Zdjęcie: Pixabay, markroad1230
Panax Ginseng, znany także jako żeń-szeń właściwy, czy też azjatycki, to jeden z najstarszych i najbardziej cenionych suplementów stosowanych w medycynie naturalnej. Współczesne badania potwierdzają jego wszechstronne działanie, co sprawia, że coraz częściej sięgają po niego zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i te, które chcą zadbać o lepszą koncentrację, pamięć czy ogólną witalność. Dzięki temu wpływa na wiele obszarów funkcjonowania organizmu – i właśnie temu przyjrzymy się w dzisiejszym wpisie
Ale zacznijmy od początku…
Czym są żeń-szenie?
Żeń-szenie to grupa roślin, które należą do grupy adaptogenów, czyli substancji pochodzenia naturalnego lub surowca roślinnego o korzystnym dla zdrowia nieswoistym działaniu, pomagający w adaptacji organizmu do szeroko pojętego obciążenia stresem, o czym więcej możesz przeczytać tutaj
Poza Panax wyróżniamy m.in. żeń-szenie takie jak:
- Żeń-szeń syberyjski, który wzmacnia odporność, wspomaga adaptację do stresu i jest odpowiednim wyborem dla osób aktywnych, o czym więcej możesz przeczytać tutaj
- Eurycoma longjack (żeń-szeń malezyjski), czyli jeden z suplemenów, który tradycyjnie może być stosowany w celu zwiększenia poziomu testosteronu u mężczyzn, o czym więcej możesz dowiedzieć się z tego miejsca
Jak działa Panax?
Panax ginseng to roślina pochodząca głównie z Azji Wschodniej, szczególnie z Korei, Chin i Japonii. Głównymi aktywnymi składnikami żeń-szenia są ginsenozydy, które są układem glikozydów triterpenowych (saponin) i którym przypisuje się większość prozdrowotnych właściwości tej rośliny.
Poziom energii
Jednym z kluczowych powodów, dla których Panax ginseng cieszy się tak dużym uznaniem, jest jego wpływ na witalność oraz poziom energii w ciągu dnia. Związki aktywne zawarte w żeń-szeniu skutecznie przeciwdziałają zmęczeniu, wspierając tym samym lepsze samopoczucie i większą odporność na codzienny stres fizyczny i psychiczny.
W randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu z udziałem 90 osób cierpiących na przewlekłe zmęczenie wykazano, że suplementacja żeń-szeniem przez 4 tygodnie istotnie poprawiła samopoczucie uczestników z zespołem chronicznego zmęczenia [1].
Żeń-szeń wykazuje również silne właściwości antyoksydacyjne, co oznacza, że wspomaga organizm w walce z wolnymi rodnikami (ROS), spowalniając tym samym procesy starzenia i chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym. Ma to bezpośredni wpływ nie tylko na nasze zdrowie komórkowe, ale też na codzienne funkcjonowanie – nadmiar wolnych rodników może objawiać się gorszym samopoczuciem, przewlekłym zmęczeniem czy problemami z koncentracją.
Więcej na temat przyczyn zmęczenia i wpływu stanów zapalnych na ten stan możesz przeczytać tutaj
Odporność
W jednym z badań pacjenci suplementujący żeń-szeń rzadziej chorowali na grypę i infekcje dróg oddechowych, mieli wyższe stężenie przeciwciał oraz wyższy poziom aktywności komórek NK – czyli tzw. „natural killers”, które odpowiadają za zwalczanie wirusów i komórek nowotworowych [2].
Kolejne badanie, tym razem z udziałem 60 zdrowych ochotników wykazało zwiększoną całkowitą liczbę limfocytów i komórek pomocniczych T u osób, które otrzymywały Panax w dawce 100 mg dwa razy dziennie przez osiem tygodni [3].
Rhodiola to także naturalne wsparcie Twojej witalności – KUP TERAZ!
Wsparcie funkcji poznawczych
Zaburzenia poznawcze to stan wpływający na myślenie, komunikację, rozumienie i pamięć, który często towarzyszy różnym schorzeniom neurologicznym.
