Mikrobiota a układ nerwowy - Testosterone Wiedza

Kategorie

Najczęściej czytane

Mikrobiota a układ nerwowy

Mikrobiom to zbiór drobnoustrojów zamieszkujących różne  środowiska, w tym także organizm człowieka. Są to grzyby oraz bakterie, które zamieszkują różne części naszego ciała – zaczynając od skóry a kończąc na przewodzie pokarmowym. Szacuje się, że nasz organizm zamieszkuje 100 kwintylionów mikroorganizmów (100 x 1030 :D). Najwięcej mikroorganizmów zamieszkuje przewód pokarmowy. Co ciekawe, każdy człowiek posiada swój własny indywidualny mikrobiom. Jego jakość kształtuje nasze zdrowie, mikroflora jelit uczestniczy w bardzo wielu procesach w naszym organizmie, jest odpowiedzialna m.in za: syntezę witamin, procesy trawienne, uczestnictwo w procesach immunologicznych. W ostatnich latach wykazano, iż mikrobiom może kształtować również nasz stan psycho–emocjonalny, wpływając na ośrodkowy układ nerwowy. Mikrobiom wpływa na nasze samopoczucie, odczuwanie radości, może działać antydepresyjnie. Jego nieprawidłowy stan może powodować bezsenność, rozdrażnienie czy  stany lękowe.

Komunikacja mikrobioty z mózgiem

Komunikacja między jelitami a mózgiem jest ciągła, działa dwukierunkowo. Prawidłowa komunikacja odpowiada za prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu a także utrzymanie homeostazy(stanu równowagi). Funkcjonowanie mikrobioty jest ściśle powiązane z prawidłową lub zaburzoną fizjologią jelit, zaburzenie stanu równowagi może być spowodowane, m.in. infekcją organizmu, zbyt dużą liczbą patogenów, nieodpowiednią dietą czy przyjmowaniem antybiotyków.
Zbyt duże obciążenie układu nerwowego, spowodowane np. długotrwałym stresem, obniżonym nastrojem czy traumatycznym wydarzeniem , może przyczynić się do zmiany składu mikrobioty i w konsekwencji wpływać negatywnie na układu trawienny. Z drugiej strony mikrobiota wpływa na ośrodkowy układ nerwowy poprzez syntezę neuroprzekaźników i neuromodulatorów, m.in: serotoniny i kwasu gamma-aminomasłowego(GABA). Bakterie zamieszkujące przewód pokarmowy fermentują węglowodany i błonnik pokarmowy, a produktami tych procesów są krótko-łańcuchowe kwasy tłuszczowe, mające ogromny wpływ na działanie osi jelitowo-mózgowej. Odpowiadają one za produkcję serotoniny i innych hormonów, wpływają także na prawidłową pracę mózgu poprzez regulację aktywności mikrogleju.
Bezpośrednią drogą komunikacji między jelitami a mózgiem jest nerw błędny.Jest to nerw czaszkowy, zbudowany z włókien aferentnych i eferentnych, które zbierają informacje z narządów wewnętrznych,  przekazując je do mózgu i dostarczając do tych narządów informacje zwrotne. Zła dieta oraz inne negatywne czynniki środowiskowe  wpływają na wrażliwość aferentnych włókien nerwu błędnego, co może powodować np: zaburzenia ośrodków głodu i sytości czy powodować zwiększone odczuwanie lęku.
Unikalny kompleks kreatyny dla kobiet

 

Wpływ mikrobioty na choroby neurodegeneracyjne

Mikrobiota jelitowa odgrywa istotną rolę  w patofizjologii chorób neurodegeneracyjnych,m.in. chorobie Parkinsona (Parkinson disease, PD) czy Alzheimera. Takich obserwacji dokonano w badaniach klinicznych i przedklinicznych oraz w badaniach na modelach zwierzęcych. Bardzo obiecujący wydaję się być wpływ mikrobioty na potencjalne łagodzenie objawów PD, choć na tę chwilę potrzeba jeszcze bardziej dokładnego przebadania tego związku.

Choroba Parkinsona to obecnie jedna z najczęściej występujących chorób neurodegeneracyjnych. Objawia się drżeniem spoczynkowym i ograniczeniem sprawności ruchowej, w późniejszych bardziej zaawansowanych etapach pogarsza ona również funkcje poznawcze, wywołuje stany lękowe oraz bezsenność, praktycznie uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. U pacjentów z PD obserwuje się nieszczelność jelit, co powoduje przedostawanie się endotoksyn do krwiobiegu i przenikanie ich w głąb organizmu. Dodatkowo, endotoksyny mogą przedostawać się do mózgu przez nerw błędny i nasilić odkładanie alfasynukleiny oraz stan zapalny, a w konsekwencji neurodegenerację systemu nerwowego.Liczni autorzy badań donoszą także o dysbiozie(zaburzeniu stanu równowagi mikrobioty jelitowej) w przebiegu choroby parkinsona. Uporczywe zaparcia i nadwrażliwość trzewna, a ponadto niepokój i zmiany zachowania – pojawiające się nawet na 10 lat przed diagnozą – sugerują udział mikroflory jelitowej w patogenezie PD.

