Obrazek wyróżnijący Frederick Shaw
W piłce nożnej, zarówno podczas intensywnych sesji treningowych, jak i w trakcie emocjonujących meczów, zawodnicy wykonują szeroki wachlarz złożonych aktywności fizycznych, takich jak dynamiczne sprinty, które wymagają nie tylko zdolności do generowania, ale także utrzymania wysokiego poziomu siły mięśniowej w krótkim czasie. Tego rodzaju działania są fundamentalne dla efektywnej gry, ponieważ pozwalają zawodnikom na szybkie przemieszczanie się po boisku, skuteczne reagowanie na zmieniającą się sytuację gry oraz realizowanie złożonych zadań taktycznych. Co więcej, nowoczesne technologie, takie jak zaawansowane systemy GPS, dostarczają szczegółowych danych, które pokazują, że obciążenia mechaniczne oraz metaboliczne, jakim poddawani są zawodnicy podczas treningów i meczów, są znacznie wyższe, niż wcześniej przypuszczano na podstawie tradycyjnych metod analizy. Wyniki tych pomiarów wskazują na potrzebę precyzyjnego planowania treningu, aby zoptymalizować przygotowanie fizyczne zawodników i ograniczyć ryzyko przeciążeń. Powtarzalne serie działań charakterystycznych dla piłki nożnej, które mogą mieć charakter zarówno aerobowy, jak i anaerobowy, wywierają znaczne obciążenia, zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe, na różnorodne układy fizjologiczne organizmu. W szczególności dotyczy to układu mięśniowo-szkieletowego, układu nerwowego oraz metabolicznego, które muszą nieustannie adaptować się do rosnących wymagań stawianych przez intensywną grę. Tego rodzaju obciążenia mogą prowadzić do obniżenia wydolności fizycznej, w tym spadków siły i mocy mięśniowej, zaburzeń funkcji biologicznych, takich jak zmiany hormonalne czy reakcje biochemiczne, a także do zwiększonego odczuwania zmęczenia, dyskomfortu i bólu mięśni. Mimo licznych dowodów wskazujących na istnienie określonych cech fizjologicznych, które sprzyjają efektywnej grze na poszczególnych pozycjach boiskowych, piłka nożna pozostaje dyscypliną, która wymaga wszechstronnych umiejętności. Zawodnicy muszą być w stanie utrzymywać wysoki poziom gry nawet w przypadku pewnych odchyleń od idealnego profilu fizycznego. Niemniej jednak korzystna budowa ciała, charakteryzująca się niską zawartością tkanki tłuszczowej, a także dobrze rozwinięte zdolności neuromięśniowe, takie jak siła i moc, oraz wytrzymałość na intensywny wysiłek przerywany stanowią kluczowe atuty. Zdolności te nie tylko zwiększają odporność na zmęczenie w trakcie meczu, ale także przyczyniają się do szybszej regeneracji po zakończonej rozgrywce oraz znacząco zmniejszają ryzyko kontuzji. Zawodnicy na najwyższym poziomie sportowym poddawani są starannie zaplanowanym, intensywnym programom treningowym, których celem jest maksymalizacja rozwoju kluczowych cech fizycznych. Dzięki temu mogą oni sprostać wymaganiom stawianym przez długi i wyczerpujący sezon piłkarski, który wymaga nie tylko sprawności fizycznej, ale także odporności psychicznej i taktycznej. Aby zapobiegać spadkowi wydajności oraz zapewnić optymalną skuteczność treningu, elitarne kluby piłkarskie powinny wprowadzać systemy monitorowania obciążeń treningowych, obejmujące m.in. testy wydajności oraz rejestrację codziennej intensywności ćwiczeń. Dodatkowo kluczowe jest stosowanie skutecznych strategii wspomagających regenerację zawodników, które pozwolą im na szybki powrót do pełnej sprawności i utrzymanie wysokiego poziomu gry przez cały sezon [1].
