muskulaturą pięty skutkuje ciągłym efektem ciągnięcia powięzi podeszwowej, co powoduje reakcję zapalną.

Anatomia.

Stopa zawiera w sobie więcej mięśni niż wam się wydaje, mianowicie jest ich aż 21. Można je podzielić na mięśnie grzbietu stopy oraz mięśnie podeszwy. Dodatkowo te mięsnie dzieli się jeszcze na trzy grupy:

• mięśnie wyniosłości przyśrodkowej (palucha),
• mięśnie wyniosłości pośredniej,
• mięśnie wyniosłości bocznej (palca małego).

Idąc dalej… Istnieją liczne mięśnie (Soleus, brzuchaty łydki, plantaris, abductor digiti minimi, flexor digitorum brevis, extensor digitorum brevis, abductor hallucis, extensor hallucis brevis, quadratus plantae) i powięź podeszwowa, które wywierają siłę trakcyjną na guzowatość i na sąsiednie obszary kości piętowej, zwłaszcza gdy występuje nadmierna lub nieprawidłowa pronacja. Wydaje się, że przyczyną powstania ostrogi są powtarzające się urazy, które powodują mikrourazy w powięzi podeszwowej w pobliżu jej przyczepu, a próba naprawy prowadzi do zapalenia, które jest odpowiedzialne za powstawanie i utrzymywanie się objawów.

Testosterone.pl Joints to wieloskładnikowy preparat mogący wykazywać działanie wspomagające procesy odpowiedzialne za kondycje aparatu ruchu, ale także skóry, włosów i paznokci.

 

Dyskutowano na temat etiologii ostróg. W grę wchodzi także dziedziczenie, zaburzenia metaboliczne, gruźlica, ogólnoustrojowe choroby zapalne i wiele innych zaburzeń. Obecne rozumowanie jest takie, że nieprawidłowa biomechanika (nadmierna lub nieprawidłowa pronacja) jest głównym czynnikiem etiologicznym bolesnej pięty podeszwowej i dolnej ostrogi piętowej. Uważa się, że ostroga jest wynikiem błędu biomechanicznego, który jest związany z bolesną piętą. Uważa się, że najczęstszą etiologią jest nieprawidłowa pronacja, która skutkuje zwiększonymi siłami napięcia w strukturach przyczepiających się w okolicy guzowatości kości piętowej. Ok, ale czym jest pronacja?

Pronacja jest lustrzanym odbiciem supinacji i oznacza rotację do wewnątrz kończyny dolnej. W przypadku zbyt dużej pronacji stopy mówimy o stopie pronującej. Główną przyczyną patologii tego typu jest m.in. nadmierne obciążenie stóp czy niewłaściwa postawa ciała. Poza charakterystycznym odciskiem, do objawów dużej pronacji stopy należy ból kolan i stawów skokowych. Często wraz z pronacją czy supinacja zaczynają pojawiać się zespoły bólowe kolan, bioder i kręgosłupa. Zwłaszcza siedzący tryb życia ma duże znaczenie w kontekście ułożenia stóp.

Bezobjawowe ostrogi piętowe są stosunkowo częste w normalnej, dorosłej populacji. Jedno badanie epidemiologiczne wykazało, że u 11% dorosłej populacji Unii Europejskiej  rozwinęła się ostroga piętowa, która ujawniła się przy przypadkowym wykryciu radiologicznym.

 

Charakter ostrogi piętowej

Bolesna pięta jest stosunkowo częstym problemem stopy, ale ostrogi piętowe nie są uważane za główną przyczynę bólu pięty. Ostroga piętowa jest spowodowana długotrwałym obciążeniem powięzi podeszwowej i mięśni stopy i może rozwinąć się jako reakcja na zapalenie powięzi podeszwy. Ból, zlokalizowany głównie w okolicy wyrostka przyśrodkowego guzowatości kości piętowej, jest spowodowany uciskiem w okolicy przyczepu rozcięgna podeszwowego do kości piętowej. Stan może istnieć bez wywoływania objawów lub może stać się bardzo bolesny, a nawet powodować niepełnosprawność. Większość pacjentów z bólem pięt to osoby dorosłe w średnim wieku. Otyłość można uznać za czynnik ryzyka. Nie wszystkie ostrogi piętowe powodują objawy i często są bezbolesne, ale kiedy powodują objawy, ludzie często odczuwają większy ból podczas ćwiczeń z obciążeniem, rano lub po okresie odpoczynku. Ból nie jest jednak wynikiem mechanicznego nacisku na ostrogi, ale odpowiedzi zapalnej.

Istnieją 2 rodzaje ostróg piętowych:

• Ostrogi typu A wystepują od przyczepu powięzi podeszwowej
• Ostrogi typu B wystają do przodu z przyczepu powięzi podeszwowej dystalnie w obrębie powięzi podeszwowej.

