Odczucie smaku jest ciekawym zagadnieniem, z niektórych względów bardziej skomplikowanym niż mogłoby się wydawać. Smak należy do jednego ze zmysłów naszego organizmu, który ma za zadanie analizować skład chemiczny spożywanego pokarmu. Choć jest on funkcją homeostatyczną, która przekazuje informację na temat m.in. gęstości energetycznej, gotowości do spożycia lub ewentualnej toksyczności produktów, to dla większości jest on rozpatrywany bardziej od strony czynnika gwarantującego satysfakcję z konsumpcji posiłku.[1,2]
ODCZUCIE SMAKU
Jak się okazuje, smak nie ogranicza się jedynie do jamy ustnej, ale związany jest również z detekcją sensoryczną w górnej części przewodu pokarmowego, oraz działalnością układu węchowego [3-8]. Działalność tych układu, oprócz samego odczucia smaku, warunkuje pobudzenie różnego rodzaju układów fizjologicznych. Zjawisko to można zauważyć u osób cierpiących na ageuzję, czyli utratę smaku. Mimo iż, wspomniane osoby go nie odczuwają, to nadal reagują na smak odpowiedzią fizjologiczną. [2,8]
Zmiany zachodzące na skutek smaku od strony fizjologicznej, są zagadnieniem stale badanym przez naukowców, ze względu na potencjalny wpływ na sygnalizację dostępności energetycznej, odczucie termalne, czy wpływ na centralny układ nerwowy [9,10,11].
Okazuje się, że powyższe zmiany warunkowane odczuciem smaku, mogą mieć znaczenie w kontekście zdolności wysiłkowych, co sprawia że ich różne rodzaje są obecnie badane pod kątem m.in. redukcji odczucia zmęczenia, poprawy zdolności fizycznych oraz kognitywnych. Z punktu widzenia sportowców, zmiany te mogą być godne uwagi, jednak potencjalne benefity oraz poziom ich nasilenia może zależeć od charakteru wysiłku, preferencji smakowych, oraz możliwości implikacji konkretnych smaków w praktyce.
Co więcej, nawet jeżeli ewentualna poprawa zdolności wysiłkowych miałaby zależeć od efektu placebo, to poprzez uwzględnienie konkretnych składników i określonego smaku, a nawet koloru w spersonalizowanych interwencjach żywieniowych, można to zjawisko w pewien sposób potęgować. Może to być ważna informacja z punktu widzenia trenerów i dietetyków.
EAA jako wsparcie regeneracji oraz zdolności treningowych – KUP TUTAJ
WĘGLOWODANY CZY SŁODKI SMAK?
Zastosowanie węglowodanów w sporcie, zarówno jako część posiłku około treningowego, jak i w żywieniu wewnątrz treningowym, jest znanym zabiegiem mającym na celu poprawę zdolności wysiłkowych. Skuteczność ich stosowania w trakcie trwania wysiłku jest dobrze udokumentowana w literaturze naukowej. Ma to szczególne znaczenie w przypadku długotrwałych wysiłków (>2h), gdzie zapasy glikogenu mięśniowego ulegają dużemu uszczupleniu. Dostarczenie węglowodanów z zewnątrz pozwala poprawić performance, dzięki większemu wykorzystaniu spożytych węglowodanów jako alternatywnego substratu dostarczonego egzogennie. Biorąc pod uwagę dostępne dane naukowe, wewnątrz-wysiłkowe spożycie węglowodanów pozwala na poprawę zdolności wysiłkowych średnio na poziomie ~4-6%, w zależności od długości wysiłku, oraz tego w jak dużym stopniu ograniczeniem będzie dostępność glikogenu mięśniowego.[12]
SŁODKI SMAK
Okazuje się, że poprawa zdolności wysiłkowych z tytułu spożycia węglowodanów może nie tylko ograniczać się do ich wpływu metabolicznego, a część benefitów zdaje się być wypadkową odczucia ich słodkiego smaku.
