Wyobraźmy sobie sytuacje, w której z dnia na dzień banany znikają ze świata, a razem z nimi ulubione omlety na bazie bananów, owsianki z bananem i masłem orzechowym, chleb bananowy, zapiekany banan z gorzką czekoladą i cynamonem, koktajle na bazie bananów czy zdrowsza wersja „nutelli” z banana… można posunąć się o stwierdzenie, że mogłaby to być tragedia dla wielu smakoszy! Na szczęście ryzyko takiej sytuacji jest nieduże, zatem nie ma się o co martwić 🙂 Aczkolwiek, jeśli banany stanowią tak częsty składnik naszej diety dlaczego by zapoznać się ich z właściwościami odżywczymi?
Podstawowe informacje
Słowo banan pochodzi od arabskiego słowa banan, oznaczającego palec (ciekawostką jest, że słowo banan oznacza palec, a na kiść przyjęło się mówić ręka :-)) lub z afrykańskiego języka wolof, w którym rośliny te określa się mianem banana.
Banany to jadalne owoce tropikalne, rosnące w groniastych owocostanach, które z botanicznego punktu widzenia są jagodami. Na świecie dostępnych jest kilka gatunków roślin, ale najczęściej wybieranym rodzajem jest banan zwyczajny. Dzięki temu, że owoce poszczególnych gatunków różnią się np. poprzez stopień mączystości czy zawartość cukrów, banany mają szerokie spektrum zastosowania kulinarnego.
Uprawiane są głównie w strefie międzyzwrotnikowej – w Afryce, Ameryce Południowej i Północnej oraz w Azji i krajach Pacyfiku.
Długość bananów przeważnie mieści się między 10 a 15 cm, ale jak to naturze bywa nic nigdy nie jest 0:1 dlatego zdarzają się również okazy, które osiągają swoją długość nawet do 30 cm!
Wartości odżywcze
Banan w 100g zawiera:
| Wartość energetyczna | Białko ogółem | Tłuszcz | Węglowodany | Błonnik |
| 98kcal | 1,09g | 0,33g | 22,8g (w tym cukry proste 12,2g) |
2,6g |
| Wapń | Żelazo | Magnez | Fosfor | Potas | Sód | Cynk |
| 5mg | 026mg | 27mg | 22mg | 358mg | 1mg | 0,15mg |
Właściwości prozdrowotne
Banany posiadają bardzo szerokie spectrum właściwości prozdrowotnych, do najpopularniejszych należy przede wszystkim:
OBNIŻANIE CIŚNIENIA TĘTNICZEGO WE KRWI:
Dzięki wysokiej zawartości potasu, jednocześnie przy niskiej zawartości sodu regularne spożycie bananów wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego, który w dalszym i zaniedbanym etapie może prowadzącego doprowadzić do wystąpienia miażdżycy, chorób serca, udarów czy wylewów.
NATURALNY ANTYDEPRESANT:
Dzięki dużej zawartości magnezu (który działa między innymi uspokajająco na układ nerwowy) oraz tryptofanu zaleca się spożywanie bananów dla osób z obniżonym nastrojem, stanami depresyjnymi i lękowymi, cierpiące na przewlekły stres, chroniczne zmęczenie, nerwice i bezsenność. Banany świetnie sprawdzą się również dla uczniów i studentów ponieważ wpływają na lepszą koncentracje.
ZALECANE W CHOROBACH WRZODOWYCH:
Banany zalecane są dla osób na chorych na wrzody żołądka ponieważ dzięki swej miękkiej i delikatnej strukturze nie podrażniają układu pokarmowego. Dodatkowo posiadają zdolność neutralizacji kwasów żołądkowych co sprawia, że redukcją dodatkowy ból ( dzięki neutralizacji kwasów żołądkowych, banany są również zalecane dla osób borykających się ze zgagą).
Lukrecja DGL z aloesem – wsparcie przy owrzodzeniach
ŁAGODZĄ OBJAWY BIEGUNKI I ZGAGI:
Obecność pektyn w bananach powoduje zagęszczenie treści pokarmowej i formowanie bardziej stałej konsystencji stolca. Dzieje się tak ponieważ, pektyny znane ze swej zdolności żelowania wiążą wodę i absorbują toksyny. Zawartość potasu z kolei wpływa na uzupełnienie braków tego elektrolitu spowodowanych przedłużająca się biegunką.
