Hallux valgus (HV), znany również jako haluks, jest jedną z najczęstszych deformacji przedniej częsci stopy. Objawia się odchyleniem bliższej paliczka bocznie i środkowej części głowy pierwszej kości śródstopia. Zwykle jest to spowodowane przywodzeniem kości pierwszego śródstopia, zwanego metatarsus primus varus. Dokładna etiologia nie jest w pełni poznana. Zwykle występuje częściej u kobiet i osób noszących obcisłe buty lub obcasy, czynnik genetyczny też jest tutaj bardzo znaczący. Deformację HV można zwykle rozpoznać na podstawie badania fizykalnego. Jednak obrazowanie jest bardzo ważne, ponieważ pozwala ocenić, czy doszło do uszkodzenia pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego (MTP). Leczenie koncentruje się w pierwszej kolejności na wypróbowaniu metod niechirurgicznych, takich jak szersze obuwie, stosowanie ortezy i szynowanie nocne. Jeśli okaże się to nieskuteczne, zaleca się leczenie chirurgiczne. Pacjenci zazwyczaj dobrze znoszą zabieg, a rana szybko się goi, bez niepożądanego bliznowacenia.
Monohydrat kreatyny od Testosterone.pl jako wsparcie zdolności treningowych – KUP TUTAJ
POCHODZENIE
Dokładna etiologia nie jest w pełni zrozumiała, ale istnieje wiele proponowanych teorii. Deformacja pierwszego palucha jest najprawdopodobniej wynikiem wielu czynników, w tym genetyki. Czynników, które pogłębiają kwestię genetyki są np. osłabione mięśnie łydki, stopa końsko – koślawa, nieprawidłowa mechanika stopy i hipermobilności stawów. Co ciekawe, niektóre stany zapalne stawów, takie jak dnawe zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, pokazują, że reumatoidalne zapalenie stawów predysponuje pacjentów do deformacji pod kątem halluksa. Ponadto deformacja halluksa jest częściej obserwowana w zaburzeniach tkanki łącznej, takich jak zespół Marfana i zespół Ehlersa-Danlosa, a także w zespole Downa.
Każde zaburzenie równowagi mięśniowej stopy spowodowane stanami takimi jak udar, porażenie mózgowe lub przepuklina oponowo-rdzeniowa może również powodować deformację pierwszej kości śródstopia.
Deformacja halluksa jest powszechna u osób noszących obcisłe buty i obcasy, co jest często wymieniane jako przyczyna. Jednak mężczyźni noszący rozsądne obuwie nierzadko mają wyraźną deformację, podczas gdy kobiety noszące obuwie, które mocno tam uciska stopę, nie mają deformacji. Fakt ten dał początek przypuszczeniu, że obuwie raczej pogłębia podstawową nieprawidłowość kostną niż działa jako główna przyczyna.
Deformacja halluksa jest stosunkowo częstym stanem. Występuje u około 26% dorosłych w wieku od 18 do 65 lat i do 36% dorosłych w wieku powyżej 65 lat. Patrząc na dorosłe kobiety, deformacja HV występuje nawet w 30%. Częstość występowania jest wyższa u osób noszących obcisłe buty lub obcasy w porównaniu z populacją chodzącą w luźnych butach na płaskiej podeszwie. Nie zmienia to faktu, że kobiety w obu przypadkach znacznie częściej mają styczność z tą właśnie przypadłością.
Patofizjologia halluksa jest złożona, ale ogólne założenie jest takie, że istnieje nierównowaga między zewnętrznymi i wewnętrznymi mięśniami stopy, z udziałem również więzadeł. Utrzymanie ustawienia pierwszej kości śródstopia jest spowodowane napięciem wytwarzanym przez mięśnie strzałki, a mięśniami odwodzącymi halluks w kierunku środkowym. Więzadła poboczne uniemożliwiają ruch wzdłuż płaszczyzny poprzecznej w pierwszym stawie śródręczno-palcowym. W przypadku zwiększonego nacisku na głowę pierwszej kości śródstopia, śródstopie zacznie się poruszać przyśrodkowo-grzbietowo. Siła ta zwiększa kąt palucha, który jest również pogarszany przez destabilizację mięśni podczas chodzenia. Gdy siły te popycha pierwsza kości śródstopia do środka, paluch boczny, więzadło poboczne przyśrodkowe i torebka przyśrodkowa zostają nadwyrężone, ostatecznie pękają i powstaje wyraźny kąt.
