Muzykoterpia – wpływ na zdrowie

Zdjęcie: Marius Masalar, Unsplash

 

Starzejące się społeczeństwo stanowi jedno z kluczowych wyzwań dla systemów opieki zdrowotnej na całym świecie. W odpowiedzi na tę demograficzną transformację Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła lata 2021–2030 Dekadą Zdrowego Starzenia, której głównym celem jest zapobieganie chorobom, ich skuteczne leczenie oraz poprawa ogólnego dobrostanu osób starszych. Jednym z obiecujących podejść w tym obszarze są interwencje niefarmakologiczne, które pozwalają na holistyczne wsparcie zdrowia i jakości życia seniorów.

Muzykoterapia zyskała uznanie jako skuteczna metoda terapeutyczna, szczególnie w kontekście zaburzeń neurologicznych, psychicznych i behawioralnych. Pierwsze oficjalne określenie tej metody pojawiło się w literaturze medycznej w latach 70. XX wieku, a od tego czasu jej definicja i zakres działania ulegały ewolucji. Współczesne podejście do muzykoterapii podkreśla jej profesjonalny charakter i szerokie zastosowanie w medycynie, edukacji oraz codziennym funkcjonowaniu osób wymagających wsparcia. Obecnie uważa się, że odpowiednio prowadzona terapia muzyką może znacząco poprawiać jakość życia poprzez wzmacnianie zdrowia fizycznego, społecznego, komunikacyjnego, emocjonalnego, poznawczego oraz duchowego.

Brytyjskie podejście do muzykoterapii postrzega ją jako ugruntowaną klinicznie interwencję psychologiczną, prowadzoną przez wykwalifikowanych terapeutów. Jej celem jest wspieranie osób dotkniętych chorobą, niepełnosprawnością lub urazem poprzez pracę nad ich kondycją psychiczną, emocjonalną, poznawczą, fizyczną oraz społeczną. W świetle rosnącej liczby osób starszych i wyzwań związanych ze starzeniem się populacji, rola muzykoterapii jako narzędzia wspierającego zdrowie i dobrostan staje się coraz bardziej istotna.

Potencjalne mechanizmy działania muzykoterapii

Mechanizmy, dzięki którym muzyka wywiera terapeutyczne efekty, stanowią przedmiot licznych badań, szczególnie w kontekście osób starszych z demencją. Istnieje kilka kluczowych teorii wyjaśniających wpływ muzyki na organizm:

• Muzyka jako psychologiczne odwrócenie uwagi – redukuje poziom stresu, wzmacnia strategie radzenia sobie i poprawia samopoczucie emocjonalne.
• Muzyka jako fizjologiczne odwrócenie uwagi – zmienia przetwarzanie bodźców sensorycznych, zmniejszając percepcję bólu lub dyskomfortu.
• Muzyka jako stymulant neurochemiczny – sprzyja uwalnianiu endorfin oraz modulacji poziomu katecholamin, co wpływa na łagodzenie bólu oraz funkcje sercowo-płucne.
• Muzyka jako regulator autonomicznego układu nerwowego – zmniejsza aktywność współczulną, redukując reakcje stresowe i promując stan relaksacji.

Badania empiryczne wskazują na istotną rolę preferencji muzycznych w kształtowaniu efektów behawioralnych. Model poznawczo-behawioralny sugeruje, że znane schematy muzyczne mogą pośredniczyć w zmniejszaniu lęku oraz wspierać stan relaksacji, co ma kluczowe znaczenie w terapii osób z zaburzeniami neurodegeneracyjnymi.

Co istotne, skuteczność muzykoterapii może zależeć od rodzaju muzyki – niektóre gatunki lub struktury dźwiękowe wydają się bardziej efektywne w wywoływaniu określonych reakcji fizjologicznych. Jednak wyniki badań nad biomarkerami, takimi jak poziom kortyzolu, częstość akcji serca czy ciśnienie krwi, pozostają niejednoznaczne, co wskazuje na potrzebę dalszych badań.