Stwardnienie rozsiane(multiple sclerosis, MS), to kolejna choroba neurodegeneracyjna powiązana ze stanem mikrobioty organizmu. Należy do grupy schorzeń neurodegeneracyjnych, które rozwijają się wieloogniskowo i wielofazowo. Główną istotą choroby jest uszkodzenie osłonek mielinowych włókien nerwowych, co powoduje zaburzone przewodzenie impulsów nerwowych.

U osób chorych na stwardnienie rozsiane często stwierdza się niedobór drobnoustrojów z  gatunku Faecalibacterium prausnitzii, producenta kwasu masłowego, a kwas ten stymuluje limfocyty Treg, odpowiedzialne m.in. za odpowiedź immunologiczną. Udowodniono również, że u osób chorych na MS występuje dysbioza flory bakterynej której towarzyszy zwiększone występowanie prozapalnych komórek TH17.

Choroba Alzheimera – choroba spowodowane jest mutacjami w genie kodującym białko prekursorowe amyloidu(amyloid precursor protein, APP), w wyniku których dochodzi do formowania w mózgowiu charakterystycznych dla choroby blaszek starczych i splotów neurofibrylarnych, tworzonych przez nadmiernie ufosforylowane białko tau. Do głównych objawów choroby  zaliczamy: zaburzenia pamięci i obniżenie ogólnej aktywności psychicznej, nasilających się w raz z rozwojem choroby.

Dysbioza jelitowa może być przyczyną rozwoju zapalenia w centralnym układzie nerwowym. U osób z amyloidozą mózgowia rośnie w jelicie liczba bakterii prozapalnych, a zmniejsza się liczba bakterii o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych.Podobnie wzrostowi ulegają stężenia markerów zapalnych, a spadają – cytokin przeciwzapalnych. Manifestacja choroby Parkinsona  wynika z istnienia stanu zapalnego w mózgowiu – dlatego uważa się, że dysbioza mikrobioty może być jednym z głównych czynników ryzyka PD.

Wysokiej jakości koncentrat białka

Wpływ diety na mikrobiotę jelitową

Jednym z najważniejszych czynników decydujących o składzie i o różnorodności mikrobioty jelitowej jest dieta. Właściwie funkcjonująca mikrobiota jelitowa dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych, skutecznie współpracuje z układem immunologicznym, utrzymując organizm w zdrowiu. Dodatkowo, niektóre populacje bakterii wytwarzają neurotransimtery ze składników obecnych w spożywanej żywności, czy też reagują na neuroaktywne składniki żywności, wpływają tym samym na działanie mózgu i w konsekwencji na funkcjonowanie całego organizmu.

Wysokie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych oraz cukrów prostych zdecydowanie negatywnie wpływa na bioróżnorodność flory jelitowej. Przeprowadzono badanie, w którym dwutygodniowa ekspozycja myszy na dietę wysokocukrową oraz wysokocukrową (ang. high fat/sugar diet,HFSD), spowodowała negatywne zmiany w ich mikrobiocie jelitowej. W kolejnym badaniu pod wpływem diety HFSD zaobserwowano obniżenie produkcji białka CREB, które jest niezbędne w procesie formowania śladów pamięciowych. Obniżenie poziomu tego białka powoduje zaburzone funkcje poznawcze oraz kłopoty z zapamiętywaniem.

Istotny związek z zaburzeniami mikrobioty jelitowej mają: nieprawidłowe BMI, otyłość, zaburzenia gospodarki glukozowej, wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie tętnicze. Wymienione wcześniej czynniki w połączeniu z zaburzoną bioróżnorodnością mogą powodować: zaburzenia żołądkowo-jelitowe:refluks, wrzody żołądka i dwunastnicy, zespół jelita drażliwego(IBS), przerost flory bakteryjnej(SIBO), nieswoiste zapalenie jelit.

Negatywne skutki złego odżywiania można jednak odwrócić. Istnieje badanie, w którym pacjentom wdrożono dietę, mającą poprawić  ich stan mikrobiomu, była ona zbliżona do diety śródziemnomorskiej a jej czas trwania wynosił 4 tygodnie. W wyniku tej interwencji, poza spadkiem wagi u uczestników badania i poprawą dolegliwości takich jak nudności, zaparcia czy bóle żołądka, naukowcy zanotowali też redukcję negatywnych symptomów dotyczących pamięci, koncentracji i nastroju.

