Probiotyki w sporcie – wiedza w pigułce

Probiotyki to mikroorganizmy, które powszechnie uważane są za promujące zdrowie. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Gastroenterologii, różne składniki pokarmowe mogą pełnić rolę prebiotyczną, probiotyczną lub symbiotyczną. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiują probiotyki jako „żywe mikroorganizmy”, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi”. Dodatkowo Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) stwierdził, że probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane doustnie przez kilka tygodni mogą zwiększyć liczbę pożytecznych bakterii w jelitach. Wiążą się one z szeregiem potencjalnych korzyści dla zdrowia jelit, a także modulacją funkcji immunologicznych. Wyjątkowe na tle innych suplementów diety preparaty probiotyczne zawierają żywe, żywotne, zdefiniowane mikroorganizmy w ilości wystarczającej do uzyskania korzystnych efektów zdrowotnych.

Probiotyki są dostępne na rynku w postaci kapsułek lub tabletek, saszetek z proszkiem, w postaci płynów oraz w określonych produktach spożywczych, takich jak jogurt i batony odżywcze. Należy jednak mieć na uwadze, że sfermentowane produkty spożywcze, takie jak kapusta kiszona lub kimchi mimo iż zawierają żywe drobnoustroje to nie są one obecnie klasyfikowane jako probiotyki, ponieważ produkty te nie zostały wystarczająco przebadane pod kątem ich korzyści zdrowotnych, zgodnie z wymogami definicji probiotyku.

W ostatnim czasie, literatura naukowa związana ze zdrowiem jelit i ich wielokierunkowym wpływem na zdrowie i zdolności wysiłkowe spowodowała znaczy wzrost badań dotyczących wykorzystania probiotyków w sporcie. Istnieje bowiem szereg doniesień sugerujących, że sportowcy mogą czerpać korzyści ze stosowania konkretnych szczepów probiotycznych.

 

 

WPŁYW DIETY I ĆWICZEŃ NA MIKROBIOTĘ SPORTOWCA

Na zawartość mikrobioty jelitowej wpływa wiele pojedynczych czynników takich jak wiek, uwarunkowania genetyczne, stres czy stosowanie używek takich jak tytoń czy alkohol. Niemniej jednak, jednym z głównych modulatorów tego wielkiego i wysoce indywidualnego ekosystemu jest sposób odżywiania i rodzaj wykonywanej aktywności fizycznej.

W kontekście sportowców, obecne dowody sugerują kilka kluczowych różnic w kompozycji mikrobioty w porównaniu z innymi populacjami, co częściowo argumentuje się dietą i wysiłkiem fizycznym. Różnice obejmują większą liczebność promujących zdrowie gatunków bakterii, zwiększoną różnorodność mikrobiomu i większy względny wzrost szlaków metabolicznych (np. biosynteza aminokwasów i antybiotyków oraz metabolizm węglowodanów) i metabolitów kałowych (SCFA, octan, propionian i maślan) [4,5,6]. Z dużą dozą prawdopodobieństwa, różnorodny i korzystny metabolicznie mikrobiom sportowca, jest skumulowanym przejawem wielu lat podejmowania aktywności fizycznej i wysokiego spożycia składników odżywczych.

Samo żywienie jest silnym modulatorem mikrobioty jelitowej i to już w perspektywie pierwszych 24h od zmiany wzorca żywieniowego. Spożycie białka związane jest ze zmianą proporcji mikrobioty jelitowej, przy czym białko serwatkowe wykazuje pewne potencjalne korzyści, które wymagają dalszych badań na ludziach. Węglowodany są dobrze znane ze swojego wpływu na mikroflorę jelitową, głównie za sprawą zwiększonego spożycia błonnika pokarmowego związanego z funkcją odżywczą dla bakterii jelitowych. Przykładowo u sportowców wyższe spożycie węglowodanów i błonnika pokarmowego wydaje się być związane ze zwiększoną liczebnością Prevotella. Specyficzny wpływ tłuszczu na mikroflorę jelitową jest trudny do wyizolowania, jednak istotne wydają się rodzaje spożywanych tłuszczów. Zwiększone spożycie tłuszczu może sprzyjać wyższym stężeniom bakterii tolerujących żółć (przypuszczalnie dlatego, że ekstremalnie wysokie spożycie tłuszczu zwiększa wydzielanie kwasów żółciowych).

