Oporność anaboliczna – Co warto wiedzieć ?

 

W świecie dietetyki i medycyny powszechnie znanymi pojęciami są insulinooporność, oporność bakterii na antybiotykoterapię, leptynooporność. Jednak  coraz więcej mówi się o pojęciu oporności anabolicznej. Termin ten jest definiowany jako zredukowana aktywność MPS – Muscle Protein Synthesis pomimo podaży białka. Jest to pojęcie ściśle powiązanie z procesami starzenia organizmu, aczkolwiek przypadki samej oporności anabolicznej widuje się także wśród sportowców po urazach wymagających regeneracji i rehabilitacji oraz u osób nie podejmujących większej (w ujęciu fizjologicznym) aktywności fizycznej.

 

 

Nietrudno domyśleć się, że w momencie gdy mowa o białku, na myśl przychodzą mięśnie. I słusznie! Codziennie i nieustannie w naszej tkance mięśniowej zachodzą procesu tzw.  Muscle Protein turnoveru, czyli remodelingu białek mięśniowych. Pule aminokwasów dostarczanych z pożywienia służą jako budulec dla naszych mięśni, a także jako swego rodzaju zaprawa, odpowiadająca za regenerację zruszonej tkanki. Proces MPS sam w sobie podlega nie do końca poznanym mechanizmom regulacji w obliczu stanu zapalnego, bądź też procesom starzenia. Warto tu jednak zaznaczyć, że niedawne badania nie wykazują istotnych różnic między osobami młodymi, a osobami starszymi w kontekście tempa absorpcji i rozpadu białek mięśniowych.

Kreatyna na uwydatnienie masy mięśniowej

 

Aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie, ale także na odpowiedź anaboliczną, nie bez powodu aktywnośc fizyczna jest podstawą piramidy zdrowego żywienia. Interesujące obserwacje notuje się w przypadku aktywności fizycznej prowadzonej przed spożyciem posiłku bogatobiałkowego. Okazuje się że po wykonaniu takiego wysiłku większa ilość aminokwasów z posiłku zostaje zdeponowana na remodeling mięśniowy de novo. Przypuszcza się, że trening oporowy i ogólnie aktywność fizyczna wpływa na wyższą odpowiedź ze strony MPS. Zgodnie z tym poglądem określa się, że aktywność fizyczna jest czynnikiem silnie wpływającym na syntezę białek mięśniowych zaleznie od spożytego posiłku oraz utrzymywania określonego progu kalorycznego. Warunkuje to właściwy bilans netto między MPS, a MPB – muscle protein breakdown. Idąc w przeciwnym kierunku zaobserwowano, że brak aktywności fizycznej nawet u osób młodych wpływa na obniżenie tempa MPS. Porównując tą tezę do osób starszych, można słusznie wywnioskować, że podobne zjawiska zachodzą w tej grupie wiekowej, ze względu na zdecydowanie mniejszy udział aktywności fizycznej. Ciekawą również grupą osób są te, które doświadczyły urazu/kontuzji. Ze względu na unieruchomienie kończyny, nastepuje osłabienie wrażliwości tkanki mięśniowej na dostarczane aminokwasy, notuje się także obniżoną ilość mitochondriów, co negatywnie przekłada się na wydolność tlenową mięśni. Całość tych procesow negatywnie oddziałuje na proces rekonwalescencji. W przypadku osób kontuzjowanych, w celu odbudowania straconych mięśni stosuje się przede wszytkim surplus kaloryczny w celu pokrycia potrzeb energetycznych na przebudowę tkanek oraz wyższą podaż białka, nawet do poziomów 3g/kg m.c. W celu przekroczenia bariery oporności anabolicznej i wyrównania progu azotowego.

