Krążenie krwi w mózgu i sposoby jego polepszenia

Poprawne krążenie krwi ma kluczowe znaczenie dla zdrowia mózgu i całego ciała. Krew transportuje składniki odżywcze, w tym tlen, do każdej komórki w twoim ciele i utylizuje toksyny oraz inne produkty uboczne funkcjonowania organizmu. Mózg, który waży około 1,5 kilogramów, stanowi tylko 2% masy twojego ciała, ale zużywa 20% tlenu i przepływu krwi w ciele.

Ekscytujące badania w Human Brain Mapping [1] obalają długo utrzymywane przekonanie, że nasze komórki mózgowe szybko się starzeją – to raczej naczynia krwionośne, które odżywiają nasze neurony, starzeją się najpierw. Jeśli chcesz jak najdłużej zachować zdrowy mózg, bystry umysł i dobre zdrowie psychiczne, musisz chronić swoje naczynia krwionośne.

Jeśli podtrzymujesz zdrowie naczyń krwionośnych, możesz uniknąć nie tylko utraty pamięci i choroby Alzheimera, ale także wielu problemów ze zdrowiem psychicznym, a także zaburzeń fizjologicznych, takich jak: podwyższone ciśnienie krwi (hipertensja), choroby serca, udar mózgu i zaburzenia erekcji oraz wiele innych.

Badania w Nature Communications [2] pokazują, że niski przepływ krwi jest predyktorem Alzheimera #1 podczas obrazowania mózgu. Demencja związana z wiekiem jest głównym zaburzeniem zdrowotnym, przed którym stoi świat, jednak stosowane leczenie pozostaje niewystarczające. Otępienie naczyniowe obejmuje zmniejszoną perfuzję mózgową upośledzającą funkcję neuronalną, chociaż może to również przyczyniać się do choroby Alzheimera [3].

 

Aktywność fizyczna

Ćwiczenia aerobowe zapewniają większy przepływ krwi do mózgu, zwłaszcza do hipokampu, obszaru, który ma kluczowe znaczenie dla pamięci. Badanie z 2017 roku z udziałem 51 zdrowych mężczyzn i kobiet w wieku 18-35 lat wykazało, że osobnicy, którzy mieli największy poziom sprawności fizycznej, mieli twardszy, bardziej elastyczny hipokamp i osiągnęli najlepsze wyniki w testach pamięci [4]. Wzrost perfuzji naczyń mózgowych powoduje neurogenezę obszarów mózgu, które są jej podatne w wieku dorosłym, takich jak wyżej wspomniany hipokamp. Jest zatem prawdopodobne, że interwencje, które poprawiają funkcję naczyń obwodowych, mogą również poprawić perfuzję mózgową, a tym samym funkcje poznawcze.

Oprócz ćwiczeń fizycznych istnieje wiele innych sposobów na poprawę cerebralnego krążenia krwi. Możemy wśród nich wymienić: leczenie wysokiego ciśnienia krwi, podwyższonego poziomu cholesterolu i innych problemów naczyniowych oraz unikanie nikotyny i kofeiny, które ograniczają przepływ krwi do mózgu. Sprawdzić się może również popularne w ostatnich czasach podejście bazujące na stosowaniu różnego rodzaju suplementów prozdrowotnych.

 

Oto lista ogólnodostępnych suplementów, używanych najczęściej na chwile obecną w celu poprawy krążenia krwi w mózgu:

 

PQQ

Pirolochinolinochinon (PQQ) jest rozpuszczalnym w wodzie związkiem chinonowym zidentyfikowanym po raz pierwszy w 1979 roku na podstawie bakterii jako kofaktor dla enzymów redoks. Znajduje się w różnych codziennych produktach spożywczych i napojach, takich jak pietruszka, zielona herbata czy fermentowana soja. PQQ jest również wykrywany w różnych ludzkich narządach i tkankach, a jego stężenie jest szczególnie wysokie w mleku kobiecym. PQQ ma zdolności antyoksydacyjne i nasila biogenezę mitochondrialną.

PQQ jest przede wszystkim związkiem przeciwutleniającym, należy również zauważyć, że jego pojemność antyoksydaycjna jest 7,4 razy większa od witaminy C. Ponieważ podobne związki  powodują poprawę funkcji mózgu, podobnego efektu oczekiwano w przypadku PQQ i, również ,zaobserwowano [5].Chociaż mechanizm działania PQQ nie jest do końca zbadany, wyniki badań sugerują, że wzrost regionalnego przepływu krwi w mózgu i metabolizmu tlenu jest związany z poprawą aktywności mózgu, w tym funkcji poznawczych, po podaniu PQQ, dostarczając ważnej wskazówki do dalszego wyjaśnienia mechanizmów leżących u podstaw [5,6]. Optymalna dawką PQQ na dzień dzisiejszy jest 20 mg/dziennie.