 

WIELOSZCZEPOWY PROBIOTYK OD APOLLO’S HEGEMONY – wsparcie zdrowia mikrobioty jelitowej

 

WPŁYW PROBIOTYKÓW NA ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWE

Badania naukowe ukierunkowane bezpośrednio na zdolności wysiłkowe są stosunkowo mniej powszechne niż na szereg innych parametrów. Obecne dowody naukowe są mieszane i spośród 24 opracowań około 7 wskazuje istotny wzrost zdolności wysiłkowych na skutek suplementacji bakteriami probiotycznymi. Wskazanie bezpośredniego wpływu nie jest bowiem łatwe, gdyż istnieje szereg różnych szczepów bakteryjnych przy czym każdy z nich może różnić się specyficznym działaniem.

Przykładowo, pozytywne wyniki zauważono u 30 sportowców suplementujących napój jogurtowy standaryzowany na zawartość Streptococcus thermophilus lub Lactoba cillus delbrueckii ssp. Bulgaricus podczas intensywnego treningu aerobowego. W teście wydolności aerobowej stwierdzono istotny wzrost VO2max i mocy tlenowej. W innym opracowaniu u trzydziestu trzech wytrenowanych sportowców, 12 tygodni zimowego treningu wraz z suplementacją wielogatunkowym probiotykiem nie wpłynęło na poprawę wyników sportowych. Mimo wszystko obciążenie treningowe (godziny w tygodniu) było wyższe u osób, które suplementowały mieszankę probiotyków w porównaniu z grupą placebo. Jednym z wyjaśnień jest to, że probiotyki mogą umożliwić lepszą wydajność i pozostanie w treningu ze względu na mniejszą częstotliwość występowania infekcji górnych dróg oddechowych. Suplementacja probiotyczna może bowiem modulować odpowiedź immunologiczną.

W kolejnym badaniu autorstwa Huanga i współpracowników stwierdzono zwiększoną wytrzymałość tlenową i podwyższone stężenie glukozy we krwi po wysiłku do wyczerpania po 6 tygodniach suplementacji wysoką dawką (1 × 1011 CFU) Lactobacillus plantarum TWK10 (roślina Lactobacillus wyizolowana z tajwańskich warzyw marynowanych) u zdrowych dorosłych mężczyzn.  Warto mieć jednak na uwadze, że uczestnikami badania byli nietrenujący mężczyźni, którzy nie byli poddani żadnej interwencji wysiłkowej. Dane należy więc interpretować z dużym sceptycyzmem. Naukowcy argumentują zauważone różnice przeciwzapalnym działaniem L. plantarum TWK10 na mięśnie szkieletowe i poprawą pozyskiwania energii, prawdopodobnie związanym z regulacją glikogenezy w zależności od zapotrzebowania na wysiłek. Co ciekawe, L. plantarum KX041 może optymalizować przepuszczalność jelit i wywierać działanie antyoksydacyjne. Co więcej, niektóre szczepy L. plantarum aktywują szlaki sygnałowe wzrostu komórek w enterocytach jelitowych, co z kolei zwiększa metabolizm białek w jelicie.

W kolejnym, niezwykle ciekawym badaniu oceniającym wpływ wieloszczepowego jogurtu probiotycznego na wyniki u dorastających pływaczek wyczynowych, zauważono znaczną poprawę Vo2max w 8 tygodniowym protokole suplementacyjnym. Wyniki uargumentowano mniejszą częstotliwością występowania infekcji górnych dróg oddechowych, tym samym mniejszą ilością opuszczonych dni treningowych. W innym badaniu badającym wpływ probiotyków wieloszczepowych autorstwa Shing’a stwierdzono, że 4 tygodnie suplementacji przyczyniło się do poprawy czasu do zmęczenia podczas biegania w upale u dziesięciu biegaczy płci męskiej. Chociaż mechanizm poprawy był niejasny, spekulowano, że probiotyki mogą wywierać niewielki lub duży wpływ na integralność strukturalną przewodu pokarmowego, translokację endotoksyn i modulację immunologiczną, które łączą się w celu zwiększenia wydajności ćwiczeń.

 

PROBIOTYKI A TRENING OPOROWY

Dobroczynne działanie probiotyków szuka się w odniesieniu do wielu specyficznych rodzajów aktywności fizycznej, w tym również treningu oporowego. W jednym z badań pilotażowych sprawdzono wpływ suplementacji 20g białka z dodatkiem Bacillus coagulans GBI- 30, 6086 (BC30) w perspektywie 8 tygodniowej interwencji. Wyniki wykazały pozytywny trend w kierunku poprawy mocy w wyskoku pionowym.

