Chaga (błyskoporek podkorowy, Inonotus obliquus, Kabanoanatake) to pasożytniczy grzyb, znany w tradycyjnej medycynie już od stuleci. Występuje głównie w syberyjskiej części Rosji oraz w północnych Chinach. W Polsce występuje bardzo rzadko, rośnie głównie na brzozach i podlega ochronie. Dzięki prozdrowotnym właściwościom Chaga poprawia wielu aspektów zdrowotnych.
Chaga wpływ na zdrowie
Owocnia grzyba zawiera szereg związków aktywnych biologicznie, jak β-glukan i inne polisacharydy. Dodatkowo jest bogaty w fitosterole, triterpenoidy, witaminy, minerały oraz aminokwasy. Do przygotowywania prozdrowotnych ekstraktów wykorzystuje się owocniki grzyba. Chaga wspiera pracę układu nerwowego i krwionośnego oraz silnie sprzyja właściwą pracę układu immunologicznego. Grzyb ten jest powszechnie stosowany w celu wzmocnienia kondycji zdrowotnej organizmu i zwiększenia wydolności fizycznej. Z pewnością na jego korzyść wpływa bogata historia ludowa.
Większość badań z użyciem grzyba Chaba jest na izolowanych komórkach lub na modelach zwierzęcych. Niestety nie ma obecnie dużej ilości badań na ludziach, by wyciągnąć zdecydowane wnioski i rekomendować stosowanie grzyba w celach leczniczych.
Odporność
Chaga moduluje aktywność układu odpornościowego w kierunku ochrony przed infekcjami i mniejszą reaktywnością zapalną. Obecny w jego miąższu β-glukan pobudza produkcję leukocytów oraz limfocytów B, które mają istotne znaczenie dla rozpoznawania i zwalczania patogenów. Chaga usprawnia pracę komórek NK, czyli naszych własnych jednostek specjalnych, które walczą z patogenami w naszym ciele. Chaga pobudza również wytwarzanie interferonu, który jest wytwarzany jako reakcja organizmu na pojawienie się patogenów w organizmie. W badaniu na ludzkich limfocytach zaobserwowano, że wyciąg wodny z grzyba chroni przed degeneracyjnym działaniem nadtlenku wodoru. W związku z tym uszkodzenia DNA były redukowane aż o 40%. Substancje zawarte w Chaga modulują układ odpornościowy stymulując cytokiny ramienia Th1, a hamując Th2. Może to być pomocne w chorobach autoimmunologicznych i alergicznych, gdzie występuje dominacja cytokin Th2.
Astragalus – wsparcie odporności – KUP TUTAJ
Działanie antyoksydacyjne
Chaga ma bardzo wysoki potencjał przeciwzapalny. W badaniach na mysim modelu, cierpiących na przewlekłe zapalenie trzustki udowodniono jego antyoksydacyjne działanie. Za prozdrowotne działanie w dużej mierze odpowiadają obecne w grzybie polisacharydy, które obficie występują w owocnikach. Aktywne składniki podnoszą stężenie dysmutazy ponadtlenkowej (SOD). Obniżeniu za to ulegają malondialdehyd, IL-1β i LDH. Główną rolą SOD jest działanie jako tarcza antyoksydacyjna ludzkiego organizmu. Za sprawą hamowania wytwarzania reaktywnych form tlenu, pobudzanie SOD do pracy jest elementem leczenia stanów zapalnych jelita grubego.
Działanie przeciwzapalne
W badaniach zanotowano działanie przeciwzapalne, poprzez hamowanie wyrzutu prostaglandyn E2, tlenku azotu i TNF-alpha. Dodatkowo ekstrakt hamuję ekspresję białka i mRNA indukowanej syntazy tlenku azotu (iNOS) i cyklooksygenazy-2 (COX-2). Hamowanie COX-2 jest mechanizmem podobnym do działania popularnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Zdrowie metaboliczne
Badania laboratoryjne na komórkach tłuszczowych eksponowanych na działanie ekstraktu wykazały, iż Chaga zwiększa ekspresję PPARγ. Za sprawą czego możliwe ograniczenie insulinooporności i dyslipidemii. Badania prowadzone na zwierzętach wykazały, że grzyb Chaga obniża poziom glukozy w surowicy. Dzięki temu może zmniejszyć ryzyko cukrzycy typu 2 i zapobiegać powikłaniom cukrzycowym. W badaniach na myszach z modelem cukrzycy zaobserwowano, że po 7 dniach poziom glukozy na czczo obniżał się o około 11%, a po 3 tygodniach o 22-24%. Obniżeniu uległy również wolne kwasy tłuszczowe, triglicerydy, cholesterol (całkowity i LDL) i insulina. Natomiast podniosła się katalaza, SOD i peroksydaza glutationowa. Obecne w składzie grzyba witalnego związki, takie jak betulina oraz kwas betulinowy, zaliczane są do triterpenów i korzystnie działają na poziom cholesterolu we krwi.