PQQ + Q10 od Aliness – KUP TUTAJ

 

Luteina i zeaksantyna

Ksantofil luteina i jej izomer zeaksantyna należą do grupy ponad 600 organicznych pigmentów z rodziny karotenoidów. Luteina i zeaksantyna nie są produkowane endogennie i dlatego muszą być spożywane w postaci zielonych warzyw, kolorowych owoców i innymi produktami.

Basis działania powyższych substancji na  funkcjonowanie mózgu, nie zostały jeszcze zbadane, ale zaproponowano kilka mechanizmów [7,8]. Luteina i zeaksantyna mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, które mogą przeciwdziałać szkodliwym skutkom stresu oksydacyjnego związanego z wiekiem i stanym zapalnym układu nerwowego.  Mogą one również korzystnie wpływać na funkcje neuropoznawcze poprzez ich pozytywny wpływ na płynność błony komórkowej, przepuszczalność, stabilność, grubość i wymianę jonową. W związku z tym karotenoidy, mogą poprawiać komunikację komórkową poprzez zmianę ekspresji genów i wzmacnianie sygnalizacji między neuronami na połączeniach szczelinowych.

Odkrycia Cutter i wsp. [9] wstępnie sugerują, że suplementacja karotenoidów w starszym wieku pomaga w utrzymaniu sprawności poznawczej w czasie, prawdopodobnie buforując ją przed spadkiem; zwiększona perfuzja mózgowa w obszarach przedczołowych oferuje potencjalny mechanizm nerwowy dla tego efektu. Chociaż, Luteina i zeaksantyna mogą nie wpływać per se na uczenie się i pamięć, mogą one wpłynąć na nie pośrednio poprzez odziaływanie na powiązane procesy poznawcze (np. uwagę).

Efektywną dawką Luteiny + zeaksantyny w celu poprawienia krążenia cerebralnego wydaje się być 10 + 2 mg odpowiednio.

 

Omega 3 z dodatkiem luteiny, zeaksantyny, D3 oraz K2MK7 – KUP TUTAJ

Flawonoidy

Grupa polifenoli znana jako flawonoidy, które są bardzo obfite w roślinach, prawdopodobnie będą ważnymi składnikami bioaktywnymi przyczyniającymi się do tych korzystnych efektów. Flawonoidy obejmują szereg podklas, w tym antocyjany, flawonony, flawanole, flawonole, flawony, izoflawony i proantocyjanidyny, które mają właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne in vivo [10].

Strategie żywieniowe zawierające flawanole pochodzenia roślinnego w celu poprawy utlenowania krwi i sprawności poznawczej u zdrowych populacji, a także w populacjach o podwyższonym ryzyku (np. palacze, osoby z nadciśnieniem; choroba wydają się być bardzo atrakcyjnym kierunkiem przyszłych badań.

Wiele badań wykazało, że przewlekła suplementacja polifenolami owocowymi poprawia funkcję naczyń obwodowych, szczególnie wśród badanych populacji z upośledzoną funkcją układu sercowo-naczyniowego [11,12].

Szczególne zainteresowanie dla nas stanowią antocjany (borówki) oraz flawanole (kakao), gdyż najbardziej związane są cerebralnym przepływem krwi.

Ostra i przewlekła suplementacja polifenolami z kakao nasila zależne od śródbłonka rozszerzenie naczyń krwionośnych mierzone jako przepływowe rozszerzenie tętnicy ramiennej [13]. Dodatkowo, spożycie kakao o wysokiej zawartości flawanolu (≥900 mg·d-1) poprawiło funkcje poznawcze u zdrowych osób starszych po 8 tygodniach w porównaniu z suplementem kakaowym o niskiej zawartości flawanolu [14]. Pod względem mechanicznym korzystny wpływ flawanoli kakaowych na funkcję śródbłonka powiązano ze wzrostem biodostępności tlenku azotu (NO) [15].