Antropometria i adaptacje w piłce nożnej
Analiza składu ciała zawodników staje się coraz bardziej popularna i powszechna w środowisku profesjonalnej piłki nożnej, gdzie uznawana jest za kluczowy element umożliwiający zawodnikom osiągnięcie ich maksymalnego potencjału wydolnościowego. Przykładowo, nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie sportowca może pełnić rolę „martwego ciężaru”, który dodatkowo obciąża ciało podczas wykonywania intensywnych ruchów. Obciążenie to staje się szczególnie problematyczne w momentach, gdy zawodnik musi przezwyciężyć siłę grawitacji lub zmierzyć się z przeciwnikiem w walce o uzyskanie przewagi pozycyjnej na boisku. Natomiast większa masa mięśniowa, która sprzyja poprawie siły i mocy, odgrywa znaczącą rolę w realizacji dynamicznych, impulsowych działań, takich jak sprinty. Tego rodzaju aktywności są nie tylko fundamentem wysokiej wydajności sportowej, ale także wspierają procesy regeneracyjne, zwiększając odporność organizmu na zmęczenie oraz zmniejszając ryzyko uszkodzeń mięśni. Złożona analiza aktywności piłkarzy podczas treningów i meczów, połączona z oceną ich odpowiedzi fizjologicznych, neuromięśniowych oraz percepcyjnych na różnorodne obciążenia, uwidacznia kluczową rolę funkcji neuromięśniowych w osiąganiu sukcesów sportowych. Wysiłki wymagające dużej intensywności, takie jak sprinty, dynamiczne skoki, gwałtowne przyspieszenia i hamowania czy pojedynki o piłkę, opierają się na maksymalnym zaangażowaniu układu nerwowo-mięśniowego. Celem tych działań jest wygenerowanie maksymalnego impulsu, który jest decydujący w krytycznych momentach meczu, takich jak szybkie podejmowanie decyzji czy realizacja skutecznych akcji ofensywnych. Różne rodzaje wysiłków mięśniowych, obejmujące działania koncentryczne, izometryczne oraz ekscentryczne, szczególnie te ostatnie, wiążą się z dużymi obciążeniami nakładanymi na układy neuromięśniowe i fizjologiczne. Intensywność tych działań nie ogranicza się wyłącznie do faz maksymalnych obciążeń podczas meczu. Występuje także w trakcie każdej zmiany tempa gry, nawet przy relatywnie niskich prędkościach. Zmiany kierunku ruchu i dynamiki podczas meczu generują dodatkowe wymagania metaboliczne wobec zaangażowanych mięśni, co zwiększa zapotrzebowanie na energię oraz intensyfikuje fizjologiczny wpływ na organizm zawodnika w porównaniu z ruchami liniowymi, takimi jak biegi do przodu. Mechanicznie, rosnące obciążenie ekscentryczne jest ściśle związane z uszkodzeniami mięśni wynikającymi z wysiłku, co w znacznym stopniu przyczynia się do szybszego rozwoju zmęczenia i zwiększenia ryzyka kontuzji. Znaczenie funkcji neuromięśniowych w piłce nożnej potwierdzają badania, które wykazują, że parametry wydolności tlenowej, takie jak VO2max, u profesjonalnych piłkarzy nie ulegają istotnym zmianom w czasie. Jednocześnie obserwuje się jednak niewielkie, lecz pozytywne zmiany w prędkościach sprintu pomiędzy sezonami. Wskazuje to, że nowoczesna piłka nożna kładzie coraz większy nacisk na parametry związane z funkcjami neuromięśniowymi i zdolnościami anaerobowymi, takie jak szybkość i siła, w przeciwieństwie do bardziej tradycyjnych wskaźników wytrzymałościowych, takich jak VO2max. Zawodnicy