Wpływ diety na mikrobiotę może być na tyle  znaczący, że kompozycja mikrobioty może stanowić potencjalny biomarker pozwalający weryfikować dobre bądź złe nawyki żywieniowe poszczególnych osób.

Model żywienia śródziemnomorskiego:

-wysoka podaż kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i wielonienasyconych(orzechy, oleje roślinne, tłuste ryby morskie),

-duża ilość produktów o potencjale antyoksydacyjnym(warzywa, owoce, nasiona),

-wysoka podaż błonnika pokarmowego(pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych,

-przewaga produktów roślinnych nad produktami zwierzęcymi,

-mniej soli, produktów nabiałowych, czerwonego mięsa oraz wysoko przetworzonej żywności.

Zadbaj o swoją odporność z Witaminą C

Podsumowanie

Ogólna świadomość wpływu mikrobioty jelitowej na ludzkie zdrowie wzrasta. Flora bakteryjna przewodu pokarmowego odgrywa istotną rolę w utrzymaniu zdrowia, a zaburzenia jej stanu równowagi mogą prowadzić do dysfunkcji i w konsekwencji do  pogorszenia samopoczucia czy pojawienia się procesu chorobowego. Związek między mikrobiotą jelitową a funkcjami kognitywnymi to kolejne istotne zagadnienie wraz z wynikającymi z tego potencjalnymi konsekwencjami dla zdrowia psychicznego populacji. Bez wątpienia istnieje zależność między funkcjonowaniem układu trawiennego a kondycją psychiczną – stresogenne czynniki wraz  z nieodpowiednią dietą mogą wpłynąć negatywnie na funkcjonowanie mózgu i umysłu.

 

 

 

Żakowicz J. Wpływ mikrobiomu jelitowego na mózg i psychikę. Kosmos. Seria A, Biologia / Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika · April 2020
Skonieczna-Żydecka K. Mikrobiota jelitowa i składniki pokarmowe jako determinanty funkcji układu nerwowego. Część I. Mikrobiota przewodu pokarmowego.Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Szczecin, Polska 2017
Foster JA, Lyte M, Meyer E, Cryan JF. Gut microbiota and brain function. An evolving field in neuroscience. Int. J. Neuropsychopharmacol. 2016; 19(5): pyv114.
Gulas E. Jak mikrobiologia może wpływać na psychiatrię? Powiązania między florą bakteryjną jelita zaburzeniami psychicznymi? Zakład Angiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.Psychiatr. Pol. 2018; 52(6): 1023–1039
Naseribafrouei A, Hestad K, Avershina E, Sekelja M, Linlokken A, Wilson R i wsp. Correla-tion between the human fecal microbiota and depression. Neurogastroenterol. Motil. 2014; 26(8): 1155–1162.
Jiang H, Ling Z, Zhang Y, Mao H, Ma Z, Yin Y i wsp. Altered fecal microbiota composition in patients with major depressive disorder. Brain Behav. Immun. 2015; 48: 186–194.
Cryan JF, Dinan TG. Mind-altering microorganisms: The impact of the gut microbiota on brain and behavior. Nat. Rev. Neurosci. 2012; 13(10): 701–712.
Scheperjans F, Aho V, Pereira PA, Koskinen K, Paulin L, Pekkonen E i wsp. Gut microbiota are related to Parkinson’s disease and clinical phenotype. Mov. Disord. 2015; 30(3): 350–358
Petra AI, Panagiotidou S, Hatziagelaki E, Stewart JM, Conti P, Theoharides TC. Gut-microbi-ota-brain axis and effect on neuropsychiatric disorders with suspected immune dysregulation. Clin. Ther. 2015; 37(5): 984–995.
Liśkiewicz P. Flora jelitowa a patomechanizm powstawania zaburzeń afektywnych i lękowych — aktualny stan wiedzy i dalsze perspektywy .15, nr 2, 70–76© Copyright 2018 Via MedicaISSN 1732–9841
Fond G, Boukouaci W, Chevalier G, et al. The „psychomicrobiotic”: Targeting microbiota in major psychiatric disorders: A systematic review. Pathol Biol (Paris). 2015; 63(1): 35–42, doi: 10.1016/j.

https://www.facebook.com/109426287456250/
Jestem dietetykiem z wykształcenia i pasji, żywieniem zainteresowałem się już w czasach licealnych. Wtedy też zacząłem swoją przygodę ze sportami siłowymi i tak już zostało :) Prywatnie jestem ogromnym fanem koszykówki szczególnie tej z pod znaku NBA.

    Dodaj swój komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.*