Photo by Matteo Paganelli on Unsplash
Zmieniające się przepisy dotyczące zakazu stosowania oraz rosnąca liczba anegdotycznych dowodów na korzyści związane z kannabinoidami przyciągnęły ostatnio uwagę kilku zawodowych lig sportowych w Ameryce Północnej. Na przykład w 2022 roku Major League Baseball (MLB) stała się pierwszą ligą sportową, która oficjalnie wsparła stosowanie kannabidiolu (CBD). Liga nawiązała współpracę z firmą Charlotte’s Web, liderem branży, ogłaszając ją „oficjalnym CBD Major League Baseball”.
W tym samym roku National Football League (NFL) przeznaczyła milion dolarów na badania nad wpływem kannabinoidów na zarządzanie bólem oraz ochronę neurologiczną w przypadku wstrząśnienia mózgu. Natomiast w 2023 roku, w ramach nowego układu zbiorowego, National Basketball League (NBA) usunęła marihuanę z programu testów antydopingowych oraz pozwoliła zawodnikom promować i inwestować w firmy zajmujące się produkcją konopi.
Z kolei National Hockey League (NHL) od 2016 roku nie uznaje marihuany ani tetrahydrokannabinolu (THC) za substancję zakazaną. Jednakże, jeśli zawodnik konsekwentnie uzyskuje wysoki poziom metabolitów THC w testach moczu, liga oferuje mu możliwość uczestnictwa w programie wsparcia dla zawodników, jeśli uważa, że jego użycie może stanowić problem. NHL kładzie nacisk na edukację w zakresie konopi, leczenie i redukcję szkód, zamiast stosowania surowych zakazów i kar. Te wydarzenia świadczą o zmianie w postrzeganiu akceptowalności stosowania kannabinoidów w sporcie. Niemniej jednak, brak solidnych dowodów naukowych, stygmatyzacja, dezorientacja i brak edukacji wciąż utrudniają spójne podejście w organizacjach sportowych, w tym wśród firm, polityków, trenerów, personelu medycznego i samych sportowców.
Szczególnie niepokojący jest jednak brak wiedzy na temat korzyści i ryzyka stosowania konopi wśród pracowników ochrony zdrowia. Pacjenci często wskazują na brak kompetencji lekarzy jako przyczynę ich dyskomfortu w rozmowach na temat konopi, co utrudnia efektywną komunikację i wzmacnia stygmatyzację.
Jednakże, ogólnie rzecz biorąc, wciąż brakuje wystarczających dowodów naukowych dotyczących skuteczności leków opartych na konopiach. Problemy etyczne i prawne związane z podawaniem konopi uczestnikom badań, wymagane licencje, brak dostępnych produktów badawczych oraz wysokie koszty badań klinicznych znacznie utrudniają prowadzenie badań nad konopiami u ludzi. Ponadto, obecne niejasne dowody utrudniają określenie, które twierdzenia są wystarczająco poparte naukowo, a które wynikają z interesów komercyjnych lub konfliktu interesów. Należy więc podsumować dotychczasowe doniesienia.
Czym jest system endokanabinoidowy w naszym organizmie?
Układ endokannabinoidowy (ECS) jest największym układem receptorów neurofizjologicznych w organizmie. To właśnie w ramach tego systemu molekuły pochodzące z rośliny konopi oddziałują, wywołując różnorodne efekty. ECS jest systemem kompensacyjnym, pełniącym rolę zarówno neuromodulatora, jak i immunomodulatora, odpowiadającego za osiąganie i utrzymywanie homeostazy w układzie nerwowym oraz odpornościowym. Odgrywa również kluczową rolę w równoważeniu układu hormonalnego, mięśniowo-szkieletowego i przewodu pokarmowego.
Pierwotnie uważano, że ECS obejmuje podstawową koordynację lipofilowych endogennych ligandów, takich jak arachidonoylethanolamid (AEA lub anandamid) oraz 2-arachidonoiloglicerol (2-AG), ich enzymów hydrolizujących (hydrolaza amidowa kwasu tłuszczowego – FAAH i lipaza monoacyloglicerolowa – MAGL) oraz dwóch receptorów sprzężonych z białkami G, specyficznych dla endokannabinoidów, nazwanych receptorami kannabinoidowymi typu 1 (CB1) i typu 2 (CB2).
