Źródło: https://wszystkoojedzeniu.pl/site/assets/files/1287/majeranek.650×0.jpg
Dokuczają ci wzdęcia i nie strawność? Jesz w miarę zdrowo, a niestrawność nadal dokucza? Powodów tego jest wiele, ale ma dla Ciebie wskazówkę jak wspomóc się w bardzo prosty sposób. Dodaj majeranek do swoich dań. Pobudzi on prace, żołądka i wspomoże trawienie. Przeczytaj też poniższy artykuł, by dowiedzieć się więcej o tej niezwykłej niepozornej, zielonej roślince.
Majeranek ogrodowy, Lebiodka pospolita, Lebiodka majeranek czy z łac. Origanum majorana L. to jednoroczna (w naszym klimacie, w cieplejszych rośnie ok. 2 lat) roślina, pochodząca z Afryki północnej. Do wzrostu wymaga słonecznego stanowiska, ciepłego i osłoniętego od wiatru oraz gleby żyznych, ciepłych i przepuszczalnych o zasadowym pH. Znanych jest kilka odmian. Różnią się one m.in. odcieniem liści (jedne są żywo zielone inne szare) oraz czasem kwitnienia [1] [2].
Majeranek zazwyczaj używany jest w formie suszonej, a czasami świeżej. Ma korzenny zapach i ostro-gorzki smak, dlatego idealnie sprawdzi się jako dodatek do mięs, sałatek, sosów, zup, pasztetów, farszy oraz wszelkiego rodzaju warzyw [1] [2].
Majeranek przycina się po otrzymaniu niewielkich pondów w celu rozkrzewienia. Do suszenia natomiast zbiera się go dopiero po ukazaniu się pierwszych pąków kwiatowych, ścinając pędy [1].
W starożytnej Grecji majeranek uważano za ziele bóstwa wegetacji i wiosennego odrodzenia przyrody. W średniowieczu natomiast wierzono, że ziele to jest lekiem na ukąszenia i chroni przed skorpionami [2].
Sława majeranku zaczęła się od uprawiania go przez benedyktynów oraz dodawania go do likierów o właściwościach leczniczych [2] [3].
Związki o najsilniejszym działaniu biologicznym to przede wszystkim olejek eteryczny, poza nim w składzie ziela znaleźć można garbniki, flawonoidy oraz związki fenolowe, kwasy fenolowe, triterpeny, gorycze i związki mineralne i witaminy. Sam olejek składa się głównie z terpinen-4-ol, (+) -α-terpineol, linalol, (+) -sabinen i jego hydrat oraz terpinen [2].
Olejek podobnie jak większość olejków eterycznych uzyskiwanych z ziół, otrzymywany jest poprzez destylacje para wodną lub ekstrakcji świeżego ziele, liści lub kwiatów. Najbogatsze w olejek są kwiaty i pąki, kolejno liście, w łodygach natomiast występują tylko śladowe ilości olejku. Płyn ten ma żółty kolor, korzenny zapach i lekko palący smak [2] [4].
Majeranek swój charakterystyczny zapach zawdzięcza związkowi o nazwie: bicykliczny monoterpenowy alkohol cis-hydrat sabinenu, który może stanowić nawet 45% olejku majerankowego [2].
Właściwości majeranku
- Majeranek działa przeciwdrobnoustrojowo
Majeranek wykazuje właściwości wobec bakterii m.in. Staphylococcus ureus, Escherica coli, Bacteroides uniformis, Tannerella forsythia i Bacteroides vulgatus. Dodatkowo dzięki zawartym w składzie garbnikom (których ilość w roślinie może sięgać nawet do 10%) roślina ta, niszczy bakterie i wytwarzane przez nie toksyny. Ponadto związki te działają ściągająco na błonę śluzową, zapobiegają mikrokrwawieniom, zmniejszając przepuszczalność błon [2] [4].
Olejek majerankowy stosowany zewnętrznie działa odkażająco, przeciwzapalnie oraz antyseptycznie [2].
Chodź wpływ olejku majerankowego, na szczepy różnych grzybów jest różny, to działanie to jest na tyle silne, że można uznać majeranek za roślinę działającą przeciwko powstawaniu i rozprzestrzenianiu się grzybów. Najsilniejsze działanie obserwuje się wobec szczepów: C. albicans, C. guilliermondii i C. humicola [5].
- Wspomaganie trawienie
Spożywanie majeranku powoduje zwiększenie wydzielania soku żołądkowego, zmniejsza napięcie mięśni przewodu pokarmowego, przywraca naturalną perystaltykę jelit, a tym samym ułatwia przyswajanie składników pokarmowych, prawidłowe trawienie i przesuwanie się treści pokarmowej wzdłuż przewodu pokarmowego. Dlatego tez tak często dodaje się suszony majeranek do mięs i przetworów mięsnych, zwłaszcza tych tłustych i ciężkostrawnych. Warto zaznaczyć tu, że wysoka temperatura nie wpływa na właściwości ziela. Dlatego bez obaw można dodawać majeranek do potraw, które następnie będą poddawane działaniu wysokiej temperatury [2].
W dietach bezsolnych i lekkostrawnych majeranek używany jest jako zamiennik soli [2].
Ponadto majeranek działa jako środek moczopędny, a więc działanie tylko na samą perystaltykę jelita, ale i wspomaga pracę nerek [6].
