Rola Witaminy D w treningu siłowym i rozwoju sylwetki - Testosterone Wiedza

Kategorie

Najczęściej czytane

Rola Witaminy D w treningu siłowym i rozwoju sylwetki

Witamina D jest suplementem powszechnie znanym i polecamy. Jest ona stałym członkiem grupy suplementów polecanych każdemu, bez względu na status wytrenowania czy uprawianą aktywność fizyczną. Jest to związane z jej plejotropowym działaniem. Początkowo, substancja ta kojarzyła się jedynie z korzystną funkcją w kontekście zdrowia aparatu kostnego. Dziś wiadomym jest, że działanie witaminy D wykracza daleko poza sam wpływ na kości.

Obecnie posiadamy dowody naukowe wskazujące, że witamina D zmniejsza ryzyko wielu typów nowotworów, chorób układu sercowo-naczyniowego, chorób metabolicznych, chorób autoimmunologicznych, wielu infekcji oraz niektórych zaburzeń neuropsychiatrycznych [1-7]. Problemem jest jednak powszechny niedobór witaminy D. To on warunkuje zwiększone ryzyko negatywnych następstw zdrowotnych, a jak wykazują dane naukowe nawet 90% osób w środkowej europie może borykać się z suboptymalnym stężeniem aktywnego metabolitu witaminy D w organizmie, zaś w stanach zjednoczonych niedobór plasuje się na poziomie 73-78% [8]. Taki stan rzeczy warunkuje wręcz konieczność stosowania Witaminy D3 w formie suplementu, jako że zarówno synteza skórna jak i konwencjonalna żywność nie wystarcza do spełnienia zdrowotnych norm.

Choć utrzymanie ogólnego zdrowia jest kluczowe do optymalnego realizowania procesu treningowego, nie tylko tego o charakterze oporowym, suplementacja witaminą d3 jest czymś więcej niż tylko polecanym zabiegiem. Występowanie receptorów dla tej witaminy, która posiada charakterystykę steroidową, jest ogólnoustrojowe. Receptory są wręcz „rozsiane” w każdych komórkach naszego organizmu, tym również w aparacie mięśniowym. Komórki mięśniowe posiadają specyficzny dla witaminy D receptor VDR, z którym łączy się jej aktywny metabolit 1,25-(OH)2D3, wywierając tym samym wpływ na proliferację i różnicowanie komórek mięśniowych. Dodatkowo, jej mechanizm działania posiada teoretyczne podstawy łączące jej wpływ z poprawą czynności skurczowej tkanki mięśniowej – funkcji niezwykle ważnej w sportach siłowych.

 

MECHANIZM DZIAŁANIA WITAMINY D

Aktywacja witaminy D obejmuje działanie wielu narządów naszym organizmie. Jej źródłem będzie zarówno pożywienie, w postaci witaminy d2 i d3 lub suplementu oraz synteza skórna związana z konwersją 7-dehyfrocholesterolu przez promienie ultrafioletowe. Niezależnie od źródła, aby jej postać mogła wywrzeć konkretny efekt fizjologiczny musi ona przejść proces hydroksylacji w wątrobie do 25-hydroksywitaminy D czyli w skrócie 25(OH)D. To właśnie ta forma jest tą główną, która krąży we krwi jednak jest ona nieaktywna i musi zostać przekształcona w nerkach do postaci biologicznie aktywnej 1,25 hydroksywitaminy D [1,25-(OH)2D3].

Produkcja aktywnej formy w nerkach związana jest z procesem regulacji wapnia i fosforu, jednego z kluczowych mechanizmów jej poniekąd ergogenicznego działania. Dodatkowo, konwersja do postaci aktywnej zachodzi nie tylko w nerkach ale również lokalnie w tkankach w tym między innymi w tkance mięśniowej. Tam odgrywa rolę auto- i parakrynną mającą na celu regulację różnych procesów komórkowych, takich jak wzrost i różnicowanie oraz apoptoza komórek. Tak naprawdę każda tkanka w naszym organizmie posiada receptor VDR dla witaminy D, który reguluje zarówno genomowe jak i niegenomowe mechanizmy działania. W przypadku mięśni szkieletowych, receptory VDR zlokalizowane są w jądrze oraz sarkolemmie.

