Obraz mohamed Hassan z Pixabay
Niemarnowanie żywności to jedna z ważniejszych rzeczy nie tylko z ekologicznego, ale i ekonomicznego. Podstawą niemarnowania jest odpowiednie przechowywanie produktów. Dzięki odpowiedniemu przechowywaniu sprawimy, że to, co zakupimy, utrzyma korzystne walory smakowe, odżywcze i zapachowe na dłużej, ale i zapobiegniemy szybszemu psuciu się pokarmów, a tym samym pojawieniu się drobnoustrojów chorobotwórczych. Poniższym artykule omówiono, jak przechowywać produkty, na co zwracać uwagę i o czym pamiętać.
Żywność można przechowywać na wiele sposobów. W domowych warunkach mamy do dyspozycji tak naprawdę trzy sposoby: lodówkę, zamrażarkę lub szafki/ blaty kuchenne.
Co przechowywać w lodówce?
W lodówce powinny znaleźć się te produkty, które wymagają niskich temperatur: wędliny, mięsa, nabiał, sosy, gotowe dania oraz niektóre warzywa i owoce. W lodówce zaleca się przechowywać także jaka, choć nie jest to obligatoryjne, albowiem posiadają one na skorupce specjalną barierę ochronną, która utrzymuje się przez około 3 tygodnie.
W lodówce można też przechowywać produkty napoczęte. Warto jednak w miarę możliwości odseparować je od reszty produktów i umieścić w takim miejscu by były dobrze widoczne, by nie zapomnieć o nich i zużyć je w najbliższym czasie.
Kompleks witamin z grupy B o wysokim stopniu wchłaniania oraz odpowiednich dawkach
Jak zagospodarować przestrzeń lodówki?
Niewiele osób wie, iż miejsce umieszczenia produktu w lodówce ma znaczenie. Producenci specjalnie planują przestrzeń w lodówce tak, by zachować, jak najlepsza świeżość produktów w niej przechowywanych.
Na drzwiach lodówki: Ze względu na to, iż miejsce to jest najbardziej narażone na zmiany temperatur przy otwieraniu, w tym miejscu powinny znaleźć się produkty odporne na takie warunki. Mowa tu m.in. o: napojach i sokach, przyprawach i sosach w słoikach lub butelkach: chrzanie, ketchupie, musztardzie, majonezie; jajach (zazwyczaj jest dla nich specjalnie przygotowane miejsce). W tym miejscu można też przechowywać oleje z pierwszego tłoczenia, które wymagają niższych temperatur.
Ciekawostka: Aby sprawdzić świeżość jaj, umieść je w wodzie. Im będą starsze tym będą bardziej unosić się na wodzie. Najświeższe opadną na dno.
Górna półka:
To miejsce dla gotowych potraw, dżemów, konfitur, powideł, a także fermentowanych produktów mlecznych: jogurtów, kefirów, śmietany oraz mleka. Panują tu wyższe temperatury (ok. 8*C) w porównaniu z pozostałymi piętrami, co sprawia, iż pożyteczne bakterie zawarte w tych produktach mogą się rozmnażać.
Środkowa półka:
Tu temperatura waha się od 4 do 5*C. Jest to najlepsze miejsce dla serów, twarożków oraz wędlin.
Nie przechowuj wędlin i serów w woreczkach foliowych lub owiniętych folią aluminiową. Uniemożliwiają one przepływ powietrza i przyspieszają psucie. Najlepiej zawinąć je w pergamin lub umieścić w odpowiednich pojemnikach (najlepiej szklanych).
Dolna półka:
Najniższe piętro lodówki to miejsce na surowe mięso i ryby. Pamiętaj jednak by umieszczać je na talerzach pod przykryciem bądź w pojemnikach, by zapobiegać kapaniu i przenoszeniu zapachu na pozostałe produkty. Ponadto są to produkty niezwykle szybko psujące się. Nie przechowuj ich dłużej niż 24h.
Wysuwanych półkach na dole lodówki: Panuje tu temperatura około 10°C i jest wyższa wilgotność, dlatego jest to miejsce specjalnie przeznaczone dla warzyw i owoców (o tym więcej w dalszej części artykułu).
Przedstawione powyżej zasady są ogólne i mogą się różnić w zależności od producenta, dlatego warto zapoznać się z instrukcją producenta naszego urządzenia chłodniczego. W tym miejscu znajdziemy też instrukcję konserwacji lodówki.