Wśród potencjalnych rozwiązań terapeutycznych szczególne zainteresowanie wzbudza żeń-szeń oraz jego aktywne składniki. Badania przedkliniczne dowodzą, że związki te wykazują skuteczność farmakologiczną w różnych modelach zaburzeń poznawczych. Ich główne mechanizmy działania obejmują właściwości przeciwzapalne, które mogą przekładać się na poprawę funkcji poznawczych oraz łagodzenie objawów zaburzeń
[4] Efekty, jakie zauważano w tym aspekcie to m.in:
- Poprawia zdolność uczenia się
- Poprawa pamięci
- Zwiększa ekspresję białek związanych z plastycznością synaptyczną hipokampa
- Hamowanie rozwoju chorób neurodegeneracyjnych
Choroba Alzheimera (AD) jest chorobą neurodegeneracyjną charakteryzującą się odkładaniem peptydów amyloidu. Leczenie ginsenozydem w tym przypadku poprawiło uczenie się przestrzenne i pamięć w mysim modelu choroby Alzheimer, co sugeruje, że może on być potencjalnym środkiem terapeutycznym w leczeniu Alzheimera [5].
Zdrowie
Jak wspominałem wcześniej, Panax ginseng zawiera związki o silnym działaniu przeciwzapalnym. Stan zapalny to naturalna reakcja obronna organizmu na infekcję lub uraz, jednak jego przewlekła forma odgrywa kluczową rolę w rozwoju wielu chorób – takich jak cukrzyca typu 2, nowotwory, choroby sercowo-naczyniowe czy neurologiczne.
Równowaga między cytokinami prozapalnymi (takimi jak TNF-α i IL-1β) a przeciwzapalnymi jest kluczowa. Gdy zostaje ona zaburzona i dominuje nadmiar cytokin prozapalnych, może to prowadzić do przewlekłych stanów zapalnych i związanych z nimi problemów zdrowotnych [6]. Właśnie dlatego właściwości przeciwzapalne żeń-szenia mogą odgrywać istotną rolę w profilaktyce tych chorób.
Co więcej, zawarte w żeń-szeniu ginsenozydy wspierają regulację poziomu cukru we krwi poprzez zwiększenie wychwytu glukozy, co sugeruje jego potencjalne zastosowanie jako środka wspomagającego w walce z cukrzycą. Metaanaliza 16 randomizowanych badań z udziałem 770 osób wykazała, że suplementacja żeń-szeniem przez co najmniej miesiąc istotnie obniżyła poziom glukozy na czczo. Efekty były szczególnie wyraźne u osób chorujących na cukrzycę [7].
Żeń-szeń oraz jego aktywne składniki wpływają również na rozszerzenie naczyń krwionośnych, co poprawia krążenie krwi i wspiera zdrowie układu sercowo-naczyniowego. To kolejny powód, dla którego Panax może być cennym wsparciem w codziennej profilaktyce zdrowotnej.
Dla kogo?
Panax ginseng jest na ogół dobrze tolerowany, a jednocześnie jest praktycznym suplementem, który może przynieść pewne korzyści każdemu. Dzięki swojej wszechstronności i stosunkowo niskiej cenie, warto włączyć go do codziennej suplementacji w dawce 200–600 mg na dłuższy okres czasu. Regularne stosowanie może wspierać zdrowie, poprawiać codzienną witalność oraz dostarczać energii niezbędnej do działania. Ponadto, Panax wspiera układ nerwowy, który w dzisiejszych czasach jest szczególnie narażony na stres, a także wspomaga funkcje poznawcze, takie jak pamięć, koncentracja czy szybkość przetwarzania informacji.
Bibliografia:
[1]. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23613825
[2]. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2003/1015/p1539.html#afp20031015p1539-b2
[3]. Scaglione F, Ferrara F, Dugnani S, Falchi M, Santoro G, Fraschini F. Immunomodulatory effects of two extracts of Panax ginseng C.A. Meyer. Drugs Exp Clin Res. 1990;16:537-42.
[4]. http://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6173364/#:~:text=ginseng%20had%20a%20cognitive-enhancing,the%20placebo%20group%20%5B133%5D
[5]. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29865080/
[6]. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7175368/
[7]. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4180277/
