Mechanizm powstawania konfliktu podbarkowego

Co łączy Ci rękę z tułowiem? Oczywiście, że bark, a bardziej kompleks barkowy. Otóż ów kompleks stanowi funkcjonalnie ważną część ludzkiego ciała. To dzięki niemu możesz wycisnąć sztangę, rzucić kulą w kręgle czy suszyć włosy. Taki układ, aby był wydajny, musi posiadać dużą ilość mięśni, ścięgien, więzadeł i kaletek, co sprawia, że jest to miejsce, w którym łatwo może dojść do uszkodzenia i wcale nie musisz dźwigać wielkich ciężarów, aby tego dokonać. Poprzez nieświadome drażnienie tkanek w trakcie ćwiczeń i ruchów podczas czynności życia codziennego możesz uszkadzać struktury barku, które w wyniku tego powodują ból
i inne dolegliwości. Co kryje się pod skórą potocznie zwanych barków?

Bark jest częścią łopatki

Łapiąc się za górę naszej kończyny górnej mówimy, że łapiemy się za bark. Czym właściwie jest ten bark? Czy jest to oddzielna kość
w naszym ciele? Otóż barkiem określamy wyrostek barkowy, który jest częścią łopatki. A więc określenie barku dotyczy małej części dużej kości. Wyrostek barkowy jest najwyżej położoną częścią łopatki i wygląda jak skośnie ustawiony daszek. Pod tym „daszkiem” przebiega wiele struktur, które można podrażnić i uszkodzić. Jakby tego było mało, kształt wyrostka barkowego jest różnorodny, może on być płaski, zakrzywiony lub haczykowaty. To właśnie osoby z trzecim typem wyrostka barkowego są bardziej narażeni na konflikt podbarkowy, drażnienie struktur pod wyrostkiem barkowym, a co za tym idzie – mają większą skłonność do uszkodzeń tkanek miękkich oraz dolegliwości bólowych.

Sama łopatka jest płaską i cienką kością, która przypomina trójkąt. Łopatki należą do obręczy górnej i mieszczą się na grzbiecie, po bokach kręgosłupa. Łopatka jest ustawiona skośnie w przód w stosunku do płaszczyzny czołowej ciała. Oprócz połączenia
z obojczykiem i kością ramienną łopatka przyklejona jest do mięśni, od których jest silnie uzależniona. Łopatka posiada doły, grzebień oraz wyrostki, które są miejscem przyczepu wielu mięśni. To właśnie mięśnie, które przyczepiają się do łopatki mogą zmieniać jej nachylenie i wysokość. Nadmiernie aktywny jeden mięsień i osłabiony drugi mogą być powodem asymetrycznego ustawienia łopatek[1].

Budowa stawu ramiennego

Kompleks barkowy to nie tylko staw ramienny. Oprócz niego do kompleksu barkowego należy staw barkowo – obojczykowy, staw mostkowo – obojczykowy oraz połączenie łopatki z żebrami. W tym artykule przyjrzymy się anatomii stawu ramiennego. Sam staw stanowi połączenie łopatki z kością ramienną. Powierzchniami stawowymi są głowa kości ramiennej oraz wydrążenie stawowe łopatki. Staw ramienny jest stawem kulistym. Wydrążenie jest lekko wklęsłe, natomiast głowa kości ramiennej – stanowi półkulę. Powierzchnia stawowa głowy jest około cztery razy większa od wydrążenia łopatki, co powoduje, iż tylko jedna trzecia powierzchni głowy ma kontakt z łopatką. Mała powierzchnia kontaktu punktów łączących kości umożliwia dużą ruchomość stawu ramiennego, dzięki czemu jesteśmy w stanie chociażby unieść kończynę górą nad głowę. Torebkę stawu stanowi luźny i duży worek. Prawie cała torebka jest otoczona mięśniami, które dodatkowo chronią staw i zajmują dużą część przestrzeni podbarkowej. Tylko dolna część torebki jest podatna na uraz ze względu brak pokrycia tkanką mięśniową. Torebkę stawową dodatkowo chronią więzadła:

• Więzadło kruczo – ramienne – chroni górną część torebki stawowej hamując ruch przywodzenia kończyny górnej oraz utrzymuje ramię podczas swobodnego zwisu kończyny.
• Więzadła obrąbkowo – ramienne – chronią górną oraz przednią część torebki stawowej. Więzadła te chronią przed nadmiernym skręceniem ramienia na zewnątrz. Pomiędzy więzadłami znajdują się cienkie warstwy torebki stawowej, które są narażone na uszkodzenia.
• Więzadło kruczo – barkowe – pomimo braku kontaktu z torebką stawu, zabezpiecza go wraz z wyrostkami kruczym i barkowym.

Skoncentrowana forma omega-3

Główną funkcją całej konstrukcji stawu jest zabezpieczenie głowy kości ramiennej przed jej nadmiernym przemieszczeniem. Staw ramienny charakteryzuje duży zakres ruchów, lecz także jest podatny na uszkodzenia, chociażby zwichnięcia, gdzie głowa kości ramiennej zmienia swoje położenie zazwyczaj w kierunku przednim[1].

