Wpływ technologii na sen

Zdjęcie: Ales Nesetril, Unsplash

 

Dynamiczny rozwój technologii cyfrowych w XXI wieku znacząco zmienił sposób, w jaki funkcjonujemy na co dzień. Laptopy, smartfony, smartwatche i tablety stały się nieodłącznymi narzędziami zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Umożliwiają natychmiastowy dostęp do informacji, ułatwiają globalną komunikację i dostarczają stały strumień bodźców. Choć nowoczesne technologie niewątpliwie przyczyniają się do wzrostu produktywności, poprawy komunikacji i zapewniają rozrywkę, coraz częściej pojawiają się również obawy związane z ich nadmiernym użytkowaniem. W szczególności zwraca się uwagę na wpływ ciągłego dostępu do mediów cyfrowych na zdrowie psychiczne, co może prowadzić do uzależnienia od technologii i nadmiernej zależności od urządzeń elektronicznych. Badania wskazują, że nieustanna dostępność treści cyfrowych może przyczyniać się do wzrostu poziomu lęku, depresji oraz zaburzeń rytmu dobowego. Dodatkowo, nieograniczona dostępność bodźców w mediach społecznościowych, grach komputerowych czy serwisach streamingowych może prowadzić do nadmiernego pobudzenia i podwyższonego poziomu stresu, co utrudnia zachowanie równowagi psychicznej.

Jednym z kluczowych problemów związanych z powszechnym korzystaniem z technologii jest jego wpływ na jakość i ilość snu. Nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych negatywnie oddziałuje na osoby w każdym wieku – od dzieci i młodzieży po dorosłych i seniorów. Tymczasem odpowiednia ilość snu jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, utrzymania zdrowia psychicznego oraz optymalnej sprawności poznawczej. Regenerujący sen wspomaga zdolność do regulacji emocji, poprawia pamięć, sprzyja logicznemu myśleniu oraz podejmowaniu decyzji. Jego zaburzenia mogą prowadzić do wzrostu poziomu stresu, pogorszenia nastroju i osłabienia funkcji poznawczych. Współczesne badania jednoznacznie wskazują, że ekspozycja na ekrany smartfonów, laptopów, tabletów czy telewizorów negatywnie wpływa na jakość snu. Główne przyczyny tego zjawiska to nie tylko nadmiar cyfrowych bodźców, takich jak powiadomienia z mediów społecznościowych, gry komputerowe czy służbowe e-maile, ale także fizjologiczne mechanizmy związane z korzystaniem z tych urządzeń w godzinach wieczornych.

Jednym z najważniejszych czynników zakłócających sen jest wzrost pobudzenia poznawczego, które utrudnia proces zasypiania. Kolejnym problemem jest emisja światła niebieskiego przez ekrany urządzeń elektronicznych, co skutkuje zahamowaniem produkcji melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za regulację rytmu dobowego. Nadmierna lub nieodpowiednio zaplanowana ekspozycja na ekrany prowadzi do wydłużenia czasu potrzebnego na zaśnięcie oraz częstszych wybudzeń w ciągu nocy, co skutkuje pogorszeniem jakości snu. Mimo rosnącej liczby badań nad wpływem nowoczesnych technologii na zdrowie i samopoczucie, wciąż brakuje kompleksowych opracowań koncentrujących się na tym, w jaki sposób nadmierne korzystanie z urządzeń elektronicznych wpływa na jakość snu w różnych grupach wiekowych.

Celem tego opracowania jest uzupełnienie tej luki poprzez przegląd najnowszych badań dotyczących zależności między korzystaniem z technologii cyfrowych a pogorszeniem jakości snu wśród dzieci, młodzieży, dorosłych i osób starszych. Przedstawiona analiza pozwoli lepiej zrozumieć mechanizmy, poprzez które użytkowanie urządzeń cyfrowych w godzinach wieczornych wpływa na sen, oraz przybliży rolę uzależnienia od smartfonów jako jednego z istotnych czynników pogarszających jakość nocnego odpoczynku.