Jednakże wraz z postępem badań okazało się, że to relatywnie proste wyjaśnienie jest znacznie niekompletne. Obecnie wprowadzono termin endokannabinoidom, aby opisać złożoność tego systemu receptorowego.
Poza pierwotnym opisem odkryto wiele innych receptorów, kanałów jonowych i ligandów, które uczestniczą w funkcjonowaniu ECS. Należą do nich m.in.:
- receptory sprzężone z białkami G (np. GPR55, GPR110, GPR119, GPR18),
- kanały jonowe z rodziny receptorów przejściowego potencjału (TRPV1, TRPV2, TRPV4, TRPM8),
- receptory aktywowane przez proliferatory peroksysomów (PPARα, PPARγ) znajdujące się w jądrze komórkowym,
- „cząsteczki podobne do endokannabinoidów”, takie jak kongenery N-acylethanolaminowe (NAE), np. PEA, OEA, LEA, DHEA,
- kongenery 2-monoacyloglicerolu (2-MAG), np. 2-OG, 2-LG, i wiele innych.
W całości endokannabinoidom jest niezwykle złożonym systemem, obejmującym liczne nakładające się na siebie szlaki.
NMN od Apollo’s Hegemony – suplement o potencjale przeciwstarzeniowym – KUP TUTAJ
Wykorzystanie endokanabinoidów w sporcie
Działanie przeciwzapalne
Stan zapalny to naturalna reakcja organizmu sportowca na uszkodzenia mięśni, mikrourazy oraz nadmierne zakłócenia nerwowe. Jest to normalny proces sygnalizacji i zdarzeń komórkowych, który ma na celu naprawę uszkodzeń powstałych w wyniku intensywnej aktywności fizycznej, takiej jak wymagający trening czy rywalizacja w sportach kontaktowych. Zapalenie nie tylko inicjuje proces naprawy, ale także pomaga usunąć przyczynę problemu (uszkodzenie tkanek lub infekcję) i oczyścić obszar z pozostałości, zanim rozpocznie się właściwa regeneracja.
Proces zapalny uruchamiany jest w razie potrzeby i wygasa, gdy uraz zostanie naprawiony, a homeostaza przywrócona. To wieloetapowy proces, który obejmuje wiele cząsteczek sygnałowych, receptorów i szlaków sygnalizacyjnych wewnątrzkomórkowych. Ostatecznie prowadzi on do ekspresji cytokin pro- lub przeciwzapalnych, chemokin oraz genów zaangażowanych w ten proces. Zapalenie samo w sobie nie jest „dobre” ani „złe” – jest koniecznym procesem fizjologicznym, który identyfikuje i naprawia uszkodzenia, pomagając organizmowi powrócić do równowagi. Problem pojawia się, gdy zapalenie nie jest w stanie samoregulować się i utrzymuje się niepotrzebnie.
Zapalenie odgrywa kluczową rolę w procesie wzrostu i przebudowy mięśni po treningu oporowym. Lokalne zapalenie jest niezbędne, by zainicjować reakcje komórkowe i molekularne prowadzące do adaptacji mięśniowej. Jednak nadmierne lub przewlekłe zapalenie może znacząco obniżyć zdolność sportowca do regeneracji i osiągania optymalnych wyników. Może ono zakłócać sen, który jest istotny dla regeneracji, oraz prowadzić do zmęczenia, osłabienia odporności i przewlekłego utrzymywania się urazów.
Układ endokannabinoidowy (ECS) pełni rolę regulatora homeostatycznego, kontrolując wyzwalacze zapalne. Receptory CB2 ECS znajdują się głównie na komórkach odpornościowych i tkankach obwodowych, choć występują także w innych miejscach. Są to „nieneuronalne” receptory zaangażowane w procesy zapalne. Receptory CB2 występują na komórkach grasicy, migdałków, limfocytach B i T, makrofagach, monocytach oraz komórkach NK. Ich szerokie rozmieszczenie pozwala na aktywny udział w modulowaniu procesów zapalnych na obwodzie.
