Wypadanie włosów – alopecja i sposoby jej leczenia - Testosterone Wiedza

Kategorie

Najczęściej czytane

Wypadanie włosów – alopecja i sposoby jej leczenia

Włosy są istotną częścią wyglądu, atrakcyjności i tożsamości człowieka, a w szczególności kobiety. Dla wielu z nich to, jak atrakcyjne się czują, będzie ściśle skorelowane z ich samooceną. Zaburzenia samooceny są jasnym predyktorem rozwoju chorób psychicznych i stanów depresyjnych.

Postępowanie w przypadku łysienia jest istotnym aspektem dermatologii klinicznej, biorąc pod uwagę występowanie wypadania włosów i jego istotny wpływ na jakość życia pacjentów. Łysienie androgenowe, łysienie telogenowe i łysienie plackowate to trzy najczęstsze typy alopecji.

Typowo traci się od 50 do 100 włosów dziennie. Przy około 100 000 włosów na głowie ta niewielka utrata nie jest zauważalna. Nowe włosy zwykle zastępują utracone włosy, ale nie zawsze tak się dzieje. W normalnych warunkach 90% włosów powinno się znajdować w fazie anagen (jest to faza w  której włos aktywnie rośnie. Fazą spoczynku i osłabienia włosa jest telogen, podczas niej ryzyko wypadania włosów jest większe. W przypadku, gdy faza telogenu obejmuje więcej włosów dochodzi do widocznego łysienia.

Jak sprawdzić kondycję włosów? – test wyrywania włośów

Test wyrywania włosów to technika, która ocenia aktywne wypadanie włosów. Polega na uchwyceniu 50–60 pasm włosów kciukiem, palcem wskazującym i środkowym oraz delikatnym przesuwaniu palców wzdłuż łodygi włosa. Jeśli więcej niż 10% uchwyconych włosów zostanie wyrwanych, test jest pozytywny. Pozytywny wynik testu wskazuje na wzrost włosów telogenowych, co może mieć miejsce w niedawno aktywnej fazie alopecji lub przewlekłego łysienia telogenowego.

Komórki mieszków włosowych mają szybki metabolizm. Wymaga to dobrego zaopatrzenia w składniki odżywcze i energię. Deficyt kaloryczny lub niedobór kilku składników, takich jak białka, minerały, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i witaminy, spowodowany wadami wrodzonymi lub zmniejszoną absorpcją może doprowadzić do zaburzeń strukturalnych, zmian pigmentacyjnych lub wypadania włosów. Oto poniżej znajduje się lista mikro- i makro elementów, które mogą pomoc w walce z wypadaniem włosów.

Żywienie

Białko

Białko jest głównym składnikiem włókien włosa. Dlatego zmniejszona absorpcja białka może zaburzać wzrost włosów, nawet zanim poziom albumin w surowicy spadnie [3]. Kwashiorkor jest wynikiem niskiego spożycia białka w diecie. Charakteryzuje się czerwonawymi, krótkimi, matowymi włosami oraz telogenowym i dystroficznym wypadaniem włosów. Włosy można łatwo wyrywać. We wczesnych stadiach cebulki anagenowe ulegają atrofii. Elastyczność włosów jest zmniejszona, są one słabsze i bardziej miękkie. Zmiany koloru włosów mogą się również różnić wzdłuż trzonu włosa w zależności od diety, co prowadzi do powstania czerwonych lub jasnych pasm na ciemnych włosach. Brązowe włosy mogą stać się blond. Skóra jest odbarwiona i częściowo sucha. Typowe są obrzęki i anemia. Spożywanie białka na poziomie chociaż 0,8 gr./kg.m.c./dziennie jest obowiązkowe.

Koncentrat białka z serwatki od testosterone.pl

B-complex

Kompleks witamin B zawiera osiem rozpuszczalnych w wodzie substancji witaminowych — tiaminę (B1), ryboflawinę (B2), niacynę (B3), kwas pantotenowy (B5), witaminę B6, biotynę (B7), kwas foliowy (B9) i witaminę B12 — które biorą udział w metabolizmie komórkowym. Zalecane dzienne spożycie tych witamin można osiągnąć stosując zbilansowaną dietę, z wyjątkiem biotyny, która jest jedyną witaminą B wytwarzaną przez organizm. U osób zdrowych biotyna nie wymaga suplementacji [9]. Tylko niedobory ryboflawiny, biotyny i witaminy B12 są związane z wypadaniem włosów.