na wyższym poziomie sportowym wyróżniają się większą siłą, lepszą szybkością na krótkich dystansach, zwinnością oraz wytrzymałością anaerobową. Zdolności neuromięśniowe obejmują nie tylko umiejętność generowania potężnych skurczów podczas działań siłowych, ale także zdolność do wykonywania powtarzalnych ruchów w cyklu rozciąganie-skurcz. Badania potwierdzają, że te zdolności odgrywają kluczową rolę w definiowaniu wyników meczów i powinny być integralną częścią planowania treningów. Dodatkowo rozwinięte zdolności neuromięśniowe i anaerobowe, takie jak zdolność do sprintu czy generowania mocy, mają znaczący wpływ na lepszą wydolność w testach wysiłkowych charakterystycznych dla piłki nożnej, a także na zmniejszenie zmęczenia podczas meczu i szybszą regenerację po jego zakończeniu. Zawodnicy, którzy mają większą ekspozycję na mecze w trakcie sezonu, często wykazują lepsze wyniki w działaniach siłowych, co sugeruje, że udział w rozgrywkach pełni rolę istotnego bodźca treningowego dla poprawy zdolności mięśniowych. Wskazuje to na konieczność monitorowania wydolności neuromięśniowej w kontekście całego sezonu i dostosowywania planów treningowych w celu maksymalizacji wyników sportowych oraz ograniczenia ryzyka kontuzji [3-6].
Kreatyna od testosterone.pl – zwiększa zdolności wysiłkowe i jednocześnie regeneracyjne – KUP TUTAJ
Zmiany w sezonie
Wyniki badań przeprowadzonych na grupach profesjonalnych piłkarzy reprezentujących różne poziomy zaawansowania wskazują, że w trakcie przedsezonowego cyklu treningowego zawodnicy mogą znacząco zwiększyć swoją maksymalną wydolność siłową w ćwiczeniach wielostawowych. Średni wzrost wynoszący około 25% w przysiadach pokazuje, jak efektywny może być odpowiednio zaplanowany trening. Dodatkowo, intensywny trening siłowy realizowany przed sezonem prowadzi do wyraźnego wzrostu maksymalnej dynamicznej wydajności siłowej (mierzonej wskaźnikiem 1RM w przysiadach), który waha się od 11% do nawet 26%. Podobne rezultaty osiągane są również w przypadku programów treningowych łączących intensywny wysiłek siłowy z aerobowym. Co więcej, dzięki takim planom treningowym obserwuje się również poprawę względnej siły zawodników, której wzrost wynosi od 6% do 16%. Jednocześnie poprawie ulega zdolność do wykonywania kluczowych dla piłkarzy czynności motorycznych, takich jak skoki (zwiększenie wydolności o 5–10%), przyspieszenia oraz osiąganie maksymalnej prędkości w sprincie. Szczegółowe analizy wskazują, że zwiększenie siły w ćwiczeniach takich jak przysiady przekłada się bezpośrednio na poprawę wyników w zadaniach specyficznych dla piłki nożnej. Przykładowo, wzrost siły o około 23% może skutkować średnio 7% poprawą wysokości skoku oraz skróceniem czasu sprintu na dystansach 10 i 40 metrów odpowiednio o 1,8%. Efektywność tych zmian zależy w dużej mierze od rodzaju zastosowanego treningu, przy czym trening łączący elementy siłowe z plyometrią okazuje się bardziej skuteczny niż trening wyłącznie siłowy. W szczególności połączenie treningu aerobowego i siłowego skutkowało wzrostem mocy skokowej w skoku dosiężnym (CMJ) o 5% oraz poprawą fazy przyspieszenia sprintu o 1,6–3,3%. Nowoczesne podejścia treningowe, takie jak trening siłowy wykorzystujący