Na ludzkim języku, występują receptory smaku zdolne do wykrywania słodkich bodźców, które po stymulacji, związane są z aktywacją układu nerwowego i szlaków dopaminergicznych [13,14]. Pobudzenie ośrodka nagrody w mózgu, może sprzyjać zwiększeniu motywacji, poprzez zmniejszenie odczucia zmęczenia z punktu widzenia modelu zmęczenia psychobiologicznego [15,16]. Zmiany te mogą być czynnikiem pozwalającym utrzymać wyższą intensywność podczas wykonywanych ćwiczeń.
Sugeruje się również efekt sprzężenia zwrotnego na skutek odczucia słodkiego smaku. Aktywacja receptorów smaku może być czynnikiem sugerującym wzrost dostępności energii, pozwalając tym samym na utrzymanie wyższej intensywności podczas wysiłku. Mimo wszystko jest to pewnego rodzaju domniemanie, niepoparte solidnymi dowodami naukowymi.
BADANIA
Dla potwierdzenia hipotezy związanej z ergogenicznym działaniem słodkiego smaku węglowodanów przeprowadzono szereg badań opierających się o płukanie ust ich roztworem. Brak spożycia miał na celu uniknięcie potencjalnej poprawy zdolności wysiłkowych na skutek ich potencjału metabolicznego.
Badanie Cartera i wsp.[17] było jednym z pierwszych, ukazujących potencjał ergogeniczny płukania ust roztworem węglowodanów. W eksperymencie tym udział wzięło siedmiu kolarzy i dwie kolarki. Badani w dwóch próbach oddzielonych od siebie o 1 tydzień, mieli na celu wykonanie określonej ilości pracy na cykloergometrze w jak najkrótszym czasie. W jednym tygodniu zastosowano płukanie ust 6.4% roztworem maltodekstryny, po każdym kolejno ukończonym 12.5% wysiłku. W przypadku płukania ust roztworem węglowodanów, zanotowano wyższą średnią moc wyjściową, oraz istotnie mniejszy czas trwania próby wysiłkowej w porównaniu z warunkami placebo.
W badaniu Rollo i wsp.[18] przetestowano płukanie ust roztworem węglowodanowym w przypadku wytrenowanych biegaczy wytrzymałościowych. Badani mieli na celu wykonanie dwóch, trwających godzinę, wysiłków oddzielonych od siebie tygodniem przerwy. Po całonocnym poście, uczestnicy protokołu badawczego zostali poinstruowani do pokonania jak największego dystansu na automatycznej bieżni w czasie jednej godziny. Zaraz przed rozpoczęciem wysiłku, zawodnicy płukali usta 25ml roztworem węglowodanów (6.4% ww – glukozy i maltodekstryny), bądź placebo. Płukanie ust powtarzano w 15, 30 i 45 minucie wysiłku. Warto odnotować, że kontrolowano ilość wypluwanego roztworu, w celu uniknięcia potencjalnej poprawy zdolności fizycznych, na skutek przypadkowego, bądź celowego połykania węglowodanów.
W przypadku płukania ust roztworem węglowodanowym, odnotowano znacząco większy całkowity dystans pokonany podczas próby wysiłkowej. Różnica odpowiadała 1.5% poprawie wyniku względem grupy placebo, co sugeruje ergogeniczne działanie percepcji węglowodanów, bądź ich słodkiego smaku.
CZY SAM SŁODKI SMAK GWARANTUJE EFEKT?
Pozytywny wpływ płukania ust roztworem węglowodanów w absencji ich spożycia, sugeruje wpływ związany z samą percepcją słodkiego smaku. Jak się okazuje, sam smak nie koniecznie musi być zaangażowany w uzyskany efekt. Zastosowanie bezsmakowej maltodekstryny, również cechowało się poprawą parametrów wysiłkowych, oraz aktywacją wspomnianych już regionów mózgu, podobnie co sacharoza [13,19]. Dodatkowo, bezkaloryczne słodziki wpływały na aktywację konkretnych obszarów mózgu w o wiele mniejszym stopniu co węglowodany. Słodziki zdają się nie wpływać na dopaminergiczne obszary śródmózgowia[20], co może stanowić o potrzebie odczucia węglowodanów dla poprawy zdolności wysiłkowych, a nie samego słodkiego smaku per se.
