źródło zdjęcia: tanbir-mahmud-oyJKjAzAcbU-unsplash.jpg
Uraz sportowy wiąże się z negatywnymi reakcjami psychologicznymi. Należą do nich napięcie, niska samoocena oraz emocje, takie jak depresja i niepokój bezpośrednio po urazie i w trakcie rehabilitacji. Ponadto wykazano, że zdolność sportowca do radzenia sobie ze stresem podczas kontuzji również wpływa na powrót do zdrowia i postęp w ramach programu rehabilitacji. Zgłaszano również negatywne reakcje psychologiczne występujące w momencie, gdy sportowiec otrzymuje zgodę na powrót do uprawiania sportu. Jest to skomplikowane zagadnienie i wymaga szerszego omówienia.
Czym jest kinezyofobia?
Kinezyofobia, znana również jako strach przed ćwiczeniami lub ruchem, jest terminem używanym do opisania nadmiernego i irracjonalnego strachu przed ruchem lub ćwiczeniami z powodu obaw o ból, ponowne uszkodzenia lub zaostrzenie istniejącego stanu. Często rozwija się po urazie, operacji lub traumatycznym zdarzeniu, które wiąże się z bólem lub fizycznym dyskomfortem. Kinezyofobia może prowadzić do unikania aktywności fizycznej, obniżenia sprawności fizycznej i obniżenia jakości życia.
Kinezyofobię często obserwuje się u osób z przewlekłym bólem, urazami układu mięśniowo-szkieletowego lub stanami powodującymi uporczywy ból, takimi jak fibromialgia lub zapalenie stawów. Może również występować u osób z lękiem lub innymi stanami psychicznymi, ponieważ na strach związany z ruchem mogą wpływać czynniki psychologiczne.
Objawy kinezyofobii mogą obejmować unikanie aktywności fizycznej, niechęć do angażowania się w ćwiczenia lub ruch, zwiększony niepokój lub strach związany z ruchem, zmniejszoną sprawność fizyczną lub siłę oraz negatywne przekonania na temat konsekwencji aktywności fizycznej. Z biegiem czasu kinezjofobia może przyczynić się do zmniejszenia sprawności fizycznej, zwiększonej niepełnosprawności i zmniejszonej zdolności do angażowania się w codzienne czynności.
Z czym dodatkowo wiąże się strach?
Autonomia
Anegdotyczne doniesienia i badania empiryczne ujawniły, że problemy z autonomią mogą być znaczące wśród sportowców powracających do pełnej aktywności. Raporty te wskazują, że sportowcy mogą być pod presją powrotu do sportu, zanim będą do tego fizycznie lub psychicznie przygotowani. W niektórych przypadkach przedwczesny powrót do sportu może nastąpić w wyniku nieumyślnej lub bardziej wyraźnej presji wywieranej na sportowca przez lekarza, trenera lub. Wielu sportowców może być szczególnie podatnych na takie naciski, biorąc pod uwagę, że ich osąd jest często zamglony głębokim pragnieniem jak najszybszego powrotu do gry.
Kompetencje sportowe
Ustalenia dotyczące kwestii opartych na kompetencjach wskazują, że sportowcy obawiają się ponownego urazu, mogą mieć obawy co do osiągania poziomu sprzed urazu i mogą doświadczać frustracji związanej z niemożnością spełnienia oczekiwań dotyczących wyników. Konsekwencją tych lęków i frustracji może być obniżone poczucie własnej skuteczności. Stwierdzenie, że powracający sportowcy mają obawy dotyczące tego, jak ich ciało sprosta wymaganiom, sugeruje, że kwestie sprawności fizycznej mogą być znaczące. Sportowcy mogą również doświadczać obaw związanych z kompetencjami dotyczącymi przyszłych wyników i zdolności do spełnienia osobistych lub zewnętrznych oczekiwań. Co więcej, świadomość, że sportowcy odczuwają spadek pewności siebie i wyników po kontuzji, wskazuje, że obawy dotyczące kompetencji mogą być znaczące, gdy sportowcy wznowią uprawianie sportu Krótko mówiąc, problemy ze skutecznością mogą być na pierwszym miejscu w głowach sportowców, którzy wracają do sportu po kontuzji.