Wieczorne korzystanie z urządzeń cyfrowych a jakość snu

Współczesny styl życia sprawia, że wiele osób, niezależnie od wieku, korzysta z urządzeń cyfrowych tuż przed snem. Przeglądanie mediów społecznościowych, wysyłanie wiadomości, odpowiadanie na e-maile czy oglądanie filmów na platformach streamingowych stało się powszechną rutyną. Jednak badania wskazują, że nawyk ten ma poważne konsekwencje dla jakości snu. Osoby regularnie angażujące się w aktywności ekranowe przed snem częściej doświadczają trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu, zgłaszają niższy poziom satysfakcji ze snu oraz częściej odczuwają zmęczenie i drażliwość w ciągu dnia. Tego rodzaju zaburzenia snu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, podwyższone ciśnienie krwi, insulinooporność, zaburzenia konsolidacji pamięci oraz nadmierna aktywacja układu współczulnego. Te potencjalne zagrożenia zdrowotne podkreślają, jak istotne jest ograniczenie nadmiernego korzystania z urządzeń cyfrowych w godzinach wieczornych.

Naukowcy wskazują kilka mechanizmów, poprzez które wieczorna aktywność ekranowa wpływa na jakość snu. Pierwszy z nich, określany jako teoria przesunięcia snu, sugeruje, że angażujące treści cyfrowe mogą powodować nieświadome odwlekanie pory snu. Nieskończona liczba bodźców i wciągający charakter treści internetowych sprawiają, że użytkownicy często nie zauważają, jak szybko upływa czas, co skutkuje skróceniem czasu przeznaczonego na sen.

Drugi mechanizm związany jest z działaniem światła niebieskiego emitowanego przez ekrany urządzeń elektronicznych. Światło LED o wysokiej intensywności hamuje wydzielanie melatoniny – hormonu kluczowego dla regulacji cyklu snu i czuwania. Opóźnienie lub zmniejszenie produkcji melatoniny prowadzi do trudności z zasypianiem i zaburzeń rytmu dobowego, co negatywnie wpływa na jakość nocnego odpoczynku.

Trzeci mechanizm dotyczy pobudzenia emocjonalnego. Zarówno negatywne, jak i pozytywne treści cyfrowe mogą wywoływać silne reakcje emocjonalne, utrudniając organizmowi przejście w stan relaksacji niezbędny do zasypiania. Treści stresujące mogą zwiększać poziom kortyzolu – hormonu stresu, który aktywuje układ nerwowy i utrudnia wyciszenie. Z kolei treści pozytywne, ale silnie angażujące, również utrzymują mózg w stanie wzmożonej aktywności, co utrudnia naturalne przejście do fazy snu.

Chociaż badania nad wpływem wieczornego korzystania z urządzeń cyfrowych na sen dostarczają istotnych wniosków, warto zauważyć, że wiele z nich opiera się na subiektywnych raportach uczestników, co rodzi ryzyko błędów w samoocenie. Aby uzyskać bardziej precyzyjne dane, przyszłe badania powinny wykorzystywać obiektywne metody pomiaru snu, takie jak polisomnografia czy aktygrafia, które pozwolą dokładniej określić, w jaki sposób wieczorna ekspozycja na ekrany wpływa na jakość i długość snu.

 

Take It Smart jako wsparcie jakości i długości snu – KUP TUTAJ

Wpływ uzależnienia od smartfonów na jakość snu

W erze cyfrowej sen staje się coraz bardziej zagrożony, częściowo z powodu zjawiska określanego jako uzależnienie od smartfonów. Charakteryzuje się ono trudnościami w kontrolowaniu czasu spędzanego na urządzeniu, silną potrzebą jego używania oraz negatywnym wpływem na codzienne funkcjonowanie. Nadmierne korzystanie ze smartfonów jest coraz częściej łączone z pogorszeniem jakości snu, co wynika z zakłóceń na poziomie poznawczym, behawioralnym i fizjologicznym. Stałe zaangażowanie w korzystanie z telefonu nadmiernie pobudza zarówno umysł, jak i ciało, wydłużając czas potrzebny na zasypianie i podnosząc ogólny poziom pobudzenia. Interaktywność aplikacji, takich jak wiadomości tekstowe, gry czy media społecznościowe, dodatkowo zwiększa poziom stymulacji, utrudniając organizmowi przejście w stan relaksacji niezbędny do regeneracji.