przeciążenie ekscentryczne, stają się coraz bardziej popularne w piłce nożnej. Badania wykazują, że taki model ćwiczeń przynosi korzyści porównywalne do tych uzyskiwanych dzięki bardziej tradycyjnym metodom treningowym, zarówno w okresie przygotowawczym, jak i w trakcie sezonu. Jednocześnie badania wskazują, że już jedna sesja intensywnego treningu siłowego tygodniowo może być wystarczająca, aby utrzymać zyski wypracowane w okresie przygotowawczym. Jednak rzadsze sesje, na przykład jedna co dwa tygodnie, pozwalają jedynie na zapobieganie spadkom wydolności w skokach, ale nie są wystarczające do utrzymania wyników siły czy szybkości sprintu. Zróżnicowanie programów treningowych oraz indywidualne podejście do zawodników odgrywają kluczową rolę w uzyskiwaniu i utrzymywaniu adaptacji nerwowo-mięśniowych. Programy treningowe charakteryzujące się większymi obciążeniami wydają się bardziej efektywne w poprawie wyników zawodników w trakcie sezonu. W celu osiągnięcia maksymalnej skuteczności treningu konieczne jest uwzględnienie specyficznych potrzeb i predyspozycji każdego zawodnika. Niektórzy z nich mogą potrzebować większego nacisku na rozwój siły maksymalnej, podczas gdy inni powinni koncentrować się na doskonaleniu prędkości maksymalnej. Ważnym czynnikiem jest także kontrola poziomu zmęczenia zawodników, ponieważ ich fizjologiczne możliwości mają istotny wpływ na efektywność realizowanych ćwiczeń. Podsumowując, odpowiednio zaplanowany trening siłowy może prowadzić do umiarkowanej, ale istotnej poprawy zdolności skokowych, szybkości liniowej oraz możliwości zmiany kierunku biegu (COD). Skuteczność tych programów jest silnie uzależniona od ich specyfiki biomechanicznej oraz fizjologicznej, a także od organizacji samych sesji treningowych. Badania pokazują, że programy bardziej jednokierunkowe – obejmujące naprzemienne sesje o charakterze mechanicznym i metabolicznym – są bardziej efektywne w porównaniu z programami mieszanymi, które łączą te elementy w ramach jednej sesji. Wdrożenie takich strategii w okresie przygotowawczym pozwala na uzyskanie znaczącej poprawy wyników sportowych, a ich kontynuacja w trakcie sezonu umożliwia utrzymanie tych parametrów lub nawet ich dalszą poprawę [1].
Wytrzymałość
Analiza wzorców aktywności zawodników piłkarskich podczas rozgrywanych meczów ujawnia, że gracze na poziomie elitarnym przemierzają dystans wynoszący od 8 do 13 kilometrów. Dystans ten osiągany jest przy średniej intensywności wysiłku, która zbliżona jest do progu beztlenowego (AT). W trakcie meczu zawodnicy wydatkują energię w ilości odpowiadającej około 70–75% maksymalnego poboru tlenu (VO2max). Taki wynik sugeruje, że istotnym elementem wpływającym na wysoką sprawność fizyczną w piłce nożnej może być zdolność organizmu do wydolności tlenowej. W celu oceny tej wydolności w warunkach laboratoryjnych najczęściej stosuje się dwa parametry – VO2max oraz AT. Badania dotyczące zmian wydolności zawodników przeprowadzane w różnych okresach sezonu skupiają się m.in. na analizie takich wskaźników, jak czas do wyczerpania (TE) oraz maksymalna prędkość tlenowa (MAS). Testy te wykonywane są zarówno w laboratoriach, jak i w rzeczywistych warunkach boiskowych. Choć