 

https://testosterone.pl/testosterone-pl-d3-k2Witamina D z dodatkiem witaminy K2 od Testosterone.pl – Wsparcie gospodarki kostnej oraz odporności organizmu

DZIAŁANIE Z PERSPEKTYWY TKANKI MIĘŚNIOWEJ

Powiązanie witaminy D z funkcjonalnością aparatu mięśniowego sięga wczesnych prac na myszach, gdzie specyficzna mutacja powodująca brak receptora VDR w tkance mięśniowej warunkowała zmniejszone poziomy wapnia i fosforanu [11]. Co więcej, gdy tkanka mięśniowa na modelu mysim ulegała uszkodzeniu, zauważono znaczący wzrost ekspresji receptora VDR co sugeruje jego wpływ w rozwoju i naprawie tkanki mięśniowej [12,13].

Obecnie mechanizm działania witaminy D w tkance mięśniowej jest całkiem dobrze poznany i opisany w literaturze naukowej. Aktywny metabolit witaminy D działa dwuścieżkowo – w sposób pośredni i bezpośredni. Działanie pośrednie obejmuje klasyczny metabolizm witaminy D w różnych organach jak tarczyca i nerki. Metabolizm ten wiąże się z utrzymaniem prawidłowej homeostazy ustrojowego wapnia i fosforanu oraz parathormonu. Co ważniejsze, aktywność ogólnoustrojowa przyczynia się do prawidłowego utrzymania gospodarki wapniowo-fosforanowej wewnątrz-komórkowo czyli w omawianych komórkach tkanki mięśniowej. Dlaczego jest to kluczowe z perspektywy wysiłku? Bo to przede wszystkim napływ jonów wapnia z retikulum sarkoplazmatycznego i jego zdolność wiązania się z kompleksem troponina-tropomiozyna powoduje mechaniczną sekwencję reakcji prowadzących do skurczu mięśniowego. Optymalna sprawność gospodarki wapniowo-fosforanowej to optymalna czynność kurczliwa mięśni.

Bezpośredni wpływ witaminy D w tkance mięśniowej jest dwuścieżkowy, obejmujący działanie natychmiastowe niegenomowe oraz genomowe, które wiąże się z ekspresją genów. Efekt natychmiastowy przyczynia się do wsparcia czynności kurczliwej mięśni poprzez optymalizację gospodarki wapniowo-fosforanowej, podobnie jak w przypadku klasycznego metabolizmu witaminy D. Należy jednak mieć na uwadze, że działanie niegenomowe witaminy D jest złożone i obejmuje szereg ścieżek działania i ekspresję wielu kinaz i białek sygnałowych.

Działanie to ma co najmniej kilka efektów o pozytywnym charakterze jak wspomniana homeostaza jonów wapnia i wpływ na ich uwalnianie z retikulum sarkoplazmatycznego, wpływ na proliferację i różnicowanie komórek mięśniowych, ochrona przed opornością na insulinę oraz mobilizacja kwasu arachidonowego.

Witamina D wspiera homeostazę wapniową poprzez aktywację specjalnych kanałów wapniowych – SOCE i VDCC. Dodatkowo, witamina D wpływa na aktywację specjalnej fosfolipazy, która indukuje mobilizację jonów wapnia bezpośrednio z retikulum sarkoplazmatycznego. Zewnątrzkomórkowy napływ wapnia za pośrednictwem kanałów SOCE skutkuje uwolnieniem jonów wapnia z retikulum sarkoplazmatycznego, a szereg dodatkowych mechanizmów aktywowanych poprzez aktywny metabolit witaminy D3 zwiększa jego sygnalizację. Działanie to reguluje siłę skurczową tkanki mięśniowej przyczyniając się do jej optymalnego działania. Jest to kluczowy mechanizm, poprzez który witamina D wspiera zdolności wysiłkowe w treningu oporowym.