Niektórzy badacze porównują współczesne technologie cyfrowe do „nowego narkotyku”, podkreślając ich poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego. Nadmierne korzystanie ze smartfonów może nasilać objawy depresji, lęku i poczucia osamotnienia, co dodatkowo zaburza rytm snu i potęguje problemy psychiczne. W połączeniu z ekspozycją na jasne światło ekranów, które hamuje wydzielanie melatoniny i opóźnia naturalny rytm dobowy, powstaje błędne koło. Osoby uzależnione od smartfonów często rezygnują ze snu na rzecz aktywności cyfrowej, co prowadzi do wzrostu poziomu stresu i objawów depresyjnych. W efekcie ponownie sięgają po urządzenia mobilne w poszukiwaniu rozrywki lub odwrócenia uwagi, co jeszcze bardziej pogłębia problem zaburzeń snu.

Badania wskazują na konieczność wdrażania skutecznych strategii ograniczających uzależnienie od technologii. Kluczowe mogą okazać się działania edukacyjne, polityka instytucjonalna i regulacje w miejscach pracy, które ograniczają korzystanie z urządzeń cyfrowych po godzinach. Coraz większą rolę odgrywają także rozwiązania technologiczne, takie jak tryby „nie przeszkadzać” czy filtry światła niebieskiego, które pomagają zminimalizować negatywne skutki ekspozycji na ekrany. Integrując wiedzę z zakresu neuronauki, psychologii i badań nad zachowaniami użytkowników, naukowcy mogą opracować bardziej kompleksowe strategie minimalizowania konsekwencji uzależnienia od smartfonów i jego wpływu na sen.

B-Balance od Apollo’s Hegemony – wspiera regenerację układu nerwowego – KUP TUTAJ

Związek między korzystaniem z urządzeń cyfrowych, jakością snu i stresem psychicznym

Coraz więcej badań wskazuje na silny związek pomiędzy używaniem urządzeń cyfrowych, jakością snu i poziomem stresu psychicznego. Szczególnie narażeni na negatywne skutki nadmiernej ekspozycji na ekrany są nastolatkowie, którzy spędzają średnio ponad pięć godzin dziennie na korzystaniu z urządzeń elektronicznych, co często prowadzi do niedostatecznej ilości snu. Badania wykazują, że w dni szkolne młodzież śpi zaledwie od 6,5 do 7,5 godziny na dobę – znacznie poniżej rekomendowanego poziomu dla tej grupy wiekowej. Dane z różnych krajów europejskich potwierdzają ten trend, wskazując, że przeciętna długość snu u nastolatków wynosi około 7,7 godziny na dobę, co jest wartością niewystarczającą do prawidłowej regeneracji organizmu.

Brak odpowiedniej ilości snu negatywnie wpływa na funkcjonowanie poznawcze i psychiczne, zwiększając ryzyko bezsenności, szczególnie wśród osób, które korzystają z ekranów tuż przed snem. Warto również zauważyć, że płeć może odgrywać istotną rolę w nasileniu tych problemów. Badania wskazują, że kobiety częściej zgłaszają wyższy poziom stresu, większą skłonność do uzależnienia od smartfonów oraz bardziej nasilone objawy bezsenności niż mężczyźni. Standardowe narzędzia diagnostyczne stosowane w psychologii, takie jak skala depresji, lęku i stresu, potwierdzają, że nadmierne korzystanie z technologii, zwłaszcza w godzinach nocnych, może prowadzić do szeregu problemów psychicznych, w tym zwiększonego poziomu lęku i obniżonego nastroju.

Długotrwałe używanie urządzeń cyfrowych przed snem wiąże się również ze zmianami strukturalnymi w mózgu. Badania wskazują na atrofię istoty szarej w rejonach odpowiedzialnych za uczenie się i pamięć, co może przyczyniać się do pogorszenia wyników w nauce i pracy. W konsekwencji wzrasta poziom stresu i frustracji, co często prowadzi do jeszcze większego uzależnienia od urządzeń cyfrowych jako mechanizmu radzenia sobie z trudnościami.