Maślan Sodu – wsparcie kondycji jelit i żołądka
POMOC W ANEMII:
Oczywistą sprawą jest, że najlepszym źródłem żelaza w walce z anemią są produkty bogate w żelazo hemowe, natomiast warto nadmienić, że obecność witaminy C w bananie powoduje zwiększoną przyswajalność żelaza co może pomóc dodatkowo w walce z anemią lub zmniejszyć ryzyko wystąpienia.
NATURALNY PREBIOTYK:
Dzięki zawartości fruktooligosacharydów banany są naturalnym prebiotykiem – pobudzają namnażanie dobroczynnych bakterii probiotycznych w jelitach.
Jak przechowywać banany?
Prawidłowe przechowywanie bananów w domu nie jest jakąś wielką filozofią – wystarczy pamiętać, że banany lubią suche, ciemne, chłodne i z dostępem do świeżego powietrza warunki. Zaniedbanie któregoś z wyżej wymienionych czynników będzie wpływało na szybkość dojrzewania bananów.
Niestety jeśli po przeczytaniu wyżej wymienionych zaleceń pomyśleliście o lodówce, to nie jest to prawidłowy tok myślenia. Trzymanie w lodówce wpływa na utratę witamin zawartych w bananach oraz przyczyna się do szybszego brązowienia skórki czy pogorszenia konsystencji. Z kolei chowanie w zamrażalniku jest jak najbardziej w porządku, jeśli zależy nam by banany były wykorzystane na dłuższy okres (warto tylko zamrozić je bez skórki i pokrojone na kawałki).
Co warto również pamiętać?
W sytuacji kiedy kupując kiść, jeden z bananów posiada już brązowe plamki, warto oddzielić go od reszty lub zjeść w pierwszej kolejności, ponieważ taki zabieg również nieco wydłuży proces dalszego dojrzewania. Z kolei trafiając na banana, który jest już cały zbrązowiały nie ma konieczności by go wyrzucać (taki banan jest cały czas bardzo wartościowym produktem), wówczas warto go zblendować i wykorzystać na przykład do koktajlu.
Banany, które są jeszcze niedojrzałe można postawić obok jabłek by przyśpieszyć proces. Z kolei jeśli chcemy spowolnić ten proces wystarczy obwiązać końcówkę banana folią (przy dojrzewaniu wydzielany jest etylen, głównie przy końcówkach – stąd też wspomniane oddzielanie bananów od innych owoców z kiści lub okręcanie folią, spowalnia proces dojrzewania).
Ciekawostki
Czy wiedziałeś/aś, że…
…banany prawdopodobnie są pierwszym, uprawnym owocem na świecie. Archeolodzy znaleźli dowody uprawy bananów w Nowej Gwinei już w 8000rpne!
…związek odpowiedzialny za smak banana jest bardzo zbliżony do feromonów, które pobudzają pszczoły do ataku!
…banany składają się w 75% z wody!
…zjedzenie 480 bananów w krótkim czasie, może spowodować zgon z tytułu przedawkowania potasu!
…DNA ludzi i bananów jest zgodne w 50%!
…banany mogą być pomocne w zwalczaniu kaca ponieważ wyróżniają się wysoką zawartością potasu (nasuwa się pytanie czy spożywanie alkoholu z sokiem bananowym spowoduje, że na drugi dzień nie pojawi się kac..?)!
..żółte banany pojawiły się na świecie dopiero w 1836 roku, kiedy to wynaleziono zmutowany szczep. Wcześniej nie były tak słodkie i występowały w kolorze czerwonym bądź zielonym!
…ze względu na sporą zawartość magnezu, banany sprawdzają się świetnie w walce z bólami miesiączkowymi, ponieważ rozluźniają mięśnie. A witamina B6 zawarta w bananach nie tylko pomaga złagodzić ból, ale może pomóc przy wyregulowaniu cyklu miesiączkowego.
Znając te ciekawostki wygrana w Milionerach jest już coraz bardziej realna … 🙂
Bibliografia:
- http://www.czytajniepytaj.pl/lifestyle/20-ciekawych-faktow-na-temat-banana-i-bananowa-sztuka-od-stephana-brusche-2483.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Banan_(owoc)
- https://dietetycy.org.pl/jak-przechowywac-banany/
- Fot. https://www.zdrowezdrowie.pl/2019/07/31/banany-wlasciwosci-korzysci-zdrowotne-oraz-kto-powinien-na-nie-uwazac/