ZINC+ połączenie cynku i miedzi o wysokim stopniu przyswajania
- Flawonoidy i działanie antyoksydacyjne
Flawonoidy to bardzo duża grupa związków o działaniu antyoksydacyjnym. Związki te występują licznie w majeranku i uniemożliwiają lub neutralizują powstałe w reakcji utlenienia wolne rodniki, przez to zapobiegają powstawianiu wielu chorób cywilizacyjnych, do których zalicza się także otyłość i nowotwory. Ponadto ziele zawiera, też flawonoidy oraz witaminy, które także wspomagają organizm w walce z wolnymi rodnikami. Między innymi witaminę A i C. Dodatkowo flawonoidy zawarte w majeranku charakteryzują się wysoką zdolnością (80%) zmiatania rodnika DPPH – jest to organiczny związek, odczynnik wykorzystywany do określania potencjału oksydacyjnego badanej próbki, czyli zdolności danego związku do naturalizacji wolnych rodników [2] [7].
- Działanie przeciwzapalne- wzmocnienie odporności
Dzięki zawartości triterpenów – specyficznych związków o działaniu przeciwzapalnym, antyhepatotoksycznym (ochraniające komórki wątroby) oraz antywrzodowym wpływa na utrzymanie organizmu przez dłuższy czas w dobrym stanie, a przez to poprawia, chociażby odporność, na którą wypływają także właściwości antyoksydacyjne majeranku [2].
Ponadto inhalacje z dodatkiem olejku majerankowego są pomocne w leczeniu kataru, kaszlu, zapalenia oskrzeli oraz zapalenia zatok przynosowych. Podobnie będą działać kąpiele lecznicze, w które wzmocnią układ nerwowy i odkażą skórę [2].
Ponadto majeranek stosunkowo często stosowany jest w aromaterapii, jak również jako dodatek do mydeł oraz szamponów [2]. Ziele to pomaga, chociażby na pojawiające się bóle głowy [6]
Żelazo organiczne MicroFerr – wysoka przyswajalność
- Związki mineralne
Majeranek bogaty jest w wapń, który wpływa na kurczliwość mięśni, buduje kości i utrzymuje stan naczyń krwionośnych i serca w należytym porządku. Oprócz tego zawiera magnez, potas, fosfor, żelazo oraz cynk. Wpływają one między innymi na utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu i utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. Może sam majeranek nie zapewni wystarczających ilości tych pierwiastków, ale dodawanie jego do potraw na pewno będzie korzystne do dla organizmu [2] [8].
Długotrwałe stosowanie majeranku i jego skutki
Majeranek stosowany jako dodatek do dań, czy jako olejek w formie inhalacji; wcierany w skórę w niewielkich ilościach według zaleceń producenta na opakowaniu, nie stwarza zagrożenia zdrowotnego. Dopiero gdy zaczniemy stosować go przewlekle, w dużych ilościach efekty tego mogą być szkodliwe. Albowiem majeranek zawiera hydrochinon i arbutynę, które stosowane miejscowo mogą doprowadzić do depigmentacji skóry, a dodatkowo podejrzewa się je o działanie kancerogenne- powodujące nowotwory [2].
Źródło: https://www.mojpieknyogrod.pl/galeria/lebiodka-origanum-vulgare-zastosowanie-pielegnacja/lebiodka-origanum-vulgare-zdj-adobe-stock
PODSUMOWANIE
Majeranek to przede wszystkim roślina wspomagająca i ułatwiająca trawienie, zwłaszcza tłustych i ciężkostrawnych dań. Sprawdza się także jako zamiennik soli, w dietach bezsolnych, stosowanych głównie w chorobach nerek. Jednak to nie wszystko, co „potrafi” majeranek, gdyż działa on, chociażby przeciwdrobnoustrojowo, czy wspomaga odporność. Jest na tyle uniwersalną przyprawą, że powinien znaleźć się w każdej kuchni.
BIBLIOGRAFIA
- Bożena Błaszczyńska: Zioła w ogrodzie przydomowym; Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie; Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu 2014
- Krystyna NOWAK, Jan OGONOWS: Olejek majerankowy, jego charakterystyka i zastosowanie; CHEMIK 2010, 64, 7-8, 539-548
- Maria Kosior: Charakterystyka majeranku ogrodowego (Origanum majorana L.), cennej rośliny przyprawowej nie tylko dla polskiej kuchni; Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie; Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu; Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczy; 2016
- Anna Kędzia, Andrzej W. Kędzia, Henry O. Meissner, Joanna Wiśniewska: Ocena działania olejku majerankowego wobec bakterii beztlenowych; Postępy Fitoterapii 4/2018, s. 242-247
- Anna Kędzia, Andrzej W. Kędzia: Wrażliwość grzybów drożdżopodobnych na olejek majerankowy (Oleum Majoranae); Postępy Fitoterapii 4/2019, s. 239-243
- Agata Kosowska: Składniki przypraw i ziół przyprawowych determinujące ich funkcjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom; Zeszyt Naukowe Uniwersytety Ekonomicznego w Krakowie 2008, nr 781
- Joanna Newrli-Guz: Przeciwutleniające właściwości majeranku ogrodowego Origanum majorana L.; Probl Hig Epidemiol 2012, 93(4): 834-837
- Beata Ulewicz-Magulska, Michalina Baranowska, Marek Wesołowski: Oszacowanie zawartości Cu, Mn, Zn i Fe w ziołach i liściach roślin leczniczych; BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLII, 2009, 3, str. 815 – 821