Ponadto w obrębie stawu ramiennego występuje kilka kaletek maziowych, które wspomagają ślizg struktur w stawie względem siebie. Pod wyrostkiem barkowym znajduje się kaletka podbarkowa, która wraz z kaletką podnaramienną czasem tworzy dodatkowy staw podbarkowy. Warto wspomnieć, iż w przestrzeni podbarkowej przebiega także ścięgno głowy długiej mięśnia ramiennego, które dalej przebiega między guzkiem mniejszym i większym kości ramiennej. Właśnie to ścięgno „można usłyszeć” podczas ruchów ramion. Jest to jeden z powodów „strzelania” w barku.
W przestrzeni podbarkowej pomiędzy wyrostkiem barkowym łopatki, a głową kości ramiennej znajdują się liczne struktury, w tym: więzadła, mięśnie i ich ścięgna oraz kaletki. Duża ilość struktur oraz mała odległość pomiędzy kośćmi sprawia, że łatwo można podrażnić tkanki miękkie oraz utworzyć tam stan zapalny[1,2].

Rotatory – niedoceniane mięśnie

Torebkę stawu ramiennego otacza tak zwany mankiet, pierścień czy stożek rotatorów. Są to:

• Mięsień podłopatkowy – rotuje ramię do wewnątrz i napina torebkę stawu.
• Mięsień nadgrzebieniowy – wraz z mięśniem naramiennym odwodzi ramię, po za tym napina torebkę stawową oraz bierze udział w rotacji zewnętrznej ramienia.
• Mięsień podgrzebieniowy – jego główną funkcją jest rotowanie ramienia na zewnątrz, dodatkowo napina torebkę stawu oraz wspomaga ruch odwodzenia i zginania ramienia.
• Mięsień obły mniejszy – obraca na zewnątrz ramię i napina torebkę stawową.

Pomimo tego, że każdy mięsień odpowiedzialny jest za różne ruchy w stawie, wyżej wymienione mięśnie łączy jedna funkcja – stabilizacja stawu. Sprawny stożek rotatorów jest warunkiem stabilnego stawu ramiennego[2].

Rotacja wewnętrzna a rotacja zewnętrzna

Podczas obracania ramienia do wewnątrz wraz z uniesieniem ramienia, kość przybliża się do wyrostka barkowego, zmniejszając przestrzeń podbarkową, a co za tym idzie – drażni tkanki położone w przestrzeni. Inaczej jest w przypadku rotacji na zewnątrz, gdzie przestrzeń podbarkowa jest nieco większa. Mikrourazy powstające w wyniku powtarzających się ruchów mogą doprowadzić do uszkodzeń mięśni stożka rotatorów oraz ich ścięgien, uszkodzeń kaletki podbarkowej i stanów zapalnych tkanek. Po za tym przyczyną ciasnoty podbarkowej mogą być przykurcze, stany zapalne oraz zmiany zwyrodnieniowe[1,2].

Kurkumina mogąca wspomóc działanie aparatu ruchu

Objawy konfliktu podbarkowego

Jak w większości uszkodzeń narządu ruchu, głównym objawem konfliktu podbarkowego zwanego także zespołem ciasnoty podbarkowej jest ból zlokalizowany w środku stawu, ponadto ból może pojawić się na łopatce, gdzie przyczepione są mięśnie stożka rotatorów[3]. Ból najczęściej występuje w momencie podrażnienia przestrzeni podbarkowej w wyniku uniesienia ramienia. Podczas testów sugerujących występowanie ciasnoty głównym ruchem mającym sprowokować wystąpienie bólu jest ruch skręcenia ramienia do wewnątrz wraz z uniesieniem.
Chcesz wykonać prosty test sam na sobie? Połóż dłoń strony badanej przestrzeni podbarkowej na barku z przeciwnej strony, w tej pozycji unieś łokieć strony badanej[4].
Ból często sprawia, że osoba dotknięta problemem ogranicza ruchy w stawie, co może doprowadzić do kolejnych zmian.

Warto dodać, że konflikt podbarkowy może być bezpośrednią przyczyną poważniejszych uszkodzeń: zapalenia kaletki podbarkowej, zespołu bolesnego barku czy uszkodzenia stożka rotatorów[3].

Trochę profilaktyki

Jeżeli masz wyrostek typu haczykowatego(raczej o tym nie wiesz), to jesteś w grupie ryzyka powstania ciasnoty podbarkowej[5]. Wiadomo, że nikt przed pójściem na siłownię nie odwiedzi punktu, w którym wykona badania wyrostka barkowego. Tak więc ważną zasadą przy ćwiczeniach, w których bierze udział staw ramienny, jest odwrócenie ramienia(na zewnątrz) zanim wykonasz ruch. Pamiętaj, że ta zasada dotyczy większości ćwiczeń i nie chodzi tutaj tylko o ćwiczenia mięśni naramiennych. Zauważ, że ćwicząc mięśnie grzbietu czy klatki piersiowej ruch zachodzi w stawie ramiennym[4].

Monohydrat Kreatyny od Testosterone.pl

Podsumowanie

Przestrzeń podbarkowa jest skupiskiem wielu struktur wchodzących w skład stawu ramiennego, obręczy kończyny górnej i ramienia. Zgromadzenie na małej objętości wielu więzadeł, mięśni wraz ze ścięgnami, kaletek i stawu między dwiema kośćmi sprawia, że tkanki miękkie zawarte w przestrzeni podbarkowej podczas ruchu w stawie są narażone na uszkodzenia. Zespół ciasnoty podbarkowej może być powodem poważniejszych uszkodzeń narządu ruchu[1,3,4]
Literatura:
1. Anatomia człowieka – Adam Bochenek, Michał Reicher, 2015
2. Atlas anatomii człowieka Sobotta – Friedrich Paulsen, Jens Waschke, 2012
3. Ortopedia i traumatologia – Tom 2, Tadeusz Gaździk, 2009
4. Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni, Klaus Buckup, Johannes Buckup, 2014
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8475294