Wsparcie
Kwestie związane z wsparciem mogą odgrywać ważną rolę w powrocie do sportu po kontuzji. Kontuzjowani sportowcy mogą często odczuwać wyobcowanie i izolację społeczną od swoich przyjaciół, kolegów z drużyny i innych zawodników. Zawodnicy zgłaszali obawy, takie jak postrzegany brak uwagi ze strony trenera i kolegów z drużyny oraz poczucie intensywnej izolacji podczas rekonwalescencji. Amerykańscy narciarze w badaniu Gould i in. Wskazali również, że brak interakcji społecznych z kolegami z drużyny był najgorszym w okresie rekonwalescencji. Poczucie wyobcowania i izolacji od kolegów z drużyny i partnerów treningowych może odgrywać ważną rolę w pragnieniu powrotu sportowców do sportu po kontuzji.
Strach związany z uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego (ACL)
Wśród urazów sportowych uraz ACL jest głównym przedmiotem zainteresowania, z około 25 000 opublikowanymi artykułami i ponad 1000 randomizowanymi badaniami klinicznymi. Częstość występowania urazów ACL wynosi 81 na 100 000 w populacji ogólnej, o 20% z większą częstością wśród sportowców i osób w wieku od 15 do 40 lat. W ostrej fazie po urazie może występować ból, ale najważniejszym czynnikiem powodującym niepełnosprawność jest niestabilność stawu kolanowego, która może powodować potencjalne urazy oraz niepewność, strach. Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego (ACL) jest poważnym i stosunkowo powszechnym urazem, typowo doznawanym przez sportowców uprawiających sporty, które obejmują skręcanie, obracanie i ruchy tnące. Operacja rekonstrukcji ACL ma na celu przywrócenie prawidłowej funkcji i stabilności stawu kolanowego poprzez zastąpienie pękniętego natywnego ACL przeszczepem. Sportowcy z urazem ACL często przechodzą operację rekonstrukcji ACL, aby ułatwić powrót do udziału w sporcie wyczynowym. Sportowcy są zwykle nieobecni w sporcie przez 6-12 miesięcy po operacji i przechodzą przedłużony i intensywny okres rehabilitacji pooperacyjnej, aby zmaksymalizować funkcję kolana i umożliwić powrót do rywalizacji.
W 2005 roku opublikowano pierwsze badanie, gdzie strach przed ponownym urazem – mierzony za pomocą Tampa Scale of Kinesiophobia (TSK) – był zgłaszany jako przyczyna braku powrotu do sportu u 24% pacjentów po rekonstrukcji ACL. Przedstawiono, że ponad połowa pacjenci po rekonstrukcji ACL, którzy nie wrócili do uprawiania sportu przed kontuzją, zgłaszali jako główne czynniki „strach przed ponownym urazem” lub „brak zaufania do kolana”. Strach przed ponownym urazem został wcześniej zidentyfikowany jako reakcja emocjonalna u sportowców po urazie powód, dla którego nie wracali do sportu.
Obawa przed ponownym urazem jest często największa po początkowym wpływie urazu i zazwyczaj maleje z czasem zarówno po leczeniu niechirurgicznym, jak i rekonstrukcji ACL. Efekt ten może częściowo wynikać z ustępowania upośledzeń fizycznych w miarę postępu rehabilitacji, ale inne czynniki takie jak narażenie na działanie może być również istotne. Wysoka obawa przed ponownym urazem we wczesnym okresie po rekonstrukcji ACL ma negatywny wpływ na wynik funkcjonalny i zwiększa prawdopodobieństwo braku postępów w rehabilitacji. Wielu pacjentów zgłasza dobre wyniki czynnościowe pomimo zgłaszania wysokiego poziomu lęku, który utrudnia im wykonywanie pożądanych czynności. Istnieje mniej badań dotyczących strachu przed ponownym urazem po niechirurgicznym leczeniu urazu ACL, ale również ci pacjenci zgłaszają wysoki poziom strachu wcześnie po urazie. Ci, którzy ostatecznie zdecydowali się na rekonstrukcję ACL, zgłaszają wyższy poziom strachu w porównaniu z tymi, którzy są leczeni bez rekontrukcji, 3 miesiące po urazie, pomimo braku różnic w zgłaszanej przez pacjentów stabilności i funkcji kolana.
