Źródło zdjecia: we-vibe-toys-S9wj_jHEc_4-unsplash.jpg
Szybki tryb życia, ciągły stres, złe nawyki zarówno osobno, jak i synergicznie mogą wpływać na aspekty seksualne. Nierzadko doświadczamy utraty zainteresowania u płci przeciwnej, niekiedy satysfakcja ze stosunku nie jest zgodna z oczekiwaniami. Nie każdy przypadek wymaga konsultacji z lekarzem i często nosi stan przejściowy – musimy tylko odpocząć lub coś zmienić w życiu. Zamiast leków optymalną opcją może tutaj być wykorzystanie substytutów zielarskich lub niektórych produktów żywieniowych. W poniższym artykule zostały opisane substancje, które mogą w łagodny sposób wesprzeć życie seksualne.
Historia stosowania afrodyzjaków
Afrodyzjak to słowo pochodzące od Afrodyty, greckiej bogini seksualności, miłości i piękna. Afrodyzjak definiuje się jako środek (pokarm lub lek), który wzbudza pożądanie seksualne. Od niepamiętnych czasów człowiek dążył do zwiększenia swoich sił seksualnych. Kiedy człowiek nie znał metali i używał tylko kamieni, eksponował swoje moce seksualne poprzez rytualne tańce, którym towarzyszyły polowania. Ten trop wczesnego człowieka był motywowany dążeniem do zdobycia pożywienia i seksu. Możliwość istnienia bioaktywnych afrodyzjaków, które mogą pochodzić z roślin, zwierząt lub minerałów, było dobrym biznesem w starożytnych krajach. Afrodyzjaki są wymienione tam jako Vajikaranas, słowo vaji ma znaczenie konia i karanta znaczenie podejmowania. Waga seksualności w życiu człowieka jest dobrze znana. W starożytnej medycyny indyjskiej ajurwedy, jest dział specjalnie poświęcony zdrowiu seksualnemu i ma nazwę „virilification-therapy”. Terapia Vijakarna obejmuje afrodyzjaki na zaburzenia erekcji, przyczyny niepłodności, spermatogenezy, reprodukcji, metody korygowania wadliwego nasienia i satysfakcji seksualnej.
Jakie mechanizmy zaangażowane w działanie afrodyzjaków?
Ze względu na sposób działania afrodyzjaki można podzielić na trzy rodzaje: te, które zwiększają libido, potencję lub przyjemność seksualną. Różne substancje pochodzenia zwierzęcego i roślinnego stosowane były w medycynie ludowej różnych kultur w celu energetyzowania, witalizowania i poprawy funkcji seksualnych oraz sprawności fizycznej u mężczyzn, z których bardzo nieliczne zostały zidentyfikowane farmakologicznie.
Pożądanie seksualne jest kontrolowane i regulowane przez ośrodkowy układ nerwowy, który integruje dotykowe, węchowe i psychiczne bodźce. Mechanizmy działania afrodyzjaków są bardzo różne.
Po pierwsze: Niektóre afrodyzjaki po prostu zapewniają wybuch wartości odżywczych poprawiając bezpośrednie zdrowie lub dobre samopoczucie i w konsekwencji poprawiają sprawność seksualną i libido.
Po drugie: afrodyzjaki mają bardziej specyficzny wpływ fizjologiczny, ale nie są psychicznie aktywne. Mogą one wpływać na przepływ krwi; zwiększać czas trwania aktywności seksualnej poprzez odrętwienie obszaru genitalnego.
Trzeci: Trzecia grupa afrodyzjaków składa się z związków psychoaktywnych, którzy faktycznie przekraczają bariery krew-mózg i stymulują jakiś obszar pobudzenia seksualnego. Do tej kategorii zalicza się m.in. szeroki zakres neuroprzekaźników, hormonów, feromonów i leków, które zakłócają normalną funkcję tych cząsteczek. Ta kategoria jest najtrudniejsza do badania, ponieważ wiedza zarówno na temat pobudzenia seksualnego, jak i mechanizmów psychoaktywnych właściwości leków są ograniczone. Tylko najbardziej ogólne informacje na temat pobudzenia seksualnego i mózgu są zrozumiałe.