 

Atrofia mięśniowa występuje także u osób z cukrzycą typu 2. Wydawać by się mogło, że oporność anaboliczna średnio może być powiązana z chorobami cywilizacyjnymi, aczkolwiek stan cukrzycy typu 2 jest o tyle wyjątkowy, że jest ściśle powiazany z  nadmierną glikacją białek i ich degradacją. Mnijesza ilość mięśni, oraz ruchu, a także często towarzysząca otyłość sprawiają, że proces odbudowy tkanki mięśniowej może zostać utrudniony ze względu na tłumienie katalizy syntezy białek mięśniowych przez szlak mTORC1. Odpowiedzialne są za to pewne ścieżki kinaz białkowych silnie aktywnych podczas procesu zapalnego, mowa tutaj o białkach jak kaspaza-3, NF-kB, STAT3. Jeśli chodzi o główny mechanizm powodujący tłumienie reakcji anabolicznej, mowa tu o insulinooporności obwodowej, ze względu na upośledzenie procesów przekazywania informacji przez receptor insulinowy IR i pogorszenie wrażliwości ze strony GLUT4 (odpowiadający za wychwyt glukozy do tkanki mięśniowej). W tym momencie nie może zajść odpowiedź ze strony IGF-1, będącego jednym z kluczowych czynników aktywacyjnych wobec mTORC1. Innymi chorobami oddziałującymi na atrofię tkanki mięśniowej są :

 

• Stwardnienie zanikowe boczne
• Zapalenie skórno-mięśniowe
• Zespół Guillian-Barrena
• Swardnienie rozsiane
• Dystrofia mięśniowa
• Różne neuropatie
• Choroba zwyrodnieniowa stawów
• Wirus Polio
• Zapalenie wielomięśniowe
• RZS-Reaumatoidalne zapalenie stawów
• Rdzeniowy zanik mięśni

 

 

Jak mozna zauważyć duża część z tych chorób dotyczy głównie chorób cywilizacyjnych oraz autoimmunologicznych, będących także podgrupą cywilizacyjnych. Czynniki środowiskowe także grają tutaj nieobojętną rolę, ze względu na uruchomienie genów predysponujących do wystąpienia danej choroby.

K0mpleksowy skład niezbędnych aminokwasów!

 

Warto w tym momencie opisać zjawisko sarkopenii. Sarkpenia to zjawisko przewlekłej utraty masy mięśniowej u osób starszych. Rozwój sarkopenii wśród osób starszych jest ściśle powiązana z wyższym ryzykiem kalectwa, ułomności oraz złamań. Przypuszcza się, że wiek jest czynnikiem oddziałującym na zmniejszenie aktywności mTORC1 w porównaniu do osób młodych. Stąd też istnieje przesłanka do profilaktycznej suplementacji kreatyny u osób starszych oraz właściwej edukacji w zakresie prowadzenia aktywności fizycznej i zbilansowanej diety.

 

Podsumowując zdobyte informacje na temat oporności anabolicznej, można smiało powiedzieć, że istnieje kilka czynników wpływających na nią. Jednym z ważnijeszych jest brak lub niska aktywność fizyczna, która ma bezpośrednie przełożenie na odpowiedź ze strony MPS. Osoby starsze, młode nie podejmujące aktywności oraz te po kontuzjach należą do grupy ryzyka. Pewne choroby także mogą wpływać na proces oporności anabolicznej, zalicza się tu przede wszystkim cukrzycę typu 2 i inne. Należy także zwrócić uwagę na styl zycia danej osoby oraz predyspozycje genetyczne obciążające ryzykiem wystąpienia chorób związanych z utratą tkanki mięśniowej i prawdopodobnym zjawiskiem oporności anabolicznej. Kolejnym czynnikiem jest powszechny problem otylości, który prowadząc do insulinoopornosci obwodowej tkanek powoduje gorszą sygnalizację ze strony IGF-1, co przekłada się na stłumioną odpowiedź ze strony mTORC1 katalizującego syntezę białek mięśniowych. Rozwiązaniem jest przede wszystkim wspomniana aktywnośc fizyczna, wyższa podaż białka w celu przekroczenia lub wyrównania bilansu azotowego oraz stłumionego bilansu netto MPS-MPB. Nieodłącznym czynnikiem jest tez oczywiście podaż kaloryczna, który będzie kluczowa w kontekście dostraczania energii dla zajścia odpowiednich procesów metabolicznych w celu odbudowy tkanki mięśniowej.

 

Źródła:

1.https://journals.lww.com/acsm-essr/fulltext/2013/07000/anabolic_resistance_of_muscle_protein_synthesis.6.aspx

2.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3424190/

3.https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2019.00146/full

4.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5545118/