Aby w pełni zrozumieć terapeutyczny potencjał muzyki, przyszłe badania powinny koncentrować się na interakcjach między muzyką a ścieżkami psychobiologicznymi, badając zarówno subiektywne odczucia pacjentów, jak i obiektywne wskaźniki fizjologiczne.

Promocja zdrowia i muzykoterapia w aktywności fizycznej osób starszych

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej tygodniowo, podkreślając jej szczególne korzyści dla osób starszych. Regularny ruch nie tylko poprawia zdrowie fizyczne, ale także wspiera dobrostan psychiczny i społeczny, przyczyniając się do zdrowego starzenia. W tym kontekście pojawia się coraz więcej badań analizujących wpływ muzyki na aktywność fizyczną seniorów.

Przegląd trzech randomizowanych badań kontrolowanych wykazał, że słuchanie muzyki podczas ćwiczeń w warunkach domowych może zwiększyć czas trwania aktywności fizycznej. Średnio zaobserwowano dodatkowe 52 minuty umiarkowanej aktywności tygodniowo. Dodatkowo, choć dowody były słabsze, wskazano na wzrost dystansu pokonywanego w teście 6-minutowego marszu o 101 metrów. Wyniki te sugerują, że muzyka może być skutecznym, dostępnym narzędziem wspierającym zdolność do wysiłku u osób starszych.

Jedno z badań przeprowadzone na Tajwanie objęło 146 starszych osób mieszkających samodzielnie i analizowało wpływ muzykoterapii na sprawność funkcjonalną. Wykorzystano w nim metodę Kagayashiki, łączącą muzykę z aktywnością fizyczną. Po miesiącu i trzech miesiącach interwencji uczestnicy wykazali znaczącą poprawę w zakresie wydolności krążeniowo-oddechowej, elastyczności górnych i dolnych partii ciała, siły mięśni kończyn górnych, równowagi oraz wytrzymałości mięśni kończyn dolnych. Podobne wyniki uzyskano w badaniu japońskim, które analizowało wpływ ruchowej muzykoterapii na parametry zdrowotne osób w wieku poniżej 75 lat. Już po 8 tygodniach interwencji zaobserwowano poprawę równowagi, obniżenie ciśnienia skurczowego oraz poprawę funkcji płuc w porównaniu do grupy kontrolnej, która ćwiczyła bez muzyki.

Kolejne badanie skoncentrowało się na wpływie treningu muzycznego na wzorce chodu u zdrowych osób starszych. Wraz z wiekiem chodzenie staje się mniej automatyczne, a wykonywanie dodatkowych zadań w trakcie marszu, takich jak rozmowa, zwiększa ryzyko upadków. W badaniu przeanalizowano, jak muzyka wpływa na chód w warunkach pojedynczego zadania (sama aktywność chodzenia) oraz podwójnego zadania (chodzenie i jednoczesne wykonywanie zadania poznawczego). Uczestników podzielono na trzy grupy: trenujących marsz w rytm muzyki, spacerujących przy muzyce oraz grupę kontrolną chodzącą bez muzyki. Okazało się, że tylko trening marszu zsynchronizowany z muzyką prowadził do poprawy stabilności chodu oraz eliminacji spowolnienia chodu w warunkach zadania podwójnego. Słuchanie muzyki bez aktywnego dostosowywania ruchu nie przynosiło podobnych efektów.