1,25-(OH)2D3 czyli aktywny fizjologicznie metabolit witaminy D warunkuje również proliferację i różnicowanie mioblastów, czyli komórek będących prekursowem komórek kurczliwych tkanki mięśniowej. Jest to związane ze stymulacją szeregu kinaz przynależących do rodziny MAPK, a więc aktywność ta sprzyja regulacji czynników miogennych czy nawet samego zmniejszania aktywności miostatyny, będącej białkiem hamującym nadmierny rozrost organizmu [14,15].

Witamina D wywiera swoje działanie również poprzez efekt genomowy związany z ekspresją ponad 200 genów. Zarówno efekt niegenomy jak i genomowy posiadają wiele cech wspólnych związanych z wpływem na homestazę wapniowo-fosforanową oraz regulację miogenicznych czynników transkrypcyjnych. Geny pobudzone witaminą D stymulują białka czynników wzrostowych regulujących rozmnażanie komórek satelitarnych. Co więcej, witamina D doprowadza do rozmanażania receptorów androgenowych, które są niezwykle ważne dla przekazywania efektu warunkowanego androgenami.

Podsumowując więc cały mechanizm działania witaminy D w tkance mięśniowej, warunkuje ona poprawę kurczliwości komórek mięśniowych poprzez usprawnienie uwalniania jonów wapnia z retikulum sarkoplazmatycznego i wiązania ich z kompleksem troponina-tropomiozyna. Dodatkowo, widuje się niezwykle silną relację pomiędzy stężeniem fosforanu a czynnością kurczliwą tkanki mięśniowej na modelu zwierzęcym. Biorąc również pod uwagę kwestie stymulacji czynników o charakterze wzrostowym i naprawczym – odpowiedni poziom witaminy D jest wręcz kluczowy do rozrostu i naprawy tkanki mięśniowej.

 

WITAMINA D W TRENINGU SIŁOWYM – BADANIA NAUKOWE

Teoretyczne podstawy działania witaminy D w kontekście tkanki mięśniowej zdeterminowały szeroki obszar badań sprawdzających skuteczność jej suplementacji. Jak wykazał przegląd randomizowanych badań kontrolnych z 2011 roku [16], szereg dowodów wspiera pozytywne działanie witaminy D w poprawie funkcji mięśniowej. Problematyczne jednak, z perspektywy typowej osoby aktywnej fizycznej, było uwzględnienie prac skupiających się głównie na osobach starszych z zaburzoną w wyniku procesów starczych funkcją mięśniową.

Niemniej jednak literatura naukowa dostarcza badań skupiających się stricte na parametrach takich jak masa, siła i moc mięśniowa. Przegląd literatury wraz z meta-analizą z 2014 roku autorstwa Beaudarta [17] skupił się na analizie prac badawczych z lat 1966-2014. Przegląd obejmował randomizowane prace badawcze sprawdzające skuteczność witaminy D w porównaniu z placebo lub inną grupą kontrolną.

Spośród ponad 200 artykułów ostatecznie przeanalizowano 30 prac naukowych z czego 29 obejmowała siłę mięśniową jako parametr badawczy, 6 uwzględniało masę mięśniową, a 5 sprawdzało zmiany w kontekście generowanej mocy.

Wyniki wykazały, że suplementacja witaminą D dostarcza znaczącą poprawę parametrów funkcjonalnych tkanki mięśniowej jednak wielkość efektu definiowana jest jako mała. Czy jest to wpływ warty uwagi? Z pewnością tak. Należy zwrócić uwagę, że jakość dowodów w obecnej meta-analizie była umiarkowana ze względu na wysoką heterogeniczność prac naukowych. Obejmowała ona praktycznie każdą grupę wiekową oraz rozstrzał stosowanych dawek od 400 IU(jednostek międzynarodowych) do nawet 60000IU.