Deformacja halluksa zwykle objawia się przewlekłym postępującym zaczerwienieniem pierwszej głowy kości śródstopia strikte bocznie. Proksymalna część paliczka odchyla się na boki, podczas gdy pierwsza głowa kości śródstopia kieruje się do środka, często skóra staje się czerwona i bolesna. Pacjenci zazwyczaj zgłaszają się z przewlekłym początkiem ostrego lub głębokiego bólu w stawie śródręczno-palcowym, który nasila się podczas chodzenia. Pacjent sporadycznie opisuje bolesny ból głowy drugiego śródstopia. Wraz z postępem deformacji halluksa częstotliwość, czas trwania i nasilenie bólu stopniowo rosną. Często pacjenci opisują związany z tym wzrost wielkości deformacji. Innym stosunkowo częstym objawem jest mrowienie lub piekący ból w grzbietowej części stopy. Ta symptomatologia wskazuje na zapalenie nerwu skórnego przyśrodkowego grzbietowego nerwu stopy, prawdopodobnie spowodowane uciskiem i deformacją.
- Sam haluks koncentruje się na przyśrodkowym aspekcie pierwszej kości śródstopia.
- Występuje nacisk na palce, które są nadmiernie przesunięte.
- Wyraźnie zwiększony nacisk na kości śródstopia od drugiej do piątej
Inne objawy, które dotykają pacjentów, to pęcherze, owrzodzenia, rogowacenie międzypalcowe i podrażniona skóra sąsiadująca z deformacją. Te objawy mogą powodować znaczną chorobowość, często ograniczając aktywność fizyczną.
W przypadku badania manualnego w badaniu biomechanicznym będzie poszukiwać możliwych przyczyn deformacji stopy. Typowe pozycje do oceny obejmują szpotawość lub koślawość przodostopia / tyłostopia, sztywność stawu skokowo-piętowego, sztywność stawu skokowo-piętowego, sztywność stawu śródstopia, spoczynkowa pozycja piętowa, skręt piszczeli i neutralna pozycja piętowa. Ocena patologii często dzieli się na ocenę bez obciążenia i ocenę obciążenia.
Położenie palucha w stosunku do drugiego palca należy oceniać w płaszczyźnie poprzecznej. Paluch może być podrzędny, nadrzędny lub bez kontaktu. Boczne odchylenie może oznaczać podwichnięcie w stawie.
Pierwszy zakres ruchu w stawie śródstopno – paliczkowym należy poddać ocenie pod kątem maksymalnego możliwego ruchu (normalny – zgięcie podeszwowe poniżej 15 stopni i zgięcie grzbietowe 65 do 75 stopni). Następnie ocenia się jakość pierwszego palca (ból, trzeszczenie).
Ciężkość deformacji halluksa jest zwykle bardziej oczywista, gdy pacjent jest obciążony. Pacjentów obciążonych należy oceniać pod kątem nasilenia odwodzenia palucha, zwiększenia wypukłości przyśrodkowej, zgięcia grzbietowego pierwszego stawu śródręczno-paliczkowego i szpotawości śródstopia.
OCENA
Postawienie diagnozy można zazwyczaj przeprowadzić na badaniu fizykalnym. Obrazowanie może pomóc określić, czy i w jakim stopniu doszło do uszkodzenia pierwszego stawu śródręcznego. Ocena dotyczy przede wszystkim zwykłej radiografii z prześwietleniem rentgenowskim stopy. Obrazowanie pokazuje boczne odchylenie palucha na pierwszej kości śródstopia (normalny kąt palucha koślawego jest mniejszy niż 15 stopni, a kąt między śródstopiem mniejszy niż 9 stopni). Zwykle odchylenie występuje w płaszczyźnie poprzecznej. Jednak deformacja halluksa może powodować rotację palucha, w wyniku czego paznokieć jest skierowany do środka (pronacja). Po określeniu ciężkości zniekształcenia lekarz może przeprowadzić najbardziej odpowiednią procedurę.