Ważne!!
- Nie przepełniaj półek. Zbyt duża ilość produktów uniemożliwia odpowiedni przepływ powietrza,
- Nie wkładaj gorącego jedzenia do lodówki. Nie tylko uniemożliwi ono odpowiednią pracę lodówki, jak i spowoduje zmianę temperatury produktów tam przechowywanych, a tym samym przyspieszy ich psucie.
Warto zaopatrzyć się także w specjalne “gąbeczki” lub inne środki, które pochłaniają zapach dzięki temu zapachy produktów przechowywanych w lodówce nie będą się mieszać.
Photo by Ello on Unsplash
Zamrażarka
Jeśli kupujesz żywność z myślą o dłuższej perspektywie czasowej, warto schować ją do zamrażarki. Tu też możemy schować część produktu, gdy jego opakowanie zbiorcze jest zbyt duże byśmy dali radę je zjeść całość, w krótkim czasie. Zamrażanie jest wspaniałą i prosta metoda przechowywania. Produkty mrożone praktycznie nie tracą właściwości odżywczych, witamin i składników mineralnych. Zmianie ulega jednak nieco konsystencja produktu, tyczy się to zwłaszcza owoców.
Do mrożenia nie nadają się świeże pomidory, kiwi oraz sałaty.
Pamiętaj, by nie przechowywać produktów w zamrażarce “wieczność”. Mięso nie powinno być przechowywane dłużej niż 3 miesiące, ryby – do 8 miesięcy, chleb – nie dłużej niż 6 miesięcy, warzywa – nawet do roku.
W celu kontroli zawartości zamrażarki warto na opakowaniach produktu napisać datę np. markerem lub zastosować specjalnie przygotowane do tego pojemniki z datownikiem.
Ważne!!!
Produkt już raz zamrożony nie wolno ponownie zamrażać. Takie zachowanie może spowodować namnożenie się bakterii, a w konsekwencji zatrucie pokarmowe.
Omega-3 (EPA i DHA), D3 oraz K2MK7 w jednej kapsułce
Co przechowywać poza lodówką?
Poza lodówką najprościej mówiąc, przechowuje się wszystko to co do niej nie chowamy, tzw. produkty z długą datą przydatności. Mówiąc dokładniej: wszystkie suche produkty (kasze, mąki, ryż, makaron, cukier, sól, bułka tarta, przyprawy, kawa, herbata); chleb; olej; puszki.
Jak i w czym przechowywać produkty poza lodówką?
Przechowując rzeczy poza lodówką pamiętajmy, by zadbać o odpowiednie opakowanie. W tym celu można wykorzystać oryginalne opakowania produktów. Zazwyczaj są one specjalnie przystosowane do danego produktu. Jednak nie zawsze tak jest oraz nie wszystkie opakowania mają chociażby możliwość ponownego zamknięcia czy też tracą swoje właściwości po otwarciu.
Produkty sypkie, zwłaszcza te, które mają długą datę ważności, warto umieścić zamykanych pojemnikach. Najlepsze do tego są: szklane słoiki z hermetycznym zamknięciem typu weck, słoiki z zamknięciem na klips lub wielorazowe pojemniki do przechowywania żywności, szklane lub plastikowe, najlepiej te zamykane próżniowo.
Pro eko rozwiązaniem jest również wykorzystywanie standardowych słoików, które zostały nam po innych produktach.
Co więcej, nie wystarczy zachować odpowiednią wilgotność. Ważne jest także, gdzie przechowujemy tzn. czy w półkach, czy na blacie. Część produktów takich jak np. oleje zwłaszcza virgin wymagają przechowywania w miejscu bez dostępu do światła. W innym wypadku tracą swoje prozdrowotne właściwości, a wręcz mogą szkodzić zdrowiu.
Niektóre produkty takie jak np. chleb wymagają odrębnego wyjątkowego przechowywania. Chleb najlepiej trzymać w drewnianych chlebakach owinięty w materiałową ściereczkę (najlepiej z naturalnego materiału np. lnu). W ten sposób zachowuje chrupkość i świeżość na dłużej. Jednocześnie warto zaznaczyć, że chleby na zakwasie zachowają świeżość dłużej niż te przygotowywane z wykorzystaniem drożdży.
Unikaj również umieszczania produktów w niedalekiej odległości od piekarnika czy kuchenki Temperatura i para wodna wydobywająca się w trakcie gotowania może spowodować szybsze psucie.