W odpowiedzi na uraz obserwuje się wzrost wydzielania endokannabinoidów (AEA i 2-AG) oraz zwiększenie liczby receptorów CB2. Układ endokannabinoidowy wpływa również na sygnalizację cytokin i chemokin, działając zarówno pro-, jak i przeciwzapalnie. Ligandy ECS, takie jak anandamid i 2-AG, hamują cytokiny prozapalne i wspierają cytokiny przeciwzapalne w odpowiedziach odpornościowych wrodzonych i adaptacyjnych.
W przypadku urazów nerwowych do procesu zapalnego włączają się receptory CB1, które znajdują się głównie w centralnym i obwodowym układzie nerwowym. Receptory te są najliczniej reprezentowane w mózgu, szczególnie w hipokampie, korze mózgowej, ciele migdałowatym i móżdżku. Po aktywacji przez endokannabinoidy, receptory CB1 wpływają na uwalnianie neuroprzekaźników, takich jak GABA i glutaminian, działając jak „bezpiecznik”, który zapobiega nadmiernemu pobudzeniu.
Badania przedkliniczne wykazały, że aktywacja receptorów CB1 i CB2 przez kannabinoidy (syntetyczne lub roślinne) może tłumić nadmierne reakcje zapalne i nerwowe, co potencjalnie mogłoby przynieść korzyści sportowcom często aktywującym swój układ odpornościowy w procesie regeneracji po urazach. Wstępne badania nad wpływem medycznej marihuany na cytokiny zapalne i chemokiny u pacjentów z przewlekłym bólem wskazują na możliwe działanie immunomodulujące, co sugeruje potrzebę dalszych badań w tej dziedzinie.
Aktywność przeciwbólowa
Ból to subiektywne odczucie, które jest nieprzyjemne i często wywoływane przez intensywne lub uszkadzające bodźce. Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania Bólu definiuje ból jako „nieprzyjemne doświadczenie sensoryczne i emocjonalne związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek lub przypominające towarzyszące takiemu uszkodzeniu.” Jednym ze skutków zapalenia i nadmiernie pobudzonych szlaków nerwowych jest właśnie ból.
Konsekwencje bólu u sportowców są liczne i mogą być bardzo kosztowne zarówno fizycznie, jak i finansowo. Ból może ograniczać zdolność sportowca do osiągania optymalnych wyników, zmniejszając jego szybkość, siłę czy wytrzymałość. To z kolei może prowadzić do utraty premii kontraktowych lub odnowienia kontraktów w sporcie zawodowym. Ciało sportowca jest jego najcenniejszym narzędziem, a ból uniemożliwia mu funkcjonowanie na najwyższym poziomie. W przypadku profesjonalnego sportu może to oznaczać utratę milionów dolarów oraz wpływ na statystyki osiągnięć. Z tego powodu sportowcy często starają się ignorować ból i kontynuować rywalizację, co zwiększa ryzyko poważniejszych kontuzji wynikających z nieprawidłowych ruchów kompensujących dyskomfort.
Ból również wydłuża proces rehabilitacji, opóźniając powrót do pełnej sprawności. Może mieć również konsekwencje psychiczne, takie jak depresja, frustracja z powodu wykluczenia z gry, czy lęk o przyszłość kariery.
Rodzaje bólu:
- Ból nocyceptywny: Spowodowany jest sygnałami wysyłanymi przez komórki układu odpornościowego w odpowiedzi na uszkodzenie tkanek. Sygnały te są przenoszone przez nerwy obwodowe do mózgu, gdzie interpretowane są jako ostrzeżenie o uszkodzeniu.
- Ból neuropatyczny: Wynika z uszkodzenia nerwów sensorycznych i powoduje nieprawidłowe, wzmocnione sygnały bólowe. Jest to ból bardziej złożony, który może wystąpić bez wyraźnej przyczyny.
