Źródło zdjęcia: https://przychodnia.pl/psychiatria_praktyczna/Niektore_wazniejsze_leki_przeciwdepresyjne/
Większość z nas kojarzy lit z leczeniem chorób psychicznych, takich jak choroba dwubiegunowa i mania lub jako bateria litowo-jonowa w naszym telefonie. Która ma tendencję do wysadzania się od czasu do czasu.. 😉. Lit jest miękkim, srebrzysto-białym metalem alkalicznym należącym do pierwiastków śladowych. Kosmolodzy uważają, że lit był jednym z 3 pierwiastków zsyntetyzowanych w Wielkim Wybuchu[i], więc jest obecny na Ziemi od dawna. Jak się okazuje – orotan litu – wykazuje działanie nootropiczne. Jakie? O tym poniżej.
Jako nootropik, mikrodawkowanie litu zapewnia niesamowite korzyści przeciwstarzeniowe. Ostatnie badania pokazują, że lit w niskich dawkach może również pomóc w spowolnieniu postępu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, demencja i choroba Parkinsona. Lit w niskich dawkach wspomaga również neurogenezę i pamięć. I jest stabilizatorem nastroju.
Występowanie
Lit znajdziemy w rybach, mięsie, mleku i produktów mlecznych, jajach, ziemniakach i warzywach. Przeciętne spożycie litu, w diecie, waha się od 2 – 600 mcg / dobę. Ilości różnią się w zależności od tego, gdzie żywność jest uprawiana.
Lit:
- Odpowiada za normowanie nastroju – uspokaja manię (ekstremalne wzloty i upadki) poprzez zmniejszenie wrażliwości postsynaptycznego receptora noradrenaliny i zwiększa wychwyt noradrenaliny do synaptosomów zapobiegając uwalnianiu tego neuroprzekaźnika. Dodatkowo zwiększa transport witaminy B12 i folianów do komórek mózgu i obniża agresję,
- Zwiększa produkcję czynnika neurotroficznego pochodzenia mózgowego (BDNF), czynnik wzrostu nerwów (NGF), neurotrofinę-3 (NT3) a także ilości ich receptorów. Lit stymuluje również proliferację komórek macierzystych w mózgu. Wszystko to wpływa pobudzająco na neurogenezę i wspomaga naprawę wszystkich rodzajach urazów mózgu,
- Zwiększa ilość istoty szarej w mózgu, usprawnia replikację DNA dla procesu neurogenezy, zapobiega apoptozie, zwiększa ilość N-acetylo-asparaginianu (NAA), hamuje wydzielanie toksycznego beta-amyloidu i chroni przed uszkodzeniami. Chelatuje aluminium i chroni przed toksycznością glutaminianu.
Szybki przegląd
Lit jest minerałem alkalicznym i jednym z pierwiastków śladowych uważanych za niezbędne zarówno dla zdrowia reprodukcyjnego zwierząt i ludzi, jak i dla ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia. Odkryty został, jako pierwiastek chemiczny w 1817 roku, a w 1871 po raz pierwszy został zarejestrowany w celu leczenia manii. Co ciekawe – wykorzystanie litu do celów leczniczych sięga czasów starożytnych Greków i Rzymian. Ludzie moczyli się w źródłach alkalicznych, aby wspierać pracę układu nerwowego w chorobach fizycznych i psychicznych.
Badania z całego świata wykazały korzyści zdrowotne litu. Jedno z badań wykorzystujące dane z 27 teksańskich hrabstw z lat 1978 – 1987 wykazało, że wskaźniki samobójstw, zabójstw i gwałtów były znacznie wyższe w hrabstwach, których woda pitna zawierała niewiele lub wcale litu.
Inne badanie poziomu litu w wodzie wodociągowej w 18 gminach w Japonii wykazało standardowe współczynniki śmiertelności niższe w miejscach o wyższym poziomie litu.
Jeszcze inne badanie przeprowadzone w Teksasie w 2013 roku potwierdziło oryginalne ustalenia w tym stanie. W próbkach wody pitnej z 226 hrabstw stwierdzono korelację między poziomem litu a wskaźnikami samobójstw.