Stopień: kąt palucha koślawego / kąt między śródstopiem (IMA)
- Normalny: mniej niż 15 stopni / 9 stopni
- Łagodne: 15 do 30 stopni / 9 do 13 stopni
- Umiarkowane: 30 do 40 stopni / 13 do 20 stopni
- Ciężkie: ponad 40 stopni / ponad 20 stopni
LECZENIE
Leczenie pacjentów z deformacją HV obraca się wokół niechirurgicznego i chirurgicznego leczenia. Zazwyczaj najpierw bada się leczenie niechirurgiczne. W przypadku niepowodzenia leczenia należy rozważyć zabieg chirurgiczny. Co ciekawe, nie ma ostatecznych dowodów na skuteczność leczenia zachowawczego. Ważne jest, aby pacjenci wypróbowali szerokie buty i ortezy przed rozważeniem bardziej inwazyjnych opcji.
Celem leczenia zachowawczego jest opanowanie objawów. Nie koryguje rzeczywistej deformacji. Opcje niechirurgiczne obejmują:
- Modyfikacja buta: szerokie buty na niskim obcasie.
- Ortezy: Poprawia wyrównanie i wsparcie.
- Leki przeciwbólowe: acetaminofen i NLPZ.
- Lód: Oblodzenie zniekształcenia zapalnego w celu zmniejszenia stanu zapalnego.
- Nakładki na haluksy przyśrodkowe: zapobiegają podrażnieniom deformacji HV.
- Rozciąganie: pomaga w utrzymaniu ruchomości stawu dotkniętego chorobą.
Jeśli leczenie niechirurgiczne nie jest w stanie opanować bólu, uznaje się, że leczenie nie powiodło się. W tym momencie należy rozważyć postępowanie chirurgiczne. Wskazanie do zabiegu opiera się przede wszystkim na objawach (trudności w poruszaniu się, ból). C Chociaż istnieje wiele opisanych procedur, wszystkie obejmują jedno z podstawowych podejść :
- Osteotomia
- Artroplastyka
- Artrodeza
- Zabiegi na tkankach miękkich
O
opiece pooperacyjnej decyduje przede wszystkim rodzaj wykonywanego zabiegu. Jednak opatrunek jest zwykle zakładany podczas operacji, aby zapewnić siły korekcyjne. Opatrunek uciska również ranę chirurgiczną, aby pomóc zminimalizować obrzęk pooperacyjny. Stan obciążania zależy od procedury, ale jest zwykle ograniczony przez pierwsze 2 tygodnie. Po usunięciu szwów pacjent może rozpocząć szereg ćwiczeń ruchowych i zwiększać aktywność dźwigania ciężarów. Obrazowanie pooperacyjne jest zwykle wykonywane, gdy pacjent staje się bardziej aktywny.
Długoterminowe monitorowanie ma na celu zrozumienie dokładnej etiologii, aby upewnić się, że deformacja halluksa nie powtórzy się. Jeśli przyczyny zostaną zidentyfikowane, lekarze i fizjoterapeuci powinni leczyć przyczyny. Pacjenci po zabiegach chirurgicznych mogą nadal odnosić korzyści ze stosowania ortezy, zwłaszcza w chorobach przyspieszających zwyrodnienie stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Lepiej kontrolując te czynniki, można uzyskać długoterminowe wyniki pooperacyjne.