Dostępne leki i terapie mają ograniczoną skuteczność, nieprzyjemne skutki uboczne i przeciwwskazania w niektórych stanach chorobowych. Istnieje wiele leków ziołowych, które były stosowane przez mężczyzn z różnym stopniem sukcesu i mają potencjał we wsparciu terapii zaburzeń seksualnych.
Wanilia
Wanilia jest świetna na wszelkie rodzaje chorób, ale także słynie z właściwości afrodyzjaku. Na przestrzeni dziejów ludzie używali jej nieustannie. Wśród rodzin królewskich wanilia była przyprawą do perfum, erotycznych kąpieli i nastrojowych świec. Popęd seksualny zaczyna się w naszym mózgu. Smak wanilii, aktywuje podwzgórze i wysyła sygnały (hormony płciowe) do całego ciała. Nic więc dziwnego, że dawni ludzie wierzyli, że kąpiel w wodzie z dodatkiem wanilii rozbudzi seksualne pragnienia. I nie mylili się – wanilia może podnosić poziom testosteronu u mężczyzn i estrogenu u kobiet. Słynni monarchowie używali waniliowych perfum, jak na przykład królowa Elżbieta I. Niektórzy historycy twierdzą, że perfumowała nimi swoją sypialnię, czyniąc ją bardziej damską i prowokującą. Jednak obecnie wiemy, że rdzenni mieszkańcy Meksyku jako pierwsi używali wanilii do rytuałów seksualnych. Mieszali ją z napojami kakaowymi, wierząc, że pomoże to w osiągnięciu lepszych osiągnięciach w łóżku.
Ostatnie badania przeprowadzone na samcach szczurów Wistar ujawniły fascynujące wyniki. Stosując dawkę 200 mg waniliny – podstawowego składnika chemicznego ziaren wanilii – naukowcy byli w stanie wykazać afrodyzjakalne właściwości wanilii. Ich wyniki są zgodne z wcześniejszymi badaniami, które mówią o 9% wzroście pobudzenia u mężczyzn spożywających potrawy przyprawione wanilią. Twierdzą również, że odpowiednie spożycie waniliny może pomóc w zaburzeniach erekcji, libido, impotencji i innych problemach związanych z mężczyznami. Ponieważ reguluje tętno, wanilia pomaga w przepływie krwi w całym ciele. W ten sposób zwiększa się ilość krwi, która trafia do genitaliów podczas podniecenia.
Alkohol i używki
Alkohol, najczęściej używany narkotyk rekreacyjny, od dawna kojarzony jest z seksualnością. Alkohol jest depresantem ośrodkowego układu nerwowego, który działa poprzez zwiększenie poziomu hamującego neuroprzekaźnika, kwasu gamma amino masłowego (GABA). Z drugiej strony, alkohol powoduje dezynwolturę, a więc może potęgować pożądanie seksualne.
Alkohol może nie wydawać się najbardziej oczywistym afrodyzjakiem, ale dobrze wiadomo, że wprowadza nastrój do seksu. Picie alkoholu zmniejsza kontrolę nad hamowaniem, co może zwiększyć prawdopodobieństwo uprawiania seksu, jeśli już mamy na niego ochotę. Może to również ułatwić kontakty towarzyskie. Chociaż sprawia to, że kieliszek wina lub dwa są świetną opcją na spędzenie zabawnej nocy po randce, należy również pamiętać, że picie zbyt dużej ilości może również mieć negatywny wpływ na funkcje seksualne.
