Hashimoto to coraz częściej rozpoznawana przewlekła limfocytarna choroba zapalna tarczycy, o podłożu autoimmunologicznym. Jej rozpoznanie jest trudne i często przypadkowe, gdyż objawy są niespecyficzne (niecharakterystyczne dla danej choroby). Pacjenci zgłaszają m.in. senność, ciągłe zmęczenie, kłopoty z koncentracją, suchość skóry, przybieranie na wadze, marznięcie, wypadanie włosów, zaparcia, występowanie obfitych miesiączek. W wynikach badań natomiast obserwuje się występowanie charakterystycznych przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (a-TPO) i tyreoglobulinie (a-TG). W wyniku nieprawidłowego pobudzenia organizmu układ immunologiczny atakuje własne komórki tarczycy. A powstające zapalenie tarczycy nie daje objawów bólowych, stąd też często Hashimoto wykrywa się w stosunkowo dużym zaawansowaniu. Nieleczona może spowodować uszkodzenie gruczołu, a tym samym zmniejszenie produkcji hormonów i zaburzenie pracy całego organizmu. Leczenie polega głównie na stosowniu lek o nazwie- lewotyroksyna. Jest to syntetyczny hormon tarczycy uzupełniający niewystarczającą produkcję hormonów tarczycy spowodowaną niewydolnością gruczołu objętego chorobą. Mimo tego, że podstawą są leki, to dieta również może wspierać leczenie. Albowiem istnieje kilka pierwiastków, których poziom jest ściśle powiązany z prawidłową pracą tarczycy.
Składniki mineralne ważne w Hashimoto
JOD
Najistotniejszym z pierwiastków wpływających na pracę tarczycy jest jod. Jest on jednym ze składników hormonów tarczycy T3 (tyroksyny) i T4 (trójjodotyroniny).
Zalecana ilość jodu dla osób z chorobą Hashimoto jest jednakowa jak dla osób zdrowych, czyli 150 µg/ dobę. Ilość ta zwiększa się u kobiet w ciąży do 220 µg/dobę. Mniejsza ilość jodu sprzyja nasileniu objawów. Większa natomiast może przyczynić się do zaostrzenia zapalenia tarczycy, poprzez powstanie nadmiaru nadtlenku wodoru powstającego w wyniku metabolizmu jodu. Stąd też nie zaleca się dodatkowej suplementacji pacjentom z Hashimoto, a dbanie o jego odpowiednie stężenie i uzupełnianie jedynie przy pomocy produktów spożywczych.
Jod znaleźć można przede wszystkim w rybach morskich (szczególnie w dorszu, halibucie, mintaju, tuńczyku, sardynkach, makreli), owocach morza i wodorostach. Choć największe ilości jodu dostarcza sól kuchenna, którą od wielu lat poddaje się fortyfikacji, czyli wzbogaconą w jod. 100g soli fortyfikowanej jodem (soli jodowanej) może dostarczyć 2293 μg jodu. Należy jednak podkreślić, iż sama sól nie zawiera jodu, musi być ona w niego dodatkowo wzbogacona. Jednocześnie nie wolno zapominać, że nadmiar soli nie sprzyja korzystnie. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca nieprzekraczanie 5 g soli dziennie. Niewielkie ilości jodu znajdują się również w orzechach laskowych, drożdżach oraz mleku i produktach mlecznych.
Ponadto jod przyswoić można przez skórę i układ pokarmowy z powietrza. Najbardziej bogate w jod jest powietrze nad morzem.
Jodek potasu – aż 150 mcg w kapsułce – KUP TUTAJ
SELEN
Metabolizm hormonów tarczycy zachodzi z udziałem selenoprotein (m.in. peroksydazy glutationowe, reduktazy, dejodynazy jodotyroniny, tioredoksyny i selenoproteiny P), czyli białek zawierających w składzie selen. Dodatkowo odpowiednia podaż selenu z dietą zmniejsza stan zapalny tarczycy.
Zalecana ilość selenu to 55µg/dobę. Większe ilości selenu przyjmowane również w postaci suplementów przynoszą wymierne korzyści w leczeniu Hashimoto.
Selen w bardzo prosty sposób można dostarczyć do organizmu, gdyż występuje on w większości powszechnie spożywanych produktów: rybach, mięsie, jajach, kakao oraz grzybach.
Bombom selenu są natomiast orzechy brazylijskie. Wystarczy zjeść 2 takie orzechy dziennie, by zapewnić dzienną zalecaną dawkę tego składnika. Ostrożnie jednak. Nie należy przesadzać z ilością tych orzechów, gdyż zawierają stosunkowo dużo kwasów nasyconych, które w nadmiarze mogą szkodzić.
Selenometionina (wysoka przyswajalność) od testosterone.pl w ekonomicznej cenie – KUP TUTAJ
CYNK
Receptorem hormonu T3 są białka, które zawierają w składzie cynk. Stąd też niedobór cynku zaburza wiązanie hormonu. Ponadto cynk wchodzi w skład wielu hormonów organizmu m.in. dejodynaz.
Największe ilości cynku zawierają zarodki pszenne, nasiona lnu, pestki dyni, sezam, komosa ryżowa (quinoa) oraz warzywa strączkowe i produkty zbożowe (pieczywo pełnoziarniste, kasza gryczana czy jaglana). Spore ilości cynku znajdują się również w grzybach: boczniaki (0,77mg/100g), pieczarki (0,57mg/100g), kurki (0,71mg/100g).
