zdjęcie: Raimond Klavins, Unsplash
Mikroelementy odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowia osób aktywnych fizycznie. Na przykład witaminy z grupy B są niezbędne na szlakach wytwarzania energii w organizmie, podczas gdy kwas foliowy i witamina B12 są niezbędne do syntezy nowych komórek, takich jak czerwone krwinki, oraz do naprawy uszkodzonych komórek. Inne mikroelementy są ważne dla utrzymania odpowiedniej funkcji odpornościowej, ochrony tkanek organizmu przed uszkodzeniami oksydacyjnymi, utrzymania zdrowia kości oraz budowy i naprawy tkanki mięśniowej.
Regularna aktywność fizyczna może na kilka sposobów zmieniać zapotrzebowanie lub zapotrzebowanie na niektóre mikroelementy. Po pierwsze, szlaki metaboliczne wytwarzające energię są poddawane obciążeniom podczas aktywności fizycznej; w związku z tym zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze stosowane w tych szlakach może wzrosnąć. Po drugie, adaptacje biochemiczne zachodzące w tkankach organizmu podczas treningu mogą zwiększać wymagania. Po trzecie, forsowne ćwiczenia mogą również zwiększać obrót lub utratę określonego mikroelementu z potem, moczem lub kałem. Wreszcie, u niektórych sportowców i osób aktywnych fizycznie, do naprawy i utrzymania większej masy tkanki beztłuszczowej mogą być potrzebne dodatkowe mikroelementy.
Kiedy ustalono aktualne referencyjne spożycie każdej z witamin z grupy B dla Stanów Zjednoczonych i Kanady, nie było wystarczających informacji, aby obliczyć szczegółowe zalecenia dla osób aktywnych fizycznie. Jeśli ćwiczenia zwiększają zapotrzebowanie na wybrane witaminy z grupy B, sportowcy i osoby aktywne mogą mieć gorszy stan zdrowia przy spożywaniu zalecanej dawki (RDA). Sportowcy najbardziej narażeni na zły stan to ci, którzy ograniczają spożycie energii w celu utraty wagi, ci, którym zależy na utrzymaniu niskiej masy ciała (tj. gimnastycy, dżokeje, zapaśnicy, łyżwiarze figurowi) lub ci, którzy eliminują wybrane grupy żywności, takie jak nabiał lub mięso. Osoby o tego typu zachowaniach żywieniowych mogą potrzebować suplementów multiwitaminowych lub żywności wzbogaconej w celu poprawy ogólnego stanu mikroelementów. Artykuł ten skupi się na witaminach z grupy B (tiamina, ryboflawina, witamina B-6, kwas foliowy i witamina B-12) i ich roli w metabolizmie energetycznym i regeneracji komórek, zwłaszcza syntezie czerwonych krwinek.
Tiamina
Tiamina jest ważna dla metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek, zwłaszcza aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach (BCAA) (leucyna, izoleucyna i walina). Aktywna postać tego mikroelementu, pirofosforan tiaminy (TPP), służy jako koenzym w wielu kluczowych reakcjach na szlakach wytwarzania energii w organizmie, które podlegają obciążeniom podczas aktywności fizycznej.
Tiaminę można znaleźć w różnorodnych produktach spożywczych, takich jak produkty pełnoziarniste i wzbogacone produkty zbożowe, wieprzowina, wątroba, orzechy, rośliny strączkowe i zielone warzywa liściaste. Sportowcy zagrożeni złym statusem tiaminy to ci, którzy ograniczają spożycie żywności lub sami wybierają dietę zawierającą produkty o niskiej zawartości tiaminy. RDA dla tiaminy wynosi odpowiednio 1,1 i 1,2 mg/d dla dorosłych kobiet i mężczyzn. Nie ustalono górnego tolerowanego poziomu spożycia.