Mimo wszystko, ciekawym opracowaniem naukowym mogłoby okazać się porównanie 4 grup badawczych, obejmujących grupę bezsmakowego roztworu węglowodanowego, słodkiego roztworu węglowodanowego, bezsmakowego płynu bezkalorycznego, oraz słodkiego roztworu bezkalorycznego.
WPŁYW GORZKIEGO SMAKU NA ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWE
Potencjalny związek gorzkiego smaku i poprawy zdolności fizycznych ma silne podłoże molekularne, biorąc po uwagę, że gorzkie smaki aktywują podobne obszary mózgu co smaki słodkie [21], przy czym obszary te są zaangażowane w takie aspekty, jak kontrola motoryczna oraz przetwarzanie emocji [11].
Obszar nauki dotyczący wpływu gorzkiego smaku na performance, nie jest aż tak rozwinięty jak w przypadku płukania ust roztworem węglowodanów. Mimo wszystko, bazując na podstawie dwóch badań tego samego autora możemy wyciągnąć kilka ciekawych wniosków i przesłanek.
W pierwszym badaniu Gam i współpracownicy [22] zrekrutowali do protokołu badawczego 14 kolarzy. Przed próbą maksymalnego 30 sekundowego wysiłku na cykloergometrze, badani płukali jamę ustną roztworem zawierającym 2mM Chininy (substancji o gorzkim smaku), przez 10 sekund. Po płukaniu, uczestnicy połykali roztwór.
Roztwór z zawartością chininy wpłynął pozytywnie na średnią moc wyjściową w teście maksymalnego 30s wysiłku. Parametr ten uległ zwiększeniu o 2.4% w porównaniu z aspartamem, oraz o 3.9% w porównaniu z wodą.
W kolejnym opracowaniu naukowym[23] zastosowano większą dawkę – 10mM chininy. W tym przypadku jedynie płukano usta roztworem, jednak nie połykano substancji. W tym przypadku roztwór chininy nie był związany z efektem ergogenicznym. Zasugerowany mechanizm takiego stanu rzeczy, związany jest z istnieniem większej ilości receptorów gorzkiego smaku poza jamą ustną, w górnym odcinku przewodu pokarmowego [24].
W związku z małą ilością badań w tym obszarze, ciężko wyciągnąć jednoznaczne wnioski. Potencjał gorzkiego smaku zostawia pole do kolejnych opracowań naukowych, jednak trzeba zwrócić uwagę na potencjalną ciężkość implikacji w praktyce. Gorzki smak związany jest z wysokim ryzykiem nudności i zaburzeń żołądkowo-jelitowych, co z punktu widzenia zawodów sportowych powinno być brane pod uwagę.
SMAKI „TERMICZNE”
KAPSAICYNA
Pikantne dodatki do diety w postaci m.in. papryczek chilli, są uwzględniane w wszelkiego rodzaju potrawach, głównie ze względu na ich charakterystyczny ostry smak i pewnego rodzaju efekt termalny, związany z odczuciem ciepła w jamie ustnej.
Z mechanicznego punktu widzenia, odczucie wysokiej temperatury na skutek spożycia pikantnych składników spożywczych, wynika z interakcji zawartej w nich substancji – kapsaicyny. Kapsaicyna wchodzi w interakcję z receptorem wanilinoidowym podtypu 1 (TRPV1), który ulega stymulacji również w przypadku podwyższonej temperatury, stąd żywność zawierająca kapsaicynę jest postrzegana jako „gorąca” [25,26].
Na dzień dzisiejszy istnieje kilka opracowań naukowych sprawdzających wpływ kapsaicyny na zdolności wysiłkowe. Co ciekawe, charakteryzują się całkiem obiecującymi wynikami.
