Somatotyp jest powszechnie rozumiany jako budowa ciała i jego tendencja do pewnych jego reakcji, takich jak zmiany masy ciała w kontekście procesu treningowego. Może słyszałeś, że jesteś typowym ektomorfikiem i w ogóle nie tyjesz? A może, że nie schudniesz, bo jesteś endomorfikiem? Czy na pewno ten podział na somatotypy ma na to wpływ?
Somatotypy
Somatotyp typ budowy ludzkiego ciała, opierający się na anatomii i fizjologii danego osobnika. Podział na somatotypy zostały opracowane przez amerykańskiego psychologa i numizmatyka Williama Sheldona w 1940 roku. Miała na celu określenie ogólnej charakterystyki osobnika i skorelować ją z cechami oraz predyspozycjami fizycznymi i psychicznymi takimi jak temperament, oraz skłonności do chorób psychicznych.
Niemiecki psychiatra Ernest Kretschmer (1888-1964) prekursor topologii somatopsychicznej (ujmowanie prawidłowej psychiki przez pryzmat zjawisk patologicznych) w roku 1921 opublikował swoją typologię pod tytułem Budowa ciała a charakter. Teoria opierała się na topologii somatopsychicznej (ujmowanie prawidłowej psychiki przez pryzmat zjawisk patologicznych), zakładającej, że struktura cielesna wchodzi jako istotna część w funkcjonowanie psychiczne, stanowiąc element wyobrażenia człowieka o samym sobie.
Jabłczan kreatyny od Testosterone.pl
Kretschmer wyróżnił trzy główne typy:
- pykników (gruby, silny)
- asteników (niesilny, słaby)
- leptosomików (wąski, delikatny).
Obok tego biegunowego przeciwieństwa między typem pyknicznym a leptosomicznym wyróżnia dwie pośrednie kategorie:
- typatletyczny
- typ dysplastyczny, zawierający grupę form mieszanych i różnych
Sheldon wyróżnił trzy komponenty, na których oparł swój podział:
- Ednomorfia – charakteryzująca się miękkością ciała, zaokrągloną figurą, silnym rozwojem układu trawiennego i słabym rozwojem kości i mięśni oraz względnie niskim stosunkiem powierzchni ciała do jego masy.
- Mezomorfia – charakteryzująca się mocną i kanciastą budową ciała, dominują kości i mięśnie, ciało jest silne, twarde i odporne na uszkodzenia; typ budowy ciała sportowca, żołnierza.
- Ektomorfia- charakteryzująca się smukłym i wątłym ciałem, płaską klatką piersiową, chudą i słabo umięśnioną sylwetką, dominacją powierzchni ciała nad jego masą, ma on również największy mózg i ośrodkowy układ nerwowy w stosunku do rozmiarów jego ciała, jest słabo przygotowany do uprawiania sportu.
Według Sheldona to czy ktoś traci masę ciała, czy ją zwiększa – nie wpływa to na jego somatotyp. Jest on w miarę stały, ale według jego teorii można go dokładnie określić dopiero po 30 roku życia. „Somatotyp nie może się zmieniać, ponieważ maksymalna wysokość i maksymalny ciężar ciała po prostu są faktami historycznymi”
Perfekcyjnie skomponowany stack wspierający odchudzanie
Określenie somatotypu na podstawie kodu
Według typologii Sheldona somatotyp określany jest kodem trzech cyfr od 1 do 7 – każda z nich określa poziom nasilenia komponentu danego somatotypu. Dla pierwszej cyfry w kodzie jest to współczynnik endomorfii, drugiej mezomorfii, a trzeciej ektomorfii. Punkty zliczane są na podstawie udzielonych odpowiedzi na pytania o wygląd sylwetki, reakcje organizmu na trening oraz masę ciała. Odpowiedzi są trzy i każda odpowiada danemu komponentowi.
Mając już trzycyfrowy kod, określony według odpowiedzi na pytania, najwyższa wartość ukazuje przewagę danego somatotypu. Jednak nie każdy będzie mieć skrajny typ budowy ciała. Przyjrzyjmy się jednak bliżej, jakie cechy wykazują skrajne somatotypy:
Skrajna ektomorfia „1-1-7”, typ pykniczny:
– bardzo niski poziom tkanki tłuszczowej,
– szybki metabolizm,
– drobny kościec,
– niski poziom masy mięśniowej,
– trudności z nabraniem masy tłuszczowej i mięśniowej,
– podwyższona temperatura ciała.
Skrajna mezomorfia „1-7-1”, typ atletyczny:
– niski poziom tkanki tłuszczowej,
– budowa przypominająca literę V,
– wyraźnie widoczne mięśnie,
– predyspozycje do rozwijania siły,
– relatywnie łatwe nabieranie masy mięśniowej.
Skrajna endomorfia “7-1-1”, typ leptosomiczny:
– wysoki poziom tkanki tłuszczowej,
– wolny metabolizm,
– relatywnie szeroka obręcz barkowa i biodra,
– relatywnie masywne kończyny dolne lub otyłość gynoidalna (pośladkowo-udowa, typu “gruszka”),
– brak wyraźnego wcięcia w talii lub otyłość androidalna (brzuszna, typu “jabłko”),
– wysoki poziom masy mięśniowej.
*Warto wspomnieć, że osoby mające problem z wysokim wskaźnikiem tkanki tłuszczowej w organizmie w jakimkolwiek okresie swojego życia mogą mieć tendencję do tycia. Nie jest to związane z somatotypem a z komórkami tłuszczowymi, czyli adipocytami, a dokładniej ich ilością i pojemnością.
Wsparcie samopoczucia (produkcja serotoniny) – ALCAR
Podsumowując
Somatotyp został określony na potrzeby psychologii w celu korelacji temperamentu i tendencji do określonych zachowań z budową ciała. Jedynym praktycznym zastosowaniem może być przypasowanie budowy kośćca do danego somatotypu. Nie mniej jednak, ludzki organizm pod względem fizjologicznym działa w jednakowy sposób, wiec somatotyp nie determinuje tego, czy dana osoba pasująca wyglądem na przykład do ektomorfika nie przybierze masy mięśniowej jeśli wszystkie czynniki takie jak dieta, regeneracja i proces treningowy będą odpowiednio zaplanowane na osiągnięcie celu. Warto również wziąć pod uwagę na całokształt ludzkich zachowań, takich jak aktywność fizyczna w ciągu dnia, tryb życia, dieta, regeneracja i wiele innych, które mogą wpływać na to, jakie zmiany masy ciała zachodzą w organizmie.
- Charzewski J.,Zarys antropologii dla studiujących wychowanie fizyczne, AWF Warszawa, 1986
- Hooton E.,Up from the Ape, The Macmillan Company, 1946
- Nuttin, Struktura osobowości, PWN,1968