L-teanina od Apollo’s Hegemony – pozwala osiągnąć stan skupienia – KUP TUTAJ

Muzykoterapia w chorobach sercowo-naczyniowych

Wpływ muzykoterapii na zdrowie układu sercowo-naczyniowego staje się coraz bardziej interesującym obszarem badań, szczególnie w kontekście jakości życia i kontroli ciśnienia tętniczego u osób starszych. Jedno z badań oceniło skuteczność muzykoterapii jako uzupełnienia standardowego leczenia nadciśnienia u pacjentów powyżej 50. roku życia. Uczestników podzielono na dwie grupy: eksperymentalną, która przez 12 tygodni uczestniczyła w cotygodniowych sesjach muzykoterapii, oraz kontrolną, otrzymującą wyłącznie standardową opiekę. Wyniki wykazały, że osoby z grupy muzykoterapeutycznej doświadczyły istotnej poprawy zarówno w zakresie jakości życia, jak i lepszej kontroli ciśnienia tętniczego w porównaniu z grupą kontrolną. To sugeruje, że muzykoterapia może stanowić wartościowe wsparcie w kompleksowym leczeniu nadciśnienia tętniczego.

Jeszcze bardziej intrygujące wyniki przyniosło badanie przeprowadzone przez Okadę i współpracowników w 2008 roku. W analizie uczestniczyło 87 hospitalizowanych pacjentów w podeszłym wieku, u których wcześniej zdiagnozowano choroby naczyń mózgowych i demencję. W grupie interwencyjnej, która uczestniczyła w muzykoterapii, zaobserwowano mniejszą podatność na rozwój niewydolności serca w porównaniu do grupy kontrolnej. Mechanizm tej poprawy był związany ze zwiększoną zmiennością rytmu serca (HRV), a także obniżonym poziomem katecholamin (adrenaliny i noradrenaliny) oraz interleukiny 6 w osoczu. Te zmiany wskazują na poprawę funkcjonowania układu autonomicznego, zwłaszcza wzmocnienie aktywności przywspółczulnej, co mogło przyczyniać się do lepszej regulacji pracy serca i zmniejszenia obciążenia układu krążenia.

 

Muzykoterapia w łagodzeniu bólu

Ból przewlekły, zwłaszcza związany z chorobami zwyrodnieniowymi, stanowi poważne wyzwanie w opiece nad osobami starszymi. Coraz więcej badań wskazuje na muzykoterapię jako skuteczne, niefarmakologiczne narzędzie wspomagające kontrolę bólu i poprawiające dobrostan pacjentów.

W jednym z randomizowanych badań klinicznych analizowano wpływ muzyki na ból związany z chorobą zwyrodnieniową stawów. Uczestnicy, którzy codziennie przez 20 minut słuchali muzyki, odczuwali istotnie mniejsze nasilenie bólu w porównaniu do osób, które jedynie siedziały w ciszy. Potwierdzają to wyniki obszernej metaanalizy obejmującej 97 badań z lat 1995–2014, które wykazały, że interwencje muzyczne istotnie zmniejszały natężenie bólu, stres emocjonalny, zapotrzebowanie na środki znieczulające i przeciwbólowe oraz parametry fizjologiczne, takie jak tętno i ciśnienie krwi. Należy jednak zaznaczyć, że analiza uwzględniała zarówno formalnie prowadzone sesje muzykoterapii, jak i mniej precyzyjnie zdefiniowane interwencje muzyczne.

W 2022 roku opublikowano przegląd systematyczny badający wpływ muzyki na ból przewlekły u osób starszych. Wyniki ośmiu badań obejmujących 524 uczestników wskazały na pozytywne efekty, choć były one stosunkowo niewielkie i krótkoterminowe. Pomimo to, muzyka okazała się obiecującą strategią wspomagającą leczenie bólu przewlekłego.

Muzyka może również odgrywać kluczową rolę w okresie okołooperacyjnym. Badanie przeprowadzone przez Wang i współpracowników na pacjentach poddanych operacji wykazało, że osoby poddane interwencji psychologicznej oraz muzykoterapii doświadczyły istotnego zmniejszenia lęku i bólu pooperacyjnego, a także poprawy zmienności rytmu serca, co świadczy o lepszej regulacji autonomicznej organizmu. W podobnym duchu, przegląd badań analizujących wpływ muzyki na regenerację pooperacyjną u pacjentów onkologicznych w wieku 60+ wykazał, że muzyka redukowała ból, lęk, poprawiała relaksację, funkcje poznawcze oraz satysfakcję pacjentów, przy czym nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych tej interwencji.