zdolność VO2max do różnicowania poziomu sportowego zawodników nie została jednoznacznie potwierdzona, obserwacje wskazują, że wyższe wartości tego parametru częściej występują u graczy zajmujących określone pozycje na boisku, takie jak pomocnicy. Ponadto wyższa wydolność sercowo-naczyniowa, określana za pomocą VO2max i MAS, wiąże się z niższym subiektywnym odczuwaniem intensywności wysiłku podczas treningów i meczów. Zawodnicy, którzy charakteryzują się niższą wydolnością tlenową lub nie wykazują istotnych postępów w okresach przygotowawczych, są bardziej podatni na występowanie kontuzji. Progiem beztlenowym (AT) określa się najwyższy poziom intensywności wysiłku, przy którym tempo produkcji mleczanu równoważy się z tempem jego eliminacji. Wyznaczanie tego parametru odbywa się za pomocą różnych metod, w tym pomiarów stężenia mleczanu we krwi lub analizy parametrów wentylacyjnych. Próg mleczanowy (LT) oraz próg wentylacyjny (VT) uznaje się za bardziej precyzyjne wskaźniki zmian wydolności organizmu w porównaniu do VO2max. Poziom tych progów lepiej odzwierciedla różnice w wytrzymałości drużyn piłkarskich na różnych poziomach zaawansowania. Zdolność zawodnika do utrzymania większej intensywności wysiłku bez nadmiernego gromadzenia się mleczanu jest związana z wyższym progiem mleczanowym (LT). W efekcie, przy tej samej intensywności wysiłku, zakłócenia homeostatyczne w organizmie są mniejsze. W celu zwiększenia dokładności pomiarów, w praktyce coraz częściej stosuje się maksymalne i submaksymalne testy boiskowe, które pozwalają na bardziej realistyczną ocenę stanu fizycznego piłkarzy. Wyniki badań wskazują, że zdolności wytrzymałościowe zawodników ulegają poprawie w trakcie sezonu, a ich poziom konkurencyjności znajduje odzwierciedlenie w wynikach specyficznych testów, takich jak Yo-Yo czy 30-15, oraz w zdolności do powtarzania sprintów. Zależność pomiędzy sukcesami drużyny w rozgrywkach ligowych a wynikami w testach wytrzymałościowych, takich jak Yo-Yo poziomu 2, została również zaobserwowana. Wyniki tych testów wykazują korelacje z innymi wskaźnikami wydolności, takimi jak VO2max, czas do wyczerpania w testach anaerobowych czy kinetyka VO2 podczas szybkiego biegu. Co więcej, poprawa wyników testów Yo-Yo łączy się z wyższymi wartościami mocy, wytrzymałości i maksymalnej prędkości zawodników. Aktywność fizyczna piłkarzy podczas meczów, obejmująca dystans pokonany podczas biegu, liczbę sprintów oraz biegów z dużą prędkością, jest powiązana z wynikami testów takich jak Yo-Yo oraz zdolność do powtarzania sprintów. Choć część badań wykazuje umiarkowane korelacje między wynikami testów terenowych a laboratoryjnych, to testy boiskowe są uznawane za bardziej specyficzne i adekwatne narzędzia do monitorowania wydolności piłkarzy. Mimo że testy terenowe charakteryzują się większą praktycznością, nie należy pomijać parametrów laboratoryjnych, takich jak VO2max czy MAS. Badania potwierdzają ich znaczenie w ocenie wydolności organizmu. Przy wyborze metod oceny wydolności trenerzy powinni jednak uwzględniać zarówno koszty i łatwość przeprowadzania testów, jak i ich potencjalny wpływ na przebieg treningów oraz ogólny program przygotowań zawodników [1,7-12].