Kilka badań potwierdziło również potencjalnie szkodliwy wpływ przewlekłego picia alkoholu na funkcje seksualne mężczyzn i kobiet, prawdopodobnie poprzez wpływ na funkcje sercowo-naczyniowe. Jednak ostatnie raporty dostarczyły silnych dowodów na coś przeciwnego. W swojej metaanalizie Chew i wsp. wykazali, że przewlekłe picie alkoholu znacząco zmniejszyło szanse na wystąpienie problemów z erekcją wśród osób pijących alkohol w 7 z 11 cytowanych badań przekrojowych. Podczas gdy picie mniej niż ośmiu drinków tygodniowo wiązało się z najniższym, ale nieistotnym ryzykiem. Podobne wyniki odnotowano w innych badaniach. Badania weryfikujące wpływ alkoholu na funkcje seksualne kobiet są bardzo ograniczone z niejednoznacznymi wynikami. Potrzebne są dalsze badania podstawowe i kliniczne badające charakter spożycia alkoholu, w tym ilość, czas trwania i rodzaj, oraz jego związek z funkcjami seksualnymi. Narkotyki rekreacyjne, które były rozważane jako naturalne afrodyzjaki, obejmują konopie indyjskie i ich bardziej popularną pochodną – marihuanę. Jednak dotychczasowe dowody fizjologiczne wskazują, że marihuana i jej pochodne hamują libido i funkcje seksualne. Również, wbrew powszechnemu przekonaniu, używanie marihuany było związane z zahamowaniem orgazmem i dysfunkcją seksualną w dużym badaniu obejmującym 3004 mężczyzn i kobiet.
Czekolada
Czekolada powstaje oryginalnie z ziaren kakao po fermentacji i wielokrotnym przetworzeniu. Czekolada często uważana jest za pokarm o największym wpływie na nastrój i wykazuje potencjalny wpływ na ogólny stan zdrowia człowieka. Czekolada zawiera szeroki zakres związków chemicznych, które są farmakologicznie aktywne. Co ciekawe, kilka badań doniosło, że niektóre składniki czekolady (zwłaszcza serotonina i flawonoidy) mogą być zaangażowane w modulację funkcjonowania seksualnego narządów płciowych kobiet. Serotonina, która może działać zarówno jako zwężająco ma naczynia, jak i rozszerzająco, została zlokalizowana w kilku regionach żeńskich narządów płciowych zarówno u zwierząt, jak i ludzi. Naukowcy próbowali zbadać wpływ czekolady na zdrowie seksualne kobiet [51]. Używając kilku kobiecych kwestionariuszy funkcji seksualnych kobiet, odnotowali pozytywny trend) u kobiet spożywających codziennie czekoladę w porównaniu do kobiet, które tego nie robiły.
Eurycoma longifolia/Longjack/Tongkat Ali
Tongkat ali, czyli longjack, to ziołowy suplement, który pochodzi z korzeni zielonego krzewu Eurycoma longifolia, który pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej. Jest stosowany w medycynie tradycyjnej w Malezji, Indonezji, Wietnamie i innych krajach azjatyckich w leczeniu malarii, infekcji, gorączki, niepłodności u mężczyzn i zaburzeń erekcji. Korzyści zdrowotne tongkat ali prawdopodobnie wynikają z różnych związków występujących w roślinie. W szczególności tongkat ali zawiera flawonoidy, alkaloidy i inne związki, które działają jako przeciwutleniacze. Przeciwutleniacze to związki, które zwalczają uszkodzenia komórek powodowane przez cząsteczki zwane wolnymi rodnikami. Mogą również przynieść korzyści na inne sposoby.
Potencjał Tongkat ali w zakresie zwiększania poziomu testosteronu u mężczyzn z niskim poziomem tego podstawowego hormonu płciowego jest dobrze znany i dobrze udokumentowany. Niski poziom testosteronu może wynikać ze starzenia się, chemioterapii, radioterapii, niektórych leków, urazów lub infekcji jąder oraz niektórych chorób, takich jak przewlekły alkoholizm i obturacyjny bezdech senny. Skutki niewystarczającego poziomu testosteronu obejmują niskie libido, zaburzenia erekcji, a w niektórych przypadkach bezpłodność. Ponieważ związki zawarte w tongkat ali mogą zwiększać niski poziom testosteronu, mogą leczyć te problemy. Miesięczne badanie przeprowadzone na 76 starszych mężczyznach z niskim poziomem testosteronu wykazało, że przyjmowanie 200 mg ekstraktu tongkat ali dziennie znacznie zwiększyło poziom tego hormonu do normalnych wartości u ponad 90% uczestników. W 12-tygodniowym badaniu z udziałem 108 mężczyzn w wieku 30–55 lat zaobserwowano, że codzienne przyjmowanie 300 mg ekstraktu tongkat ali zwiększa objętość i ruchliwość plemników średnio odpowiednio o 18% i 44%.