Żelazo Ferrochel i o bardzo wysokiej absorpcji błyskawicznie przywróci Ci zapasy w organizmie
Czynniki pogarszające stan halluksa:
- Osteoartroza
- Choroba Freiberga
- Hallux rigidus
- Nerwiak Mortona
- Palce darniowe
- Dna
Ogólne rokowanie deformacji halluksa są dobre. Pacjenci powinni najpierw przejść próbę leczenia zachowawczego. Jeśli ból i funkcjonalność pacjenta nie ulegną poprawie, należy rozważyć operację. Odzyskiwanie sprawności po operacji zależy od zabiegu. W przypadku każdego zabiegu kości, takiego jak osteotomia, gojenie trwa około 6 do 7 tygodni (co odpowiada całkowitemu zrostowi kostnemu). Jeśli pacjent jest palaczem, gojenie może potrwać dłużej. Pacjenci zwykle wracają do pracy około 6–12 tygodni po operacji. Okazało się, że poprawa trwa nawet do roku, po operacji. Powikłania pooperacyjne różnią się w zależności od zabiegu i techniki operacyjnej. Bardziej powszechne powikłania obejmują brak zrostu kostnego, krwiak, drętwienie, zapalenie kości i szpiku, zapalenie tkanki łącznej, martwicę jałową, szpotawość palucha, ograniczony zakres ruchów stawów i nawroty.
CZYNNIKI RYZYKA
Deformacja pochodzące od halluksa mogą skutkować kilkoma powikłaniami, w tym:
- Zapalenie kaletki (najczęściej)
- Deformacja drugiego palca typu młotkowatego
- Choroba zwyrodnieniowa głowy śródstopia
- Centralny ból śródstopia
- Uwięzienie nerwu skórnego grzbietowego przyśrodkowego
- Zapalenie błony maziowej stawu
Najlepszym sposobem postępowania z pacjentami z deformacją halluksa jest zespół profesjonalistów, w skład którego wchodzą lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, radiolodzy, fizjoterapeuci, farmaceuci, specjaliści od bólu i chirurdzy. Pacjent może zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu z powodu obrzęku lub bólu. Diagnoza jest zwykle przeprowadzana na podstawie badania fizykalnego. Dalsze obrazowanie może pomóc w ocenie ciężkości deformacji i ukierunkowaniu leczenia. Leczenie zachowawcze to pierwszy krok. Jeśli takie podejście jest nieskuteczne, pacjent powinien otrzymać skierowanie do chirurga w celu oceny pod kątem leczenia operacyjnego. Jeśli wykonywany jest zabieg chirurgiczny, należy przeprowadzić rehabilitację, aby zmaksymalizować funkcjonalność pooperacyjną. W leczeniu bólu pooperacyjnego można skorzystać z pomocy specjalisty od bólu i farmaceuty. Pacjenci powinni być poddawani długoterminowej obserwacji, aby upewnić się, że osiągają etapy zdrowienia. Otwarta komunikacja między członkami zespołu terapeutycznego jest nieoceniona dla poprawy wyników.
Bibliografia:
Gilheany MF, Landorf KB, Robinson P. Hallux valgus and hallux rigidus: a comparison of impact on health-related quality of life in patients presenting to foot surgeons in Australia. J Foot Ankle Res. 2008 Dec 11;1(1):14.
Krannitz KW, Fong HW, Fallat LM, Kish J. The effect of cigarette smoking on radiographic bone healing after elective foot surgery. J Foot Ankle Surg. 2009 Sep-Oct;48(5):525-7.
Dux K, Smith N, Rottier FJ. Outcome after metatarsal osteotomy for hallux valgus: a study of postoperative foot function using revised foot function index short form. J Foot Ankle Surg. 2013 Jul-Aug;52(4):422-5.
Duan X, Kadakia AR. Salvage of recurrence after failed surgical treatment of hallux valgus. Arch Orthop Trauma Surg. 2012 Apr;132(4):477-85.
Aiyer A, Shub J, Shariff R, Ying L, Myerson M. Radiographic Recurrence of Deformity After Hallux Valgus Surgery in Patients With Metatarsus Adductus. Foot Ankle Int. 2016 Feb;37(2):165-71.
Rosen JS, Grady JF. Neuritic bunion syndrome. J Am Podiatr Med Assoc. 1986 Nov;76(11):641-4.
