Maca – właściwości i korzyści

Adaptogeny, a więc zioła wykazujące pozytywne efekty jak sama nazwa wskazuje przyzwyczajające organizm do stresorów środowiskowych. Przy wyborze odpowiedniego adaptogenu, sprawą pierwszorzędną jest poznanie szeregu działań jakie wywołuje dany preparat. Oprócz tego warto zadbać, aby adaptogen wykazywał szersze spektrum działań niż 2-3 układy. Dzisiejszym bohaterem jest korzeń Maca.

Korzeń Maca inaczej zwany żeń-szeniem peruwiańskim wyrasta głównie w środkowej części Peru, dokładniej w Andach na dużych wysokościach, bo od 4000m wzwyż. Jego łacińska nazwa to Lepidium meyenii.

Rodzinnie korzeń Maca powiązany jest z roślinami krzyżowymi takimi jak brokuł, kalafior, kapusta, jarmuż itp.

Większość obecnych badań jest na we wczesnej fazie lub wykonywane na modelu zwierzęcym lub in vitro(w warunkach laboratoryjnych).

Pierwszą właściwością korzenia Maca jest jego pożywność, zawiera on bowiem bogaty skład związków mineralnych i witamin, a także błonnika, polifenoli i glukozynolanów o działaniu antyzapalnym.

Główną korzyścią czerpaną z korzenia Maca i dokładnie przebadaną jest poprawa libido u kobiet oraz mężczyzn.

Tutaj warto przytoczyć 2 publikacje, które zgłębiły wpływ stosowania korzenia Maca na funkcje reprodukcyjne. Pierwszą z nich jest próba trwająca 12 tygodni oraz podwójnie zaślepiona z grupą placebo, gdzie przedmiotem badań były subiektywne odczucia uczestników badania w trakcie i po zakończeniu badania. Mężczyźni w przedziale wiekowym 21-56 lat dzielono na grupy otrzymujące dawkę dzienną 1500 mg, 3000 mg oraz grupę placebo. Poprawę libido zaobserwowano po 8 tygodniach od zastosowania powyższych dawek. Co ciekawe efekt pobudzenia seksualnego był niezależny od stężeń hormonów płciowych we krwi uczestników. Zasada ta dotyczyła zarówno grup badawczych jak i placebo. Także wnioskiem płynącym z tego badania jest to, że korzeń Maca pozytywnie oddziałuje na poprawę libido bez wpływu na stężenia hormonów płciowych, tj. testosteronu czy estradiolu[1].

2 publikacja jest bardziej przeglądem 4 prac dotyczących wpływu Maca na libido, ze względu na małą liczebność uczestników wyniki są obiecujące, aczkolwiek należy poczekać na większe badania na tym preparatem. Publikacja dostarczyła pewne dowody na to, że korzeń Maca poprawia libido po 6 tygodniach od stosowanej suplementacji. Warto dodać że grupa uczestników składała się z wolontariuszek po menopauzie, mężczyzn oraz rowerzystów, wszyscy uczestnicy badania byli zdrowi[2].

 

500 mg sproszkowanego ekstraktu korzenia Maca

Wpływ na płodność u mężczyzn

Kolejne publikacje koncentrują się wokół wpływu Macy na jakość nasienia u mężczyzn. Pierwsze badanie pilotażowe obejmowało 20 zdrowych mężczyzn w przedziale wiekowym od 20-40 lat. Musieli spełniać warunek nie stosowania preparatów hormonalnych przez co najmniej 3 miesiące oraz być osobami niepalącymi.

Sama próba została zaprojektowana na okres 12 tygodni. W tym czasie mężczyznom podawano 5 kapsułek dziennie zawierających w sumie 1,75g sproszkowanego korzenia Maca. W okresie 6 i 12 tygodnia pobierano próbki  nasienia. Tego samego dnia co pobranie próbek, pobierano także próbkę krwi z hormonami uczestniczącymi w funkcjach reprodukcyjnych, tj. LH, FSH, Prolaktyna, Estradiol i Testosteron. Dodatkowo pobierano również wolną tyroksynę (FT4) oraz hormon tyreotropowy (TSH). Po okresie 12 tygodni okazało się że jakość nasienia i ruchliwość plemników uległa znaczącej poprawie, pomimo że nie zanotowano statystycznie wysokich różnić między stężeniami hormonów w grupie badawczej i placebo[3].

Kolejna publikacja dostarcza podobnych wniosków odnośnie poprawy jakości nasienia, zwiększenia jego objętości, a także poprawy ruchliwości plemników, jest to małe badanie gdyż ilość uczestników to ledwie 9 osób. W tej próbie, test trwał przez 4 miesiące, gdzie uczestnikom badania podawano sproszkowany korzeń w ilości 1500-3000 mg na dzień[4].

Żeń-szeń malezyjski na poprawę libido u mężczyzn

Maca a menopauza

Menopauza to stan hormonalny, w którym obserwuje się znaczny spadek stężenia estrogenów, odpowiedzialnych za szereg funkcji w organizmie kobiety. Spadek tych hormonów wiąże się chociażby z uderzeniami gorąca, nocnymi potami, suchością pochwy, rozdrażnieniem ,problemami ze snem, dysbalansem w gospodarce wodno-elektrolitowej itp.