Rola układu endokannabinoidowego (ECS) w regulacji bólu: ECS odgrywa kluczową rolę w tłumieniu sygnałów zapalnych i bólowych. Poprzez wydzielanie ligandów (AEA i 2-AG), ECS aktywuje receptory kannabinoidowe, co moduluje sygnały bólowe i zmniejsza subiektywne odczucie bólu. Komórki nerwowe i inne komórki nieneuronalne produkują endokannabinoidy w odpowiedzi na urazy, co stanowi pierwszą reakcję na zapalenie i ból.
Receptory CB2 zwiększają swoją liczebność w miejscach uszkodzeń nerwów, co ma znaczenie w regulacji bólu oraz w chorobach neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer czy Parkinson. Ponieważ tetrahydrokannabinol (THC) aktywuje te receptory, może naśladować działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe endokannabinoidów. Badania wykazały, że THC aktywuje receptory CB1 w sposób zbliżony do naturalnych ligandów ECS, takich jak AEA i 2-AG. Powoduje to efekty analgetyczne (przeciwbólowe) oraz modulację dysregulowanych neurotransmiterów, co jest istotne w leczeniu bólu przewlekłego. W przeglądzie dowodów z 2017 roku potwierdzono skuteczność marihuany w leczeniu bólu przewlekłego u dorosłych.
CBD (kannabidiol) również odgrywa istotną rolę w redukcji bólu, choć jego mechanizm działania nie jest jeszcze w pełni poznany. Proponowane mechanizmy obejmują właściwości przeciwzapalne CBD, takie jak hamowanie prozapalnych cytokin i chemokin, co zapewnia bardziej długotrwały efekt przeciwbólowy niż sam THC. CBD działa również na receptor jonotropowy TRPV1, co może prowadzić do jego desensytyzacji i zmniejszenia sygnalizacji bólowej.
Tworzenie planów terapeutycznych opartych na kannabinoidach, które celowo wykorzystują ich właściwości przeciwbólowe, mogłoby przynieść korzyści sportowcom borykającym się z przewlekłym bólem i problemami z regeneracją.
Olejek CBD od Supplife – 1 kropla zawiera aż 10 mg CBD – KUP TUTAJ
Łagodne pourazowe uszkodzenia mózgu (mTBI)
Sporty kontaktowe charakteryzują się wysokim występowaniem wstrząśnień mózgu, znanych również jako łagodne urazy mózgu (mTBI). Oprócz początkowego urazu i towarzyszących mu objawów, powtarzające się wstrząśnienia w młodym wieku zwiększają ryzyko późniejszych chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Te zagrożenia wskazują na potrzebę opracowania interwencji, które mogą zmniejszyć częstość występowania takich urazów oraz ich skutki.
Mechanizmy wtórne po urazie mózgu
Pierwotny uraz fizyczny podczas wstrząśnienia wywołuje wtórne efekty metaboliczne, takie jak nadmierne uwalnianie glutaminianu w synapsach między neuronami. Glutaminian jako neuroprzekaźnik pobudzający, w wyniku kontaktu z głową może stać się niekontrolowany i toksyczny. Wiązanie glutaminianu z receptorami NMDA (N-metylo-D-asparaginianowymi) prowadzi do napływu jonów wapnia (depolaryzacji) oraz obniżenia metabolizmu glukozy, co osłabia aktywność neuronów. Niedobór energii zmusza neurony do przejścia na glikolizę beztlenową, prowadząc do powstawania kwasu mlekowego, który, choć jest produktem ubocznym, odgrywa również rolę sygnalizacyjną w procesach neuronalnych, takich jak plastyczność i neuroprotekcja.