Mimo że dotychczasowe badania dostarczają cennych informacji, ich ograniczeniem jest głównie charakter przekrojowy, co utrudnia określenie kierunku zależności. Nie jest jasne, czy osoby z problemami ze snem częściej sięgają po urządzenia cyfrowe, czy też nadmierne korzystanie z technologii samo w sobie prowadzi do zaburzeń snu. Ponadto, wiele badań koncentruje się na studentach i nastolatkach, co może ograniczać możliwość odniesienia ich wyników do całej populacji. Aby lepiej zrozumieć te zależności, przyszłe badania powinny przyjąć podejście długoterminowe, uwzględniać bardziej zróżnicowane grupy uczestników oraz wykorzystywać obiektywne metody pomiaru, takie jak monitorowanie aktywności mózgu i snu w warunkach laboratoryjnych.

Ashwagandha od testosterone.pl – wspiera w okresach wzmożonego stresu – KUP TUTAJ

Rozwiązywanie aktualnych problemów

Problemy związane z nadmiernym korzystaniem z urządzeń cyfrowych można podzielić na cztery główne kategorie: bezsenność, depresję, zaburzenia higieny snu i rytmu dobowego oraz szersze konsekwencje dla funkcjonowania poznawczego i efektywności w nauce lub pracy.

Jednym z najczęściej obserwowanych skutków nadmiernego używania urządzeń cyfrowych jest bezsenność, szczególnie u nastolatków. Badania przeprowadzone wśród młodzieży w wieku 15–17 lat wykazały, że dwie trzecie uczestników doświadcza niedoboru snu w dni szkolne, a połowa regularnie ucina sobie drzemki w ciągu dnia, trwające od kilku minut do dwóch godzin. Średnie wyniki wskazywały na łagodną postać bezsenności, a około 10% badanych cierpiało na jej umiarkowaną odmianę. Naukowcy przypisują te zaburzenia głównie wpływowi światła niebieskiego, które hamuje wydzielanie melatoniny, oraz pobudzającemu charakterowi treści cyfrowych, które zwiększają aktywność poznawczą i fizjologiczną, utrudniając organizmowi przejście w stan relaksacji. Przewlekła bezsenność może negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie, prowadząc do problemów z regulacją emocji, osłabienia zdolności poznawczych oraz gorszych wyników w nauce.

Depresja jest kolejną konsekwencją złej jakości snu. Badania wskazują, że osoby spędzające więcej niż pięć godzin dziennie na korzystaniu z urządzeń cyfrowych mają wyższą skłonność do objawów depresyjnych. Choć problem ten jest szczególnie widoczny wśród młodzieży, również osoby starsze mogą być na niego narażone. Utrwalony cykl nieświadomego, negatywnego myślenia, który może rozwijać się podczas długotrwałego użytkowania smartfonów, sprzyja tendencjom depresyjnym. Związek między jakością snu a objawami depresji może mieć charakter cykliczny – niedobór snu prowadzi do wzrostu poziomu drażliwości, zmęczenia i obniżenia nastroju, co skłania do sięgania po urządzenia cyfrowe w celu odwrócenia uwagi od problemów, co z kolei dodatkowo pogłębia zaburzenia snu. Badania przeprowadzone wśród studentów wskazują, że nadmierna zależność od technologii może również nasilać objawy lęku i depresji.

Problemy związane z higieną snu i rytmem dobowym są ściśle powiązane z wyżej wymienionymi zagadnieniami zdrowia psychicznego. Dobra higiena snu obejmuje regularne godziny zasypiania, ograniczenie spożycia kofeiny i alkoholu oraz stworzenie odpowiednich warunków do odpoczynku, takich jak eliminacja zbędnego światła i hałasu. Korzystanie z urządzeń cyfrowych w godzinach wieczornych stanowi wyzwanie dla tych zasad, ponieważ prowadzi do pobudzenia umysłowego i ekspozycji na światło niebieskie, które zakłóca produkcję melatoniny. Kiedy rytm dobowy zostaje zaburzony, zdolność do zasypiania o właściwej porze ulega osłabieniu, co prowadzi do nieregularnych cykli snu, uczucia zmęczenia po przebudzeniu i wahań nastroju. Wszystkie te czynniki wskazują, że nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych przed snem nie jest jedynie kwestią indywidualnych nawyków, ale stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Wzrost czasu spędzanego przy ekranach wpływa również na funkcje poznawcze. Badania wskazują, że długotrwała ekspozycja na cyfrowe treści może prowadzić do tzw. „ciągłej podzielności uwagi”, co skutkuje osłabieniem zdolności do głębokiej koncentracji. Wyniki badań laboratoryjnych sugerują, że intensywne korzystanie z technologii może osłabiać połączenia w korze przedczołowej mózgu, odpowiedzialnej za kontrolę impulsów i elastyczność poznawczą, co może negatywnie wpływać na wyniki w nauce i pracy.