W jednym z nich[27] sprawdzono wpływ nagłej suplementacji kapsaicyny (12mg, 45 minut przed próbą wysiłkową) na zdolność fizyczną w biegu na 1500m w przypadku dorosłych, aktywnie fizycznych mężczyzn. Pozytywny wpływ związany ze spożyciem kapsaicyny jaki można było zauważyć w powyższym protokole badawczym to istotnie niższy czas potrzebny do pokonania dystansu 1500m, oraz mniejsze subiektywne odczucie zmęczenia, co jest dowodem na poprawę zdolności wysiłkowych w przypadku wysiłków biegowych o charakterze średniodystansowym.
W kolejnym badaniu tego samego autora [28], sprawdzono wpływ kapsaicyny na zdolność fizyczną w powtarzanych wysiłkach o wysokiej intensywności. Trzynastu aktywnych fizycznie, dorosłych mężczyzn, w sposób tożsamy do poprzedniego protokołu badawczego, przyjmowało 12mg kapsaicyny na 45 minut przed próbą wysiłkową. Suplementacja kapsaicyną nie miała wpływu na większość parametrów związanych z odpowiedzią fizjologiczną na wysiłek fizyczny, oprócz czasu do wyczerpania. Pozytywny przejaw zastosowania kapsaicyny w kontekście tegoż parametru, ukazuje wzrost całkowitej objętości treningowej. Badani byli w stanie wykonać więcej powtarzanych wysiłków o wysokiej intensywności, co z punktu widzenia działania ergogenicznego jest godne odnotowania.
Co ciekawe, kapsaicyna wykazuje potencjał również w kontekście wysiłków oporowych. W badaniu z 2017 roku [29] przebadano wpływ kapsaicyny u 10 zdrowych, wytrenowanych mężczyzn z co najmniej rocznym stażem w treningu siłowym (średni staż ~3.5 roku, średnia częstotliwość treningowa ~5 treningów tygodniowo).
Badani suplementowali 12mg kaspaicyny, bądź placebo na 45 minut przed próbą wysiłkową, składającą się z 4 serii przysiadów do upadku mięśniowego, na intensywności 70%1RM. Przerwy pomiędzy seriami obejmowały 90 sekund pasywnego odpoczynku.
Suplementacja związana była z obiecującymi wynikami. Zastosowanie kaspaicyny wpłynęło pozytywnie na całkowitą ilość powtórzeń, oraz objętość pracy liczonej jako całkowity tonaż (~3919kg vs ~3179). Dodatkowo, po ukończeniu wszystkich serii w protokole badawczym, spożycie kapsaicyny wiązało się z mniejszym subiektywnym odczuciem zmęczenia. Suplementacja kapsaicyną zdaje się być suplementem wspomagającym zdolności wysiłkowe w treningach o charakterze oporowym, pomagającym zwiększyć całkowitą objętość treningową.
POTENCJALNE MECHANIZMY DZIAŁANIA KAPSAICYNY
Istnieje kilka potencjalnych mechanizmów działania kapsaicyny, skutkujących poprawą zdolności wysiłkowych. Jednym z nich zdaje się być efekt oszczędzania glikogenu na skutek nasilenia lipolizy podczas wysiłku fizycznego. Mechanizm ten może być szczególnie pomocny w przypadku wysiłków o dłuższym czasie trwania i większym charakterze tlenowym [30,31,32].
Kolejnym mechanizmem zdaje się być aktywacja wspomnianych już wcześniej receptorów TRPV1 w mięśniach szkieletowych. Aktywacja receptorów wanilinoidowych podtypu 1 prawdopodobnie skutkuje zwiększeniem uwalniania jonów wapnia z retikulum sakoplazmatycznego, które odgrywają kluczową rolę w procesach skurczu mięśnia. Zjawisko to sprzyja większej interakcji pomiędzy filamentem aktynowym, a miozynowych, tym samym zwiększając wielkość siły możliwej do wygenerowania [33,34]. Co więcej, aktywacja TRPV1 skutkuje nasileniem aktywności centralnego układu nerwowego i sekrecją adrenaliny, co może przejawiać się lepszą dyspozycją treningową [35,36]. Jako mechanizm potencjalnie zwiększający zdolności wysiłkowe, przywołuje się również efekt przeciwbólowy kapsaicyny [37]. Pewnego rodzaju przesunięcie progu bólu, może być czynnikiem zmniejszającym subiektywne odczucie ciężkości wysiłku, predysponując tym samym do pracy na wyższej intensywności treningowej, lub dając możliwość do wypracowania większej objętości treningowej.