Jeśli neurony nie mają wystarczającej ilości energii, wzrasta poziom reaktywnych form tlenu (ROS) i stres oksydacyjny, co może prowadzić do przewlekłego zapalenia. Badania sugerują, że endokannabinoidy mogą odgrywać rolę w redukcji zapalenia po urazach głowy. Na przykład eksperymenty na myszach wykazały, że poziom naturalnego endokannabinoidu 2-AG wzrastał w mózgu po urazie, a podawanie egzogennego 2-AG zmniejszało śmierć komórek nerwowych i przyspieszało regenerację tkanek.
Kannabinoidy a neuroprotekcja
Badania przedkliniczne wskazują, że zarówno THC, jak i CBD mogą mieć właściwości neuroprotekcyjne. THC aktywuje receptory CB1, co przeciwdziała napływowi wapnia (depolaryzacji) podczas wstrząśnienia. Powoduje to zamknięcie kanałów wapniowych, co hamuje uwalnianie glutaminianu i ogranicza toksyczność ekscytacyjną. CBD również redukuje niekontrolowane uwalnianie glutaminianu i blokuje jego toksyczne działanie. Działa jako antagonista receptora GPR55, co zmniejsza uwalnianie wapnia i wzmacnia hamujące działanie neuroprzekaźnika GABA. Dodatkowo, CBD hamuje aktywność enzymu FAAH, co zwiększa dostępność endokannabinoidów w organizmie i ich działanie na receptory ECS (CB1, CB2, TRP, PPAR).
Efekty CBD w badaniach nad mTBI:
- Badania in vitro wykazały, że CBD zmniejsza śmierć komórek, hamuje odpowiedzi neurozapalne (stres oksydacyjny i mediatory immunologiczne), a także wspiera neuroplastyczność i neurogenezę.
- W badaniach na myszach podawanie CBD po urazie zmniejszyło agresję, depresję i lęk często występujące po wstrząśnieniu mózgu.
- W badaniu na szczurach wykazano, że podawanie CBD przed urazem zmniejszało stężenie glutaminianu indukowanego TBI, co poprawiało funkcje czuciowo-ruchowe i obniżało wskaźnik śmiertelności.
Badania sugerują, że ukierunkowane stosowanie kannabinoidów, takich jak THC i CBD, mogłoby pomóc w redukcji wtórnych skutków wstrząśnień mózgu, takich jak zapalenie i stres oksydacyjny, a także wspierać regenerację neuronalną. Te właściwości mogą być szczególnie korzystne dla sportowców narażonych na częste urazy głowy.
Wpływ na zdrowie psychiczne
Zaburzenia psychiczne charakteryzują się zmianami w zachowaniu, stanie emocjonalnym lub obu tych obszarach, obejmującymi nastrój, myśli i działania. Do typowych przykładów u sportowców należą lęki, zaburzenia snu i depresja. Optymalna kondycja psychiczna, wolna od tych zaburzeń, jest kluczowa dla osiągania wysokich wyników w sporcie na poziomie elitarnym. U sportowców kontaktowych procesy neurozapalne zostały zidentyfikowane jako istotny czynnik napędzający wiele neuropsychiatrycznych schorzeń. Zmniejszenie neurozapalnych procesów mogłoby obniżyć częstość występowania problemów ze zdrowiem psychicznym w tej grupie.
Badania wykazały, że układ endokannabinoidowy ma wpływ na objawy neuropsychiatryczne, modyfikując sygnalizację w mezolimbicznym układzie dopaminowym (DA), który obejmuje projekcje dopaminergiczne z pola brzusznego nakrywki (VTA) do jądra półleżącego (NAc). Receptory CB1 regulują aktywność neuronów w VTA, wpływają na uwalnianie dopaminy i modulują hamujące sygnały GABAergiczne w tym obszarze. Dysregulacja receptorów CB1 w tych regionach mózgu jest związana z uzależnieniami i zaburzeniami lękowymi.