Pojawia się również pojęcie „cyfrowego stresu”, wynikające z nieustannej konieczności reagowania na powiadomienia, e-maile i wiadomości w mediach społecznościowych. Nadmierne obciążenie informacyjne osłabia zdolność do regulacji emocji i kontroli impulsów, prowadząc do wzrostu napięcia i niepokoju. Dla nauczycieli i decydentów politycznych wyniki te stanowią ważny sygnał o konieczności odpowiedzialnej integracji technologii w edukacji i środowisku pracy. Istnieje potrzeba wypracowania równowagi między korzyściami płynącymi z nowoczesnych technologii a ich potencjalnymi negatywnymi skutkami dla zdrowia psychicznego i funkcjonowania poznawczego.

 

Wnioski

Dynamiczny rozwój technologii cyfrowych w XXI wieku znacząco wpłynął na sposób funkcjonowania ludzi, oferując natychmiastowy dostęp do informacji, ułatwiając komunikację i dostarczając nowych form rozrywki. Jednak nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych, zwłaszcza przed snem, prowadzi do licznych konsekwencji zdrowotnych, w tym pogorszenia jakości snu, zaburzeń rytmu dobowego, wzrostu poziomu stresu i ryzyka rozwoju depresji.

Badania jednoznacznie wskazują, że ekspozycja na światło niebieskie hamuje wydzielanie melatoniny, co skutkuje trudnościami w zasypianiu i skróceniem czasu snu. Dodatkowo, intensywna stymulacja poznawcza i emocjonalna wywołana interakcją z treściami cyfrowymi utrudnia organizmowi przejście w stan relaksacji. Osoby regularnie korzystające z technologii przed snem częściej doświadczają bezsenności, większego zmęczenia w ciągu dnia oraz obniżonej koncentracji, co może wpływać na ich efektywność w pracy lub nauce.

Związek między nadmiernym używaniem urządzeń cyfrowych a zdrowiem psychicznym jest coraz lepiej udokumentowany. Uzależnienie od smartfonów i nadmierna zależność od technologii przyczyniają się do wzrostu poziomu lęku, obniżenia nastroju oraz poczucia osamotnienia. Warto również zauważyć, że negatywne skutki mogą być szczególnie dotkliwe dla dzieci i młodzieży, których mózgi są w fazie intensywnego rozwoju.

W obliczu tych wyzwań kluczowe staje się wdrażanie skutecznych strategii minimalizujących negatywne skutki technologii na sen i zdrowie psychiczne. Obejmuje to edukację na temat higieny snu, ograniczenie ekspozycji na ekrany w godzinach wieczornych, stosowanie filtrów światła niebieskiego oraz promowanie alternatywnych form relaksu przed snem. Istotne jest również podjęcie działań na poziomie instytucjonalnym, w tym opracowanie regulacji dotyczących czasu ekranowego w szkołach i miejscach pracy oraz tworzenie kampanii informacyjnych uświadamiających społeczeństwo o konsekwencjach nadmiernego korzystania z technologii.

Podsumowując, choć technologia cyfrowa jest nieodłącznym elementem współczesnego świata, jej niewłaściwe użytkowanie niesie istotne ryzyko dla zdrowia. Świadome zarządzanie czasem spędzanym przed ekranem, odpowiednie nawyki związane ze snem i edukacja społeczeństwa mogą pomóc w minimalizacji negatywnych skutków oraz wspierać zdrowy styl życia w erze cyfrowej.