W badaniu, w którym sprawdzano, w jaki sposób niedobór tiaminy może wpływać na wyniki ćwiczeń, naukowcy karmili szczury dietą ubogą w tiaminę i poddawali zwierzęta testom pływania, i stwierdzili znaczne zmniejszenie wydajności ćwiczeń. Po przywróceniu poziomu tiaminy szczury szybko odzyskały sprawność fizyczną. Niektórzy autorzy sugerowali, że niedobór tiaminy może zwiększać stężenie mleczanu poprzez zmniejszenie aktywności dehydrogenazy pirogronianowej. Badania wykazały pozytywną korelację między mleczanem a zmęczeniem mięśni i potwierdziły, że niedobór tiaminy może sprzyjać wczesnemu zmęczeniu
Badanie, w którym zawodniczkom suplementowano 10 mg/kg disiarczku tetrahydrofurfurylu tiaminy (TTFD) przez cztery tygodnie, wykazało działanie przeciwzmęczeniowe pochodnej tiaminy. Suplementacja TTFD wiążą ze zmniejszoną aktywnością kinazy kreatynowej w surowicy i podwyższonym poziomem glikogenu w mięśniach i wątrobie.
W badaniu krzyżowym u ludzi stwierdzono, że sportowcy z prawidłowym poziomem tiaminy, suplementowani TTFD w dawce 100 mg/dzień, wykazywali mniejszy wzrost poziomu glukozy we krwi i mniej dolegliwości po zmęczeniu wywołanym wysiłkiem fizycznym. W podobnym badaniu autorzy wykazali, że osoby, które otrzymały tiaminę w dużych dawkach, miały niższy poziom glukozy we krwi bezpośrednio po spożyciu tiaminy w porównaniu z grupą otrzymującą suplementację małymi dawkami i grupą otrzymującą placebo, co wskazuje na udział tiaminy w metabolizmie glukozy [46]. W rzeczywistości stwierdzono, że suplementacja w dużych dawkach (300 mg/dzień) u osób niebędących sportowcami jest skuteczniejsza w zapobieganiu zmęczeniu w porównaniu z suplementacją w małych dawkach (30 mg/dzień) lub placebo.
Zalecenia dotyczące spożycia tiaminy nie są specyficzne dla sportowców. Chociaż niektóre dowody wskazują, że suplementacja tiaminą może poprawić wydajność wysiłkową, zalecenia stosowane przez sportowców, którzy spożywają duże dzienne spożycie energii, są takie same, jak w przypadku zdrowych niesportowców.
Optymalnie zbilansiowana formuła witamin z grupy B od Apollo’s Hegemony – KUP TUTAJ
Ryboflawina
Ryboflawina jest niezbędnym składnikiem dwóch koenzymów, dinukleotydu flawinoadeninowego (FAD) i mononukleotydu flawinowego (FMN). Koenzymy te biorą udział w przenoszeniu elektronów w metabolizmie energetycznym, metabolizmie aminokwasów i produkcji hormonów steroidowych. Zatem ryboflawina jest ważna dla ćwiczeń, ponieważ pomaga w przenoszeniu elektronów pochodzących ze ścieżek energetycznych do łańcucha transportu elektronów w celu utworzenia ATP. Wreszcie ryboflawina bierze udział w przekształcaniu witaminy B-6 w jej aktywną formę.
Odpowiednie spożycie ryboflawiny można łatwo osiągnąć poprzez regularne spożywanie mleka i jego przetworów, jaj, produktów pełnoziarnistych i zbóż, chudego mięsa i brokułów. Podobnie jak w przypadku tiaminy, sportowcy narażeni na ryzyko złego statusu ryboflawiny to ci, którzy ograniczają spożycie lub wybierają dietę wysoce rafinowaną. RDA dla ryboflawiny wynosi odpowiednio 1,1 i 1,3 mg dla dorosłych kobiet i mężczyzn, natomiast UL dla ryboflawiny nie zostało ustalone.
Ryboflawina jest kluczowym kofaktorem enzymów utleniających i dlatego uważana jest za ważną dla wydajności tlenowej. U szczurów poddanych warunkom niedotlenienia suplementacja ryboflawiną poprawiła metabolizm energetyczny. W warunkach niedotlenienia bez suplementacji ryboflawiną u szczurów wystąpił wzrost stężenia pirogronianu, mleczanu, β-hydroksymaślanu i mocznika w osoczu oraz spadek poziomu karnityny w osoczu i ryboflawiny w wątrobie; jednakże przy suplementacji ryboflawiną zaobserwowano obniżony poziom pirogronianu, mleczanu i β-hydroksymaślanu w osoczu.