Lepidium meyenii/Maca
Lepidium meyenii (Maca) to peruwiański hipokotyl, który rośnie wyłącznie między 4000 a 4500 m w centralnych Andach. Maca jest tradycyjnie stosowana w regionie andyjskim ze względu na jej rzekome właściwości poprawiające płodność. Klinicznie udowodniono, że arginina, składnik Maca, odgrywa rolę w męskiej płodności. Maca zawiera również sterole, takie jak kampesterol, stigmasterol i sitosterol, które poprawiają płodność. Badanie przeprowadzone w 2015 roku na 45 kobietach, które doświadczały dysfunkcji seksualnych wywołanych lekami przeciwdepresyjnymi, wykazało, że przyjmowanie 3000 mg korzenia maca dziennie przez 12 tygodni znacznie poprawiło funkcje seksualne i libido w porównaniu z placebo. Przegląd z 2010 roku, który obejmował cztery wysokiej jakości badania z udziałem łącznie 131 uczestników, znalazł dowody na to, że przyjmowanie macy poprawia pożądanie seksualne po co najmniej 6 tygodniach.
Crocus sativus/Szafran
Crocus sativus L., gatunek znany jako szafran, jest wieloletnią częścią zioła należącego do rodziny Iridaceae i jest szeroko uprawiana w Iranie i innych krajach, w tym Indiach i Grecji. W zasadzie szafran jest zalecany jako środek afrodyzjakalny. Naukowcy badali aktywność afrodyzjakalną wodnego ekstraktu z szafranu i jego składniki, safranalu i krocyny, u samców szczurów. Stwierdzono, że Krocyna polepszała jakość i długość erekcji. Działanie krocyny na niektórych ludziach można porównać do viagry.
W jednym badaniu zaobserwowano, że grupa mężczyzn, którzy przyjmowali 30 mg szafranu dziennie przez 4 tygodnie, doświadczyła większej poprawy funkcji erekcji niż mężczyźni otrzymujący placebo.
Dalsze badanie przeprowadzone na kobietach wykazało, że osoby z grupy szafranowej doświadczyły wyższego poziomu pobudzenia i zwiększonego nawilżenia w porównaniu z grupą placebo.
Allium tuberosum/Czosnek
Czosnek od czasów starożytnych były używany jako żywność, przyprawy i lek ziołowy. Jest bogatym źródłem saponin steroidowych, alkaloidów, a także związków zawierających siarkę. W Chinach nasiona były używane jako tradycyjna medycyna o leczenia impotencji. Ta roślina posiada eksperymentalnych dowód, że preparat n-butanolowego ekstraktu z Allium tubersum, używany jako tradycyjny środek, posiada właściwości afrodyzjakalne. Tylko z czosnkiem jest jeden problem – do sprawdzenia jego działania tak naprawdę może nie dojść. Po spożyciu posiłku doprawionego tą przyprawą przez kilka godzin kontakt z ludźmi może być utrudniony przez specyficzny zapach z ust.
Tribulus terrestris
Tibulus jest powszechnie znany jako „Ghokhru”. Rośnie w wielu miejscach, w tym w niektórych częściach Europy, Azji, Afryki i Bliskiego Wschodu. Zarówno korzeń, jak i owoc rośliny były stosowane w medycynie tradycyjnej chińskiej i indyjskiej medycyny ajurwedyjskiej. Roślina ta była używana przez długi czas jako tradycyjny środek pobudzający seksualnie. Obecne badania ograniczają się tylko do badań na zwierzętach, które wykazały znaczny wzrost erekcji po doustnym podaniu ekstraktu roślinnego Tribulus jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych afrodyzjaków. Na temat jego działania cały czas toczą się dyskusję. Liofilizowany proszek suszonych owoców T. terrestris badano pod kątem wpływu na zachowania seksualne po podaniu ostrym i podprzewlekłym samcom szczurów i porównano ze standardowym lekiem pobudzającym seksualnie, cytrynianem sildenafilu (viagra). Zwierzęta oceniano pod kątem różnych parametrów zachowań seksualnych, efektów anabolicznych, poziomu testosteronu i liczby plemników in vitro. Doustne podanie 100 mg/kg badanego leku wykazało działanie anaboliczne, o czym świadczy przyrost masy ciała w organizmie i narządach rozrodczych. Poprawa zachowań seksualnych samców szczurów charakteryzowała się zwiększoną ilością i częstotliwością intromisji. Wskaźnik erekcji prącia również uległ znacznej poprawie bez zauważalnej toksyczności, a poziom testosteronu i liczba plemników również znacznie wzrosły. Wyniki są porównywalne z wynikami standardowego leku – cytrynianu sildenafilu.