Strach przed ponownym urazem jest czynnikiem decydującym o wyborze leczenia chirurgicznego zerwanego ACL z przekonaniem, że takie leczenie zmniejszy ryzyko nowych urazów, przyszłych problemów z bólem i objawami oraz rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów. Zwykle, jeśli pacjenci chcą wrócić w sportach kontaktowych i obrotowych rekonstrukcja ACL powinna być leczeniem z wyboru. Niestety, nawet po rekonstrukcji ACL ryzyko nowych urazów jest wysokie, a 1 na 3 sportowców doznaje nowego urazu ACL (do tego samego lub przeciwległe kolano) w ciągu 3,5 roku po operacji. Wysoki poziom lęku przed ponownym urazem przed ACLR lub w czasie powrotu do sportu również zwiększał ryzyko nowych urazów ACL.
W okresie rehabilitacji po rekonstrukcji ACL wielu pacjentów może zdać sobie sprawę ze zwiększonego ryzyka nowych urazów i zmienić priorytety z chęci powrotu do sportu sprzed urazu na udział w mniej ryzykownych zajęciach, aby uniknąć kontuzji. W takich przypadkach strach przed nowym urazem jest racjonalny, kierując pacjenta do podjęcia decyzji, która może utrudnić nowy uraz (tj. nie wracać do sportów kontaktowych i obrotowych). Przystosowanie się do niższego poziomu aktywności fizycznej jest również czynnikiem, który może zmniejszać ryzyko wystąpienia trwających całe życie objawów wyniszczających i rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów.
Strach związany z zerwaniem ścięgien
W niewielkiej ilości badań oceniono lęk przed ruchem za pomocą wyżej wspominanego kwestionariusza TSK zarówno po ostrym zerwaniu ścięgna Achillesa, jak i tendinopatii przeciążeniowej. Mimo że oba urazy są powszechne w sporcie, mechanizm urazu, objawy są wyraźnie różne.
Ostre zerwanie ścięgna Achillesa występuje podczas aktywności sportowej, przeważnie bez uprzedzenia lub poprzedzających objawów, i towarzyszy mu ostry ból, głośny trzask i natychmiastowa niepełnosprawność. Dla sportowca jest od razu jasne, że ten uraz jest ciężki. Z drugiej strony tendinopatia ścięgna Achillesa jest bolesnym urazem przeciążeniowym, który zwykle rozwija się w ciągu tygodni, a nawet miesięcy, ze stopniowym nasilaniem się bólu i objawów, aż do momentu, w którym ból pojawia się podczas uprawiania wszystkich sportów, a nawet podczas codziennych czynności. W porównaniu do ostrego zerwania, tendinopatia ścięgna Achillesa jest bardziej przewlekłym urazem, który powoduje ból, ale ma mniejszy wpływ na funkcjonowanie. Wpływ mechanizmu urazu i rodzaju urazu (ostry vs przewlekły) można dostrzec oceniając psychologiczne czynniki wpływające na powrót tych pacjentów do sportu.
Po zerwaniu ścięgna Achillesa wskaźnik powrotu do gry szacuje się na 77%, przy czym waha się on od 29% do 87%. W sportach elitarnych, takich jak futbol amerykański i koszykówka, podaje się, że 68% i 61% powraca do ligi, odpowiednio. Strach lub ponowne kontuzje są opisywane jako powód, dla którego nie wracają do sportu. W jednym badaniu stwierdzono, że 30% pacjentów miało fizyczną zdolność do powrotu do sportu, ale zdecydowało się tego nie robić. Strach przed powrotem do sportu wydaje się również ściśle związany z konkretnym sportem uprawianym w przypadku kontuzji. Powoduje to, że pacjenci stwierdzają, że już nigdy nie wrócą do „tego sportu”, ale ostatecznie wybiorą inny sport lub aktywność fizyczną o podobnych obciążeniach dla ścięgna Achillesa. W fazie powrotu do sportu ból rzadko stanowi problem, ale ograniczenie czynnikiem jest albo brak powrotu do sprawności, albo rezygnacja z powrotu ze względu na ryzyko ponownej kontuzji.
