zdjęcie główne: https://pixabay.com/illustrations/communication-head-balloons-man-1991850/
Każdy z nas boryka się z problemami i jest to całkowicie normalne. Jest to nieodłączna część naszego życia. Jest ono pełne wyzwań, trudności i niepewności, które wpływają na naszą codzienną egzystencję. Problemy mogą przybierać różne formy, takie jak kryzysy osobiste, konflikty interpersonalne, utrata bliskich, problemy zdrowotne, czy trudności zawodowe.
Istnienie ich wcale nie oznacza jednak, że życie jest wyłącznie trudne. Problemy są naturalnym elementem doświadczania ludzkiego, a sposób, w jaki reagujemy na te wyzwania, może wpływać na naszą zdolność do przystosowania się, progresu i poczucia spełnienia. Ważne jest, aby umieć rozróżniać problemy, które można rozwiązać lub przystosować się do nich od tych, które wymagają akceptacji i radzenia sobie z nimi. Sposób, w jaki z nimi się mierzymy, może znacząco wpłynąć na satysfakcję z naszego życia.
Czym jest psychoterapia?
Psychoterapia, znana również jako terapia rozmową, odnosi się do technik, które pomagają ludziom zmienić zachowania, myśli i emocje, które powodują problemy lub cierpienie. Jest to ogólny termin opisujący leczenie zaburzeń psychicznych i dystresu psychicznego za pomocą technik werbalnych i psychologicznych.
Podczas tego procesu psychoterapeuta pomaga pacjentowi uporać się z konkretnymi lub ogólnymi problemami, takimi jak choroba psychiczna lub stres życiowy. W zależności od podejścia stosowanego przez terapeutę można zastosować szeroką gamę technik i strategii. Prawie wszystkie rodzaje psychoterapii obejmują rozwijanie relacji, komunikację i pracę nad przezwyciężeniem problematycznych myśli i zachowań. Między innymi, pomaga ona radzić sobie z problemami, oferując narzędzia do skutecznego rozwiązywania trudności, rozwijania umiejętności radzenia sobie i budowania zdrowszych relacji. Również samoświadomość, umiejętność akceptacji zmian oraz elastyczność psychiczna mogą być kluczowe w radzeniu sobie z trudnościami.
Doświadczenia życiowe często wynikają z pokonywania trudności, co może prowadzić do osobistego rozwoju, zdobycia nowych umiejętności i wzmocnienia odporności psychicznej.
Adaptogen wspierający radzenie sobie ze stresem oraz mający działanie energetyzujące – KUP TUTAJ
Jak wygląda psychoterapia?
Psychoterapia klasyczna odbywa się zazwyczaj raz w tygodniu w gabinecie terapeuty. Rozmowa trwa średnio godzinę, a omówione zagadnienia ćwiczenia są realizowane do kolejnej sesji terapeutycznej. Chociaż to klasyczne ustawienie istnieje od lat, niekoniecznie jest idealne dla każdego z pacjentów.
Sesja psychoterapeutyczna może przybierać różne formy, w zależności od podejścia, preferencji terapeuty oraz indywidualnych potrzeb. Sesja zazwyczaj zaczyna się od powitania i nawiązania krótkiej rozmowy na tematy neutralne, aby stworzyć atmosferę zaufania i komfortu. Terapeuta może również zapytać o ogólne samopoczucie klienta od ostatniej sesji. Wspólnie omawiane są cele sesji oraz tematy, które klient chce poruszyć. To czas na wyrażenie obecnych trudności, refleksję nad postępem lub omówienie konkretnych zdarzeń. Terapeuta może zadawać pytania, wykorzystywać różne techniki, analizować wzorce zachowań i pomagać klientowi zrozumieć głębsze przyczyny jego trudności. W zależności od podejścia, sesja może obejmować naukę konkretnych umiejętności radzenia sobie, technik relaksacyjnych czy pracy nad konkretnymi aspektami życia. Na zakończenie osoba prowadząca terapię może podsumować to, co zostało omówione, wspólnie z klientem opracować plan działań na czas między sesjami, a także omówić ewentualne zadania domowe lub ćwiczenia do wykonania. Może również zawierać krótką refleksję na temat tego, co się wydarzyło podczas sesji oraz ewentualne uczucia, które pojawiły się podczas niej.