W ramach sprawdzenia jak z objawami menopauzy radzi sobie korzeń Maca. Pewien przegląd systematyczny, podsumowujący badania przeprowadzone co prawda na skromnych grupach kobiet w okresie menopauzalnym, przedmenopazualnym oraz po menopauzie dostarcza pewnych dowodów na to, że korzeń Maca łagodzi większość dokuczliwych objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca, przerywany sen, rozdrażnienie[5].

Kolejne badanie koncentrujące się na tych samych objawach dostarcza dowodów, że Maca nie tylko reguluje poziom estrogenów, lecz także zwiększa stężenie markerów gęstości kośćca, co jest jednym z kluczowych problemów kobiet borykających się z menopauzą[6].

Wśród wyników hormonalnych zaobserwowano regulację panelu tarczycowego, wzrost poziomu estradiolu (E2) oraz leki spadek LH.

 

Nastrój a Maca

Oprócz regulacji hormonów w niektórych stanach metabolicznych i wpływu na płodność czy libido, korzeń Maca wykazuje także skuteczność w polepszaniu nastroju. Otóż efekt ten jest niezależny od stężeń hormonów androgenów czy estrogenów. Ze względu na to, że uczestniczkami badania były kobiety po menopauzie, pośrednio kontynuowany jest temat poprzedniego akapitu. Próba trwająca 12 tygodni nie wykazała różnic w stężeniach hormonów płciowych, jednak zaobserwowano znacznie mniejsze skłonności do stanów lękowych czy depresji wywołanych wcześniej zaistniałymi zmianami hormonalnymi[7].

Siła i wydajność sportowa

Istnieją nieliczne dowody(badania są we wczesnej fazie), że korzeń Maca poprawia wytrzymałość u sportowców, czy też wydajność.

Drobne badanie przeprowadzone na 8 rowerzystach suplementujących ekstrakt Maca 2 tygodnie przed startem dowiodło, że sportowcy potrzebowali krótszego czasu na ukończenie 40 km trasy[8].

Inne badania przeprowadzone na mysim modelu dotyczyło wydajności podczas testu pływania. Po podaniu korzenia Maca zaobserwowano dłuższy czas przebywania w wodzie zanim nastąpiło zmęczenie u badanych osobników[9].

Obecnie jednak są to szczątkowe publikacje na temat wykorzystania korzenia Maca w kwestii konkretnej aktywności fizycznej, wobec czego wymagane jest podjęcie sporej ilości badań w tej materii.

Monohydrat o udowodnionym działaniu na siłę mięśni

Zapamiętywanie i funkcje kognitywne

Na tę chwilę przedmiotem badań nad korzeniem Maca jest ich potencjalna właściwość do pobudzania funkcji kognitywnych. Większość publikacji prowadzona była do tej pory na modelu zwierzęcym.

Badania prowadzone na myszach w średnim wieku pokazały że zastosowanie Macy przyczyniło się do poprawy kojarzenia, koordynacji ruchowej oraz zapamiętywania, czyli podstawowych funkcji poznawczych. Przypuszczalnie efekt ten powiązany jest ze zwiększeniem wydajności oddychania tlenowego za pośrednictwem szlaków mitochondrialnych oraz procesami autofagii w uszkodzonych/niesprawnych mitochondriach. Podczas badań laboratoryjnych zaobserwowano wzrost białek charakterystycznych dla procesów autofagii, tj. LC3-II oraz Atg7 i Beclin1[10].

Wsparcie funkcji mózgu z choliną CDP

Prostata

Pewne badania przeprowadzone na zwierzęcym modelu dostarczają danych odnośnie pomniejszenia gruczołu krokowego u starszych gryzoni. W głównej mierze przyczynia się do tego czerwona Maca. Zmierzono także poziom hormonów takich jak testosteron i estradiol. Nie zaobserwowano znaczących zmian w stężeniach tych hormonów, jednak gruczoł krokowy i jego nabłonek uległy zmniejszeniu[11].

 

KORZEŃ MACA W ŚWIETLE OBECNYCH BADAŃ, POMIMO ŻE NIE ZNACZĄCEGO WPŁYWU NA GOSPODARKĘ HORMONALNĄ OSÓB ZDROWYCH, W MOMENCIE GDY WYSTĘPUJĄ ZABURZENIA HORMONALNE MOŻE SIĘ ON OKAZAĆ CIEKAWYM ROZWIĄZANIEM.

 

Skutki uboczne

Korzeń Maca jest uważany za bezpieczną substancję, jednak ze względu na dużą zawartość glukozynolanów, może on w nadmiarze przyczyniać się do obniżenia stężenia hormonów tarczycy.

 

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12472620
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20691074
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26421049/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11753476/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21840656
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3614644/
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18784609
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19781622
9. http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=KR2009003407
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27648102
11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19585501