Beta-alanina od testosterone.pl – opóźnia występowania zmęczenie w trakcie wysiłku – KUP TUTAJ
Zmiany w sezonie
Trening interwałowy o wysokiej intensywności (HIA) w formie ogólnej, jak bieganie interwałowe, oraz w wersjach bardziej specyficznych, takich jak gry małymi drużynami czy ćwiczenia specyficzne dla piłki nożnej, przyczynia się do poprawy kilku kluczowych determinantów fizjologicznych, takich jak VO2max czy próg mleczanowy (AT), a także wyników wydolnościowych, np. testów YO-YO i testu toru Ekbloma, wśród zawodników na poziomie juniorskim i profesjonalnym. Również inne formy treningu interwałowego o wysokiej intensywności (HIT) oraz połączenie HIT z treningiem siłowym przynoszą korzystne efekty w zakresie wytrzymałości, ze szczególnym uwzględnieniem wzrostu wydolności w testach takich jak YYIR1 (Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 1) i YYIR2 (Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 2). Ponadto, po przedsezonowym treningu siłowym u profesjonalnych zawodników, zaobserwowano poprawę wyników fizjologicznych, takich jak VO2max, oraz wyników wydolnościowych, na przykład w testach dribblingowych. Zmiany w pojemności biegowej beztlenowej, choć mniej badań na ten temat, wskazują na poprawę wyników w dystansach 200 i 400 m, jak również w czasie wykonania i zdolności tolerowania wyższych stężeń mleczanu podczas testów biegowych. Podobne wyniki uzyskano po przedsezonowym treningu specyficznym dla piłki nożnej. Jednakże, po zakończeniu fazy przedsezonowej, większość badań wskazuje na brak istotnych dalszych popraw w VO2max, mimo początkowego wzrostu podczas treningu przedsezonowego. Niemniej jednak, niektóre badania wykazały, że zawodnicy wykonujący HIT podczas sezonu (np. 2 sesje w tygodniu) mogą uzyskać poprawę w takich parametrach jak MAS (maksymalna prędkość aerobowa). Również, po zastosowaniu jednorazowej sesji specyficznego treningu w tygodniu przez elity, zaobserwowano poprawę VO2max oraz wyników w testach wydolnościowych, jak również poprawę w czasie sprintów. Chociaż wyniki różnią się w zależności od zawodników i metodyki, jest jasne, że obciążenie treningowe o wysokiej intensywności ma kluczowy wpływ na poprawę wyników. W związku z tym, rekomenduje się, aby profesjonalni sportowcy poświęcali odpowiednią ilość czasu na treningi interwałowe wysokiej intensywności (minimum 7-8% całkowitego wolumenu treningowego w przedsezonie), co pozwala na uzyskanie optymalnych wyników fizjologicznych i wydolnościowych. Warto również monitorować obciążenie treningowe, ponieważ czas spędzony na treningach o wysokiej intensywności koreluje z poprawą wyników fizjologicznych. Podsumowując, w fazie przygotowawczej zawodnicy odzyskują zdolność do wykonywania interwałów wysokiej intensywności i regeneracji, a po przedsezonie następują znaczące poprawy w VO2max, MAS i wydolności w ćwiczeniach interwałowych. W trakcie sezonu, w środku okresie startowego obserwuje się dalsze poprawy w porównaniu do fazy przygotowawczej. Również, w całym okresie startowym, osiągane są wzrosty w wynikach wydolnościowych, szczególnie w testach sprintów i wynikach związanych z wytrzymałością. Zmiany w wynikach wydolnościowych w trakcie sezonu mogą różnić się w zależności od metody treningowej, ale ogólnie kombinacja różnych metod treningowych przyczynia się do poprawy wyników [1].