MENTOL
Potencjalne benefity mentolu odnoszą się w głównej mierze do stymulacji receptora TRPM8, znanego również jako receptor zimna lub receptor mentolowy 1 (CRM1). Jest on szczególnie skoncentrowany w nerwie trójdzielnym, unerwiającym jamę ustną, który po stymulacji „naśladuje” odczucie chłodnej temperatury i świeżości [38].
Działanie mentolu jest odwrotnie proporcjonalne do grubości warstwy rogowej naskórka, dlatego zastosowanie go do jamy ustnej daje istotniejszy efekt stymulujący. Obserwacją wartą wspomnienia jest fakt spadku zdolności do wykrywania mentolu wraz z wiekiem [39], co sugeruje że do wywołania potencjalnych efektów ergogenicznych u starszych sportowców, może istnieć potrzeba zastosowania większych dawek.
Badania naukowe sprawdzające wpływ mentolu na zdolności wysiłkowe, w głównej mierze opierają się na wysiłkach biegowych i kolarskich. Potencjalne benefity badano pod kątem wysiłków przerywanych, wysiłków do odmowy oraz w próbach biegowych na czas.
W przypadku wysiłków o charakterze interwałowym nie zauważono szczególnie istotnych zmian, a jedynym zalążkiem dla potencjalnych efektów ergogenicznych jest jedynie delikatna poprawa w kontekście próby wysiłkowej do odmowy, na skutek poprawy parametrów średniej mocy wyjściowej [40]. Innymi wartymi odnotowania zmianami na skutek suplementacji mentolu jest wzrost wentylacji, oraz poprawa komfortu termalnego i odczucia ciepła, co może być wskazówką w kontekście wysiłków w niekorzystnych warunkach cieplnych.
Zauważone efekty są widoczne prawdopodobnie na skutek stymulacji wspomnianych receptorów TRPM8, oraz odpowiednich neuronów, zapewniających interoceptywne sprzężenie zwrotne m.in. z układu sercowo-naczyniowego [41,42].
Ciężko jednoznacznie wyznaczyć potencjalnie działającą dawkę mentolu. Jego zastosowanie powinno zostać zindywidualizowane za pomocą odpowiedniego stężenia i co ciekawe, może zostać nasilone za pomocą koloru [43]. Nie ustalono na dzień dzisiejszy względnej dawki, jednak naukowcy zajmujący się jej wpływem zalecają ok. 30mg/kgmc [44]. Warto wspomnieć, że działanie mentolu prawdopodobnie może zostać spotęgowane poprzez dodatkową stymulację lodem, jednak istnieje ryzyko nadmiernej stymulacji układu trójdzielnego, potencjalnie prowadzące do zjawiska potocznie nazywanego „brain freeze”.
SKUTEK UBOCZNY MENTOLU
Mentol zdaje się w istotnym stopniu wpływać na zmniejszenie odczucia pragnienia [45]. Jest to szczególnie kluczowa uwaga, w kontekście sportów, w których odwodnienie może być czynnikiem znacznie ograniczającym zdolności wysiłkowe. W przypadku sportów o charakterze długodystansowym typu maraton, bądź ultramaraton, gdzie należy zadbać o odpowiednie nawodnienie, zastosowanie mentolu może przyczynić się do fałszywego odczucia homeostazy odnoszącej się do gospodarki wodno-elektrolitowej.