U pacjentów z tendinopatią ścięgna Achillesa ból jest głównym objawem. Początkowymi objawami urazu są często poranna sztywność i ból po wysiłku. W miarę postępu urazu ból zaczyna ograniczać aktywność sportową, a ostatecznie nawet codzienne czynności, takie jak chodzenie. Największą obawą tych sportowców jest zerwanie ścięgna Achillesa. Co ciekawe, osoby z bolesną tendinopatią ścięgna Achillesa rzadko ulegają zerwaniu (4%), a osoby z zerwaniem rzadko mają jakiekolwiek poprzedzające objawy. Pacjenci z tendinopatią Achillesa odczuwają jednak lęk przed ruchem, a w jednym badaniu stwierdzono, że 38% pacjentów wysoki stopień kinezyofobii (>37 na TSK). Stwierdzono również, że stopień kinezyofobii ma związek z powrotem funkcji unoszenia pięty u pacjentów z tendinopatią ścięgna Achillesa. Na początku osoby z wysokim poziomem kinezyofobii mają gorsze objawy i jakość życia, która jest podobna jak u pacjentów z uszkodzeniem ACL. Nie stwierdziliśmy jednak różnic w trajektorii powrotu do zdrowia między pacjentami o różnym stopniu kinezyofobii, tj. w przeciwieństwie do wyników uzyskanych u pacjentów z uszkodzeniem ACL. Głównym zmartwieniem sportowców z tendinopatią jest jednak wysoki odsetek ponownych urazów/nawrotów objawów (27% do 44%). Ponowne urazy/nawroty są również wyższe przy krótkich okresach rekonwalescencji.
Podaje się, że od 10% do 86% pacjentów z tendinopatią ścięgna Achillesa powraca do sportu, ale definicja powrotu do sportu różni się w zależności od badania; rzadko zgłasza się również, że pacjenci wracają do zdrowia całkowicie zdrowi i bez bólu. Trudność związana z nadużywaniem tendinopatii ścięgna Achillesa polega na tym, że rehabilitacja może być bolesna, podczas gdy głównym objawem jest również ból. Zdolność do zaakceptowania bólu podczas rehabilitacji i jednocześnie nieignorowania objawów (brak bólu, brak zysku) to delikatna równowaga, która może mieć wpływ na wybór leczenia, postęp rehabilitacji i powrót do sportu.
Na tych konkretnych przykładach można zauważyć, że strach przed ruchem, strach przed ponownym urazem oraz strach przed bólem i objawami są ze sobą powiązane i powiązane z typem urazu (ostry vs przewlekły), mechanizmem urazu i objawami. Strach wpływa na powrót do sportu, a mniejsza liczba sportowców z wysokim poziomem lęku powraca do sportu. Z kolei sportowcy zazwyczaj zmagają się z lękiem o przyszłym bólu i funkcji oraz o ich zdolności do uprawiania sportu.
Jak sobie z tym radzić?
Staje się oczywiste, że niektórzy sportowcy mogą wymagać określonej interwencji z obawy przed ponownym urazem w celu poprawy funkcji i pomyślnego powrotu do sportu. Obecne protokoły rehabilitacji urazów sportowych koncentrują się na usuwaniu upośledzeń fizycznych i nie odnoszą się bezpośrednio do strachu przed ponowną kontuzją. Na przykład struktura większości protokołów rehabilitacji po kontuzjach sportowych polega na usuwaniu ostrych uszkodzeń powstałych po urazie (np. bólu, wysięku, deficytach zakresu ruchu i aktywacji mięśni), po których następuje przejście do zaawansowanych ćwiczeń, które odnoszą się do pozostałych upośledzeń fizycznych, zwiększają wyzwanie fizyczne i naśladować zajęcia sportowe. Takie podejście jest skuteczne w przypadku wielu sportowców, ale niektórzy sportowcy z dużym lękiem przed ponowną kontuzją mogą wymagać specyficznego podejścia interwencyjnego, aby zakończyć pomyślny powrót do sportu, nawet po wyleczeniu upośledzenia fizycznego.