Terapeuta zazwyczaj prowadzi dokumentację, która jest poufna i chroniona przez tajemnicę zawodową. Może ona obejmować notatki dotyczące postępu, ważnych tematów czy ustaleń podjętych w trakcie spotkania.
Ważne jest podkreślenie, że każda sesja psychoterapeutyczna jest unikalna i dostosowana do indywidualnych potrzeb.
https://pixabay.com/illustrations/mind-brain-mindset-perception-544404/
Cele psychoterapii
Psychoterapia ma na celu wspieranie ludzi w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi, psychicznymi i interpersonalnymi. Pomaga w zrozumieniu i przezwyciężeniu problemów, poprawiając ogólny stan zdrowia psychicznego. Dostarcza narzędzi i strategii, które pomagają skuteczniej radzić sobie z problemami życiowymi, takimi jak stres, utrata, trudności w relacjach czy problemy zawodowe. Umożliwia również zmianę szkodliwych wzorców zachowań i myślenia, które mogą przyczyniać się do problemów emocjonalnych i psychicznych. Pomaga w identyfikacji i modyfikacji negatywnych przekonań oraz promuje rozwój zdrowszych strategii adaptacyjnych. Psychoterapeuci są wyszkoleni, aby pomagać radzić sobie w trudnych sytuacjach, oferując empatyczną obecność, zrozumienie i wsparcie.
Psychoterapia stanowi kluczową formę leczenia wielu zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne czy zaburzenia osobowości. Jest integralną częścią wielu programów leczenia psychiatrycznego. Pomaga zrozumieć siebie, swoje cele i wartości, co prowadzi do bardziej satysfakcjonującego życia.
W skrócie, oferuje ona specjalistyczne wsparcie w radzeniu sobie z trudnościami życiowymi, poprawę zdrowia psychicznego oraz osiąganie pełniejszego potencjału osobistego.
Typy psychoterapii
Psychoterapia może przybierać różne formy w zależności od prowadzącego terapię i potrzeb pacjentów.
1.Terapia indywidualna – polega na indywidualnej pracy z psychoterapeutą.
2.Terapia par – polega na pracy z terapeutą jako para w celu poprawy funkcjonowania w związku.
3.Terapia rodzinna – koncentruje się na poprawie dynamiki w rodzinach i może obejmować wiele osób w obrębie rodziny.
4. Terapia grupowa – obejmuje małą grupę osób, które mają wspólny cel (podejście to pozwala członkom grupy oferować i otrzymywać wsparcie od innych, a także ćwiczyć nowe zachowania w grupie).
Techniki w psychoterapii
Psychodynamiczne
Analiza głęboka – technika ta koncentruje się na badaniu nieświadomych procesów psychicznych. Terapeuta pomaga zrozumieć korzenie problemów, konfliktów czy traum, które mogą wpływać na jego obecne zachowanie i emocje.
Rozwinięcie transferu i kontrtransferu – analiza relacji klienta z samym sobą i przenoszenie jej na relację z terapeutą. Działa to jako narzędzie do zrozumienia i przepracowania wzorców zachowań.
Wolne skojarzenia – klient jest zachęcany do spontanicznego wypowiadania myśli, uczuć i skojarzeń, co pozwala odkryć treści z ukrytego obszaru umysłu.
Kognitywno-behawioralne
Racjonalna terapia behawioralna (RTB) skupia się na identyfikowaniu irracjonalnych przekonań klienta, które prowadzą do negatywnych emocji i zachowań. Następnie terapeuta wspomaga w zmianie tych przekonań na bardziej realistyczne i zdrowe.
Eksponowanie polega na stopniowym narażaniu pacjenta na sytuacje wywołujące lęk, co pozwala na stopniową adaptację i redukcję lęku (wykorzystywane w leczeniu zaburzeń lękowych).