OMA – przedtreningówka stworzona dla sportowców wydolnościowych – KUP TUTAJ
PODSUMOWANIE
Suplementacja „smakiem” nadal w pewnym sensie pozostaje sprawą otwartą. Choć ciężko jednoznacznie stwierdzić na ile smak jest odpowiedzialny za uzyskany efekt ergogeniczny, to nawet jeżeli nie gwarantuje poprawy zdolności wysiłkowych per se, nadal jest czynnikiem wrażliwym na efekt placebo, który nie powinien być skreślany i może okazać się użyteczny.
Efekt placebo w głównej mierze związany jest z naszymi oczekiwaniami względem danej substancji, a siła sugestii może w istotny sposób wpływać na wielkość uzyskanego efektu. Co ciekawe, modyfikatorami wielkości odpowiedzi na daną substancję zdają się być m.in. warunki w jakich dany preparat został spożyty, bądź od kogo został otrzymany. Dlatego dodatkowa percepcja smaku, bądź koloru może okazać się dodatkowym faktorem potęgującym efekt ergogeniczny. Warto wspomnieć, że systematyczny przegląd z 2019 roku[46], odnoszący się do efektu placebo w sporcie wykazał mały i umiarkowany efekt dla żywieniowych i mechanicznych prób klinicznych.
ZASTOSOWANIE W PRAKTYCE
Zastosowanie węglowodanów w dawce od 30-90g/h wysiłku, zdaje się być zabiegiem wartym użycia dla wsparcia zdolności wysiłkowych i działania oszczędzającego względem glikogenu mięśniowego. Zamiennik w postaci płukania ust i odczucia słodkiego smaku może być przydatny w momencie restrykcji kalorycznej, gdy nadmierne spożycie kalorii zostaje ograniczone. Choć efekt prawdopodobnie będzie mniejszy niż w przypadku spożycia węglowodanów i ich potencjału metabolicznego, to nadal jest to zabieg zdający się wspierać proces treningowy.
Podobnym działaniem zdają się charakteryzować preparaty o gorzkim smaku. W przypadku długotrwałych jednostek treningowych o wysokiej objętości, spożycie roztworu o gorzkim smaku może sprzyjać wydajności sportowej. Dobrym pomysłem może okazać się dodatek kofeiny do wspomnianego roztworu. Będzie ona substancją zarówno potęgującą gorzki smak jak i sama w sobie związana jest z pozytywnym wpływem na układ nerwowy w odniesieniu do zdolności wysiłkowych.
W przypadku kapsaicyny, spożycie 12 mg na około 45 minut przed wysiłkiem może przyczynić się do poprawy zdolności wysiłkowych w wysiłkach o wysokiej intensywności, oraz treningu oporowym. Efekt w głównej mierze widoczny jest w przypadku suplementacji, a nie żywności konwencjonalnej, stąd sam smak może nie być czynnikiem decydującym. Mimo wszystko, ciekawym zagadnieniem mogłoby być badanie porównujące konkretną dawkę kapsaicyny zarówno z absencją smaku, jak i z jego odczuciem.
Mentol i związane z nim odczucie świeżości i miętowego smaku, może okazać się pomocne w wysiłkach długotrwałych, szczególnie w niekorzystnych warunkach cieplnych. Suplementacja powinna opierać się o płukanie ust od 0.01-0.1% roztworem mentolu. Należy zachować rozwagę w jej zastosowaniu, ze względu na działanie zmniejszające odczucie pragnienia i potencjalne odwodnienie, na skutek spożycia niewystarczającej ilości płynów w trakcie długotrwałego wysiłku.
Intensywność koloru i smaku danej substancji może dodatkowo potęgować uzyskany efekt ergogeniczny, dlatego warto rozważyć ten czynnik w przypadku komponowania konkretnych preparatów przed-treningowych jak i wewnątrz-treningowych. Z pewnością nie można odmówić potencjalnego nasilenia uzyskanych efektów na skutek placebo. Ciekawym protokołem badawczym dającym przydatne informacje w tej materii mogłoby okazać się porównanie warunków ze spożyciem danej substancji w absencji smaku i koloru, do warunków wymuszających dodatkową percepcję konkretnego preparatu. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że spożycie tej samej substancji w formie szejka przed-treningowego o konkretnym smaku i intensywnym kolorze, wywoła lepszy efekt na skutek konkretnych oczekiwać, aniżeli ta sama substancja bez czynnika aktywującego konkretne zmysły.