Podsumowanie
Przygotowanie fizyczne w trakcie sezonu piłkarskiego jest kluczowe dla osiągania wysokich wyników sportowych. Zawodnicy wykonują złożone ruchy, takie jak sprinty, które wymagają wysokiej siły mięśniowej i zdolności do utrzymania jej na wysokim poziomie. Nowoczesne technologie, w tym systemy GPS, umożliwiają dokładne monitorowanie obciążeń treningowych i pozwalają na lepsze planowanie treningów. Wymagania fizjologiczne, szczególnie w kontekście układów mięśniowo-szkieletowego, nerwowego i metabolicznego, mogą prowadzić do zmęczenia i kontuzji, dlatego konieczne jest odpowiednie przygotowanie i regeneracja. Ważnym elementem jest również analiza antropometryczna zawodników, ponieważ nadmiar tkanki tłuszczowej i większa masa mięśniowa mają wpływ na efektywność sprintów i regenerację. Piłka nożna stawia także wysokie wymagania względem zdolności neuromięśniowych, takich jak siła, szybkość i zwinność. Treningi siłowe, szczególnie przed sezonem, poprawiają wyniki siłowe, skokowe i sprinty, a także pomagają utrzymać wydolność w trakcie sezonu. Efektywność tych treningów zależy od ich specyfiki, z naciskiem na rozwój siły i mocy. Zawodnicy muszą wykazywać wysoką wytrzymałość, pokonując znaczne dystanse w czasie meczów, co wymaga odpowiedniego poziomu VO2max oraz zdolności do utrzymania intensywności wysiłku. Programy treningowe, które łączą interwały o wysokiej intensywności z elementami siłowymi, przyczyniają się do poprawy wytrzymałości tlenowej i anaerobowej. W sezonie ważne jest, by monitorować zmiany w wydolności, stosując zarówno testy laboratoryjne, jak i boiskowe, aby zoptymalizować przygotowanie fizyczne zawodników.
[1] Silva JR. The soccer season: performance variations and evolutionary trends. PeerJ. 2022 Oct 5;10:e14082.
[2] Morgans R, Di Michele R, Drust B. 2017. Soccer match-play represents an important component of the power training stimulus in premier league players. International Journal of Sports Physiology and Performance 13(5):1–12
[3] Silva JR, Nassis GP, Rebelo A. 2015. Strength training in soccer with a specific focus on highly trained players. Sports Medicine – Open 2(1):1–27 DOI 10.1186/s40798-015-0006-z.
[4] Silva JR, Rebelo A. 2019. Fatigue monitoring. In: Casa D, Curtis R, Huggins R, eds. Elite Soccer Players: Maximizing Performance and Safety. London: Routledge.
[5] Silva JR, Rebelo A, Marques F, Pereira L, Seabra A, Ascensao A, Magalhaes J. 2014. Biochemical impact ofsoccer: an analysis ofhormonal, muscle damage, and redox markers during the season. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism 39(4):432–438 DOI 10.1139/apnm-2013-0180.
[6] Silva JR, Rumpf MC, Hertzog M, Castagna C, Farooq A, Girard O, Hader K. 2018. Acute and residual soccer match-related fatigue: a systematic review and meta-analysis. Sports Medicine 48(3):539–583
[7] Buchheit M, Laursen PB. 2013a. High-intensity interval training, solutions to the programming puzzle : part I: cardiopulmonary emphasis. Sports Medicine 43(5):313–338 DOI 10.1007/s40279-013-0029-x.
[8] Buchheit M, Laursen PB. 2013b. High-intensity interval training, solutions to the programming puzzle. Part II: anaerobic energy, neuromuscular load and practical applications. Sports Medicine 43(10):927–954 DOI 10.1007/s40279-013-0066-5.
[9] Buchheit M, Rabbani A. 2014. The 30-15 intermittent fitness test versus the Yo-Yo intermittent recovery test level 1: relationship and sensitivity to training. International Journal of Sports Physiology and Performance 9(3):522–524
[10] Ingebrigtsen J, Bendiksen M, Randers MB, Castagna C, Krustrup P, Holtermann A. 2012. Yo- Yo IR2 testing of elite and sub-elite soccer players: performance, heart rate response and correlations to other interval tests. Journal of Sports Sciences 30(13):1337–1345 DOI 10.1080/02640414.2012.711484.
[11] Ingebrigtsen J, Brochmann M, Castagna C, Bradley P, Ade J, Krustrup P, Holtermann A. 2013a. Relationships between field performance tests in high-level soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research 28(4):942–949 DOI 10.1519/JSC.0b013e3182a1f861.
[12] Ingebrigtsen J, Shalfawi SA, Tonnessen E, Krustrup P, Holtermann A. 2013b. Performance effects of6 weeks ofaerobic production training in junior elite soccer players. Journal ofStrength and Conditioning Research 27(7):1861–1867