Z kolei badania nad wpływem muzyki na ból u osób z demencją przyniosły intrygujące wyniki. W jednym z nich osoby mieszkające w domu słuchały muzyki według własnych preferencji dwa razy w tygodniu, tuż przed spodziewanym szczytem pobudzenia emocjonalnego. Po każdej sesji ból mierzony narzędziem M-PADE ulegał istotnemu zmniejszeniu. W innym badaniu porównano efektywność chóralnego śpiewu i zajęć malarskich w grupie pacjentów z łagodną postacią choroby Alzheimera. Obie interwencje przyczyniły się do redukcji bólu i lęku, a także poprawy jakości życia i funkcji poznawczych.

 

Muzykoterapia a jakość snu u osób starszych

Problemy ze snem, takie jak trudności z zasypianiem, częste wybudzenia czy skrócony czas snu, stanowią istotne wyzwanie w opiece nad osobami starszymi. W kontekście poszukiwania skutecznych, niefarmakologicznych metod poprawy jakości snu coraz większe zainteresowanie budzą interwencje muzyczne.

Przegląd systematyczny z 2021 roku analizował skuteczność interwencji muzycznych w poprawie snu u osób starszych. Uwzględniono dziewięć badań, z których większość opierała się na biernym słuchaniu muzyki, a tylko jedno wykorzystywało aktywny udział uczestników. Metaanaliza sześciu badań, w których jako narzędzie oceny wykorzystano Pittsburgh Sleep Quality Index, sugerowała pozytywny wpływ muzyki na skrócenie latencji snu, poprawę jego długości oraz wydajności. Choć wyniki te są obiecujące, potrzebne są dalsze badania w celu jednoznacznego określenia mechanizmów działania i skuteczności różnych form muzykoterapii w poprawie jakości snu.

Interesujące wyniki przyniosło również randomizowane badanie kliniczne przeprowadzone w 2023 roku, w którym analizowano wpływ spersonalizowanej interwencji muzycznej na sen osób starszych z demencją lub subiektywnymi zaburzeniami pamięci. Uczestnicy słuchali 30-minutowej listy utworów dobranej zgodnie z ich preferencjami muzycznymi, odtwarzanej każdej nocy przed snem przez miesiąc. Choć subiektywne odczucia uczestników były pozytywne, tylko jedna trzecia opiekunów zauważyła poprawę nawyków związanych ze snem swoich podopiecznych. Co więcej, obiektywne pomiary parametrów snu, takich jak latencja snu, czas czuwania po zaśnięciu oraz całkowity czas snu, nie wykazały statystycznie istotnych różnic.

 

Ashwagandha od testosterone.pl – zwięksaza tolerancję na stres – KUP TUTAJ

Muzykoterapia jako narzędzie w redukcji depresji u osób starszych

Depresja w wieku podeszłym stanowi istotne wyzwanie zdrowotne, wpływając na jakość życia, funkcjonowanie społeczne oraz ogólny stan zdrowia. Coraz więcej badań wskazuje na muzykoterapię jako skuteczne wsparcie w leczeniu objawów depresyjnych u seniorów, zarówno w warunkach domowych, jak i w placówkach opiekuńczych.

Dwa badania analizowały wpływ muzyki na objawy depresji u osób starszych. Pierwsze z nich porównało skuteczność interaktywnej muzykoterapii grupowej oraz rekreacyjnego śpiewu w grupie mieszkańców domu opieki. Okazało się, że muzykoterapia była znacznie bardziej efektywna w redukcji objawów depresyjnych w ciągu 12 tygodni niż bierne uczestnictwo w grupowym śpiewie. Drugie badanie skupiło się na efektach stymulujących i uspokajających teledysków muzycznych. Oba typy wideoklipów przyczyniły się do poprawy nastroju i zwiększenia relaksacji fizjologicznej, jednak szczególnie korzystne efekty odnotowano w przypadku teledysków o charakterze pobudzającym.