CB1 są również obficie obecne w przyśrodkowej korze przedczołowej (mPFC), gdzie kontrolują sygnalizację hamującą i przetwarzanie emocjonalne. Dysfunkcja sygnalizacji kannabinoidowej w tym obszarze została powiązana z zaburzeniami, takimi jak depresja. Receptory PPAR układu ECS również odgrywają rolę w zaburzeniach neuropsychiatrycznych, wpływając na neuroprotekcję, metabolizm lipidów i glukozy oraz działanie przeciwzapalne w mózgu i ciele. Aktywacja PPAR zmniejsza aktywność neuronów VTA i reguluje sygnalizację dopaminową, co może być istotne w patologii lęku i uzależnień.
CBD w terapii zdrowia psychicznego
CBD może wpływać na aktywność dopaminową poprzez aktywację receptorów PPAR. Ponadto może regulować lokalną transmisję GABAergiczną, równoważąc zakłócenia między sygnałami pobudzającymi a hamującymi. CBD hamuje również enzym FAAH, zwiększając dostępność endokannabinoidów (AEA i 2-AG), które wspierają regulację w ECS. Badania sugerują, że CBD może działać przeciwlękowo, szczególnie w sytuacjach wywołujących stres, takich jak wystąpienia publiczne czy presja związana z rywalizacją sportową. Efekt ten nie występuje jednak w warunkach niskiego stresu.
Badania nad zależnością dawka-odpowiedź dla CBD wskazują na kształt krzywej w formie litery U. Najlepsze wyniki w redukcji lęku zaobserwowano przy dawce 300 mg izolatu CBD, podczas gdy wyższe (600 mg) lub niższe (150 mg) dawki były mniej skuteczne. W innym badaniu, w którym przez 4 tygodnie stosowano produkty pełnospektralne o niskiej zawartości THC (<1 mg dziennie) i 30 mg CBD dziennie, pacjenci zgłaszali poprawę nastroju, snu, samokontroli i jakości życia przy minimalnych efektach ubocznych.
CBD może również mieć działanie przeciwdepresyjne, ponieważ jest agonistą receptora serotoninowego 5HT1A i receptorów dopaminowych D2, wywołując efekty emocjonalne podobne do tych związanych z naturalnymi neuroprzekaźnikami. W badaniach na gryzoniach zaobserwowano, że CBD wspiera neuroplastyczność i neurogenezę, a także zmniejsza reakcje neurozapalne. CBD redukuje psychotyczne i lękowe efekty THC, działając jako negatywny modulator allosteryczny na receptor CB1. Ogranicza to zdolność THC do wiązania się z receptorem i wywoływania niepożądanych efektów. Dlatego w terapiach ukierunkowanych na zdrowie psychiczne zaleca się łączenie CBD z THC, aby zmniejszyć ryzyko lęku czy upośledzenia funkcji poznawczych, które mogą towarzyszyć stosowaniu samego THC.
Chociaż CBD jest szeroko dostępne, potrzebne są badania kliniczne na ludziach, aby lepiej zrozumieć jego potencjał terapeutyczny w zaburzeniach zdrowia psychicznego. Indywidualne różnice w odpowiedzi na stres i różne dawki sugerują, że nie ma uniwersalnego podejścia do stosowania CBD w leczeniu problemów psychicznych, co podkreśla znaczenie edukacji i dostosowywania terapii do potrzeb pacjenta.
Kurkumina z piperyną od Testosterone.pl – suplement o charakterze przeciwzapalnym – KUP TUTAJ
Wpływ CBD na wydajność fizyczną
Coraz częściej sportowcy zgłaszają anegdotyczne korzyści wynikające z używania kannabinoidów, w tym poprawę wyników sportowych, regeneracji i jakości snu. Badania naukowe dotyczące tych twierdzeń przynoszą jednak mieszane wyniki. Podobnie jak w innych dziedzinach terapeutycznego zastosowania konopi, takie wyniki nie są zaskakujące. Badania często nie uwzględniają w sposób systematyczny rodzaju kannabinoidu, produktu konopnego, dawkowania, drogi podania, specyfiki badanej populacji czy projektu badania. W związku z tym wyniki jednego badania mogą być ograniczone do jego specyficznego kontekstu i nie zawsze można je przenieść na inne populacje, produkty czy sytuacje.
Czynniki wpływające na różnice w wynikach badań:
- Typ kannabinoidu (np. THC, CBD).
