Aminokwasy – niezbędny składnik diety.

Aminokwasy – rodzaje, ich działanie oraz zastosowanie

Wiedza na temat aminokwasów jest bardzo obszerna, jednak nadal dowiadujemy się o nich wiele nowych informacji. Duża część osób zdaje sobie sprawę, że aminokwasy to nie tylko suplementy diety dla sportowców. Są to przede wszystkim składniki, których potrzebuje organizm każdego człowieka, bez względu na to, czy jesteśmy bierni fizycznie czy też jesteśmy zawodowymi sportowcami. Funkcje aminokwasów są zależne do ich rodzaju. Czas więc dowiedzieć się czym są, jakie są ich rodzaje i kiedy najlepiej je stosować.

Czym są aminokwasy

W chemii aminokwasy inaczej nazwane są kwasami aminowymi. Związki te, zalicza się do grupy organicznych. Wszystkie aminokwasy składają się z przynajmniej jednej zasady, czyli muszą mieć grupę aminową oraz jedną grupę kwasową hydroksylową. To sprawia, że są one jednocześnie zasadami i kwasami, więc wykazują działanie charakterystyczne dla obu tych grup. Związki te, w naszym organizmie pełnią funkcję budulcową, ale nie tylko.

Rodzaje aminokwasów

Podział aminokwasów jest dosyć skomplikowany, więc dzisiaj skupimy się na tym podstawowym, czyli ze względu na umiejętność lub nieumiejętność ich syntezy. Kwas aminowy możemy podzielić na endogenne i egzogenne. Aminokwasy endogenne to takie, które organizm człowieka jest w stanie samodzielnie wytwarzać. Do grupy endogennej zaliczamy: taurynę, alaninę, ornitynę, cysteinę, karnitynę, glicynę, homoserynę, glutaminę, kwas asparaginowy. Jeśli chodzi o aminokwasy egzogenne, to są to związki, które inaczej nazywane są niezbędnymi. Przyczyną tego jest to, że ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie ich wytworzyć. Dlatego optymalnym jest stworzenie tak zbilansowanej diety, aby dostarczała ona do organizmu niezbędny pakiet wszystkich aminokwasów egzogennych, w odpowiednich ilościach. Jest to konieczne szczególnie w przypadku osób aktywnych fizycznie. Między innymi dlatego na rynku, możemy spotkać tak wiele suplementów diety, które zawierają w składzie wymienione powyżej składniki. Do aminokwasów egzogennych zaliczać będziemy: fenyloalaninę, izoleucynę, leucynę, walinę, metioninę, treoninę, tryptofan, lizynę oraz histydynę.

Poznaj działanie aminokwasów

Aminokwasy podzielić można na białkowe (EAA) i niebiałkowe. Pierwsze z nich pełnią funkcje budulcowe, drugie natomiast odpowiadają za inne ważne funkcje fizjologiczne, które są niezbędne dla utrzymania prawidłowej pracy organizmu. Jednym
z aminokwasów niebiałkowych jest beta-alanina, która jest składnikiem znajdującym się w silnym przeciwutleniaczu, jakim jest koenzym typu A lub też cytrulina, biorąca między innymi udział w detoksykacji amoniaku, czy też produkcji tlenków azotu (uczucie pompy treningowej).

W aminokwasach białkowych wyróżnić możemy trzy, które mają budowę rozgałęzioną (BCAA – brain chain amino acids) w skład tego suplementu diety wchodzą takie składniki jak: walina, leucyna i izoleucyna. Mają one wpływ na działanie metabolizmu, przemiany energetyczne, czy zmiany zachodzące w układzie mięśniowym. Ze względu na to, że są one egzogenne, naszym zadaniem jest dostarczenie ich do organizmu wraz z dietą lub przy pomocy suplementów diety. Rzadko kiedy występuje niedobór aminokwasów rozgałęzionych, ale może pojawiać się przy skrajnym niedożywieniu lub przez zmiany w organizmie, co może powodować zmniejszenie przyswajalności aminokwasów. Osoby dorosłe powinny spożywać około 40 mg aminokwasów rozgałęzionych BCAA na dobę. Aminokwasy te warto spożywać przed lub w trakcie treningu w celu usprawnienia procesu budowy tkanek. Kolejnym interesującym aminokwasem zaliczanym do grupy białkowych jest lizyna – aminokwas, który zostaje wykorzystywany do wytwarzania białek ustrojowych. Jest to bardzo ważny składnik chemiczny dla organizmu człowieka, gdyż wpiera on działanie układu immunologicznego.

Inne zastosowania aminokwasów

Oprócz wykorzystywania aminokwasów w suplementach diety dla sportowców – głownie BCAA oraz EAA -, w celu wsparcia regeneracji, pracy organizmu i wielu innych aspektów, składniki te używane są również w kosmetykach, Są to najczęściej produkty pielęgnacyjne, które mają za zadanie zadbać o zdrowie i wygląd: skóry, włosów i paznokci.

Podsumowując

Jak widać aminokwasy są niezbędnymi związkami, które należy dostarczać wraz z odpowiednio zbilansowaną dietą, lub dodatkowo,
w okresach wzmożonego wysiłku, w postaci suplementu, aby procesy metaboliczne, w których mają udział, przebiegały prawidłowo. Dodatkowo jak wspominano powyżej, mogą one mieć również swe zastosowanie w przypadku kosmetyków, mających na celu wsparcie wyglądu skóry, włosów czy też paznokci.