Photo by Mae Mu on Unsplash
Dodatkowe bonusy do produktów trzymanych poza lodówką?
Ze względu na trudności w utrzymaniu odpowiednich warunków, jak i częstość pojawiania się żyjątek, które również chcą skorzystać z naszej żywności, warto zastosować kilka trików.
- Na wilgoć
W szafkach umieść specjalnie do tego przygotowany preparat pochłaniający wilgoć lub po prostu materiałowy woreczek z ryżem. Ryż ze względu na swoje silne higroskopijne właściwości wchłonie nadmiar wody z powietrza.
- Na mole i inne żyjątka
Mole spożywcze to chyba największa zmora w kuchni, lepiej im zapobiegać niż próbować się ich pozbyć. W tym celu umieść woreczki lub gałązki lawendy bądź bagna zwyczajnego (roślina). Możesz też kupić specjalne preparaty, czy świece zapachowe. Specyficzne olejki eteryczne znajdujące się w tych ziołach są nieprzyjemne dla moli spożywczych innych robaków.
Owoce i warzywa, jak je przechowywać?
Odpowiednie przechowywanie owoców i warzyw to największa zmora, większość z nas prawie wszystkie wrzuca do lodówki, a to nie zawsze dobre rozwiązanie. Poniżej krótkie zestawienie najczęściej używanych warzyw i owoców wraz z podziałem na miejsce przechowywania.
W Lodówce:
warzyw: papryka, por, kukurydza, kalafior, seler, brukselka, szparagi, rzodkiewki, sałata, szczypiorek, cebulka dymka, marchew, brokuły, kapusta, seler naciowy i korzeniowy, koperek, por, pietruszka korzeń i natka, buraki.
Owoce: winogrona, śliwki, wiśnie, czereśnie, borówki, jagody, poziomki, jeżyny, agrest, maliny, truskawki, jabłka,
Ponadto w lodówce powinno się przechowywać wszystkie warzywa i owoce obrane ze skórki, pokrojone, ugotowane bądź blanszowane oraz sałatki i surówki.
Poza lodówką (suche miejsce):
Warzywa: pomidory, ogórki, ziemniaki, cebula, czosnek, cukinia, warzywa strączkowe (suche nasiona i strączki),
Owoce: gruszki, nektarynki, brzoskwinie, morele, pomarańcze, awokado, papaja, mango, ananasy, arbuzy, banany, kiwi, melony i inne owoce egzotyczne w tym cytryny, limonki.
Przechowując owoce i warzywa, bez względu na miejsce pamiętaj, by opakowanie było lekko nieszczelne, aby produkt miał jak “oddychać”. W tym celu można wykorzystać też naturalne surowce np. drewniane, tekturowe pudełka bądź szmaciane woreczki. Można też po prostu umieścić warzywo lub owoc bez opakowania.
Ponadto obite, podgniłe lub uszkodzone sztuki oddzielaj od zdrowych.
Owoce nietrwałe (np. truskawki, maliny) myj dopiero po wyjęciu z lodówki.
PODSUMOWANIE:
Przechowywanie produktów wydaje się skomplikowana procedura, jednak warto się jej nauczyć zarówno z ekonomicznego, praktycznego, jak i ekologicznego punktu widzenia.
BIBLIOGRAFIA:
- Konarzewska M.: Gastronomia tom II. Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem. Podręcznik cz 1. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2014
- Korzeniowska-Ginter R., Czarniecka-Skubina E.: Przechowalnictwo żywności w warunkach domowych; Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni . 2016, 93: 72-80
- Dąbrowska A., Janoś-Kresło M.: Marnowanie żywności jako problem społeczny; 14 HANDEL WEWNĘTRZNY 2013;4(345):14-26
- https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dobry-nawyk-nie-marnuj-zywnosci/ (dostęp 12.08.2022)
- World Health Organization.. Food Safety: What you should know (No. SEA-NUT-196). World Health Organization. 2015
- Batkowska, J., Brodacki, A.,:, Wpływ mycia skorupy na wybrane cechy jakościowe jaj kurzych w czasie przechowywania, ŻYWNOŚĆ, Nauka. Technologia. Jakość, 2014, 2(93), 204-213
- https://ncez.pzh.gov.pl/informacje-dla-producentow/zakupy-i-przechowywanie-produktow-zywnosciowych/ (dostęp 12.08.2022)