- Droga podania (np. inhalacja, spożycie doustne).
- Czas konsumpcji (np. przed, w trakcie lub po treningu).
- Warunki badania (laboratoryjne vs rzeczywiste).
- Płeć biologiczna i stan zdrowia uczestników.
- Doświadczenie z konopiami (np. regularni użytkownicy vs osoby sporadycznie stosujące).
Wpływ THC na wydajność fizyczną
Badania nad THC przyniosły sprzeczne wyniki:
- Niektóre wskazują na brak wartości terapeutycznych
- Inne sugerują możliwe pozytywne efekty.
- Część badań wykazała negatywny wpływ THC na wydajność fizyczną
W jednym badaniu przeprowadzonym na zdrowych, aktywnych osobach, które regularnie używają konopi, oceniono wpływ spożycia żelków zawierających 10 mg THC na wydolność fizyczną. Stwierdzono, że produkt ten miał minimalny wpływ na wydajność, ani jej nie poprawiając, ani nie pogarszając. W innym badaniu inhalacja THC przez aktywnych użytkowników konopi negatywnie wpłynęła na wydajność podczas intensywnego wysiłku, podczas gdy inhalacja CBD (bez THC) nie wykazała takich efektów.
Dotychczasowe badania wskazują, że regularne stosowanie konopi poza okresami treningowymi lub zawodów nie ma istotnego wpływu na fizyczną wydajność zdrowych i aktywnych osób. Różnice między użytkownikami konopi a osobami ich nieużywającymi w zakresie wskaźników wydajności lub markerów zapalnych były minimalne. Jednakże, potrzebne są dalsze badania, aby w pełni ocenić długoterminowe skutki stosowania konopi w sporcie.
Wpływ kannabinoidów na układ sercowo-naczyniowy
Badania nad wpływem kannabinoidów na układ sercowo-naczyniowy w zdrowej populacji przyniosły zróżnicowane wyniki. THC zwiększa częstość akcji serca wraz ze wzrostem dawki, co jest dobrze udokumentowane. Natomiast jego wpływ na ciśnienie krwi jest mniej przewidywalny – w jednym badaniu jednorazowa dawka THC nie wpłynęła na ciśnienie podczas ćwiczeń, ale długotrwałe stosowanie wysokich dawek (do 210 mg w ciągu 24 godzin przez kilka tygodni) miało wpływ na ciśnienie krwi. W kontekście CBD zauważono brak negatywnego wpływu na wydajność fizyczną przy braku THC.
Podczas wysiłku fizycznego fizjologia organizmu różni się od stanu spoczynkowego, co może znacząco zmieniać efekty działania kannabinoidów. Wciąż nie jest jasne, które efekty obserwowane w spoczynku utrzymują się podczas wysiłku, a które mogą wpływać na wyniki sportowe. Należy to uwzględniać przy interpretacji wyników badań, aby odzwierciedlały rzeczywisty kontekst ich zastosowania.
Podsumowanie
Kannabinoidy, w tym CBD i THC, zyskują coraz większe zainteresowanie w świecie sportu, zarówno jako potencjalne narzędzia wspierające regenerację, jak i poprawiające zdrowie psychiczne i wydajność fizyczną. Rosnące zmiany w przepisach oraz liczba anegdotycznych doniesień o ich korzyściach skłaniają profesjonalne ligi sportowe i środowisko naukowe do zgłębiania ich potencjalnych zastosowań. Wciąż jednak brakuje spójnych i jednoznacznych dowodów naukowych, co wynika z licznych ograniczeń metodologicznych, takich jak różnorodność produktów, dawek, dróg podania czy specyficznych cech badanych populacji.
Badania wskazują, że układ endokannabinoidowy odgrywa kluczową rolę w regulacji procesów zapalnych, bólu, regeneracji neuronalnej i zdrowia psychicznego. Kannabinoidy, poprzez modulację receptorów CB1 i CB2, mogą wspierać redukcję zapalenia, chronić neurony przed toksycznością oraz regulować zaburzenia nastroju, takie jak lęk i depresja. Szczególnie interesujące są właściwości neuroprotekcyjne i przeciwbólowe CBD, które w badaniach klinicznych i przedklinicznych wykazały potencjał terapeutyczny przy minimalnych skutkach ubocznych.