W badaniu 14 starszych kobiet podczas 10 tygodni treningu i suplementacji ryboflawiną zmierzono VO2max i próg beztlenowy. Wyniki sugerują, że suplementacja ryboflawiną nie poprawia wyników wytrzymałościowych. Podobne wyniki uzyskano u pływaków: sportowcy otrzymywali suplementację ryboflawiną w dawce 60 mg/dzień, ale nie zaobserwowano znaczących różnic w wynikach pływania, VO2max i progu beztlenowym w teście na bieżni pomiędzy grupą suplementowaną a grupą placebo.
Chociaż niektóre badania wykazały, że suplementacja ryboflawiną jest nieskuteczna w poprawie wydajności aerobowej jedno badanie potwierdziło, że trening zwiększa zapotrzebowanie na ryboflawinę. Sześciu dorosłych mężczyzn z niedoborem ryboflawiny poddano dodatkowym ćwiczeniom przez 18 dni i stwierdzono znaczne zmniejszenie poziomu ryboflawiny, co sugeruje wzrost zapotrzebowania na ten tę witaminę.
Niacyna
Niacyna lub witamina B3, jest witaminą rozpuszczalną w wodzie. Termin „niacyna” może opisywać zarówno kwas nikotynowy, jak i nikotynamid. Mają podstawową strukturę kwasu pirydyno-3-karboksylowego. Wolna niacyna nie jest formą aktywną, ale służy jako prekursor dinukleotydu nikotynamidoadeninowego (NAD) i fosforanu NAD (NADP), form koenzymatycznie aktywnych.
Koenzymy niacyny odgrywają zasadniczą rolę w metabolizmie energetycznym. NAD i NADP biorą udział w reakcjach redukcji w glikolizie, β-utlenianiu, cyklu Krebsa i łańcuchu transportu elektronów. Ze względu na kluczową rolę niacyny w metabolizmie pośrednim, wytyczne RDA sugerują spożycie 6,6 mg/1000 kcal. Spożywanie tryptofanu jest dobrym sposobem na uzyskanie niacyny, a wytyczne RDA zalecają spożycie 400 mg/1000 kcal, gdy nie spożywa się niacyny. Głównymi źródłami niacyny i tryptofanu w diecie są mięso, ryby, zboża, rośliny strączkowe i nasiona.
NAD+ uczestniczy w wytwarzaniu 28 z 36 ATP wytwarzanych podczas całkowitego utleniania 1 cząsteczki glukozy. Ze względu na kluczową rolę, jaką odgrywa w metabolizmie energetycznym, niacyna jest powszechnie kojarzona z wydajnością ćwiczeń. Chociaż tylko kilka badań dotyczyło tej kwestii, wykazały one, że suplementacja niacyną nie jest skuteczna w poprawie wyników sportowych.
W jednym badaniu dziesięć osób poddano suplementacji kwasem nikotynowym (NA) i węglowodanami/elektrolitami (CE) podczas 120-minutowej serii ćwiczeń na rowerze przy 68% VO2max, a następnie wykonano zadanie wyczynowe na dystansie 5,6 km. Wyniki w biegu na dystansie 5,5 mili w grupach otrzymujących suplementację NA, NA/CE i w grupach otrzymujących placebo nie różniły się od siebie. Analiza próbki krwi wykazała zmianę w odpowiedzi hormonalnej na wysiłek fizyczny z powodu zmniejszenia stężenia wolnych kwasów tłuszczowych. Podobnie inne badanie wykazało zmniejszenie lipolizy u biegaczy poddanych submaksymalnemu testowi na bieżni po podaniu NA. Ich współczynnik wymiany oddechowej był wyższy po suplementacji NA, natomiast poziom wolnych kwasów tłuszczowych i gliceryny był niższy. Dane te sugerują, że suplementacja NA powoduje zahamowanie wykorzystania tłuszczu podczas ćwiczeń. Jednakże badania nad wpływem suplementacji niacyną na wyniki ćwiczeń są niewystarczające, aby uzasadnić rolę niacyny w metabolizmie wysiłkowym.