Panax ginseng/Żeń-szeń koreański
Panax jest korzeniem żeń-szenia stosowanym w tradycyjnej medycynie chińskiej. Działa jako antyoksydant poprzez zwiększenie syntezy tlenku azotu w śródbłonku wielu narządów, w tym w ciałach jamistych prącia. Ginsenozydy – główne substancje aktywne, zwiększają również relaksację indukowaną acetylocholiną i aktywowaną stymulacją nerwów transmisyjnych, związaną ze zwiększeniem tkankowego cyklicznego monofosforanu guanozyny, podobnie jak lek viagra, stąd właściwości afrodyzjakalne. Działanie ośrodkowe żeń-szenia (wzrost stężenia dopaminy w pniu mózgu, noradrenaliny, serotoniny w korze, osłabienie aktywności monoaminooksydazy) może tłumaczyć jego właściwości poprawiające pamięć i przeciwlękowe oraz przyczyniać się do jego działania afrodyzjakalnego.
Żeń-szeń koreański standaryzowany aż na 20% substancji aktywnych w bardzo ekonomicznej cenie
Ginkgo biloba/ Miłorząb dwuklapowy
Ginkgo biloba to ziołowy suplement pozyskiwany z jednego z najstarszych gatunków drzew — drzewa o identycznej nazwie. Tradycyjna medycyna chińska wykorzystuje go do leczenia wielu dolegliwości, w tym depresji i zaburzeń funkcji seksualnych. Od lat mówi się, że Ginkgo biloba działa jak afrodyzjak, pomagając rozluźnić naczynia krwionośne i zwiększyć przepływ krwi.
W 1998 r. małe badanie wykazało, że miłorząb dwuklapowy zmniejsza utratę libido spowodowaną stosowaniem leków przeciwdepresyjnych u około 84% uczestników. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety stwierdzili, że po spożyciu 60–240 mg suplementu dziennie odczuwali zwiększone pragnienie, podniecenie i zdolność do orgazmu, chociaż efekty wydawały się silniejsze u kobiet. Było to jednak badanie niskiej jakości, a jego wyniki mogą nie być wiarygodne.
Ekstrakt z miłorząba od Ostrovit
Johimbina
Johimbina to alkaloid indolowy pozyskiwany z kory zachodnioafrykańskich drzew Yohim. Jest to lek na receptę zatwierdzony przez Food and Drug Administration (FDA) jako środek mydriatyczny. Dzięki swojemu centralnemu działaniu jako antagonista a-2-adrenergiczny, johimbina była jednym z niewielu doustnych środków farmakologicznych przepisywanych w leczeniu zaburzeń erekcji. W kilku randomizowanych badaniach kontrolowanych odnotowano różne wskaźniki skuteczności johimbiny w zakresie od 34% do 73%. W metaanalizie tych badań stwierdzono, że ta duża zmienność wskaźników powodzenia może być spowodowana różnicą wieku pacjentów i etiologią zaburzeń erekcji. Uważa się również, że wpływ na wyniki mogły mieć różne metody oceny stopnia zaburzeń erekcji w tych badaniach. Ogólnie johimbina może być skuteczna, ale przede wszystkim u pacjentów z psychogennymi zaburzeniami erekcji. Nowsze badania sugerują, że warto johibina świetnie łączy się z argininą i działają razem synergicznie. Skutki uboczne związane z johimbiną obejmują nadciśnienie, niepokój i kołatanie serca, dlatego nie jest ona dla każdego.