Wpływ THC na wydajność fizyczną pozostaje kontrowersyjny, z dowodami zarówno na jego pozytywne, jak i negatywne efekty. Z kolei CBD wydaje się być bardziej przewidywalne, wykazując potencjalne korzyści bez znaczących negatywnych skutków. Badania wskazują również, że kannabinoidy mogą działać różnie w zależności od warunków fizjologicznych, takich jak spoczynek czy wysiłek fizyczny, co podkreśla potrzebę dalszych badań w rzeczywistych warunkach sportowych.
Pomimo obiecujących wyników, konieczne są bardziej kompleksowe i precyzyjne badania kliniczne, aby w pełni zrozumieć mechanizmy działania kannabinoidów i ich długoterminowy wpływ na zdrowie i wydajność sportowców. Tylko poprzez zgromadzenie solidnych dowodów naukowych będzie można w sposób odpowiedzialny wprowadzić kannabinoidy do strategii wspierających regenerację, zdrowie psychiczne i wyniki sportowe.
Bibliografia:
Pain S. A potted history. Nature. 2015;525(7570):Art. no. 570. https:// doi. org/ 10. 1038/ 525S1 0a.
Knox D. Why Charlotte’s web partnered with major league base- ball to educate the world about CBD. Forbes.
NFL Awards $1 Million to Study Impact of Cannabis and CBD on Pain Management. NFL.com. [Online].
Vorkunov SCM. NBA and players association reach tentative agreement. The Athletic.
Is the NHL the future of marijuana in pro sports? Why it could be. ESPN.com.
Blatt-Janmaat K, Qu Y. The biochemistry of phytocannabinoids and metabolic engineering of their production in heterologous systems. Int J Mol Sci. 2021;22(5):Art. no. 5. https:// doi. org/ 10. 3390/ ijms2 20524 54.
Karshikoff B, Sundelin T, Lasselin J. Role of inflammation in human fatigue: relevance of multidimensional assessments and potential neuronal mechanisms. Front Immunol. 2017;8:21.
Chen L, et al. Inflammatory responses and inflammation-associ- ated diseases in organs. Oncotarget. 2017;9(6)
Holzer-Geissler JCJ, et al. The Impact of Prolonged Inflammation on Wound Healing. Biomedicines. 2022;10(4):4. https:// doi. org/ 10. 3390/ biome dicin es100 40856.
Schurman LD, Lu D, Kendall DA, Howlett AC, Lichtman AH. Molecular mechanism and cannabinoid pharmacology. Handb Exp Pharmacol. 2020;258:323–53.
- Giza CC, Hovda DA. The neurometabolic cascade of concussion. J Athl Train. 2001;36(3):228–35.
- Blaylock RL, Maroon J. Immunoexcitotoxicity as a central mechanism in chronic traumatic encephalopathy—a unifying hypothesis. Surg Neurol Int. 2011;2:107.
McCartney D, Benson MJ, Desbrow B, Irwin C, Suraev A, McGregor IS. Cannabidiol and sports performance: a narrative review of relevant evidence and recommendations for future research. Sports Med – Open. 2020;6(1):27.
Dahlgren MK, Lambros AM, Smith RT, Sagar KA, El-Abboud C, Gruber SA. Clinical and cognitive improvement following full-spectrum, high-cannabidiol treatment for anxiety: open- label data from a two-stage, phase 2 clinical trial. Commun Med. 2022;2(1):139.
Henson JD, Vitetta L, Hall S. Tetrahydrocannabinol and canna- bidiol medicines for chronic pain and mental health conditions. Inflammopharmacol. 2022;30(4):1167–78.
Penn A. Cannabinoids and mental health, part 2: the search for clinical applications. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv. 2019;57(10):7–11.