ŻELAZO
Aby powstały hormony tarczycy konieczny jest udział enzymu o nazwie tyreoperoksydaza (TPO), w którego skład wchodzi żelazo.
Podstawowym źródłem żelaza jest mięso, zwłaszcza wątróbka. Jednak nie może być ona spożywana w dużych ilościach przez kobiety w ciąży, gdyż zawiera duże ilości witaminy A, która w nadmiarze działa teratogennie, czyli może się przyczynić do powstania wad rozwojowych płodu, a w gorszych wypadkach do śmierci.
Żelazo znaleźć można również w różnego rodzaju produktach pszennych: otrębach pszennych, mące pełnoziarnistej; fasolach, natce pietruszki, zielonych liściach: botwince, rukoli, jarmużu. W niewielkich ilościach znajdziemy je również w orzechach.
Żelazo organiczne MicroFerr z dodatkiem witaminy C wspierającej wchłanianie – KUP TUTAJ
Witaminy D, wapń, antyoksydantów oraz długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA i DH)
Składniki te nie są tak ściśle powiązane z tarczycą, jednak ze względu na często obserwowane niedobory zaleca się zwrócenie większej uwagi na utrzymanie ich stężenia w organizmie na odpowiednim poziomie.
Dostarczenie odpowiedniej ilości witaminy D jedynie za pomocą diety jest wręcz niemożliwe, gdyż największa jej ilość pochodzi z wewnętrznej produkcji organizmu z udziałem promieni słonecznych. Najlepszym źródłem witamy D w diecie się ryby: śledź (w oleju 808 j.m./100g), łosoś (600-1000 j.m. /100g), makrela (152 j.m./ 100g), dorsz (40 j.m. /100g) oraz żółtka jaj (54 j.m./100g).
Jednak ze względu obserwowany niedobór witaminy D prawie u większości osób w Polsce. Zaleca się dodatkową suplementację tej witaminy wszystkim w okresie jesienno-zimowym orz przez cały rok dla dzieci i osób starszych.
Za wchłanianie wapnia odpowiedzialne są hormony tarczycy, co oznacza, że w momencie zaburzenia ich wydzielania spowodowanego w tym przypadku występowaniem Hashimoto może dojść do powstania braków w organizmie. Stąd też chorując na Hashimoto, ale i inne choroby tarczycy powinno się dbać o odpowiednią podaż wapnia w swojej diecie. Występuje on głównie w mleku i produktach mlecznych. Choć znacznie duże ilości znajdziemy również w maku (1266mg/100g), sezamie (975mg/100g), migdałach (239mg/100g), soji i tofu (200-240mg/100g), natce pietruszki (193mg/100g).
Antyoksydantami są między innymi witamina A, E, C i wiele substancji powszechnie występujących w warzywach i owocach. W diecie obfitującej w obie te grupy produktów, zwłaszcza z dużą ilością owoców jagodowych, dostarczenie wystarczających ilości antyoksydantów nie powinno być problemem.
Kwasy EPA i DHA znaleźć można we wszelkiego rodzaju tłuszczach zwłaszcza roślinnych jak olej lniany, oliwa z oliwek, olej rzepakowy i wiele innych. Najwięcej zawierają ich tłuszcze tłoczone nierafinowane,
D3 + K2MK7 zamknięte w jednej kapsułce – KUP TUTAJ
PODSUMOWANIE:
Tarczyca to gruczoł, którego praca powiązana jest z funkcjonowaniem całego organizmu. Stąd nie należy lekceważyć chorób zaburzanych jej prawidłowe funkcjonowanie. Dieta jest jednym z elementów, które mogą wspomóc zarówno funkcjonowanie, jak i leczenie. Dla osób chorujących na Hashimoto, oprócz zadbania o zdrową dietę, powinno zwrócić się uwagę na dostarczenie odpowiednich ilości składników mineralnych w szczególności: jodu, cynku, selenu, żelaza, wapnia, ale i witaminy D, antyoksydantów oraz DEPA i EPA.
BIBLIOGRAFIA:
- Lachowicz K., Stachoń M., Pałkowska-Goździk E., Lange E.: Fizjologicze aspekty postępowania dietetycznego w chorobie Hashimoto; 2019, 68(2):201-214
- Zagrodzki P., Kryczyk J.: Znaczenie selenu w leczeniu choroby Hashimoto; Postepy Hig Med Dosw (online), 2014; 68: 1129-1137
- Roksana Jurczak: Istotne składniki odżywcze w diecie osób z chorobą Hashimoto; Acta Salutem Scientiae, 2019, 1: 27-41
- Normy Żywienia dla populacji Polskiej i ich zastosowanie 2020 rok
- Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych i potraw – Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017, Wydanie IV rozszerzone i uaktualnione.
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/194575,dieta-i-suplementacja-w-chorobie-hashimoto dostęp 02.04.2022
- Joung J, Cho Y, Park S, et al. Effect of iodine restriction on thyroid function in subclinical hypothyroid patients in an iodine-replete area: a long period observation in a large-scale cohort. Thyroid. 2014;24(9):1361-1368
