Dla ułatwienia zarówno lekarzy, farmaceutów, producentów leków, jaki i konsumentów wprowadza się klasyfikację leków. Dzielą one leki na różne kategorie przede wszystkim pod względem substancji czynnej zawartej w leku.
Klasyfikacja leków ATC
Podstawową klasyfikacją leków jest aktualizowana co roku klasyfikacja anatomiczno-terapeutyczno-chemiczna. Podlega ona kontroli Światowej Organizacji Zdrowia. Klasyfikacja ta jest niezwykle złożona i ma strukturę drzewa. Posiada pięć poziomów, które ostatecznie dają określenie leku według schematu LCCLLCC, gdzie “L” to litera, a “C” cyfra. Założeniem przydzielenie tylko jednego kodu dla każdego produktu leczniczego.
Zmniejszanie toksyczności leków oraz wsparcie w cholestazie
Pierwszy poziom określa grupę anatomiczną
A – Przewód pokarmowy i metabolizm
B – Krew i układ krwiotwórczy
C – Układ sercowo-naczyniowy
D – Dermatologia
G – Układ moczowo-płciowy i hormony płciowe
H – Leki hormonalne do stosowania wewnętrznego (bez hormonów płciowych)
J – Leki stosowane w zakażeniach (przeciwinfekcyjne)
L – Leki przeciwnowotworowe i immunomodulujące
M – Układ mięśniowo-szkieletowy
N – Ośrodkowy układ nerwowy
P – Leki przeciwpasożytnicze, owadobójcze i repelenty
R – Układ oddechowy
S – Narządy wzroku i słuchu
V – Różne (varia).
Drugi poziom (dwie cyfry) określające podgrupę terapeutyczną, kolejny trzeci poziom to (jedna litera) określająca podgrupę farmakologiczną, czwarty poziom (jedna litera) podgrupę chemiczną, a piąty, ostatni poziom (dwie cyfry) wskazuje na konkretną substancję chemiczną.
NAC – wsparcie wątroby podczas brania leków
Przykład:
Metformax® 1000 – (IR)
A10BA02
A Przewód pokarmowy i metabolizm
A10 Leki stosowane w cukrzycy
A10B Doustne leki przeciwcukrzycowe
A10BA Biguanidy
A10BA02 Metformina
Pierwsza taka klasyfikacja powstała w 1976 roku i od tamtej pory co roku jest aktualizowana przez Centrum Współpracy nad Metodologią Statystyczną Leków działające z ramienia WHO. Stworzona została w celu uporządkowania leków oraz innych środków wykorzystywanych w medycynie.
Leki stworzone z kilku substancji czynnych otrzymują indywidualne kody w Klasyfikacji ATC, będące kombinacją kodów obu substancji czynnych. Nowo powstałe substancje na wniosek firm farmaceutycznych czy agencji badawczych otrzymują od Centrum Współpracy nad Metodologią Statystyczną Leków WHO swój indywidualny kod i są zobowiązane do jego aktualizowania. Ostateczną decyzję co do sklasyfikowania substancji leczniczej podejmuje Międzynarodowa Grupa Robocza ds. Metodologii Statystyki Leków WHO na podstawie danych z literatury oraz założenia co do najbardziej powszechnego wskazania do stosowania danego leku.
Pełne przejście przez wszystkie grupy ułatwia specjalnie stworzona strona: http://leksykon.com.pl/klasyfikacjaatc.html# .Wyszukiwarka pozwala nie tylko przejść przez wszystkie poziomy, ale także wyszukać lek. A więc, gdy następnym razem znajdziesz w apteczce lek i nie będziesz wiedział(a) do czego jest możesz wyszukać go tam. Jednocześnie podkreślić należy, że leki nie powinny być zażywane bez konsultacji lekarskiej.
BIBLIOGRAFIA
- http://leksykon.com.pl/klasyfikacjaatc.html# (dostęp 21.04.2022)
- https://www.who.int/tools/atc-ddd-toolkit/atc-classification (dostęp 21.04.2022)
- https://www.whocc.no/atc/structure_and_principles/ (dostęp 21.04.2022)