Witamina B6
Wiele funkcji biologicznych witaminy B6 jest związanych z metabolizmem energetycznym podczas ćwiczeń. Główną funkcją witaminy B6 jest metabolizm białek i aminokwasów. Fosforan pirydoksalu 5 (PLP) jest kofaktorem transferaz, transaminaz, dekarboksylaz i enzymów rozszczepiających stosowanych w wielu przemianach metabolicznych aminokwasów. Podczas ćwiczeń proces glukoneogenny obejmuje rozkład aminokwasów na energię w mięśniach i konwersję kwasu mlekowego do glukozy w wątrobie. PLP jest ważnym kofaktorem w utrzymaniu tych procesów poprzez cykl glukozowo-alaninowy. Inną funkcją witaminy B6 bezpośrednio związaną z wysiłkiem fizycznym jest rozkład glikogenu mięśniowego. Fosforylaza glikogenu jest enzymem odpowiedzialnym za uwalnianie glukozo-1-fosforanu z glikogenu mięśniowego. PLP jest kofaktorem tego enzymu. Inne funkcje witaminy B6 związane z wysiłkiem fizycznym obejmują: metabolizm aminokwasu tryptofanu i tworzenie serotoniny, syntezę kwasu aminolewulinowego, związku pośredniego w tworzeniu pierścienia porfirynowego w hemoglobinie oraz synteza karnityny z lizyny.
Bogate źródła witaminy B-6 obejmują żywność pochodzenia zwierzęcego, taką jak mięso, ryby i drób, oraz żywność roślinną, taką jak banany, fasola granatowa, produkty pełnoziarniste i orzechy włoskie. RDA dla witaminy B-6 dla mężczyzn i kobiet w wieku od 19 do 50 lat wynosi 1,3 mg, podczas gdy górny limit dla witaminy B-6 wynosi 100 mg.
Obserwowano, że stężenie PLP w osoczu wzrasta podczas ćwiczeń i pozostaje podwyższone przez cały okres ćwiczeń. Zostało to udokumentowane zarówno w przypadku krótkotrwałych ćwiczeń, jak i długotrwałych umiarkowanych ćwiczeń. Wielkość zmian obserwowanych podczas ćwiczeń (zarówno biegania, jak i jazdy na rowerze) wydaje się podobna do tej obserwowanej po spożyciu 1–1,5 mg witaminy B6. Ten wzrost PLP w osoczu może wynikać z redystrybucji witaminy podczas ćwiczeń ze zbiorników magazynujących do krwi, dzięki czemu witamina jest dostępna dla tkanek mających większe zapotrzebowanie podczas ćwiczeń. Dokładny zbiornik, z którego pochodzi ta witamina, nie został jeszcze ustalony; jednakże sugeruje się, że pochodzi on z mięśni lub wątroby. Wzrost poziomu PLP w osoczu podczas ćwiczeń może odzwierciedlać międzyorganiczny transport PLP z wątroby do pracujących mięśni szkieletowych, gdzie jest to konieczne dla reakcji zależnych od PLP.
Zbadano także wpływ suplementacji witaminą B6 na substraty energetyczne wykorzystywane podczas ćwiczeń. U szczurów suplementacja witaminą B6 zwiększa ilość fosforylazy glikogenu mięśniowego. Jeśli dotyczy to również ludzi, wzrost poziomu fosforylazy glikogenowej może skutkować szybszym wykorzystaniem glikogenu mięśniowego podczas ćwiczeń. To z kolei może skutkować zwiększeniem poziomu mleczanu w osoczu i zmniejszeniem poziomu wolnych kwasów tłuszczowych w osoczu podczas ćwiczeń. Hipotezę tę przetestowano na aktywnych fizycznie mężczyznach i kobietach. U kobiet ćwiczących przez 20 minut przy 80% V02max suplementacja witaminą B6 wydaje się obniżać maksymalne stężenie kwasów tłuszczowych w osoczu, ale efekt zależy od stężenia węglowodanów w diecie. Dieta wysokowęglowodanowa (64% energii z węglowodanów) w połączeniu z suplementacją witaminy B6 (8 mg dziennie) spowodowała najniższy szczytowy poziom tłuszczów podczas ćwiczeń. W tym badaniu maksymalne wartości kwasu mlekowego podczas ćwiczeń nie różniły się istotnie pomiędzy próbami suplementowanymi i niesuplementowanymi. U rowerzystów płci męskiej ćwiczących aż do wyczerpania, 20 mg dziennie suplementowanej witaminy B6 nie zmieniało znacząco stężenia kwasów tłuszczowych w osoczu podczas ćwiczeń ani pomiarów współczynnika wymiany oddechowej. Ponadto nie było znaczących różnic w czasie do wyczerpania pomiędzy terapiami (badania z suplementacją i bez suplementacji witaminą B6). Zatem nie wydaje się, aby suplementacja witaminy B6 (8-20 mg/dzień) wpływała na zużycie substratu energetycznego podczas ćwiczeń na tyle drastycznie, aby zmienić wydajność.