Naukowcy, którzy przeprowadzili metaanalizę poziomów litu i publicznej wody pitnej, zasugerowali, że „zwiększenie poziomu litu w wodzie pitnej mogłoby potencjalnie zmniejszyć ryzyko samobójstwa i uzasadnić podawanie litu do wody wodociągowej”. Artykuł opublikowany w Lancet w 1949 roku autorstwa Johna Cade’a jest przypisywany nowoczesnemu medycznemu zastosowaniu litu jako skutecznego leczenia psychozy maniakalnej a amerykańska FDA zatwierdziła węglan litu w dużych dawkach i cytrynian litu w 1970 roku do leczenia zaburzeń dwubiegunowych. Kwas węglowy i kwas cytrynowy są nośnikami mineralnymi używanymi do transportu litu w całym organizmie. Kiedy zagłębiamy się w najnowsze badania nad litem, zdajemy sobie sprawę, że ten pierwiastek śladowy jest niezbędny dla optymalnego zdrowia i funkcjonowania mózgu. Lit, który dostarczamy wraz z dietą, zapobiega wielu problemom neurologicznym i psychiatrycznym. Mikrodawkowanie litu jako nootropik w postaci orotanu litu, może pomóc uzupełnić to, czego nie otrzymujemy z naszej żywności i wody.
Ekonomiczny orotan litu od Aliness
Mechanizm działania w układzie nerwowym
Lit wspomaga zdrowie i funkcjonowanie mózgu na kilka sposobów. Ale dwa z nich szczególnie się wyróżniają. Lit stabilizuje nastrój. Ostatnie badania odkryły, że stabilizujące działanie litu może wynikać z jego zdolności do zwiększania produkcji nowych komórek mózgowych (neurogeneza).
Lit hamuje enzym kinazę syntezy glikogenu-3β (GSK-3β). Inhibicja powoduje uregulowanie czynnika neurotroficznego pochodzenia mózgowego (BDNF) oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu-1 (IGF-1), który stymuluje neuronalne komórki macierzyste do produkcji nowych neuronów w hipokampie. Kiedy neuronalne komórki macierzyste produkują nowe neurony w hipokampie, poprawia się nastrój i pamięć.
Lit od dawna był znany z kontrolowania manii i stabilizowania nastroju u pacjentów dwubiegunowych, ale nie był on powszechnie uważany za środek przeciwdepresyjny. Badacze z Tel Awiwu dostarczyli pierwszych dowodów na to, że hamowanie GSK-3β wywierało szybki efekt przeciwdepresyjny u myszy. Lit indukował transkrypcję genów w hipokampie, amygdali i podwzgórzu, tak więc wszystkie obszary implikowane w depresji, lęku, zaburzeniu dwubiegunowym, autyzmie i schizofrenii.
Lit chroni mózg. Komórki mózgowe są stale narażone na uszkodzenia z powodu ekspozycji na toksyny, z którymi organizm ma do czynienia każdego dnia z pożywienia, powietrza, wody i środowiska i ekscytotoksyn produkowanych przez zwykły metabolizm komórek mózgowych. Glutaminian odgrywa główną rolę w plastyczności synaptycznej potrzebnej do uczenia się i pamięci – nadmierna aktywność glutaminianu na jego receptorach NMDA powoduje śmierć neuronów i jest związana z chorobą Alzheimera, Huntingtona i Parkinsona. Lit hamuje tę nadaktywność. Lit zwiększa również produkcję neuroprotekcyjnego białka zwanego bcl-2.
Lit został również niedawno oceniony w zapobieganiu i leczeniu traumatycznego urazu mózgu. W badaniu przeprowadzonym w 2014 roku, dr Peter Leeds stwierdził, że lit „wykazał solidne korzystne efekty w eksperymentalnych modelach traumatycznego urazu mózgu (TBI). Obejmują one między innymi zmniejszenie zmian w mózgu wywołanych przez TBI, tłumienie neurozapalenia, ochronę przed zaburzeniem bariery krew-mózg, normalizację deficytów behawioralnych oraz poprawę uczenia się i pamięci.”.
W telegraficznym skrócie – niski poziom litu jest związany z …
- ↑ Wzrostem depresji i niepokoju,
- ↓ Spadkiem pamięci i zdolności uczenia się,
- ↑ Bezsennością,
- ↑ Wzrostem wrażliwości na stres i przewlekły ból,
- ↓ Obniżonymi naturalnymi procesami leczenia.