Bardziej specyficzna analiza wykazała również, że większy efekt widuje się w kontekście dolnych partii ciała co może sugerować korzystniejszy wpływ witaminy D w większych grupach mięśniowych. Efekt zdaje się być również większy u osób, których wyjściowy poziom 25(OH)D w surowicy wynosi poniżej 30nmol/L. Jest to dość logiczne, jako że to właśnie niedobór witaminy D będzie wpływał negatywnie na zdolności prosportowe.

Kolejna meta-analiza z 2015 roku, opublikowana na łamach Journal of Science and Medicine in Sport dokonała bardziej sprecyzowanych kryteriów włączenia poszczególnych prac. Badaną zmienną była jedynie siła mięśniowa, a prace obejmowały zdrowych dorosłych, średnio w wieku 24 lat. Przeanalizowano 7 prac naukowych, łącznie angażujących 310 osób z czego 67.4% były płci żeńskiej. Trzy prace naukowe obejmowały sportowców, dwie studentów medycyny, a reszta opracowań dotyczyła zdrowych, dorosłych osób.

Meta-analiza danych z siedmiu prac naukowych wykazała znaczący statystycznie, lecz o małej wielkości, wpływ suplementacji witaminą D na siłę mięśniową kończyn górnych. Warto jednak nieco przyjrzeć się poszczególnym różnicą w pracach naukowych pod kątem zastosowanej suplementacji i testów oceniających siłę mięśniową. W zależności od eksperymentu, pomiar siły obejmował ręczny dynamometr, jedno powtórzenie maksymalne w wyciskaniu sztangi leżąc lub izokinetyczne testy siły mięśni górnych i dolnych. Niekoniecznie wszystkie testy mają realne przełożenie na warunki typowej jednostki treningu siłowego.

Całkowita meta analiza wykazała efekt jedynie w kontekście mięśni górnej części ciała. Niemniej jednak, dwie z uwzględnionych prac zauważyły poprawę siły mięśniowej na skutek suplementacji zarówno w górnych partiach jak i dolnych. Co ciekawe, badania te stosowały dawki 60tyś IU oraz 14tyś IU przyjmowane raz w tygodniu. Niekoniecznie jest to rozwiązanie optymalne i sugeruje się, że mniejsza dawka przyjmowana codziennie jest skuteczniejsza w kontekście zwiększenia aktywnego metabolitu witaminy D w surowicy. Mimo wszystko, badanie Gupta [19], w którym zastosowano dawkę 60tyś IU witaminy D tygodniowo przez pierwsze 8 tygodni, a następnie 60 tyś IU miesięcznie, wskazało znaczący wpływ suplementacji na parametry siłowe tkanki mięśniowej.

Problematyczna z perspektywy analizy danych jest również wyjściowa ilość metabolitu witaminy D w surowicy u uczestników. Część danych sugeruje optymalne stężenie na poziomie 24.8-80.1ng/ml [20]. W dwóch pracach, poziom wyjściowy uczestników wskazywał na istotny deficyt, kolejno 12.0 oraz 20ng/ml [21,19]. W przypadku braku deficytu w poziomie witaminy D, wątpliwy jest pozytywny wpływ dodatkowej suplementacji na parametry prosportowe.

 

 

4000 tyś jednostek witaminy D3 w kapsułce od Apollo’s Hegemony – duża dawka w korzystnej cenie

 

WITAMINA D A SIŁA I MOC MIĘŚNIOWA

Wartą odnotowania pracą jest również meta-analiza Zhanga i współpracowników z roku 2019 [22]. Dotyczyła ona 8 eksperymentów sprawdzających parametry siły i mocy mięśniowej na skutek suplementacji witaminą D lub palcebo. Choć ogólna analiza wskazała brak wpływu suplementacji na parametry funkcjonalne tkanki mięśniowej, to bardziej szczegółowa analiza, dzieląca grupy na górną i dolną część ciała wskazała pozytywny impakt jedynie w odniesieniu do mięśni nóg. Jest to poniekąd zgodne z cytowaną wcześniej pracą naukową.