Skuteczność muzykoterapii w leczeniu depresji potwierdzają również dwa randomizowane badania kontrolowane. W pierwszym, przeprowadzonym w Hongkongu, u 23 starszych osób po miesiącu słuchania nagranej muzyki przez 30 minut tygodniowo zaobserwowano istotny spadek poziomu depresji, a także obniżenie ciśnienia tętniczego, tętna i częstości oddechów. Drugie badanie, przeprowadzone w tureckim domu opieki, wykazało, że muzykoterapia prowadzona przez terapeutę przez 8 tygodni znacząco zmniejszyła objawy depresji oraz ciśnienie skurczowe u 64 starszych rezydentów.

Interesujące wyniki przyniosło również badanie Yu i współpracowników z 2022 roku, w którym analizowano wpływ interwencji muzycznej prowadzonej przez pielęgniarki w dwóch domach opieki. Po 10 tygodniach zaobserwowano istotną redukcję objawów depresyjnych ocenianych za pomocą Chińskiej wersji Geriatrycznej Skali Depresji.

 

Muzykoterapia w terapii demencji

Muzykoterapia od lat budzi zainteresowanie jako potencjalne narzędzie wspierające leczenie objawów behawioralnych i psychologicznych związanych z demencją. Wiele badań analizowało jej skuteczność, jednak wyniki pozostają częściowo niejednoznaczne, głównie z powodu różnorodności metodologii i długości interwencji.

Przegląd systematyczny i metaanaliza z 2013 roku wykazały umiarkowany wpływ muzyki na redukcję lęku oraz niewielkie efekty w zakresie zmniejszenia objawów behawioralnych. Kolejna metaanaliza z 2014 roku potwierdziła te ustalenia, lecz podkreśliła brak jednoznacznych dowodów na długoterminową skuteczność interwencji muzycznych. Dwa przeglądy systematyczne z 2015 roku wykazały, że grupowe interwencje muzyczne mogą skutecznie zmniejszać lęk związany z demencją, jednak ze względu na ograniczoną liczbę badań oraz różnorodne metody badawcze, ostateczne wnioski pozostają niepewne.

Znaczący przełom przyniosła metaanaliza z 2017 roku, w której przeanalizowano 34 badania obejmujące 1757 pacjentów. Wykazano istotną poprawę w zakresie objawów behawioralnych i psychologicznych demencji, zwłaszcza w przypadkach, gdy uczestnicy aktywnie angażowali się w muzykoterapię poprzez śpiew i grę na instrumentach. W 2018 roku kolejny przegląd systematyczny wykazał, że interwencje muzyczne, szczególnie ukierunkowane na stymulację sensoryczną i kontrolę bólu, były jednymi z najbardziej skutecznych metod niefarmakologicznych w zarządzaniu objawami demencji.

Jednak wyniki przeglądu Cochrane z 2017 roku były bardziej sceptyczne. Przeanalizowano 17 badań z udziałem 620 pacjentów cierpiących na różne stadia demencji. Wykazano, że jakość metodologiczna większości badań była niska, co rodziło ryzyko błędów w ocenie efektów. Wyniki wskazywały na umiarkowaną skuteczność muzykoterapii w redukcji objawów depresji, ale brak istotnych dowodów na poprawę ogólnego dobrostanu emocjonalnego, jakości życia, funkcji poznawczych, poziomu pobudzenia czy agresji. Ponadto, długoterminowe efekty pozostawały niepewne z powodu niskiej jakości dostępnych dowodów.