Trening umiejętności społecznych to rozwijanie umiejętności interpersonalnych, takich jak asertywność, komunikacja czy rozwiązywanie konfliktów, aby poprawić jakość relacji społecznych.
Humanistyczne:
Terapia rozwijająca skoncentrowana jest na rozwoju potencjału i poszukiwaniu sensu życia. Terapeuta zachęca do samopoznania oraz samoakceptacji.
Aktywne słuchanie osoba prowadząca terapię okazuje empatię i bezwarunkową akceptację, co pomaga klientowi zrozumieć własne uczucia i myśli.
Gestalt-terapia zwraca uwagę na teraźniejszość i całość doświadczenia. Klient jest zachęcany do skupienia uwagi na tu i teraz oraz do zrozumienia, jak różne aspekty jego życia wpływają na siebie nawzajem.
Warto zauważyć, że jest to jedynie ogólny zarys technik, a konkretna praktyka terapeutyczna w ramach indywidualnych sesji może różnić się w zależności od osoby i potrzeb.
Psychoterapia on-line?
Psychoterapia on-line coraz częściej pojawia się w usługach wieku terapeutów. Może ona wypełnić wiele luk, ale czy może zapewnić takie same wyniki jak tradycyjna psychoterapia?
Wiele sesji odbywa się obecnie w formie terapii online z wideokonsultacjami. Choć taka terapia w dalszym ciągu bardzo przypomina klasyczną psychoterapię, obecnie dostępna jest także dość szeroka gama wsparcia psychologicznego, które nie wymaga kontaktu twarzą w twarz. Dostępne są również kursy szkoleniowe online mające na celu zapobieganie i leczenie depresji, stresu, niezadowolenia z ciała czy uczucia lęku.
W psychoterapii istotnym elementem wpływającym na skuteczność terapii jest relacja terapeutyczna pomiędzy pacjentem a terapeutą. Wielu pacjentom łatwiej jest otwarcie zgłaszać swoje problemy i sprawy osobiste podczas terapii online.
Jeśli tradycyjna psychoterapia zostanie uzupełniona opcjami cyfrowymi, psychologowie mówią o tzw. terapii mieszanej. Mogą one wówczas przybrać formę np. połączenia regularnej psychoterapii z terapią on-line.
Są też pewne minusy. Jeśli nie dochodzi do spotkania „na żywo”, brakuje ważnych cech, które psychoterapeuci mogą wykorzystać do oceny stanu psychicznego pacjentów. Wyraz twarzy, gesty, postawa i ton głosu ujawniają wiele na temat życia wewnętrznego, ale nie są widoczne w terapii on-line. Pacjent może także zerwać kontakt tak naprawdę jednym kliknięciem myszki. W przypadku poważnych chorób psychicznych, mocnych kryzysów lub zagrożenia życia, zaleca się terapię w trybie klasycznym.
Podsumowanie
Psychoterapia to proces, który ma na celu pomoc ludziom w zrozumieniu, przezwyciężeniu i radzeniu sobie z różnorodnymi wyzwaniami emocjonalnymi, psychicznymi i interpersonalnymi. Wykorzystuje różnorodne podejścia i techniki, które są dostosowane do indywidualnych potrzeb. W ramach psychoterapii osoba prowadząca tworzy bezpieczne środowisko, wspierając klienta w eksplorowaniu myśli, uczuć i zachowań, a także w identyfikowaniu zdrowszych strategii radzenia sobie z problemami. Celem psychoterapii jest nie tylko łagodzenie objawów, lecz także rozwijanie samopoznania, poprawa funkcjonowania interpersonalnego oraz wspieranie rozwoju osobistego. W rezultacie psychoterapia może przyczynić się do poprawy jakości życia, lepszego zrozumienia siebie i skuteczniejszego radzenia sobie z problemami.
Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6448000/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30058524/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9566543/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33826190/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33290245/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36373388/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17066756/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7677204/
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/psychotherapy/about/pac-20384616
https://www.psychiatry.org/patients-families/psychotherapy
https://www.nimh.nih.gov/health/topics/psychotherapies