W innym opracowaniu z 2016 roku porównano wpływ suplementacji 20g białka z dodatkiem B. coagulans GBI-30, 6086 (BC30) z warunkami placebo u osób trenujących siłowo w sposób rekreacyjny. Suplementacja szczepami bakteryjnymi wiązała się z przyśpieszoną regeneracją i mniejszą obolałością mięśniową. Subiektywne odczucie bolesności występowało wraz ze stępioną odpowiedzią od strony kinazy kreatynowej czyli markera uszkodzeń mięśniowych. Jednym z prawdopodobnych mechanizmów nasilonej regeneracji jaki wymieniają autorzy, jest wpływ probiotyków na wytwarzanie enzymów trawiennych na poziomie jelita, a mianowicie proteaz alkalicznych wspierających proces trawienia białek i tym samym ich lepszego wykorzystania. Co więcej, B. coagulans GBI-30, 6086 zdaje się usprawniać funkcjonowanie komórek wyściółki jelit poprzez poprawę wchłaniania składników odżywczych, minerałów i peptydów oraz aminokwasów, zmniejszając stan zapalny.

Z perspektywy efektów treningu siłowego, niezmiernie ciekawa wydaje się praca Toohey’a i współpracowników, gdzie sprawdzono wpływ suplementacji Bacillus subtilis DE111 na zmiany w kompozycji ciała u zawodniczek 1 ligi siatkówki i piłki nożnej w trakcie 10 tygodniowego planu treningu siłowego, który został przeprowadzony w okresie poza sezonem rozgrywkowym. Obie grupy spożywały napój regeneracyjny zawierający białko i węglowodany (składający się z 45 g węglowodanów, 20 g białka i 2 g tłuszczu) bezpośrednio po każdej sesji treningowej. Suplementacja probiotykiem cechowała się zarówno większą utratą tkanki tłuszczowej jak i większym przyrostem beztłuszczowej masy ciała w porównaniu z placebo. Naukowcy spekulują, że suplementacja mogła promować lepsze wchłanianie i wykorzystanie białka w diecie, przyczyniając się do poprawy składu ciała poprzez zwiększenie termogenezy wywołanej białkiem w diecie i zmianę sygnalizacji sytości. Wydaje się, że kilka szczepów bakterii kwasu mlekowego, w tym L. gasseri SBT 2055, Lactobacillus rhamnosus ATCC 53103 oraz połączenie L. rhamnosus ATCC 53102 i Bifidobacterium lactis Bb12, skutecznie wspiera proces redukcji masy ciała u osób z otyłością.

Ostatnią, wartą odnotowania pracą naukową jest eksperyment autorstwa Townsend’a i współpracowników, oceniający wpływ suplementacji B. subtilis (DE111) na adaptację siłową i wydolnościową u akademickich zawodników Baseballu. W dni treningowe podano kapsułki placebo lub probiotyczne, które były spożywane bezpośrednio po treningu z napojem regenerującym zawierającym białko i węglowodany (36 g węglowodanów, 27 g białka i 2 g tłuszczu). Nie zaobserwowano żadnych różnic grupowych między osobami, które przyjmowały probiotyk i placebo w odniesieniu do jakiejkolwiek miary siły, wydajności lub składu ciała. Jednak ci sportowcy, którzy suplementowali probiotyki, mieli znacznie niższe stężenie TNF-α w surowicy niż grupa placebo. Podwyższony poziom TNF-α powiązano z zahamowaniem syntezy białek, zaburzeniami snu i upośledzoną wydajnością mięśniową. Jest to więc kolejna praca ukazująca przeciwzapalny potencjał probiotyków.