Chaga działa również hepatoprotekcyjnie, chroniąc komórki wątroby przed zniszczeniem wskutek działania toksyn. Zmniejsza toczące się stany zapalne oraz wpływa na poziom AST, ALT i LDH. Mechanizm działania grzyba Chaga, związany z aktywacją PPAR sprzyja również zwiększeniu wydolności organizmu. Modulacja ekspresji PPAR korzystnie oddziałuje na metabolizm energetyczny, tym samym zwiększając tolerancję na wysiłek fizyczny.
Działanie antynowotworowe
W ludowej medycynie chińskiej i rosyjskiej stosowanie grzyba Chaga w kuracji nowotworów znane jest już od stuleci. W założeniu ma pomagać w kuracji, nie wnosząc żadnej toksyczności dla zdrowych komórek. Zawarte w grzybni substancje posiadają właściwości cytostatyczne co oznacza, czyli działają toksycznie na komórki nowotworowe. Korzystne działanie Chaga przy nowotworach wykazano w kilku badaniach. Przykładowo na mysim modelu raka płuc, gdzie ekstrakt wyraźnie zahamował postęp choroby. Należy jednak pamiętać, że nie należy samodzielnie zmieniać konwencjonalnej terapii na leczenie grzybem Chaga. Lekarz prowadzący musi wyrazić zgodę na dołączenie suplementacji grzybem do leczenia.
Suplementacja
Grzyb jest dostępny na rynku w różnej postaci – proszku, kapsułek oraz płynnych ekstraktów. Można zakupić ekstrakt z chagi w postaci kapsułek o różnej zawartości polisacharydów, a także grzybnię pokruszoną na mniejsze kawałki. Wybierając ekstrakt Chaga w postaci suplementu, warto wybierać taki z przynajmniej 30% polisacharydów.
Inną formą jest sproszkowana chaga, którą możemy wygodnie dawkować, odmierzając odpowiednią jej ilość. Zalecane jest spożycie 1 do 2 łyżeczek sproszkowanego grzyba witalnego dziennie zaparzonego we wrzącej wodzie przez około 15 minut. W przypadku guza brzozowego w kawałkach należy rozkruszyć go, zalać wodą i gotować przez kilkanaście minut (do pół godziny). Kawałki grzybni można zaparzać kilkukrotnie, do momentu aż napój straci swój brunatny kolor. Chaga może również posłużyć do przygotowania pysznej herbaty, jeśli przygotujemy ją w zaparzaczu, a po usunięciu grzyba dodamy dla smaku trochę miodu. Warto pamiętać, że dobroczynne działanie grzyba witalnego obserwowane jest przy regularnym, codziennym spożywaniu naparu. Napary z tego grzyba, nazywane też herbatą Chaga, są najbardziej tradycyjnym sposobem na skorzystanie z jego właściwości zdrowotnych. Chagę można stosować także jako dodatek do kawy, przy czym działanie prozdrowotne będzie wsparciem zdrowia ogólnego.
Świetnie sprawdzi się z innymi grzybami, szczególnie z Lion’s Mane i Cordycepsem. W jednym z badań na myszach zauważono poprawę pamięci i kognicji po 7 dniach suplementacji ekstraktem z Chaga. Lion’s mane (zwany też soplówką jeżowatą) oraz Chaga, to grzyby znane przede wszystkim ze swoich właściwości wspierających pracę mózgu. Chaga to jeden z tych suplementów, które warto stosować w codziennej diecie.
Podsumowanie
Chaga jest wykorzystywana w medycynie wschodu od tysiącleci. Suplement silnie wspiera funkcje immunologiczne ustroju, dodatkowo promując zdrowie układu nerwowego i prewencję chorób cywilizacyjnych. Zdecydowanie jest suplementem wartym uwagi.
Źródła:
- Yoo Kyoung Park et al. „Chaga Mushroom Extract Inhibits Oxidative DNA Damage in Human Lymphocytes as Assessed by Comet Assay” Biofactors. 2004;21.
- Vijayasree Vayalanellore Giridharan et al. „Amelioration of Scopolamine Induced Cognitive Dysfunction and Oxidative Stress by Inonotus Obliquus – A Medicinal Mushroom” Food Funct. 2011 Jun;.
- YangHu et al. „Antioxidant activity of Inonotus obliquus polysaccharide and its amelioration for chronic pancreatitis in mice” International Journal of Biological Macromolecules, Volume 87, June 2016.
- Young-Mi Park et al. „In Vivo and in Vitro Anti-Inflammatory and Anti-Nociceptive Effects of the Methanol Extract of Inonotus Obliquus” J Ethnopharmacol. 2005 Oct.
- Hong-Yu Xu et al. „Beneficial Effects of the Ethanol Extract From the Dry Matter of a Culture Broth of Inonotus Obliquus in Submerged Culture on the Antioxidant Defence System and Regeneration of Pancreatic Beta-Cells in Experimental Diabetes in Mice” Nat Prod Res. 2010 Apr.
- Satoru Arata et al. „Continuous intake of the Chaga mushroom (Inonotus obliquus) aqueous extract suppresses cancer progression and maintains body temperature in mice” Heliyon. 2016 May;.
- Suk-kyung Ko et al. „Inonotus Obliquus Extracts Suppress Antigen-Specific IgE Production Through the Modulation of Th1/Th2 Cytokines in Ovalbumin-Sensitized Mice” J Ethnopharmacol. 2011 Oct .