Proanaboliczny stack przedtreningowy – KUP TUTAJ
.
.
.
BIBLIOGRAFIA:
[1] Breslin PAS (2013) An evolutionary perspective on food review and human taste.
[2] Reed DR, Knaapila A (2010) Genetics of taste and smell.
[3] Devillier P, Naline E, Grassin-Delyle S (2015) The pharmacology of bitter taste receptors and their role in human airways.
[4] Freund JR, Lee RJ (2018) Taste receptors in the upper airway.
[5] Spence C (2015) On the psychological impact of food colour.
[6] Skinner M, Eldeghaidy S, Ford R, Giesbrecht T, Thomas A, Francis S et al (2018) Variation in thermally induced taste response across thermal tasters.
[7] Spence C (2015) Just how much of what we taste derives from the sense of smell?
[8] Frasnelli J, Albrecht J, Bryant B, Lundström JN (2011) Perception of specific trigeminal chemosensory agonists.
[9] Fares EJM, Kayser B (2011) Carbohydrate mouth rinse effects on exercise capacity in pre- and postprandial states.
[10] Stevens CJ, Best R (2017) Menthol: a fresh ergogenic aid for athletic performance.
[11] Gam S, Guelfi KJ, Fournier PA (2016) New insights into enhancing maximal exercise performance through the use of a bitter tastant.
[12] Stellingwerff T, Cox GR (2014) Systematic review: carbohy- drate supplementation on exercise performance or capacity of varying durations.
[13] Chambers ES, Bridge MW, Jones DA (2009) Carbohydrate sensing in the human mouth: effects on exercise performance and brain activity.
[14] de Araujo IE, Ren X, Ferreira JG (2010) Metabolic sensing in brain dopamine systems. In: Meyerhof W, Beisiegel U, Joost H-G (eds) Sensory and metabolic control of energy balance.
[15] Noakes TD (2007) The central governor model of exercise regu- lation applied to the marathon.
[16] Marcora S (2009) Perception of effort during exercise is inde- pendent of afferent feedback from skeletal muscles, heart, and lungs.
[17] Carter JM, Jeukendrup AE, Jones DA. The effect of carbohydrate mouth rinse on 1-h cycle time trial performance, 2004.
[18] Rollo I, Cole M, Miller R, et al. The influence of mouthrinsing a carbohydrate solution on 1 hour running performance, 2010.
[19] Brietzke C, Franco-Alvarenga PE, Coelho-Júnior HJ, Silveira R, Asano RY, Pires FO (2019) Effects of carbohydrate mouth rinse on cycling time trial performance: a systematic review and meta-analysis.
[20]Frank GKW, Oberndorfer TA, Simmons AN, Paulus MP, Fudge JL, Yang TT et al (2008) Sucrose activates human taste pathways differently from artificial sweetener.
[21]Zald DH, Hagen MC, Pardo JV (2002) Neural correlates of tasting concentrated quinine and sugar solutions.
[22] Gam S, Guelfi KJ, Fournier PA (2014) Mouth rinsing and ingesting a bitter solution improves sprint cycling performance.
[23] Gam S, Tan M, Guelfi KJ, Fournier PA (2015) Mouth rinsing with a bitter solution without ingestion does not improve sprint cycling performance.
[24] Behrens M, Foerster S, Staehler F, Raguse J-D, Meyerhof W (2007) Gustatory expression pattern of the human TAS2R bit- ter receptor gene family reveals a heterogenous population of bitter responsive taste receptor cells.
[25] Simon SA, de Araujo IE (2005) The salty and burning taste of capsaicin.