Badania wykazały, że 12-tygodniowa suplementacja sokiem z dzikich jagód (~7 mg antocyjanów na kg-1·d-1) poprawiła funkcje pamięci (uczenie się skojarzeń w parze i zapamiętywanie listy słów) u dorosłych z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi [16]. Również w badaniu Bowtell i wsp. [17] koncentrat jagodowy spożywany raz dziennie (30 ml, dostarczając 387 mg antocyjanów) przez 12 tygodni zwiększyła aktywację obszarów mózgu związanych z procesami poznawczymi, w tym pamięcią i funkcjami wykonawczymi, które mają tendencję do pogarszania się z wiekiem. Wydaje się, że w tych efektach borówki pośredniczy poprawa funkcji naczyń krwionośnych, jak sugeruje poprawa spoczynkowej perfuzji istoty szarej w płatach ciemieniowych i potylicznych mózgu.

Ekstrakt z zielonej herbaty standaryzowany na EGCG – KUP TUTAJ

 

Ginkgo biloba i bacopa monnieri (brahmi)

Obecne metody leczenia otępienia naczyniowego mają na celu zwiększenie funkcji ośrodkowego układu cholinergicznego za pomocą  substancji antycholinesterazy (AntiChEs), na przykład donepezil . Zapewniają one pewną poprawę funkcji poznawczych, ale choroba pozostaje progresywna, a leki mają niską opłacalność. Ginkgo biloba jest również AntyChE, który może mieć przewagę kosztową nad syntetycznymi AntyChE drugiej generacji. Działanie antycholinesterazyjne gingko biloba może przynajmniej częściowo wyjaśniać wzrost przepływu krwi w mózgu, ale może mieć inne działanie rozszerzające naczynia krwionośne[18].

Bacopa monnier (Brahmi w krajach wschodnich) jest ajurwedyjskim ziołem używanym do promowania zdrowia psychicznego i może poprawiać funkcje poznawcze. B. monnieri jest środkiem rozluźniającym naczynia w różnych izolowanych tętnicach i jest szczególnie silny na tętnicę podstawną, co sugeruje, że może poprawić krążenie krwi w mózgu. Jej aktywność antyChE jest bardzo słaba [19], podczas gdy saponiny w brahmi, czyli skłądniki  składniki nootropowe, mają trzy grupy sacharydowe. Sprawia to, że ​​penetracja bariery krew-mózg jest mało prawdopodobna. Tak więc działanie nootropowe B. monnieri jest bardziej naczyniowe. Spadek funkcji poznawczych jest głównie związany z korą mózgową i hipokampem, który jest podatny na dysfunkcję naczyniową [3]. Więc przeprowadzono badania sprawdzające zmiany w przepływie krwi w mózgu przt zastoswaniu gingko biloba i brahmi.

Gingko biloba zwiększa przepływ krwi w większości tkanek, w tym mózgu. Jednak B. monnieri najsilniej powoduje rozkurcz naczyń w tętnicach podstawnych i krezkowych, ale jego działanie jest słabe na tętnice udowe i nerkowe, co sugeruje, że może wykazywać pewną specyficzną tkankową selektyność faworyzującą mózg. Bacopa monnieri ma niewielkie działanie antyChE w przeciwieństwie do G. biloba, która powoduje rozszerzenie naczyń poprzez tlenek azotu. Oznacza to, że B. monnieri i G. biloba są zarówno środkami rozszerzającymi naczynia mózgowe, jak i nootropowymi, ale różnią się mechanistycznie.

Aby poprawić funkcje poznawcze, warto stosować 120-240 mg na jedną do czterech godzin przed pracą umysłową. Aby złagodzić spadek funkcji poznawczych u osób starszych, stosuje się 40-120 mg trzy razy dziennie.

Forma suplementu Ginkgo biloba jest również nazywana ekstraktem EGb-761. Powinien to być skoncentrowany ekstrakt 50:1.

Standardowa dawka dla Bacopa monnieri wynosi 300 mg, przy założeniu, że całkowita zawartość bakozydu (substancji czynnej) wynosi 55% wagowo ekstraktu. Nie wykazano konsekwentnie, że wyższe dawki prowadzą do większych efektów.

Bacopa monnieri można również uzupełniać w postaci liścia lub proszku. Aby osiągnąć idealne 10-20% zawartości bakozydu, potrzebna jest dawka 750-1500 mg liścia lub proszku.