Korzyści z litu w pigułce
Oto podsumowanie tego, jak mikrodawkowanie litu przy użyciu orotanu litu może przynieść korzyści mózgowi:
- Hamowanie apoptozy – lit hamuje GSK-3, który powiązany jest z apoptotyczną śmiercią komórek,
- Receptory NMDA – lit zmniejsza toksyczność wywołaną glutaminianem, w której pośredniczą receptory NMDA, co pomaga w zaburzeniach nastroju, chorobie Alzheimera i innych chorobach autoimmunologicznych i zapalnych,
- Neuroprotekcja – blokuje rozwój splotów i blaszek beta-amyloidowych,
- Neurogeneza – lit promuje BDNF potrzebny do plastyczności synaptycznej w uczeniu się i pamięci. Lit zwiększa również czynnik wzrostu nerwów i glejowy czynnik neurotroficzny wpływający na uczenie się, pamięć, nastrój i ogólne zdrowie mózgu,
- Neuronalne komórki macierzyste – lit stymuluje komórki macierzyste potrzebne do produkcji nowych neuronów (neurogeneza),
- Stabilizacja nastrój – lit jest znany z zapewniania efektu uspokajającego zarówno u osób zdrowych, jak i zmagających się z depresją, chorobą dwubiegunową i manią,
- Zapobieganie samobójstwom – wykazano, że odpowiednie poziomy litu zmniejszają ryzyko samobójstwa w wielu badaniach na całym świecie,
- Depresja – lit pomaga w depresji opornej na leczenie. Wykazano, że lit poprawia skuteczność leków przeciwdepresyjnych,
- N-acetyl asparaginian (NAA) – lit zwiększa NAA, co zostało powiązane z wyższymi wynikami IQ,
- Korzyści płynące z suplementacji litem wykraczają daleko poza optymalizację zdrowia poznawczego. Lit pomaga również zmniejszyć insulinooporność, pomaga w leczeniu alkoholizmu i innych uzależnień, wspiera zdrowie kości, równoważy rytm okołodobowy i wiele innych.
Dawkowanie
Lit zachowuje ponurą i niezasłużoną reputację. Prawdopodobnie dlatego, że pierwotnie był związany z poważną chorobą psychiczną. I jak większość leków, lit może produkować poważne skutki uboczne, jeśli nie są monitorowane prawidłowo.
Węglan litu lub sole chlorku litu by zwykle przepisywane do długoterminowej kontroli zaburzenia dwubiegunowego w dawce 900-1200 mg dziennie. Głównym problemem tak wysokich dawek litu są niektóre bardzo poważne i wyniszczające skutki uboczne, dlatego aktualnie stosuje się orotan litu, który zazwyczaj zawiera tylko 5 mg pierwiastka (dawka dobowa) a kwas orotowy powoduje, że lit jest bardziej dostępny niż węglan czy sole chlorku litu w wyniku lepszego przekraczania bariery krew-mózg. Dla osób z chorobą dwubiegunową lub zaburzeniami maniakalnymi, zwiększenie do dwóch tabletek 5 mg do 3 razy dziennie może być bardziej skuteczne. Dodanie do suplementacji omega-3 w ilości 1000 mg EPA wykazuje pozytywny wpływ działania litu i uzyskiwania efektów terapeutycznych.
Litreratura:
- Boesgaard A.M., Steigman G. (1985). „Big bang nucleosynthesis – Theories and observations”. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. Palo Alto, CA. 23: 319–378.
- Swann A.C. “Norepinephrine and (Na+, K+)-ATPase: evidence for stabilization by lithium or imipramine.” Neuropharmacology. 1988 Mar;27(3):261-7.
- Herbert V., Colman N. “Release of vitamin binding proteins from granulocytes by lithium: vitamin B12 and folate binding proteins.” Advances in Experimental Medicine and Biology. 1980;127:61-78. (source)Young W. “Review of lithium effects on brain and blood.” Cell Transplantation. 2009;18(9):951-75.
- Schrauzer G.N., Shrestha K.P. “Lithium in drinking water and the incidences of crimes, suicides, and arrests related to drug addictions.” Biological Trace Element Research. 1990 May;25(2):105-13.