Zaleca się stosowanie świadomej psychologicznie praktyki u podobnych pacjentów i może zawierać zasady właściwe w rehabilitacji sportowców. Takie podejście do leczenia wymaga pomiaru kluczowych czynników psychologicznych, które mogą mieć wpływ na wynik, włączenia ich jako celu leczenia oraz zapewnienia leczenia, które odpowiada potrzebom pacjenta. Udane interwencje, które zostały zastosowane przez fizjoterapeutów w populacji osób cierpiących na ból obejmują edukację mającą na celu zmniejszenie przekonania o unikaniu strachu, ćwiczenia oparte na stopniowaniu ekspozycji.
Wdrożenie psychologicznie skutecznej praktyki w rehabilitacji sportowej wymagałoby pomiaru lęku przed ponownym urazem, jak również wdrożenia odpowiednich interwencji wspomagających u sportowców z dużym lękiem przed ponownym urazem. Progresywny charakter rehabilitacji urazów sportowych, szczególnie podczas zaawansowanych ćwiczeń, może być podobny do interwencji stopniowanej ekspozycji. Krótko mówiąc, stopniowe interwencje związane z ekspozycją obejmują progresywną ekspozycję na hierarchię sytuacji lub czynności, które powodują strach, w celu wykazania, że można je ukończyć bez powodowania szkód. Podstawowa różnica polega na tym, że progresja ćwiczeń w rehabilitacji koncentruje się na szacowanym zastosowaniu biomechanicznej lub siły fizjologiczne do gojenia się tkanki podczas ćwiczeń zalecana ekspozycja opiera się na coraz częstszych sytuacjach lub czynnościach, które powodują strach lub niepokój. Dlatego, aby ćwiczenia rehabilitacyjne stały się interwencją stopniowanej ekspozycji, konieczne jest ustalenie aktywności, która powoduje strach przed ponownym urazem i opracowania hierarchii która zwiększa ekspozycję na działanie, którego się obawiasz.
Jest możliwe, że zaawansowane ćwiczenia zmniejszają strach przed ponownym urazem u niektórych sportowców, narażając ich na trudne warunki. Jednak bardziej bezpośrednie podejście do pacjentów z dużym lękiem przed ponownym urazem jest konieczne, aby zalecić działania w sposób zgodny ze stopniowanym narażeniem i zapobiec sytuacjom, w których sportowcy mogą chcieć wykonywać pewne czynności na wysokim poziomie, ale unikać innych, których się boją.
Wsparcie zdolności treningowych dzięki kompleksowemu preparatowi Intraworkout – KUP TUTAJ
Podsumowanie
W przypadku sportowców największym zmartwieniem jest strach przed doznaniem nowej kontuzji lub nawrotem poprzedniej kontuzji, wyniszczającym bólem i objawami trwającymi całe życie oraz ryzykiem niemożności powrotu do poprzedniego sportu i występów na tym samym (lub lepszym) poziomie jak przed kontuzją. Jak wielu sportowców identyfikuje się poprzez swój sport, kontuzja ma ogromny wpływ na wiele aspektów ich życia. Sportowiec musi dokonywać wyborów dotyczących leczenia, jakie otrzyma, decyzji dotyczących swojej najbliższej i przyszłej kariery sportowej oraz ocenić ryzyko przyszłego bólu i niepełnosprawności. Sportowiec potrzebuje czasu po urazie, aby podjąć świadomą decyzję. Szybkie decyzje z wczesną interwencją inwazyjną i/lub chirurgiczną mogą być ważne dla zawodowych sportowców, którzy muszą wrócić do pracy, ale większość sportowców, którzy doznali urazu sportowego, nie jest na poziomie zawodowym. Należy podkreślić zdolność do gojenia uszkodzonej tkanki i realistyczne ramy czasowe powrotu do zdrowia. Ponieważ zwykle dostępnych jest wiele metod leczenia z różnymi dowodami, sportowiec musi uzyskać najlepsze dostępne informacje na temat swojej kontuzji, wyboru leczenia i tego, co jest od niego wymagane do wyzdrowienia. Sportowiec może podjąć decyzję o zaprzestaniu uprawiania sportu iw ten sposób