 

MAŚLAN SODU OD ALINESS – wsparcie odbudowy nabłonka jelitowego

 

INNE POTENCJALNE WŁAŚCIWOŚCI OPTYMALIZUJĄCE WYSIŁEK

Istnieje pewne prawdopodobieństwo wskazujące na buforujące działanie probiotyków na poziomie tkanki mięśniowej i krwi, co odnosi się do szybszej utylizacji metabolitów przemian energetycznych. Przykładowo większość gatunków Lactobacillus wytwarza kwas mlekowy, który może ułatwić produkcję maślanu przez bakterie wykorzystujące mleczan, które jako pierwsze produkują acetylo-CoA, potrzebny do przemian energetycznych na szlaku tlenowych przemian energii. probiotyki i mikroflora jelitowa zdają się odgrywać pewną rolę w utrzymaniu prawidłowej fizjologii i produkcji energii podczas ćwiczeń. Przeprowadzono kilka badań na zwierzętach z obiecującymi wynikami. U myszy, które codziennie spożywały probiotyczny kefir przez 4 tygodnie, czas pływania do wyczerpania był znacznie dłuższy, siła chwytu przedniej kończyny była wyższa, a poziom mleczanu w surowicy, amoniaku, azotu mocznikowego we krwi i kinazy kreatynowej był niższy po teście pływania.

 

 

WPŁYW PROBIOTYKÓW NA FUNKCJE UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO

Najszersza literatura naukowa dotycząca suplementacji szczepami probiotycznymi odnosi się do ich wpływu na optymalizację układu immunologicznego. Wiąże się to z kluczowym działaniem śluzówki przewodu pokarmowego jako pierwsze linii w walce z patogenami. Odpowiedni stan mikrobioty jelitowej jest kluczowy dla optymalizacji odpowiedzi odpornościowej co nabiera szczególnego znaczenia w kontekście sportowców. Wysiłek fizyczny i jego wpływ na układ odpornościowy jest zależny od stopnia nasilenia aktywności fizycznej. O ile ilość ruchu pozostaje racjonalna, działa ona wspierająco na immunologię organizmu. Niestety, ponadprogowe wartości objętości i intensywności treningowej jakie przejawiają sportowcy cechują się zjawiskiem immunosupresji, czyli spadku czynności układu odpornościowego. Wyczerpujący wysiłek fizyczny negatywnie wpływa na odporność, zmniejszając liczbę i funkcję komórek odpornościowych, takich jak komórki NK i limfocyty T.

Zmiany w zdrowiu immunologicznym są związane ze zwiększoną częstością występowania infekcji górnych dróg oddechowych i zaburzeń przewodu pokarmowego, które mogą pogorszyć sprawność fizyczną lub spowodować, że sportowiec opuści trening lub zawody. Jest to więc czynnik pośredni, który negatywnie wpływa na zdolności wysiłkowe.

Wydaje się, że probiotyki wzmacniają komunikację jelitową między układem odpornościowym gospodarza a bakteriami komensalnymi co zapewnia wzajemne korzyści. Rola krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych pochodzących z drobnoustrojów, szczególnie kwasu masłowego w okrężnicy, jest ważna w homeostazie śluzówki poprzez regulację funckji nabłonka i indukcję regulatorowych komórek T (Treg). Poza układem pokarmowym probiotyki mają działanie immunomodulujące poprzez wspólny układ odpornościowy błony śluzowej.

Szczególnie istotne dla sportowców jest zmniejszenie częstości występowania oraz nasilenia objawów chorób, a w szczególności najbardziej popularnego stanu jaki jest infekcja górnych dróg oddechowych. W dużym badaniu angażującym 465 aktywnych osób, które miały normalne obciążenie aktywnością około 6 godzin tygodniowo, porównano suplementację jednym szczepem bakteryjnym składającym się z Bifidobacterium animalis ssp. lactis Bl-04 z dwuszczepowym probiotykiem składający się z Lactobacillus acidophilus NCFM i B. animalis subsp. lactis Bi-07 do placebo w trakcie 150-dniowej interwencji. Suplementacja jednoszczepowym probiotykiem przyczyniła się do redukcji występowania infekcji górnych dróg oddechowych na poziomie 27% w porównaniu z grupą placebo, zaś dwuszczepowy probiotyk na poziomie 19%. Co więcej, opóźnił się czas do zachorowania w grupach stosujących bakterie probiotyczne. Korzyści uzyskały zarówno osoby z ogólnie mniejszym jak i większym ryzykiem wystąpienia infekcji.