- Ohgami H., Terao T., Shiotsuki I., Ishii N., Iwata N. “Lithium levels in drinking water and risk of suicide.” British Journal of Psychiatry. 2009 May;194(5):464-5
- Blüml V., Regier M.D., Hlavin G., Rockett I.R., König F., Vyssoki B., Bschor T., Kapusta N.D. “Lithium in the public water supply and suicide mortality in Texas.” Journal of Psychiatric Research. 2013 Mar;47(3):407-11.
- Terao T., Goto S., Inagaki M., Okamoto Y. “Even very low but sustained lithium intake can prevent suicide in the general population?” Medical Hypotheses. 2009 Nov;73(5):811-2
- Cade J.F.J. “Lithium Salts in the Treatment of Psychotic Excitement” The Medical Journal of Australia Vol. II No. 10, September 3, 1949
- Wada A. “Lithium and neuropsychiatric therapeutics: neuroplasticity via glycogen synthase kinase-3beta, beta-catenin, and neurotrophin cascades.” Journal of Pharmacological Sciences. 2009 May;110(1):14-28.
- Kaidanovich-Beilin O., Milman A., Weizman A., Pick C.G., Eldar-Finkelman H. “Rapid antidepressive-like activity of specific glycogen synthase kinase-3 inhibitor and its effect on beta-catenin in mouse hippocampus.” Biological Psychiatry. 2004 Apr 15;55(8):781-4.
- O’Brien W.T., Harper A.D., Jové F., Woodgett J.R., Maretto S., Piccolo S., Klein P.S. “Glycogen synthase kinase-3beta haploinsufficiency mimics the behavioral and molecular effects of lithium.” Journal of Neuroscience. 2004 Jul 28;24(30):6791-8.
- Collingridge G.L, Watkins J.C. “The NMDA Receptor.” New York: Oxford Univ. Press; 1994.
- Chuang D., Christ L., Fujimaki K., Hashimoto R., Jeong M.R. “Lithium-induced inhibition of Src tyrosine kinase in rat cerebral cortical neurons: A role in neuroprotection against N-methyl-D-aspartate receptor-mediated excitotoxicity”. FEBS Letters 2003; 538(1-3): 45-148
- Manji H.K, Chen G., Moore G.J. “Lithium at 50: Have the neuroprotective effects of this unique cation been overlooked?” Biological Psychiatry 1999; 46(7): 929-940
- Leeds P.R., Yu F., Wang Z., Chiu C., Zhang Y., Leng Y., Linares G.R., Chuang D. “A New Avenue for Lithium: Intervention in Traumatic Brain Injury” ACS Chemical Neuroscience. 2014 Jun 18; 5(6): 422–433.
- Schrauzer G.N. “Lithium: occurrence, dietary intakes, nutritional essentiality.” Journal of the American College of Nutrition. 2002 Feb;21(1):14-21.
- Concha G., Broberg K., Grandér M., Cardozo A., Palm B., Vahter M. “High-level exposure to lithium, boron, cesium, and arsenic via drinking water in the Andes of northern Argentina.” Environmental Science and Technology. 2010 Sep 1;44(17):6875-80
- Angelucci F., Aloe L., Jiménez-Vasquez P., Mathé A.A. “Lithium treatment alters brain concentrations of nerve growth factor, brain-derived neurotrophic factor and glial cell line-derived neurotrophic factor in a rat model of depression.” International Journal of Neuropsychopharmacology. 2003 Sep;6(3):225-31.
- Aydin K., Uysal S., Yakut A., Emiroglu B., Yılmaz F. “N-acetylaspartate concentration in corpus callosum is positively correlated with intelligence in adolescents.” Neuroimage. 2012 Jan 16;59(2):1058-64
- Yucel K., McKinnon M.C., Taylor V.H, Macdonald K., Alda M., Young L.T., MacQueen G.M. “Bilateral hippocampal volume increases after long-term lithium treatment in patients with bipolar disorder: a longitudinal MRI study.” Psychopharmacology (Berlin). 2007 Dec;195(3):357-67
- Schrauzer G.N., de Vroey E. “ Effects of nutritional lithium supplementation on mood. A placebo-controlled study with former drug users.” Biological Trace Element Research. 1994 Jan;40(1):89-101.
- Sartori H.E. “Lithium orotate in the treatment of alcoholism and related conditions.” Alcohol. 1986 Mar-Apr;3(2):97-100.
- Lakhan S., Vieira K.F. “Nutritional therapies for mental disorders” Nutrition Journal 2008; 7: 2.