 

Biotyna (B7 lub Witamina H)

Chociaż oznaki niedoboru biotyny obejmują wypadanie włosów, wysypki skórne i łamliwe paznokcie, skuteczność biotyny w suplementach do włosów, skóry i paznokci jako środka zaradczego w tych stanach nie jest poparta badaniami na dużą skalę [26,27]. W rzeczywistości tylko opisy przypadków zostały wykorzystane do uzasadnienia stosowania suplementów biotynowych na porost włosów. Te opisy przypadków dotyczyły dzieci i wykazały, że 3–5 mg biotyny dziennie może poprawić zdrowie włosów po 3-4 miesiącach u dzieci z zespołem włosów nieuczesanych [28].

Witamina B12

Niedobór kobalaminy jest obserwowany przede wszystkim u wegetarian i weganów. Może powodować siwienie włosów, ich osłabienie oraz anemię, neuropatię i wiele chorób na poziomie genetycznym. Referencyjna dzienna dawka dla dorosłych wynosi 2,4 mg. Przy suplementacji najlepiej rozważyć aktywne formy takie, jak: metylokobalamina, hydroksykobalamina, adenozylokobalamina.

Witamina B2

Niedobór ryboflawiny, choć niezwykle jest rzadki, może powodować wypadanie włosów [29]. Ilość spożywanej ryboflawiny z jedzeniem powinna wynosić 2.5 mg dla mężczyzn i 1,8 mg dla kobiet.

Kompleks witamin z grupy B

Witamina A

Witamina A to grupa związków zawierających retinol, retinal, kwas retinowy i karotenoidy prowitaminy A. W badaniach na myszach wykazano, że witamina A w diecie aktywuje komórki macierzyste mieszków włosowych [10].

Chociaż niedobór witaminy A nie jest ustaloną przyczyną wypadania włosów, nadmierne spożycie może prowadzić do ogólnego wypadania włosów i suchości skóry. Zalecane maksymalne dzienne spożycie to 10 000 j.m.

Witamina E

Tokotrienole i tokoferole należą do rodziny witaminy E i są silnymi przeciwutleniaczami. Niedobór powoduje anemie hemolityczne, zmiany neurologiczne i suchość skóry. Niedobór witaminy E jest rzadki, ale może wystąpić w przypadku zaburzeń wchłaniania tłuszczu. W literaturze istnieje niewiele informacji dotyczących korzyści z suplementacji witaminy E na wypadanie włosów. Jedno badanie z udziałem 21 ochotników, którzy otrzymywali suplementację tokotrienolem (100 mg mieszanych tokotrienoli dziennie= 150 iu) wykazało znaczny wzrost liczby włosów w porównaniu z grupą placebo [14]. Jednak nadmierna suplementacja może skutkować hiperwitaminoza E, która może zwiększać ryzyko krwawienia i zmniejszać produkcję hormonów tarczycy. Dodatkowo istnieją dowody na niekorzystny wpływ na porost włosów, co zaobserwowano u ochotników przyjmujących 600 j.m. (402 mg) dziennie przez 28 dni, dawkę około 30 razy większą od zalecanej dziennej dawki [13]. W tej grupie wystąpiły znaczne spadki poziomu hormonów tarczycy.

Na podstawie powyższych danych można założyć, że mikro dawkowanie witaminy E na poziomie 100 iu jest optymalne.

Witamina D

Witamina D moduluje wzrost i różnicuje wiązanie keratynocytów poprzez wiązanie z jądrowym receptorem witaminy D (VDR). Keratynocyty mieszków włosowych wykazują immunoreaktywność wobec VDR, wykazując największą aktywność w fazie anagenowej [11]. O roli witaminy D w mieszku włosowym świadczy wypadanie włosów u pacjentów z krzywicą zależną od witaminy D typu II. Pacjenci ci mają mutacje w genie VDR, co skutkuje opornością na witaminę D i rzadkim owłosieniem na ciele, często obejmującym całkowite łysienie skóry głowy i ciała [12]. Referencyjna dzienna dawka dla dorosłych wynosi od 5 do 10 mg (1 mg kalcyferolu to 40 j.m. witaminy D). Ale raczej w każdym przypadku suplementacja 2000 iu witaminy D3 codziennie jest zalecana.

Witamina D3 od Apollo’s Hegemony z dodatkiem oliwy z oliwek

Kwasy tłuszczowe

Niedobór wielonienasyconych niezbędnych kwasów tłuszczowych, kwasu linolowego (kwas tłuszczowy omega-6) i kwasu alfa-linolenowego (kwas tłuszczowy omega-3) może wynikać z niewłaściwego żywienia i zaburzeń wchłaniania, takich jak mukowiscydoza. Zmiany włosów obejmują wypadanie włosów na głowie i brwi oraz rozjaśnienie włosów [20]. Nienasycone kwasy tłuszczowe mogą modulować działanie androgenów poprzez hamowanie 5α-reduktazy, podobnie jak lek finasteryd, opisany w dalszej części tekstu. Dodatkowo kwas arachidonowy, kwas tłuszczowy omega-6, może promować wzrost włosów poprzez zwiększenie proliferacji mieszków włosowych [21]. Wprowadzenie dań rybnych 2 razy w tygodniu oraz kontrola poziomu spożywania nasyconych kwasów tłuszczowych jest odpowiednią strategią.