B6 może zwiększać hormon wzrostu. Przypuszcza się, że wysoki poziom PLP, działając jako koenzym dla dekarboksylazy dopa, może promować konwersję L-dopy do dopaminy. Ponadto ćwiczenia mogą zwiększać poziom hormonu wzrostu w osoczu podczas ćwiczeń i w okresie regeneracji po wysiłku. Badano wpływ pirydoksyny i ćwiczeń na poziom hormonu wzrostu w osoczu podczas ćwiczeń. Przy dwóch różnych okazjach podali 600 mg pirydoksyny lub soli fizjologicznej 6 osobom przed rozpoczęciem ćwiczeń na ergometrze rowerowym przy 80% maksymalnego tętna przez 8 minut. Odkryli, że poziom hormonu wzrostu w osoczu znacznie wzrósł w porównaniu z leczeniem solą fizjologiczną przez 60 minut po wysiłku.
Aby dalej testować tę teorię na sportowcach, zmierzono zmiany w poziomie hormonu wzrostu w osoczu u 5 rowerzystów płci męskiej. Osiem dni przed pierwszym badanym podawano 2,3 mg/dzień witaminy B6, a 24 dni przed drugim badanym podawano dodatkowo 20 mg/dzień witaminy B6 (dieta + suplement = 22,3 mg witaminy/dziennie). W odpowiedzi na wysiłek fizyczny poziom hormonu wzrostu w osoczu wzrósł o 28 nmol/l podczas testu bez suplementu i 36 nmol/l podczas badania z suplementem. Wyniki te wskazują, że suplementacja witaminą B6 może zwiększać poziom hormonu wzrostu w osoczu podczas ćwiczeń i bezpośrednio po nich, jednakże nie zbadano fizjologicznego znaczenia tych zmian. Należy zauważyć, że poziom witaminy B6 w osoczu osiąga plateau po podaniu doustnym 50-100 mg dodatkowej witaminy B6.
Wyciszające połączenie witaminy B6 z magnezem od testosterone.pl – KUP TUTAJ
Kwas foliowy
Kwas foliowy jest niezbędny dla wielu enzymów kluczowych dla syntezy DNA i metabolizmu aminokwasów. Ponadto rola kwasu foliowego we wspomaganiu podziału komórek sprawia, że jest on niezbędnym składnikiem odżywczym dla wzrostu, syntezy nowych komórek, takich jak czerwone krwinki, oraz naprawy uszkodzonych komórek i tkanek. Zatem zapotrzebowanie na kwas foliowy może być wyższe podczas ćwiczeń, ponieważ uszkodzona tkanka mięśniowa wymaga naprawy. Wreszcie kwas foliowy, witamina B12 i witamina B6 są ze sobą ściśle powiązane w metabolizmie metioniny, niezbędnego aminokwasu. Jeśli te kluczowe witaminy z grupy B nie są dostępne, wzrasta stężenie homocysteiny, pośredniego metabolitu w metabolizmie metioniny. Wysokie stężenie homocysteiny we krwi wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Jednakże ostatnie duże badania kliniczne wykazały, że suplementacja kwasem foliowym, witaminą B6 i witaminą B12 nie zmniejsza ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Bogate źródła kwasu foliowego w diecie obejmują zielone warzywa liściaste, wzbogacane zboża i ziarna, orzechy, rośliny strączkowe, wątrobę i drożdże piwne. Jeżeli tego typu pokarmy nie są spożywane w diecie, może być konieczna suplementacja diety. RDA dla kwasu foliowego dla dorosłych wynosi 400 µg/d dietetycznego odpowiednika kwasu foliowego (DFE), natomiast górna dawka dla kwasu foliowego wynosi 1000 µg/d syntetycznego kwasu foliowego.