zminimalizować ryzyko powstania nowych kontuzji. Powrót do wymagającego sportu wykładniczo zwiększy ryzyko nowych kontuzji; dlatego strach, który odczuwa sportowiec, jest istotny. W takim przypadku ważne jest, aby zmotywować sportowca (lub byłego sportowca) do kontynuowania aktywności fizycznej, ale być może w sportach mniej ryzykownych (modyfikacja aktywności). Jeśli sportowiec decyduje się na powrót do sportu, należy dołożyć wszelkich starań, aby zmniejszyć lęk przed ponownym urazem, ponieważ sam strach może zwiększać ryzyko ponownego urazu i wpływać na postęp rehabilitacji, wyniki funkcjonalne i możliwość powrotu do sportu. Ponadto brak możliwości powrotu do sportu, gdy sportowiec pragnie powrotu, negatywnie wpłynie na długoterminową jakość życia. Poza wysoką motywacją do powrotu do sportu i odpowiednią informacją, lęk można zmniejszyć poprzez systematyczną i odpowiednią rehabilitację ruchową oraz powrót do sprawności funkcjonalnej. Istnieją pewne dowody wskazujące, że interwencje psychologiczne, takie jak obrazy wizualne, relaksacja i umiejętności świadomości poznawczej, mogą zmniejszyć strach przed ponownym urazem. Wsparcie ze strony różnych interesariuszy, takich jak trenerzy, przyjaciele, fizjoterapeuci i lekarze, oraz umiejętność wyznaczania realistycznych i osiągalnych celów również pomogą sportowcowi odzyskać siły i wyeliminować wyniszczający strach.
Źródła
- Liu H, Huang L, Yang Z, Li H, Wang Z and Peng L (2021) Fear of Movement/(Re)Injury: An Update to Descriptive Review of the Related Measures. Psychol. 12:696762.
- Markström JL, Grinberg A, Häger CK. Fear of Reinjury Following Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Is Manifested in Muscle Activation Patterns of Single-Leg Side-Hop Landings. Phys Ther. 2022
- Clare L. Ardern, Nicholas F. Taylor, Julian A. Feller, Kate E. Webster, Fear of re-injury in people who have returned to the sport following anterior cruciate ligament reconstruction surgery, Journal of Science and Medicine in Sport, Volume 15, Issue 6, 2012, Pages 488-495,
- Cozzi, A. L., Dunn, K. L., Harding, J. L., McLeod, T. C. V., & Bacon, C. E. W. (2015). Kinesiophobia After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction in Physically Active Individuals, Journal of Sport Rehabilitation, 24(4), 434-439.
- Ardern, C. L., Taylor, N. F., Feller, J. A., & Webster, K. E. (2012). A systematic review of the psychological factors associated with returning to sport following injury. British Journal of Sports Medicine, 47(17), 1120–1126. doi:10.1136/bjsports-2012-091203
- Nwachukwu BU, Adjei J, Rauck RC, Chahla J, Okoroha KR, Verma NN, Allen AA, Williams RJ 3rd. How Much Do Psychological Factors Affect Lack of Return to Play After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction? A Systematic Review. Orthop J Sports Med. 2019
- Hsu, C.-J., Meierbachtol, A., George, S. Z., & Chmielewski, T. L. (2016). Fear of Reinjury in Athletes. Sports Health: A Multidisciplinary Approach, 9(2), 162–167. doi:10.1177/1941738116666813
- Shelby E. Baez, Social Cognitive Theory and the Fear-Avoidance Model: An Explanation of Poor Health Outcomes After ACL Reconstruction, 2018
- Leslie Podlog, Robert C. Eklund, The psychosocial aspects of a return to sport following serious injury: A review of the literature from a self-determination perspective Psychology of Sport and Exercise, Volume 8, Issue 4, 2007
- Joanna Kvist, PT, PhD, Karin Grävare Silbernagel, PT, ATC, PhD, Fear of Movement and Reinjury in Sports Medicine: Relevance for Rehabilitation and Return to Sport, Physical Therapy, Volume 102, Issue 2, February 2022