Interesujące wyniki przyniosło badanie nad sześciotygodniowym programem „muzyka z ruchem” u pacjentów z umiarkowaną demencją. Program ten, prowadzony przez osoby bez wykształcenia muzykoterapeutycznego przy użyciu nagrań muzycznych, doprowadził do poprawy pamięci i redukcji objawów depresyjnych, choć analiza wieloczynnikowa nie wykazała istotnych różnic między grupami w dłuższym okresie. Inne badanie kontrolowane wykazało, że trening poznawczy poprawiał inicjatywę u pacjentów z chorobą Alzheimera w stopniu lekkim do umiarkowanego, podczas gdy muzykoterapia prowadzona przez terapeutę nie wykazywała istotnego wpływu na tę funkcję wykonawczą.

Najbardziej aktualna metaanaliza z 2023 roku, obejmująca osiem badań kontrolowanych, wykazała jednak, że muzykoterapia – szczególnie w formie aktywnego uczestnictwa – miała istotny wpływ na poprawę funkcji poznawczych u pacjentów z chorobą Alzheimera w porównaniu do grup kontrolnych.

 

Muzykoterapia w redukcji lęku

Lęk jest powszechnym problemem wśród osób starszych, szczególnie w warunkach szpitalnych i opieki długoterminowej. Muzykoterapia coraz częściej postrzegana jest jako skuteczna, niefarmakologiczna metoda wspomagająca redukcję napięcia i poprawę samopoczucia psychicznego.

Jednym z pierwszych badań w tym obszarze było przeprowadzone w 1998 roku przez Chlana badanie interwencji pielęgniarskiej mającej na celu zmniejszenie lęku u pacjentów przytomnych, lecz niezaintubowanych, przebywających na oddziale intensywnej terapii. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do grupy słuchającej muzyki przez 30 minut lub do grupy kontrolnej, która miała czas na odpoczynek w ciszy. Pacjenci słuchający muzyki zgłaszali istotnie niższy poziom lęku oraz wykazywali obniżoną częstość akcji serca i oddechów w porównaniu do grupy kontrolnej. Wyniki te sugerują, że muzyka może działać uspokajająco i wspierać procesy fizjologiczne związane z redukcją napięcia.

Przegląd z 2017 roku autorstwa Istvandity’ego skupił się na terapiach reminiscencyjnych z wykorzystaniem muzyki, łączących słuchanie muzyki z odwoływaniem się do wspomnień. Analiza pięciu badań przeprowadzonych w placówkach opieki długoterminowej w latach 1996–2016 wykazała, że w czterech na pięć przypadków interwencja ta skutecznie redukowała poziom lęku, depresji i stresu. Wskazuje to na potencjalne korzyści terapeutyczne płynące z połączenia muzyki i reminiscencji, szczególnie wśród osób starszych.

Najnowszy przegląd systematyczny z 2022 roku potwierdził skuteczność muzyki jako interwencji wspomagającej redukcję lęku u hospitalizowanych pacjentów. Wyniki badań sugerują, że muzyka może stanowić skuteczne i łatwo dostępne narzędzie wspierające komfort psychiczny w czasie hospitalizacji i standardowej opieki medycznej.

 

Kanna od Apollo’s Hegemony – łagodzi stany lekowe – KUP TUTAJ

Podsumowanie

Muzykoterapia stanowi obiecującą metodę wspierającą zdrowie i jakość życia osób starszych, oferując szerokie spektrum korzyści w różnych obszarach funkcjonowania. Liczne badania potwierdzają, że interwencje muzyczne mogą poprawiać zdrowie fizyczne seniorów, wspierając aktywność ruchową, stabilność chodu oraz redukując ryzyko upadków. Dodatkowo, muzykoterapia wykazuje korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, obniżając ciśnienie krwi, poprawiając zmienność rytmu serca oraz zmniejszając poziom hormonów stresu, co może mieć znaczenie w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia.