 

IZOLAT BIAŁKA SERWATKOWEGO OD TESTOSTERONE.PL – kilkanaście smaków w korzystnej cenie

 

SPORTY WYTRZYMAŁOŚCIOWE

Literatura badająca wpływ probiotyków na układ immunologiczny odnosi się w głównej mierze do sportowców wytrzymałościowych. Nie bez znaczenia, jako że to właśnie ta grupa jest najbardziej narażona na infekcje górnych dróg oddechowych. W pracy autorstwa Cox i współpracowników zbadano wpływ suplementacji L. fermentum VRI-003 (PCC) przez 16 tygodni treningu zimowego u 20 elitarnych mężczyzn biegających odcinki długodystansowe. Suplementacja probiotykami znacząco zmniejszyła częstość występowania i nasilenie infekcji w porównaniu z placebo. Zauważono również tendencję do zwiększonej funkcji limfocytów T, która może być częściowo odpowiedzialna za korzyści immunologiczne. Podobną zależność wskazano w pracy Gleesona, gdzie suplementacja Lactobacillus casei Shirota podczas 4-miesięcznego treningu zimowego u sportowców wytrzymałościowych na poziomie rekreacyjnym, przyczyniła się znacznie mniejszej ilości infekcji górnych dróg oddechowych w porównaniu z placebo.

Ciekawe wydaje się również wpływ suplementacji szczepu L. fermentum u kolarzy, gdzie w trakcie 11 tygodniowego treningu zimowego zauważono znacznie mniejszą częstotliwość występowania infekcji dolnych dróg oddechowych oraz spadek ilości stosowanych leków na przeziębienie i grypę. Warto zaznaczyć, że tendencję wskazano jedynie w przypadku mężczyzn.

Na podstawie powyższych danych można wnioskować, że suplementacja bakteriami probiotycznymi zmniejsza ryzyko występowania zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych w trakcie wysoko-objętościowego treningu wytrzymałościowego.

 

INNE SPORTY

Wpływ probiotyków na układ immunologiczny zbadano również w kontekście sportów o specyfice wysoko-intensywnej, bądź sportach cechujących się powtarzanymi wysiłkami o wysokiej intensywności. W jednej z prac zauważono zmniejszoną częstotliwość infekcji u pływaczek na skutek 8 tygodniowej suplementacji jogurtem probiotycznym w porównaniu z placebo. W kolejnej pracy, sprawdzono wpływ wieloszczepowego probiotyku w ciągu 4 tygodni na 30 elitarnych graczach rugby. Grupa stosująca probiotyki miała mniejszą częstość występowania objawów związanych z infekcją w porównaniu z placebo.

śWartościowych danych dostarcza również praca autorstwa Michalickovej, gdzie zbadano wpływ suplementacji probiotykiem L. helveticus Lafti L10 u elitarnych sportowców trenujących w badmintonie, triathlonie, kolarstwie, alpinizmie, lekkiej atletyce, karate, savate, kajakarstwie, judo, tenisie i pływaniu. Wszystkie grupy zawodników cechowały się dużymi obciążeniami treningowymi powyżej 11h tygodniowo. Suplementacja probiotykiem istotnie skróciła długość epizodów infekcji górnych dróg oddechowych oraz zmniejszyła liczbę objawów na jeden epizod w porównaniu z placebo. Ponadto, w grupie probiotyków nastąpił istotny wzrost stosunku limfocytów CD4+/CD8+.

 

KWASY TŁUSZCZOWE OMEGA-3 – wsparcie układu sercowo-naczyniowego oraz mózgu

BEZPIECZEŃSTWO I PROBLEMATYKA STOSOWANIA PROBIOTYKÓW

Poza kwestią sportowców, istnieje szereg badań przedklinicznych wskazujących wysoki potencjał prozdrowotny probiotyków. Zastosowania te obejmują leczenie i zapobieganie ostrej biegunce, zapobieganie biegunce związanej z antybiotykami, leczenie encefalopatii wątrobowej, łagodzenie objawów w zespole jelita drażliwego oraz zapobieganie martwiczemu zapaleniu jelit u wcześniaków. Ogólnie rzecz biorąc, probiotyki mają doskonały profil bezpieczeństwa, a większość badań klinicznych z udziałem probiotyków nie budzi poważnych obaw. Z najczęściej zgłaszanych efektów niepożądanych stosowania probiotyków wymienia się zakażenia ogólnoustrojowe, szkodliwe skutki metaboliczne, immunologiczne zdarzenia niepożądane związane z cytokinami u osób podatnych. Choć skutki te brzmią co najmniej martwiąco, są one stosunkowo rzadkie.