Średnia długość ostrogi dla typu A jest statystycznie znacznie dłuższa niż średnia długość ostrogi dla typu B, chociaż pacjenci z ostrogami typu B zgłaszali silniejszy ból kliniczny

 

Typy ostrogi piętowej

Ostrogi można podzielić na 3 różne typy:

• duże, ale bezobjawowe, ponieważ kąt wzrostu jest taki, że ostroga pogorszyła się przez obciążenie i / lub zmiany zapalne ustały,
• duże, ale bolesne przy obciążaniu, ponieważ nachylenie kości piętowej zostało zmienione przez zagłębienie łuku podłużnego, w wyniku czego ostroga może stać się punktem nośnym, czasami powodując nieuleczalny, oporny ból,
• trzeci typ ma tylko niewielką proliferację, a jego zarys jest nieregularny i postrzępiony, zwykle towarzyszy mu obszar o zmniejszonej gęstości wokół początku powięzi podeszwowej, co wskazuje na podostry proces zapalny. Wszystkie ostrogi piętowe niewątpliwie rozpoczynają się w ten sposób, ale tylko nieliczne stają się objawowe na tym etapie, ponieważ czynniki etiologiczne są ostre.

 

Rozpoznanie

Ponieważ przewlekły ból pięty jest częstym objawem wielu schorzeń, należy je wykluczyć przed zaplanowaniem leczenia. Obrazowanie diagnostyczne, a także objawy medyczne są często stosowane w celu odróżnienia niektórych schorzeń wymienionych poniżej od ostrogi kości piętowej. Jako przyczyny mięśniowo – szkieletowe można wymienić 3 kolejne:

• Zapalenie ścięgna strzałkowego : (zapalenie jednego lub obu ścięgien strzałkowych). Zalecany: skan MRI lub badanie ultrasonograficzne.
• Zniekształcenie Haglunda (z zapaleniem kaletki lub bez): objawowa kostna tylno-górna wypukłość kości piętowej. Zalecane: RTG lub USG stopy w maksymalnym zgięciu grzbietowym.
• Choroba Sever’a (zapalenie kości piętowej): zapalenie apofizy kości piętowej spowodowane przeciążeniem. Zalecane badania kliniczne, ultrasonograficzne.

Do przyczyn kostnych należy złamania kości piętowej (i złamania naprężeniowe): złamania będące konsekwencją powtarzającego się obciążenia pięty. Zalecana diagnostyka to radiografia, rezonans magnetyczny (izotopowy skan kości) i USG.

Istnieją również przyczyny neurologiczne ostrogi piętowej. Są nimi np.: uwięzienie nerwu Baxtera (przewlekła kompresja pierwszej gałęzi bocznego nerwu podeszwowego), zespół cieśni stępu (uszkodzenie nerwu piszczelowego tylnego).  Inne przyczyny pojawiającej się ostrogi piętowej: zespół tkanki tłuszczowej pięty: zanik lub zapalenie amortyzującej poduszeczki tłuszczowej lub ciała tłuszczowego, przewlekły boczny ból kostki.

 

Badanie

Diagnoza opiera się na historii pacjenta i wynikach badania fizykalnego. Rozpoznanie jest zwykle potwierdzane prześwietleniem rentgenowskim, ale stosowane są również inne pomocnicze diagnostyki. Badanie radiologiczne może wykazać powstawanie ostrogi piętowej lub zwapnienia przy przyczepie ścięgna Achillesa lub w miejscu powstania powięzi podeszwowej. Rzadko wymagane jest wykonanie MRI.

Podczas wykonywania badania klinicznego należy wziąć pod uwagę różne aspekty:

• Czy zakres ruchu kostki i stopy jest ograniczony, zwłaszcza bierne zgięcie grzbietowe palców u nóg.
• Badanie palpacyjne proksymalnego przyczepu powięzi podeszwowej na pięcie. Można wyczuć obecność ostrogi piętowej, tkliwość (miejsce / nasilenie) lub deformacje (w połączeniu ze zgięciem grzbietowym).
• Czy występuje zanik podpiętka w porównaniu z drugą stopą w połączeniu ze zmniejszoną siłą mięśni.
• Czy jest jakiś obrzęk.
• Uczucie pacjenta.
• Obecność hipestezji / dystezji nerwu piszczelowego.
• Czy na stopie są rozdarcia skóry.
• Jakieś różnice w ustawieniu stopy w porównaniu z drugą stopą.
• Ocena chodu

Testosterone.pl Vitamin C 100 mg + Rose Hips + Citrus to połączenie składników wzajemnie wspierających swe właściwości.

Leczenie według poziomów zaawansowania

Zalecany harmonogram leczenia przed przejściem na wyższy poziom w przypadku braku poprawy objawów:

Poziom 1: 6 tygodni:

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
• Zastrzyki z kortyzonu

Ponadto stosuje się również: kinesiotaping, terapeutyczne wkładki ortodontyczne do krótkotrwałego łagodzenia bólu, szyny nocne (leczenie zachowawcze w połączeniu z zastosowaniem szyny nocnej utrzymującej staw skokowy w 5-stopniowym zgięciu grzbietowym przez 8 tygodni; pacjenci bez wcześniejszego leczenia zapalenia powięzi podeszwowej uzyskują w krótkim okresie znaczną ulgę w bólu pięt dzięki zastosowaniu kory nocnej włączonej do metod zachowawczych; jednak aplikacja ta nie ma znaczącego wpływu na zapobieganie nawrotom po dwuletniej obserwacji.), rozciąganie ścięgna Achillesa i powięzi podeszwowej, fizjoterapia, częściowe unieruchomienie.