Witamina B12
Witamina B12 jest jednym z wielu koenzymów, które pomagają w syntezie DNA, który jest niezbędny do tworzenia czerwonych krwinek. Niedobór witaminy B12 może prowadzić do niedokrwistości megaloblastycznej, która charakteryzuje się dużą liczbą czerwonych krwinek, podobną do tej obserwowanej przy niedoborze kwasu foliowego. Większość niedoborów witaminy B12 odzwierciedla niewystarczające wchłanianie, a nie słabe spożycie. Nieodpowiednie wchłanianie zwykle wynika z braku kwasu solnego lub czynnika wewnętrznego. Kwas chlorowodorowy jest niezbędny do uwolnienia witaminy z białek pokarmowych, tak aby mogła ona związać się z czynnikiem wewnętrznym przed wchłanianiem. Niedobór witaminy B12 spowodowany brakiem czynnika wewnętrznego nazywany jest niedokrwistością złośliwą. Witamina B12 jest również niezbędna dla układu nerwowego, ponieważ pomaga w utrzymaniu osłonki pokrywającej włókna nerwowe. Jeśli te włókna nerwowe ulegną uszkodzeniu lub zmianie, przewodzenie sygnałów nerwowych zostanie przerwane, powodując liczne problemy neurologiczne. Jak wspomniano wcześniej, odpowiedni poziom witaminy B12, kwasu foliowego i witaminy B6 jest również niezbędny do metabolizmu metioniny i utrzymania niskiego poziomu homocysteiny we krwi.
Źródła żywności i zalecane spożycie. Najlepsze źródła w diecie obejmują mięso, ryby, drób, skorupiaki, jaja, mleko i produkty mleczne. Ponieważ witamina B12 występuje prawie wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego, sportowiec stosujący dietę wegetariańską musi uwzględniać źródła pożywienia, które dostarczą witaminę B12. Na szczęście wiele wegetariańskich produktów spożywczych jest wzbogaconych witaminą B12. Ryzyko niedoborów witaminy B12 jest niskie u osób aktywnych fizycznie, chyba że unika się produktów pochodzenia zwierzęcego i nie stosuje się suplementacji. Jednakże wiele starszych osób dorosłych może źle wchłaniać witaminę B12 z powodu niskiej kwasowości żołądka. Dlatego zaleca się, aby osoby starsze pozyskiwały większość witaminy B12 ze wzbogaconej żywności lub suplementu zawierającego witaminę B12. RDA dla witaminy B-12 dla dorosłych wynosi 2,4 μg/d, podczas gdy nie określono górnego limitu dla witaminy B-12.
Dwie najbardziej aktywne formy witaminy b12 w potężnej dawcę od Apollo’s Hegemony – KUP TUTAJ
Podsumowanie
Witaminy z grupy B odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowia osoby aktywnej fizycznie i zapewniają produkcję energii potrzebnej do aktywności fizycznej. Sportowcy, którzy mają niski lub marginalny poziom witaminy B, mogą mieć zmniejszoną zdolność do wykonywania ćwiczeń o dużej intensywności. Wielu sportowców, zwłaszcza młodych, nie docenia znaczenia diety dla wydajności, utrzymania zdrowej odpowiedzi immunologicznej oraz powrotu do zdrowia po kontuzji i chorobie. Ci sami sportowcy zazwyczaj nie wiedzą, jak kupować i przygotowywać dla siebie zdrową żywność, zwłaszcza jeśli mieszkają z dala od domu. Długie okresy złego odżywiania mogą mieć poważne konsekwencje dla sportowca i osoby aktywnej fizycznie. Aby uzyskać odpowiedni poziom witamin z grupy B, należy wybierać produkty bogate w składniki odżywcze, takie jak produkty wzbogacone i produkty pełnoziarniste, owoce, warzywa i chude mięso, a spożycie energii powinno być odpowiednie do utrzymania wagi. Sportowcy stosujący niewłaściwą dietę, szczególnie ograniczającą spożycie energii lub eliminującą z diety grupy produktów spożywczych, powinni rozważyć suplementację suplementem. Obecne badania sugerują, że ćwiczenia mogą zwiększać zapotrzebowanie na ryboflawinę i witaminę B-6; jednakże potrzebne są dalsze badania w celu dalszego ustalenia czy ćwiczenia zwiększają zapotrzebowanie na kwas foliowy i witaminę B12.