Jednym z istotnych zastosowań muzykoterapii jest jej rola w łagodzeniu bólu, zarówno przewlekłego, jak i pooperacyjnego. Badania wskazują, że muzyka może zmniejszać percepcję bólu, redukować stres oraz ograniczać zapotrzebowanie na środki przeciwbólowe. Podobnie, wykazano jej pozytywny wpływ na jakość snu – regularne słuchanie muzyki przed snem może skracać czas zasypiania i poprawiać efektywność snu, choć potrzebne są dalsze badania w celu ustalenia optymalnych parametrów takiej interwencji.

Muzykoterapia odgrywa także istotną rolę w poprawie zdrowia psychicznego osób starszych. Liczne badania potwierdzają jej skuteczność w redukcji objawów depresji i lęku, szczególnie w domach opieki oraz wśród pacjentów hospitalizowanych. Największe korzyści obserwuje się w przypadku aktywnych form muzykoterapii, takich jak śpiew czy gra na instrumentach. Istotne znaczenie przypisuje się również jej zastosowaniu w terapii demencji, gdzie aktywne uczestnictwo w zajęciach muzycznych może wspierać funkcje poznawcze oraz redukować objawy behawioralne, takie jak lęk czy agresja.

Mechanizmy działania muzykoterapii obejmują zarówno psychologiczne, jak i fizjologiczne ścieżki wpływu na organizm. Muzyka może działać jako narzędzie odwracające uwagę od bólu i stresu, jako stymulant neurochemiczny sprzyjający uwalnianiu endorfin oraz regulator autonomicznego układu nerwowego, redukując aktywność współczulną i sprzyjając relaksacji. Chociaż badania dostarczają coraz więcej dowodów na skuteczność muzykoterapii, wyniki dotyczące jej wpływu na biomarkery fizjologiczne, takie jak poziom kortyzolu czy częstość akcji serca, pozostają niejednoznaczne, co wskazuje na konieczność dalszych badań.

 