 

Bacopa Monnieri od AH aż 50% bakozydów – KUP TUTAJ

 

Bibliografia

1. Tsvetanov KA, Henson RN, Tyler LK, Davis SW, Shafto MA, Taylor JR, Williams N, Cam-Can, Rowe JB. The effect of ageing on fMRI: Correction for the confounding effects of vascular reactivity evaluated by joint fMRI and MEG in 335 adults. Hum Brain Mapp. 2015 Jun;36(6):2248-69.
2. Iturria-Medina Y, Sotero RC, Toussaint PJ, Mateos-Pérez JM, Evans AC; Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative. Early role of vascular dysregulation on late-onset Alzheimer’s disease based on multifactorial data-driven analysis. Nat Commun. 2016 Jun 21;7:11934
3. Brown WR, Thore CR. 2011. Review: cerebral microvascular pathology in ageing and neurodegeneration. Neuropathol Appl Neurobiol 37:56–74
4. Schwarb H. et. Al., Aerobic fitness, hippocampal viscoelasticity, and relational memory performance, NeuroImage, Volume 153, June 2017, Pages 179-188
5. Itoh Y, Hine K, Miura H, Uetake T, Nakano M, Takemura N, Sakatani K. Effect of the Antioxidant Supplement Pyrroloquinoline Quinone Disodium Salt (BioPQQ™) on Cognitive Functions. Adv Exp Med Biol. 2016;876:319-325.
6. Nakano M, Murayama Y, Hu L, Ikemoto K, Uetake T, Sakatani K. Effects of Antioxidant Supplements (BioPQQ™) on Cerebral Blood Flow and Oxygen Metabolism in the Prefrontal Cortex. Adv Exp Med Biol. 2016;923:215-222.
7. Zamroziewicz, M.K., & Barbey, A.K. (2016). Nutritional cognitive neuroscience: Innovations for healthy brain aging. Frontiers in Neuroscience, 10,1–10.
8. Erdman, J.W., Smith, J.W., Kuchan, M.J., Mohn, E.S., Johnson, E.J., Rubakhin, S.S., …Neuringer, M. (2015). Lutein and brain function. Foods, 4(4), 547–564.
9. doi:10.1017/S1355617717000534
10. Manach, C., Williamson, G., Morand, C., Scalbert, A., and Remesy, C. 2005. Bioavailability and bioefficacy of polyphenols in humans. I. Review of 97 bioavailability studies. J. Clin. Nutr.81(S1): 230S–242S.
11. Poreba, R., Skoczynska, A., Gac, P., Poreba, M., Jedrychowska, I., Affelska-Jercha, A., et al. 2009. Drinking of chokeberry juice from ecologi- cal farm Dzieciolowo and distensibility of brachial artery in men with mild hypercholesterolemia. Ann. Agric. Environ. Med. 16(2): 305–308
12. Coimbra, S.R., Lage, S.H., Brandizzi, L., Yoshida, V., and da Luz, P.L. 2005. The action of red wine and purple grape juice on vascular reactivity is indepen- dent ofplasma lipids in hypercholesterolemic patients. J. Med. Biol. Res. 38(9): 1339–1347
13. Hooper, L., Kay, C., Abdelhamid, A., Kroon, P.A., Cohn, J.S., Rimm, E.B., and Cassidy, A. 2012. Effects of chocolate, cocoa, and flavan-3-ols on cardiovascu- lar health: a systematic review and meta-analysis ofrandomized trials. J. Clin. Nutr. 95(3): 740–751
14. Mastroiacovo, D., Kwik-Uribe, C., Grassi, D., Necozione, S., Raffaele, A., Pistacchio, L., et al. 2015. Cocoa flavanol consumption improves cognitive function, blood pressure control, and metabolic profile in elderly subjects: the Cocoa, Cognition, and Aging (CoCoA) Study-a randomized controlled trial. Am. J. Clin. Nutr. 101(3): 538–548
15. Schroeter, H. et al. (–)-Epicatechin mediates beneficial effects of flavanol-rich cocoa on vascular function in humans. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 103, 1024–1029.
16. Krikorian, R., Shidler, M.D., Nash, T.A., Kalt, W., Vinqvist-Tymchuk, M.R., Shukitt-Hale, B., and Joseph, J.A. 2010. Blueberry supplementation improves memory in older adults. J. Agric Food Chem. 58(7): 3996–4000.
17. Bowtell JL, Aboo-Bakkar Z, Conway ME, Adlam AR, Fulford J. Enhanced task-related brain activation and resting perfusion in healthy older adults after chronic blueberry supplementation. Appl Physiol Nutr Metab. 2017 Jul;42(7):773-779.
18. Kamkaew, N., Norman Scholfield, C., Ingkaninan, K., Taepavarapruk, N. and Chootip, K. (2013), Bacopa monnieri Increases Cerebral Blood Flow in Rat Independent of Blood Pressure. Res., 27: 135-138.
19. Das A, Shanker G, Nath C, Pal R, Singh S, Singh HK. 2002. A comparative study in rodents of standardized extracts of Bacopa monniera and Ginkgo biloba anticholinesterase and cognitive enhancing activities. Pharmacol Biochem Behav 73: 893–900.