Poziom 2: 6 miesięcy:

• Powtórzenie wstrzyknięć kortyzonu.
• Toksyna botulinowa.

Ponadto stosuje się również: terapię falą uderzeniową, bipolarną radiofrekwencję.

Poziom 3: 6 miesięcy:

• Endoskopowa fasciotomia podeszwowa.
• Fasciotomia in-step.
• Minimalnie inwazyjna technika chirurgiczna.

 

Fizjoterapia

Ostrogi piętowe, zarówno górne, jak i dolne, są leczone konwencjonalną fizjoterapią, poprzez:

• Radioterapia niskodawkowa ( skutki uboczne i zespoły napromieniania)

Istnieją dowody na to, że ponowne podrażnienie bolesnej ostrogi piętowej jest bezpieczną i skuteczną metodą leczenia.

• Terapia Cryoultrasound i krioterapia są skuteczne w leczeniu przewlekłego zapalenia powięzi podeszwy z ostrogami piętowymi.
• Termoterapia: terapia zimnem może być stosowana w celu złagodzenia stanu zapalnego i zmniejszenia bólu. Terapia cieplna rozluźniająca napięte mięśnie i wspomagająca dopływ tlenu i krwi do dotkniętego obszaru. Termoterapia może być przydatna w zmniejszaniu bólu podczas ćwiczeń.
• Stwierdzono, że terapia laserowa niskiego poziomu jest skuteczną metodą leczenia ostrogi piętowej. Chociaż potrzeba więcej badań z większymi grupami, aby uzyskać więcej dowodów.
• Leczenie zachowawcze: Chociaż leczenie zachowawcze może pomóc zmniejszyć objawy ostrogi kostnej, nie zawsze leczą one źródło bólu.
• Terapia radialną falą uderzeniową składa się z fal mechanicznych o bardzo dużej energii, skierowanych na zapalenie powięzi podeszwy, aby pomóc zmniejszyć stan zapalny.
• Orteza ma znaczenie tylko wtedy, gdy ostroga piętowa jest związana z zapaleniem powięzi podeszwy.

Ostrogi piętowe to kościste narośla z tyłu pięty (grzbietowa) lub pod podeszwą stopy (podeszwa). Ostrogi grzbietowe są związane z tendinopatią ścięgna Achillesa, a podeszwowe z zapaleniem powięzi podeszwowej. Wydaje się, że ich etiologia wiąże się z powtarzającym się urazem powiązanych mięśni i ścięgien z próbą naprawy mikrourazów powodujących stan zapalny i ból. Uważa się, że przyczyną tej reakcji jest nieprawidłowa biomechanika. Często odczuwa się ból pięty, zaburzony chód i obciążanie, ale diagnostyka różnicowa musi być wykluczona z liczby możliwych stanów dla odpowiedniego protokołu leczenia. Rentgen jest skutecznym narzędziem diagnostycznym. Postępowanie może mieć charakter medyczny lub niemedyczny, w zależności od indywidualnej reakcji.

Bibliografia:

1. Chauveaux, D., et al. „A new radiologic measurement for the diagnosis of Haglund’s deformity.” Surgical and Radiologic Anatomy 13.1 (1991): 39-44. (level of evidence: I)
2. Perhamre, Stefan, et al. „Sever’s injury: a clinical diagnosis.” Journal of the American Podiatric Medical Association 103.5 (2013): 361-368. (level of evidence: 3A)
3. Hosgoren, B., A. Koktener, and Gülçin Dilmen. „Ultrasonography of the calcaneus in Sever’s disease.” Indian pediatrics 42.8 (2005): 801. (level of evidence: 4)
4. Yu, Sarah M., and Joseph S. Yu. „Calcaneal avulsion fractures: an often forgotten diagnosis.” American Journal of Roentgenology 205.5 (2015): 1061-1067. (level of evidence: 2A)
5. Rosenbaum, Andrew J., John A. DiPreta, and David Misener. „Plantar heel pain.” Medical Clinics of North America 98.2 (2014): 339-352. (level of evidence: 2A)
6. Aldridge, Tracy. „Diagnosing heel pain in adults.” American family physician 70 (2004): 332-342. (Level of evidence: 2A)
7. Donley BG, Moore T, Sferra J, Gozdanovic J, Smith R. The efficacy of oral nonsteroidal anti-inflammatory medication (NSAID) in the treatment of plantar fasciitis: a randomized, prospective, placebo-controlled study. Foot Ankle Int 28:20–23, 2007.(level of evidence: 1B)