[26] Caterina MJ, Schumacher MA, Tominaga M, Rosen TA, Levine JD, Julius D (1997) The capsaicin receptor: a heat-activated ion channel in the pain pathway.
[27] de Freitas MC, Cholewa JM, Gobbo LA, de Oliveira JVNS, Lira FS, Rossi FE (2018) Acute capsaicin supplementation improves 1,500-m running time-trial performance and rate of perceived exertion in physically active adults.
[28] de Freitas MC, Billaut F, Panissa VLG, Rossi FE, Figueiredo C, Caperuto EC et al (2019) Capsaicin supplementation increases time to exhaustion in high-intensity intermittent exercise without modifying metabolic responses in physically active men.
[29] de Freitas MC, Cholewa JM, Freire RV, Carmo BA, Bottan J, Bratfich M et al (2017) Acute capsaicin supplementation improves resistance training performance in trained men.
[30] Glickman-Weiss EL, Hearon CM, Nelson AG, Day R (1998) Does capsaicin affect physiologic and thermal responses of males during immersion in 22 degrees C?
[31] Haramizu S, Mizunoya W, Masuda Y, Ohnuki K, Watanabe T, Yazawa S et al (2006) Capsiate, a nonpungent capsaicin analog, increases endurance swimming capacity of mice by stimulation of vanilloid receptors.
[32] Shin KO, Yeo NH, Kang S (2010) Autonomic nervous activity and lipid oxidation postexercise with capsaicin in the humans.
[33] Kazuya Y, Tonson A, Pecchi E, Dalmasso C, Vilmen C, Fur YL, Bemard M, Bendahan D and Giannesini B. A single intake of capsiate improves mechanical performance and bioenergetics efficiency in contracting mouse skeletal muscle, 2014.
[34] Lotteau, S, Ducreux, S, Romestaing, C, Legrand, C and Van Coppenolle, F, Characterization of functional TRPV1 channels in the sarcoplasmic reticulum of mouse skeletal muscle, 2013.
[35] Michlig, S, Merlini, JM, Beaumont, M, Ledda, M, Tavenard, A, Mukherjee, R, Camacho, S
and le Coutre, J. Effects of TRP channel agonist ingestion on metabolism and autonomic nervous system in a randomized clinical trial of healthy subjects, 2016.
[36] Shin, KO and Moritani, T. Alterations of autonomic nervous activity and energy metabolism by capsaicin ingestion during aerobic exercise in healthy men, 2007.
[37] Fattori V, Hohmann MSN, Rossaneis AC, Pinho-Ribeiro FA, Verri WA (2016) Capsaicin: current understanding of its mecha- nisms and therapy of pain and other pre-clinical and clinical uses.
[38] Patel T, Ishiuji Y, Yosipovitch G (2007) Menthol: a refreshing look at this ancient compound.
[39] Murphy C (1983) Age-related effects on the threshold, psy- chophysical function, and pleasantness of menthol.
[40] Flood TR, Waldron M, Jeffries O (2017) Oral l-menthol reduces thermal sensation, increases work-rate and extends time to exhaustion, in the heat at a fixed rating of perceived exertion.
[41] Kupari J, Häring M, Agirre E, Castelo-Branco G, Ernfors P (2019) An atlas of vagal sensory neurons and their molecular specialization.
[42] Kaczyńska K, Szereda-Przestaszewska M (2013) Nodose ganglia-modulatory effects on respiration.
[43] Best R, Spears I, Hurst P, Berger N (2018) The development of a menthol solution for use during sport and exercise.
[44] Saint-Eve A, Déléris I, Feron G, Ibarra D, Guichard E, Sou- chon I (2010) How trigeminal, taste and aroma perceptions are affected in mint-flavored carbonated beverages.
[45] Eccles R (2000) Role of cold receptors and menthol in thirst, the drive to breathe and arousal.
[46] Hurst P, Schipof-Godart L, Szabo A, Raglin J, Hettinga F, Roe- lands B et al (2019) The placebo and nocebo effect on sports performance: a systematic review.