Zgodnie z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wszystkie popularne gatunki probiotyczne są uważane za bezpieczne dla populacji. Co więcej, w systematycznym przeglądzie literatury na temat bezpieczeństwa probiotyków opublikowanym w 2014 r. stwierdzono, że „ilość dowodów naukowych pozwala stwierdzić wysokie bezpieczeństwo probiotyków” dla populacji ogólnej, oraz że krytycznie chorzy oraz osoby pooperacyjni są w największej grupie ryzyka zdarzeń niepożądanych.

 

NAJWAŻNIEJSZE PUNKTY:

WPŁYW DIETY I ĆWICZEŃ NA MIKROBIOTĘ SPORTOWCA

• Stan mikrobioty jelitowej związany jest w głównej mierze od sposobu odżywiania oraz czynników związanych z higieną życia jak palenie tytoniu czy stosowanie używek,
• Sportowy cechują się większym zróżnicowaniem w mikrobiocie jelitowej niż osoby sedentarne,
• Zmiana sposobu odżywiania powoduje zmianę struktury mikrobiotu już w perspektywie 24h. Największym wpływem cechuje się spożycie białka, błonnika oraz specyficznego rodzaju kwasów tłuszczowych.

 

WPŁYW PROBIOTYKÓW NA ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWE

• Istnieją przesłanki sugerujące pozytywny wpływ suplementacji probiotykami na zdolności wysiłkowe,
• Część danych sugeruje wzrost Vo2max oraz zdolność do utrzymania długotrwałego wysiłku,
• Dane są niejednoznaczne i należy czekać na dalszy rozwój literatury,
• Część danych sugeruje pozytywny wpływ probiotyków na adaptacje warunkowane treningiem oporowym. Hipotetyczny mechanizm związany jest z optymalizacją trawienia i wykorzystania białka pokarmowego

 

WPŁYW PROBIOTYKÓW NA FUNKCJE UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO

• Obecne dane naukowe sugerują istotny spadek częstości występowania infekcji górnych dróg oddechowych u sportowców wytrzymałościowych w trakcie natężenia objętości treningowej,
• Probiotyki mogą być pomocne w sportach z powtarzanymi wysiłkami o wysokiej intensywności, gdzie zauważono zmniejszoną częstotliwość i nasilenie epizodów infekcji.

 

BEZPIECZEŃSTWO

• Zgodnie z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wszystkie popularne gatunki probiotyczne są uważane za bezpieczne dla populacji,
• Osoby krytycznie chorzy oraz pacjenci pooperacyjni są w grupie ryzyka zdarzeń niepożądanych do których należą zakażenia ogólnoustrojowe, szkodliwe skutki metaboliczne, immunologiczne zdarzenia niepożądane związane z cytokinami.

 

 

…

…

BIBLIOGRAFIA:

[1] Hill C, Guarner F, Reid G, Gibson GR, Merenstein DJ, Pot B, Morelli L, Canani RB, Flint HJ, Salminen S, et al. Expert consensus document. The international scientific Association for Probiotics and Prebiotics consensus statement on the scope and appropriate use of the term probiotic. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2014;11:506–14

[2] Maughan RJ, Burke LM, Dvorak J, Larson-Meyer DE, Peeling P, Phillips SM, Rawson ES, Walsh NP, Garthe I, Geyer H, et al. IOC consensus statement: dietary supplements and the high-performance athlete. Br J Sports Med. 2018;52:439–55

[3] Rowland I, Capurso L, Collins K, Cummings J, Delzenne N, Goulet O, Guarner F, Marteau P, Meier R. Current level of consensus on probiotic science– report of an expert meeting–London, 23 November 2009. Gut Microbes. 2010;1:436–9

[4] Bressa C, Bailen-Andrino M, Perez-Santiago J, Gonzalez-Soltero R, Perez M, Montalvo-Lominchar MG, Mate-Munoz JL, Dominguez R, Moreno D, Larrosa M. Differences in gut microbiota profile between women with active lifestyle and sedentary women. PLoS One. 2017;12:e0171352. https://doi.org/ 10.1371/journal.pone.0171352.

[5] Clarke SF, Murphy EF, O’Sullivan O, Lucey AJ, Humphreys M, Hogan A, Hayes P, O’Reilly M, Jeffery IB, Wood-Martin R, et al. Exercise and associated dietary extremes impact on gut microbial diversity. Gut. 1913-1920;2014:63. https:// doi.org/10.1136/gutjnl-2013-306541.