Literatura

1. British Association for Music Therapy. (2024). What is music therapy? Retrieved May 8, 2024, from https://www.bamt.org/music-therapy/what-is-music-therapy.
2. Brown, L. A., de Bruin, N., Doan, J. B., Suchowersky, O., & Hu, B. (2009). Novel challenges to gait in Parkinson’s disease: The effect of concurrent music in single- and dual-task contexts. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 90(9), 1578–1583.
3. Chan, S. Y., & Chen, C. F. (2020). Effects of an active music therapy program on functional fitness in community older adults. Journal of Nursing Research, 28(5), e111.
4. Clark, I. N., Taylor, N. F., & Peiris, C. L. (2024). Music listening interventions for physical activity: A systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Disability and Rehabilitation, 46(1), 13–20.
5. Hsu, H. F., Chen, K. M., & Belcastro, F. (2022). The effect of music interventions on chronic pain experienced by older adults: A systematic review. Journal of Nursing Scholarship, 54(1), 64–71.
6. Lee, J. H. (2016). The effects of music on pain: A meta-analysis. Journal of Music Therapy, 53(4), 430–477.
7. Maclean, L. M., Brown, L. J., & Astell, A. J. (2014). The effect of rhythmic musical training on healthy older adults’ gait and cognitive function. The Gerontologist, 54(4), 624–633.
8. Maresova, P., Javanmardi, E., Barakovic, S., BarakovicHusic, J., Tomsone, S., Krejcar, O., et al. (2019). Consequences of chronic diseases and other limitations associated with old age—a scoping review. BMC Public Health, 19(1), 1431.
9. McCaffrey, R., & Freeman, E. (2003). Effect of music on chronic osteoarthritis pain in older people. Journal of Advanced Nursing, 44(5), 517–524.
10. Murabayashi, N., Akahoshi, T., Ishimine, R., Saji, N., Takeda, C., Nakayama, H., et al. (2019). Effects of music therapy in frail elderlies: A controlled crossover study. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders Extra, 9(1), 87–99.
11. Okada, K., Kurita, A., Takase, B., Otsuka, T., Kodani, E., Kusama, Y., et al. (2009). Effects of music therapy on autonomic nervous system activity, incidence of heart failure events, and plasma cytokine and catecholamine levels in elderly patients with cerebrovascular disease and dementia. International Heart Journal, 50(1), 95–110.
12. Park, H. (2010). Effect of music on pain for home-dwelling persons with dementia. Pain Management Nursing, 11(3), 141–147.
13. Pongan, E., Tillmann, B., Leveque, Y., Trombert, B., Getenet, J. C., Auguste, N., et al. (2017). Can musical or painting interventions improve chronic pain, mood, quality of life, and cognition in patients with mild Alzheimer’s disease? Evidence from a randomized controlled trial. Journal of Alzheimer’s Disease, 60(2), 663–677.
14. Rusowicz, J., Szczepanska-Gieracha, J., & Kiper, P. (2022). Neurologic music therapy in geriatric rehabilitation: A systematic review. Healthcare (Basel), 10(11), 2187.
15. Salihu, D., Chutiyami, M., Bello, U. M., Sulaiman, S. K., Dawa, K. K., Hepworth, A., et al. (2024). A meta-review of systematic reviews on the effectiveness of music therapy on depression, stress, anxiety, and cognitive function in adults with dementia or cognitive impairment. Geriatric Nursing, 9(60), 348–360.
16. Shimizu, N., Umemura, T., Hirai, T., Tamura, T., Sato, K., & Kusaka, Y. (2013). Effects of movement music therapy with the Naruko clapper on psychological, physical, and physiological indices among elderly females: A randomized controlled trial. Gerontology, 59(4), 355–367.
17. Sun, F. C., Li, H. C., & Wang, H. H. (2021). The effect of group music therapy with physical activities to prevent frailty in older people living in the community. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(16), 8791.
18. van der Wal-Huisman, H., Dons, K. S. K., Smilde, R., Heineman, E., & van Leeuwen, B. L. (2018). The effect of music on postoperative recovery in older patients: A systematic review. Journal of Geriatric Oncology, 9(6), 550–559.
19. Venkatapuram, S., & AmuthavalliThiyagarajan, J. (2023). The capability approach and the WHO healthy ageing framework (for the UN Decade of Healthy Ageing). Age and Ageing, 52(Suppl 4), iv6–iv9.
20. Villanueva, M. R., Smith, T. L., Erickson, J. S., Lee, A. C., & Singer, C. M. (2003). Pain Assessment for the Dementing Elderly (PADE): Reliability and validity of a new measure. Journal of the American Medical Directors Association, 4(1), 1–8.
21. Wang, C., Li, G., Zheng, L., Meng, X., Meng, Q., Wang, S., et al. (2021). Effects of music intervention on sleep quality of older adults: A systematic review and meta-analysis. Complementary Therapies in Medicine, 59, 102719.
22. Wang, Y., Dong, Y., & Li, Y. (2014). Perioperative psychological and music interventions in elderly patients undergoing spinal anesthesia: Effect on anxiety, heart rate variability, and postoperative pain. Yonsei Medical Journal, 55(4), 1101–1105.
23. World Federation of Music Therapy. (2011). What is music therapy? Retrieved October 12, 2024, from https://www.wfmt.info/about.
24. World Health Organization. (2016). Global strategy and action plan on ageing and health (2016–2020). Geneva.
25. World Health Organization. (2018). Global action plan on physical activity 2018–2030: More active people for a healthier world.
26. Zanini, C. R., Jardim, P. C., Salgado, C. M., Nunes, M. C., Urzeda, F. L., Carvalho, M. V., et al. (2009). Music therapy effects on the quality of life and the blood pressure of hypertensive patients. Arquivos Brasileiros de Cardiologia, 93(5), 534–540.
27. Zhou, Z., Zhou, R., Wei, W., Luan, R., & Li, K. (2021). Effects of music-based movement therapy on motor function, balance, gait, mental health, and quality of life for patients with Parkinson’s disease: A systematic review and meta-analysis. Clinical Rehabilitation, 35(7), 937–951.