Bibliografia:
- Herrmann, M., R. Obeid, J. Scharhag, W. Kindermann, and W. Herrmann. Altered vitamin B-12 status in recreational endurance athletes. J. Sport Nutr. Exerc. Metab. 15:433-441, 2005.
- Institute of Medicine. Food and Nutrition Board. Dietary reference intakes: A risk assessment model for establishing upper intake levels for nutrients. Washington: National Academy Press, 1998.
- Institute of Medicine. Food and Nutrition Board. Dietary reference intakes: Thiamin, riboflavin, niacin, vitamin B-6, folate, vitamin B-12, pantothenic acid, biotin, and choline. Washington: National Academy Press, 1998.
- Huskisson, E.; Maggini, S.; Ruf, M. The role of vitamins and minerals in energy metabolism and well-being. Int. Med. Res.2007, 35, 277–289.
- Maughan, R.J. Role of micronutrients in sport and physical activity. Med. Bull. 55:683-690, 1999.
- Maurer, J., D.L. Taren, P.J. Teixeira, C.A. Thomson, T.G. Lohman, S.B. Going, and L.B. Houtkooper. The psychosocial and behavioral characteristics related to energy misreporting. Rev. 64:53-66, 2006.
- National Research Council. Food and Nutrition Board. Recommended Dietary Allow- ances 10th Ed. Washington: National Academy Press, 1989.
- Brancaccio, M.; Mennitti, C.; Cesaro, A.; Fimiani, F.; Vano, M.; Gargiulo, B.; Caiazza, M.; Amodio, F.; Coto, I.; D’Alicandro, G.; et al. The Biological Role of Vitamins in Athletes’ Muscle, Heart and Microbiota. J. Environ. Res. Public Health2022, 19, 1249.
- Kniazuk, H. Molitor, J. Hunter, H. Kasha, W. O’Shanny The influence of thiamin-deficiency on work performance in rats J Pharmacol Exp Ther, 80 (1944), pp. 362-372
- Horwitt, O. Kreisler The Determination of Early Thiamine-Deficient States by Estimation of Blood Lactic and Pyruvic Acids After Glucose Administration and Exercise: Five Figures J Nutr, 37 (1949), pp. 411-427
- Tesch, B. Sjödin, A. Thorstensson, J. Karlsson Muscle fatigue and its relation to lactate accumulation and LDH activity in man Acta Physiol Scand, 103 (1978), pp. 413-420
- Hoff, Ø. Støren, A. Finstad, E. Wang, J. Helgerud Increased blood lactate level deteriorates running economy in world class endurance athletes J Strength Cond Res, 30 (2016), pp. 1373-1378
- Finsterer Biomarkers of peripheral muscle fatigue during exercise BMC Musculoskelet Disord, 13 (2012), p. 218
- litala, G., A. Masala, S. Alagna, and L. Devilla. Effect of pyridoxine on human hypophyseal trophic hormone release: A possible stimulation of hypothalamic dopaminergic pathway. J. Clin. Endocrinol. Metab. 42:603-606, 1976.
- Dreon, D.M., and G.E. Butterfield. Vitamin B, utilization in active and inactive young men. Am. J. Clin. Nutr. 435316-824, 1986.
- Dunton, N., R. Virk, J. Young, J. Leklem. Effect of vitamin B6 supplementation and exhaustive exercise on vitamin B, metabolism and growth hormone. FASEB Journal 7:A727, 1993.
- Dunton, N., R. Virk, and J. Leklem. The influence of vitamin B, supplementation and exercise to exhaustion on vitamin B6metabolism. FASEB Journal 6:A1374, 1992.