Mity? Albo i nie…
Obecnie wiele napojów i produktów spożywczych jest popularnie stosowanych jako afrodyzjaki. Niektóre z nich są bardzo powszechne, a niektóre są niezwykle trudne do znalezienia. Na przykład niektóre kultury wschodnie uważają herbatę za dobry afrodyzjak. Również kebob (grillowana wołowina; tak naprawdę prawie kebab) jest uważany przez mieszkańców Bliskiego Wschodu za silny afrodyzjak. Może to być prawda ze względu na jego bardzo wysokiej zawartości białka, które zwiększa witalność ciała jako całości, a zatem zwiększa energię do uprawiania seksu. Innym powszechnym pokarmem uważanym za silny afrodyzjak jest żywność morska; uważa się jednak, że może to być spowodowane jej związkiem z Afrodytą, która urodziła się na morzu. Pikantne jedzenie i chili są uważane za afrodyzjaki, jednak może to wynikać z faktu, że ich spożywanie prowadzi do pocenia się, pieczenia i rozkojarzenia, reakcji fizycznych bardzo podobnych do tych, które spotyka się podczas stosunku seksualnego. Inne popularne afrodyzjaki obejmują ostrygi, części rekina, róg nosorożca i węże są w dużej mierze wykorzystywane ze względu na ich fizyczne podobieństwo do narządów płciowych. Kilka innych trudnych do znalezienia substancji jest nadal używanych jako afrodyzjaki, na przykład zupa z suszonych penisów tygrysa, krew węża, a nawet stopiony tłuszcz wielbłądziego garbu i pijawki. Chociaż każda substancja może być podawana jako dobry afrodyzjak, jednak do udowodnienia tych twierdzeń potrzebne są dane naukowe.
Bibliografia
- Shamloul, R. (2010). Natural Aphrodisiacs. The Journal of Sexual Medicine, 7(1), 39–49.
- Shah J. Erectile dysfunction through the ages. BJU Int 2002;90:433–41.
- Rautenstrauch J. [Sexual dysfunctions in the man and woman. “Oysters before making love”]. MMW Fortschr Med 1999;1;141:6–8.
- Walton AH. Aphrodisiacs love stimulants. New York: Lyle Stuart Inc; 1966.
- Peugh J, Belenko S. Alcohol, drugs and sexual function: A review. J Psychoactive Drugs 2001;33:223–32.
- Horasanli K, Boylu U, Kendirci M, Miroglu C. Do lifestyle changes work for improving erectile dysfunction? Asian J Androl 2008;10:28–35.
- Gratzke C, Christ GJ, Stief CG, Andersson KE, Hedlund P. Localization and function of cannabinoid receptors in the corpus cavernosum: Basis for modulation of nitric oxide synthase nerve activity. Eur Urol 2009; Jan 3
- Benton D, Donohoe RT. The effects of nutrients on mood. Public Health Nutr 1999;2:403–9.
- Bruinsma K, Taren DL. Chocolate: Food or drug? J Am Diet Assoc 1999;99:1249–56.
- Serafini M, Bugianesi R, Maiani G, Valtuena S, De Santis S, Crozier A. Plasma antioxidants from chocolate. Nature 2003;424:1013.
- Sies H, Schewe T, Heiss C, Kelm M. Cocoa polyphenols and inflammatory mediators. Am J Clin Nutr 2005;81:304S–12S
- Salonia A, Fabbri F, Zanni G, Scavini M, Fantini GV, Briganti A, Naspro R, Parazzini F, Gori E, Rigatti P, Montorsi F. Chocolate and women’s sexual health: An intriguing correlation. J Sex Med 2006;3:476–82.
- Sandroni, P. (2001). Aphrodisiacs past and present: A historical review. Clinical Autonomic Research, 11(5), 303–307.
- Sumalatha, K. R. et al. “ON NATURAL APHRODISIAC POTENTIALS TO TREAT SEXUAL DYSFUNCTION.” (2010).
- Kotta S, Ansari SH, Ali J. Exploring scientifically proven herbal aphrodisiacs. Pharmacogn Rev. 2013