[6] Petersen LM, Bautista EJ, Nguyen H, Hanson BM, Chen L, Lek SH, Sodergren E, Weinstock GM. Community characteristics of the gut microbiomes of competitive cyclists. Microbiome. 2017;5:98. https://doi.org/10.1186/s40168-

[7] David LA, Maurice CF, Carmody RN, Gootenberg DB, Button JE, Wolfe BE, Ling AV, Devlin AS, Varma Y, Fischbach MA, et al. Diet rapidly and reproducibly alters the human gut microbiome. Nature. 2014;505:559–63. https://doi.org/10.1038/nature12820.

[8] Wu GD, Chen J, Hoffmann C, Bittinger K, Chen YY, Keilbaugh SA, Bewtra M, Knights D, Walters WA, Knight R, et al. Linking long-term dietary patterns with gut microbial enterotypes. Science. 2011;334:105–8. https://doi.org/10. 1126/science.1208344.

[9] Sheflin AM, Melby CL, Carbonero F, Weir TL. Linking dietary patterns with gut microbial composition and function. Gut Microbes. 2017;8:113–29. https://doi.org/10.1080/19490976.2016.1270809.

[10] Moreno-Perez D, Bressa C, Bailen M, Hamed-Bousdar S, Naclerio F, Carmona M, Perez M, Gonzalez-Soltero R, Montalvo-Lominchar MG, Carabana C, et al. Effect of a protein supplement on the gut microbiota of endurance athletes: a randomized, controlled, Double-Blind Pilot Study. Nutrients. 2018; 10. https://doi.org/10.3390/nu10030337.

[11] Gleeson M. Immune function in sport and exercise. J App Physiol (1985). 2007;103:693–9. https://doi.org/10.1152/japplphysiol.00008.2007.

[12] Tap J, Furet JP, Bensaada M, Philippe C, Roth H, Rabot S, Lakhdari O, Lombard V, Henrissat B, Corthier G, et al. Gut microbiota richness promotes its stability upon increased dietary fibre intake in healthy adults. Environ Microbiol. 2015;17:4954–64. https://doi.org/10.1111/1462-2920.13006.

[13] Cramp T, Broad E, Martin D, Meyer BJ. Effects of preexercise carbohydrate ingestion on mountain bike performance. Med Sci Sports Exerc. 1602-1609;2004:36.

[14] Caesar R, Tremaroli V, Kovatcheva-Datchary P, Cani PD, Backhed F. Crosstalk between gut microbiota and dietary lipids aggravates WAT inflammation through TLR signaling. Cell Metab. 2015;22:658–68. https://doi.org/10.1016/j. cmet.2015.07.026

[15] Salehzadeh K. The effects of probiotic yogurt drink on lipid profile, CRP, and record changes in aerobic athletes. Life Sci. 2015;9:32–7.

[16] Strasser B, Geiger D, Schauer M, Gostner JM, Gatterer H, Burtscher M, Fuchs D. Probiotic supplements beneficially affect tryptophan-kynurenine metabolism and reduce the incidence of upper respiratory tract infections in trained athletes: a randomized, double-blinded, Placebo-Controlled Trial. Nutrients. 2016;8

[17] Huang WC, Hsu YJ, Li H, Kan NW, Chen YM, Lin JS, Hsu TK, Tsai TY, Chiu YS, Huang CC. Effect of Lactobacillus Plantarum TWK10 on improving endurance performance in humans. Chin J Phys. 2018;61:163–70. https://doi.

[18] Chen YM, Wei L, Chiu YS, Hsu YJ, Tsai TY, Wang MF, Huang CC. Lactobacillus plantarum TWK10 supplementation improves exercise performance and increases muscle mass in mice. Nutrients. 2016;8:205. https://doi.org/10. 3390/nu8040205.

[19] Wang X, Shao C, Liu L, Guo X, Xu Y, Lu X. Optimization, partial characterization and antioxidant activity of an exopolysaccharide from Lactobacillus plantarum KX041. Int J Biol Macromol. 2017;103:1173–84. https://doi.org/10.1016/j.ijbiomac.2017.05.118.

[20] Storelli G, Defaye A, Erkosar B, Hols P, Royet J, Leulier F. Lactobacillus plantarum promotes Drosophila systemic growth by modulating hormonal signals through TOR-dependent nutrient sensing. Cell Metab. 2011;14:403– 14. https://doi.org/10.1016/j.cmet.2011.07.012.