Powyższe wyniki mogą wynikać z różnic w charakterystyce uczestników w porównaniu z wcześniejszymi pracami badawczymi. Średnia wieku w meta-analizie z 2019 roku wynosiła 19 lat. W przypadku osób starszych istnieje większe prawdopodobieństwo, że deficyty witaminy D uwidocznią się w postaci gorszej czynności funkcjonalnej mięśni. Patrząc czysto logicznie, lata wczesnej dojrzałości wiążą się z nagłymi zmianami w kontekście rozwoju tkanki mięśniowej. Istnieje więc większe prawdopodobieństwo, że sam bezpośredni wpływ suplementacji witaminą D zostanie skompensowany poprzez inny czynnik. Jest to jednak jedynie luźna hipoteza.

 

INNE WŁAŚCIWOŚCI WITAMINY D

Witamina D może również wspomagać sam proces treningowy w sposób pośredni. Jak już zostało to wspomniane we wcześniejszych podrozdziałach, receptory witaminy D są ulokowane praktycznie we wszystkich tkankach w naszym orgazmie stąd jej działanie jest wielowektorowe. Wsparcie układu immunologicznego jest znanym następstwem zapewnienia odpowiedniego stężenia aktywnego metabolitu witaminy D w surowicy. Na tej podstawie zbadano wpływ suplementacji witaminą D a częstością występowania infekcji górnych dróg oddechowych [25].

Z analizy 5660 pacjentów wykazano, że osoby posiadające stężenie witaminy D w surowicy poniżej 30ng/ml chorują znacznie częściej niż osoby z prawidłowym stężeniem. Co więcej, analiza danych wskazuje, że suplementacja 1600 IU/dzień wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka infekcji o około 36%. Warto również zaznaczyć, że lepiej sprawdzał się codzienny schemat suplementacji w porównaniu z jednorazowo większą dawką przyjmowaną rzadziej.

Optymalizacja systemu immunologicznego jest niezwykle ważnym czynnikiem szczególnie z punktu widzenia rywalizacji sportowej. W sporcie na wysokim poziomie, objętości treningowe realizowane podczas jednostek treningowych znacznie przewyższają wartości osób trenujących rekreacyjnie. Ponad progowe wartości związane ze zmiennymi treningowymi niosą ryzyko zjawiska immunosupresji, czyli spadku odporności warunkowanej w tym wypadku wysiłkiem. Powyższe dane sugerują, że witamina D może przyczyniać się do kompensowania tego efektu.

Innym niezwykle ciekawym zagadnieniem, jest wpływ poszczególnych poziomów witaminy D w organizmie na wartości testosteronu u mężczyzn. Okazuje się, że wpływ ten przybiera kształt odwróconego U, a więc zależność nie jest liniowa [26].

Jest to doniesienie niezwykle ważne z punktu widzenia suplementacji witaminą D w praktyce. Znając dobroczynne działanie tejże witaminy, może nasuwać się, z logicznego punktu widzenia, chęć suplementacji niezwykle dużych dawek. Jak wskazuje literatura, ponad fizjologiczne stężenie aktywnego metabolitu witaminy D w ustroju wiąże się z niezwykle dużym ryzykiem hipogonadyzmu.

 

Diglycynian magnezu od Apollo’s Hegemony – pomoc w formowaniu aktywnej formy witaminy D

 

PODSUMOWANIE

Dostępne meta-analizy wskazują więc, że suplementacja witaminą D jest skuteczna w kontekście parametrów siłowych tkanki mięśniowej jednak widać również, że efekt ten nie jest jednolity. Badania nie są jednoznaczne, ze względu na specyfikę działania samej witaminy D. To jej niedobór warunkuje szereg negatywnych następstw, a w grę wchodzą również czynniki genetyczne, miejsce zamieszkania i populacja biorąca udział w badaniach. To co jednak kluczowe to ewidentny wpływ Witaminy D na funkcjonowanie tkanki mięśniowej. Przykładowo, w badaniu Ceglia i Pojednica [23] zauważono, że suplementacja witaminą D spowodowała wzrost wielkości włókien mięśniowych oraz wewnątrz komórkowych ilości receptorów VDR. Co więcej, sama ilość receptorów może również warunkować potencjalny pozytywny wpływ witaminy D i wielkość tegoż efektu. Może to poniekąd tłumaczyć różnice w zmianach parametrów siłowych w poszczególnych częściach ciała. Wykazano bowiem na modelu komórkowym i zwierzęcym, że ilość receptorów VDR była pozytywnie skorelowana wielkością odpowiedzi funkcjonalnej danej tkanki na witaminę D [24].