 

Literatura

1. Alshobaili, F., & AlYousefi, N. (2019). The effect of smartphone usage at bedtime on sleep quality among Saudi non-medical staff at King Saud University Medical City. Journal of Family Medicine and Primary Care, 8(6), 1953. https://doi.org/10.4103/jfmpc.jfmpc_269_19
2. Atoum, M., Alrashed, W., Al-Otaibi, S., Borini, A., Albdour, A., & Haleem, A. (2021). The relationship between depression, anxiety, stress, and insomnia with smartphone addiction among adolescents in Jordan. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(12), 6627.
3. Azzhara, A., & Siregar, R. H. (2024). The correlation between smartphone usage and sleep quality among students of Universitas Sumatera Utara. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences, 12(A), 101–105.
4. Bartel, K., Gradisar, M., & Williamson, P. (2019). Protective and risk factors for adolescent sleep: A meta-analytic review. Sleep Medicine Reviews, 43, 3–17.
5. Busa, V., et al. (2023). The impact of digital lifestyle on mental health and sleep quality among adolescents: A cross-sectional study. Healthcare, 11(11), 1616. https://doi.org/10.3390/healthcare11111616
6. Casavi, P., et al. (2022). Association of screen time with sleep duration and quality among European adolescents: The role of parental and peer attachment. Journal of Sleep Research, 31(5), e13577. https://doi.org/10.1111/jsr.13577
7. Demirci, K., Akgönül, M., & Akpinar, A. (2015). Relationship of smartphone use severity with sleep quality, depression, and anxiety in university students. Computers in Human Behavior, 49, 55–62. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.02.055
8. Dresp-Langley, B., & Hutt, A. (2022). Digital media, anxiety, and depression in children and adolescents: A scoping review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(12), 7234.
9. Ellis, J. G., Perlis, M. L., Neale, L. F., Espie, C. A., & Grandner, M. (2018). The natural history of insomnia: Understanding the course and consequences of insomnia disorders. Sleep Medicine Clinics, 13(2), 191–204.
10. Hackett, R. A., Steptoe, A., Kumari, M., & Bhattacharjee, S. (2020). The relationship between sleep problems and cortisol in people with type 2 diabetes. Psychoneuroendocrinology, 117, 104688. https://doi.org/10.1016/j.psyneuen.2020.104688
11. Han, X., Zhou, E., & Liu, D. (2024). Electronic media use and sleep quality: Updated systematic review and meta-analysis. Journal of Medical Internet Research, 26, e48356.
12. He, J., Tu, Z., Xiao, L., Su, T., & Tang, Y. (2020). Effect of restricting bedtime mobile phone use on sleep, arousal, mood, and working memory: A randomized pilot trial. PLOS ONE, 15(2), e0228756. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0228756
13. Lamoria, M., et al. (2020). Effect of late-night mobile use on sleep quantity and quality in medical students. Journal of Evidence Based Medicine and Healthcare, 7(31), 1550–1555. https://doi.org/10.18410/jebmh/2020/326
14. Nakie, A., Smith, J., & Brown, L. (2024). The impact of digital device use on sleep quality: A longitudinal study. Sleep Medicine Reviews, 58, 101-110.
15. Naing, L., Hassen, S., Sharbini, S., Murang, Z. R., & Tahir, Z. M. (2024). The relationship between the use of screen-based devices and self-reported sleep quality in adolescents aged 13–19 years in Brunei. BMC Public Health, 24, Article number: 3270.
16. Qanash, S., Al-Husayni, F., & Al-Harbi, M. (2021). The relationship between digital device use and sleep quality among university students. Sleep Science, 14(2), 123-130.
17. Ragupathi, D., et al. (2020). Relations of bedtime mobile phone use to cognitive functioning, academic performance, and sleep quality in undergraduate students. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(19), 7131. https://doi.org/10.3390/ijerph17197131
18. Scullin, M. K., & Bliwise, D. L. (2015). Sleep, cognition, and normal aging: Integrating a half-century of multidisciplinary research. Perspectives on Psychological Science, 10(1), 97–137. https://doi.org/10.1177/1745691614556680
19. Tian, H., & Wang, Y. (2023). Mobile phone addiction and sleep quality among older people: The mediating roles of depression and loneliness. Behavioral Sciences, 13(2), 153. https://doi.org/10.3390/bs13020153
20. Tian, Y., & Wang, H. (2023). The effects of digital device use on mental health and sleep quality: A meta-analysis. Journal of Behavioral Addictions, 12(1), 45-60.