[21] Salarkia N, Ghadamli L, Zaeri F, Sabaghian Rad L. Effects of probiotic yogurt on performance, respiratory and digestive systems of young adult female endurance swimmers: a randomized controlled trial. Med J Islam Repub Iran.

[22] Shing CM, Peake JM, Lim CL, Briskey D, Walsh NP, Fortes MB, Ahuja KD, Vitetta L. Effects of probiotics supplementation on gastrointestinal permeability, inflammation and exercise performance in the heat. Eur J Appl Physiol. 2014;114:93–103.

[24] Georges J, Lowery R, Yaman G, Kerio C, Ormes J, McCleary S, Sharp M, Shields K, Rauch J, Silva J, et al. The effects of probiotic supplementation on lean body mass, strength, power, and health indicators in resistance trained males: a pilot study. J Int Soc Sports Nutr. 2014;11:P38

[25] Jäger R, Shields KA, Lowery RP, De Souza EO, Partl JM, Hollmer C, Purpura M, Wilson JM. Probiotic Bacillus coagulans GBI-30, 6086 reduces exercise- induced muscle damage and increases recovery. PeerJ. 2016;4:e2276. https://doi.org/10.7717/peerj.2276.

[26] Kimmel M, Keller D, Farmer S, Warrino DE. A controlled clinical trial to evaluate the effect of GanedenBC(30) on immunological markers. Methods Find Exp Clin Pharmacol. 2010;32:129–32.

[27] Toohey JC, Townsend JR, Johnson SB, Toy AM, Vantrease WC, Bender D, Crimi CC, Stowers KL, Ruiz MD, VanDusseldorp TA, et al. Effects of probiotic (Bacillus subtilis) supplementation during offseason resistance training in female division I athletes. J Strength Cond Res. 2018.

[28] Mekkes MC, Weenen TC, Brummer RJ, Claassen E. The development of probiotic treatment in obesity: a review. Benefic Microbes. 2014;5:19–28. https://doi.org/10.3920/BM2012.0069.

[29] Duncan SH, Louis P, Flint HJ. Lactate-utilizing bacteria, isolated from human feces, that produce butyrate as a major fermentation product. Appl Environ Microbiol. 2004;70:5810–7. https://doi.org/10.1128/AEM.70.10.5810-5817.2004.

[28] Hsu YJ, Huang WC, Lin JS, Chen YM, Ho ST, Huang CC, Tung YT. Kefir supplementation modifies gut microbiota composition, reduces physical fatigue, and improves exercise performance in mice. Nutrients. 2018;10. https://doi.org/10.3390/nu10070862.

[29] Clancy RL, Gleeson M, Cox A, Callister R, Dorrington M, D’Este C, Pang G, Pyne D, Fricker P, Henriksson A. Reversal in fatigued athletes of a defect in interferon gamma secretion after administration of Lactobacillus acidophilus. Br J Sports Med. 2006;40:351–4.

[30] Wells JM, Rossi O, Meijerink M, van Baarlen P. Epithelial crosstalk at the microbiota-mucosal interface. Proc Natl Acad Sci U S A. 2011;108(Suppl 1): 4607–14. https://doi.org/10.1073/pnas.1000092107.

[31] Cox AJ, Pyne DB, Saunders PU, Fricker PA. Oral administration of the probiotic Lactobacillus fermentum VRI-003 and mucosal immunity in endurance athletes. Br J Sports Med. 2010;44:222–6. https://doi.org/10.1136/

[32] Gleeson M, Bishop NC, Oliveira M, Tauler P. Daily probiotic’s (Lactobacillus casei Shirota) reduction of infection incidence in athletes. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2011;21:55–64

[33] Salarkia N, Ghadamli L, Zaeri F, Sabaghian Rad L. Effects of probiotic yogurt on performance, respiratory and digestive systems of young adult female endurance swimmers: a randomized controlled trial. Med J Islam Repub Iran. 2013;27:141–6.

[34] Haywood BA, Black KE, Baker D, McGarvey J, Healey P, Brown RC. Probiotic supplementation reduces the duration and incidence of infections but not severity in elite rugby union players. J Sci Med Sport. 2014;17:356–60. https://doi.org/10.1016/j.jsams.2013.08.004.

[35] de Simone C. The unregulated probiotic market. Clin Gastroenterol Hepatol. 2018.

[36] Didari T, Solki S, Mozaffari S, Nikfar S, Abdollahi M. A systematic review of the safety of probiotics. Expert Opin Drug Saf. 2014;13:227–39