 

 

 

 

BIBLIOGRAFIA:

[1] W. B. Grant, “Ecological studies of the UVB-vitamin D-cancer hypothesis,” Anticancer Research,vol.32, no.1,pp. 223–236, 2012.

[2] P. Pludowski, M. F. Holick, S. Pilz et al., “Vitamin D effects on musculoskeletal health, immunity, autoimmunity, cardiovascular disease, cancer, fertility, pregnancy, dementia and mortality—a review of recent evidence,” Autoimmunity Reviews,vol.12, no.10, pp.976–989,2013.

[3] P. Pludowski, E. Karczmarewicz, M. Bayer et al., “Practical guidelines treatment ofdeficits inCentral Europe—recommendedvitamin Dintakes in the general population and groups at risk ofvitamin Ddeficiency,” Endokrynologia Polska,vol.64, no.4,pp. 319–327, 2013.

[4] C. Palacios and L. Gonzalez, “Is vitamin D deficiency a major global public health problem?” The Journal ofSteroid Biochem- istry andMolecular Biology,2013.

[5] J.L.Anderson, H. T. May, B. D. Horneetal.,“Relation of vitamin D deficiency to cardiovascular risk factors, disease status, and incident events in a general healthcare population,” The American Journal ofCardiology,vol.106,no. 7, pp.963–968, 2010.

[6] J. R. Sabetta, P. DePetrillo, R. J. Cipriani, J. Smardin, L. A. Burns, andM. L. Landry, “Serum 25-hydroxyvitamin d and the incidence of acute viral respiratory tract infections in healthy adults,” PLoS ONE,vol.5,no. 6, p. e11088, 2010.

[7] L.R.Harms,T.H.J.Burne,D.W.Eyles,and J. J. McGrath, “Vitamin D and the brain,” Best Practice and Research: Clinical Endocrinology andMetabolism,vol.25, no.4,pp. 657–669, 2011.

[8] A. Mithal, D.A. Wahl, J.P. Bonjour, P. Burckhardt, B. Dawson-Hughes, J.A. Eisman, G. El-Hajj Fuleihan, R.G. Josse, P. Lips, J. Morales-Torres, Global vitamin D status and determinants ofhypovitaminosis D, Osteoporos. Int. 20 (2009) 1807–1820.

[11] S. Kato, K. Takeyama, S. Kitanaka, A. Murayama, K. Sekine, T. Yoshizawa, In vivo function of VDR in gene expression-VDR knock-out mice, J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 69 (1999) 247–251.

[12] Makanae Y, Ogasawara R, Sato K, Takamura Y, Matsutani K, Kido K et al (2015) Acute bout of resistance exercise increases vitamin D receptor protein expression in rat skeletal muscle. Exp Physiol 100(10):1168–1176

[13] Srikuea R, Zhang X, Park-Sarge OK, Esser KA (2012) VDR and CYP27B1 are expressed in C2C12 cells and regenerating skeletal muscle: potential role in suppression of myoblast proliferation

[14] C.G. Buitrago, A.C. Ronda, A.R. de Boland, R. Boland, MAP kinases p38 and JNK are activated by the steroid hormone 1alpha,25(OH)2-vitamin D3 in the C2C12 muscle cell line, J. Cell. Biochem. 97 (2006) 698–708.

[15] D.A. Capiati, G. Vazquez, M.T. Tellez Inon, R.L. Boland, Role of protein kinase C in 1,25(OH)(2)-vitamin D(3) modulation of intracellular calcium during devel- opment of skeletal muscle cells in culture, J. Cell. Biochem. 77 (2000) 200–212.

[16] Rejnmark L. Effects of vitamin d on muscle function and performance: a review of evidence from randomized controlled trials. Ther Adv Chronic Dis. 2011;2(1):25-37. doi:10.1177/2040622310381934

[17] Beaudart C, Buckinx F, Rabenda V, Gillain S, Cavalier E, Slomian J, Petermans J, Reginster JY, Bruyère O. The effects of vitamin D on skeletal muscle strength, muscle mass, and muscle power: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Clin Endocrinol Metab. 2014 Nov;99(11):4336-45. doi: 10.1210/jc.2014-1742. Epub 2014 Jul 17. PMID: 25033068.

[19] Gupta R, Sharma U, Gupta N et al. Effect of cholecalciferol and calcium supple- mentation on muscle strength and energy metabolism in vitamin D-deficient Asian Indians: a randomized, controlled trial. Clin Endocrinol (Oxf) 2010; 73(4):445–451.

[20] Tripkovic L, Lambert H, Hart K et al. Comparison of vitamin D2 and vitamin D3 supplementation in raising serum 25-hydroxyvitamin D status: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr 2012; 95(6):1357–1364.

[21] Close GL, Leckey J, Patterson M et al. The effects of vitamin D3 supplementation on serum total 25[OH]D concentration and physical performance: a randomised dose–response study. Br J Sports Med 2013; 47(11):692–696.

[22] Zhang L, Quan M, Cao ZB. Effect of vitamin D supplementation on upper and lower limb muscle strength and muscle power in athletes: A meta-analysis. PLoS One. 2019 Apr 30;14(4):e0215826. doi: 10.1371/journal.pone.0215826. PMID: 31039170; PMCID: PMC6490896.

[23] Ceglia L, Niramitmahapanya S, da Silva Morais M, Rivas DA, Harris SS, Bischoff-Ferrari H, et al. A ran- domized study on the effect of vitamin D(3) supplementation on skeletal muscle morphology and vita- min D receptor concentration in older women. J Clin Endocrinol Metab. 2013; 98(12):E1927–35. https:// doi.org/10.1210/jc.2013-2820 PMID: 24108316; PubMed Central PMCID: PMC3849671.

[24] Dokoh S, Donaldson CA, Haussler MR. Influence of 1,25-dihydroxyvitamin D3 on cultured osteogenic sarcoma cells: correlation with the 1,25-dihydroxyvitamin D3 receptor. Cancer Res. 1984; 44(5):2103– 9. PMID: 6324995.

[25] Bergman P, Lindh AU, Björkhem-Bergman L, Lindh JD. Vitamin D and Respiratory Tract Infections: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. PLoS One. 2013 Jun 19;8(6):e65835. doi: 10.1371/journal.pone.0065835. PMID: 23840373; PMCID: PMC3686844.

[26] Karras S, Anagnostis P, Kotsa K, Goulis DG. Vitamin D and gonadal function in men: a potential inverse U-shaped association? Andrology. 2016 May;4(3):542-4. doi: 10.1111/andr.12173. Epub 2016 Mar 16. PMID: 26991835.

 

https://www.instagram.com/karol.skotniczny/
Nazywam się Karol i jestem związany z treningiem siłowym od 2012 roku. Nie twierdzę bynajmniej, że jest to moje jedyne zainteresowanie. Choć grunt pod mój ogólny rozwój budował się w oparciu o podnoszenie ciężarów i kształtowanie sylwetki to był to jedynie zalążek. Obecnie to wszelaki przejaw asymilacji literatury naukowej idealnie odzwierciedla moje podejście do sportu i zachowania zdrowia. Zgłębianie teorii by móc użyć ją w praktyce, jest dla mnie kluczowe w kontekście moich zainteresowań takich jak żywienie, trening siłowy, przygotowanie motoryczne i szeroko rozumiane wsparcie zdolności wysiłkowych.

    Dodaj swój komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.*