Żelazo

Niedobór żelaza jest powszechny u kobiet z wypadaniem włosów [24]. Niemniej jednak związek wypadania włosów i niskiego poziomu ferrytyny w surowicy jest przedmiotem dyskusji od wielu lat. Wykorzystując poziomy ferrytyny w surowicy jako marker niedoboru spichrzania żelaza, definicja niedoboru żelaza (ale nie konkretnie niedokrwistości z niedoboru żelaza) w kilku badaniach wahała się od stężenia ferrytyny w surowicy <15 do <70 ug/L [22,23]

Chociaż mechanizm działania, za pomocą którego żelazo wpływa na wzrost włosów, nie jest znany, komórki macierzy mieszków włosowych są jednymi z najszybciej dzielących się komórek w organizmie, a niedobór żelaza może przyczyniać się do utraty włosów poprzez swoją rolę jako kofaktor reduktazy rybonukleotydowej – enzym ograniczający szybkość syntezy DNA [25]. Ponadto w mieszku włosowym człowieka zidentyfikowano wiele genów, niektóre z nich mogą być regulowane przez żelazo.

Dzienna referencyjna wartość spożycia wynosi 8 mg dla mężczyzn i 18 mg dla kobiet między 19 a 50 rokiem życia; inne wartości dotyczą dzieci, seniorów oraz kobiet w ciąży i karmiących piersią.

W leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza Centers for Disease Control and Prevention zaleca 50 do 60 mg żelaza pierwiastkowego doustnie dwa razy dziennie przez 3 miesiące, co odpowiada 325 mg siarczanu żelaza dwa razy dziennie.

Witamina C

Witamina C, czyli kwas askorbinowy, to rozpuszczalna w wodzie witamina. Jest silnym przeciwutleniaczem, zapobiega utlenianiu lipoprotein o małej gęstości i uszkodzeniom wolnych rodników. Pełni również rolę mediatora redukującego niezbędnego do syntezy włókien kolagenowych poprzez hydroksylację lizyny i proliny. Witamina C odgrywa zasadniczą rolę w jelitowym wchłanianiu żelaza ze względu na działanie chelatujące i redukujące, wspomagające mobilizację żelaza i wchłanianie jelitowe. Dlatego przyjmowanie witaminy C jest ważne u pacjentów z wypadaniem włosów związanym z niedoborem żelaza.

Cynk

Cynk jest niezbędnym kofaktorem kilku metaloenzymów i czynników transkrypcyjnych. Wymagane dzienne spożycie cynku wynoszące od 8 do 10 mg dziennie jest zwykle dostarczane poprzez normalną dietę, ale niedobory są nadal powszechne w krajach rozwijających się. Niedobór cynku może prowadzić do łysienia telogenowego, cienkich białych i łamliwych włosów, a także dystrofii paznokci, zapalenie warg, zapalenie powiek i spojówek. Podczas leczenia należy monitorować poziom cynku, ponieważ przedawkowanie może prowadzić do niedoboru miedzi lub wapnia, senności i bólu głowy. Dzienna referencyjna wartość spożycia dla mężczyzn i kobiet w ciąży wynosi 11 mg, a dla kobiet 8 mg. W przypadku niedoboru zalecana dawka dla dorosłych wynosi 25 do 50 mg cynku pierwiastkowego i 0,5 do 1 mg/kg dla dzieci.

Cynk z miedzią od Apollo’s Hegemony

Palma sabałowa

Serenoa repens lub saw palmetto, inhibitor 5a-reduktazy (odpowiada za wzrost DHT), który jest ekstraktem lipidosterolowym zawierającym wysoką zawartość niezbędnych kwasów tłuszczowych z fitosterolami, b-karotenem i tokoferolami, w tym b-sitosterolem. Leczenie jest bardzo popularne w Niemczech i Francji [17,18] i okazało się skuteczne bez żadnego wzmacniacza innymi substancjami.

Kapsaicyna

Stwierdzono, że kapsaicyna z chili (Capsicum frutescens) gromadzi się w mieszkach włosowych, powodując indukcję anagenu [15] i stymuluje wzrost włosów u pacjentów z łysieniem [16].

Gingko biloba

Ginkgo biloba to kolejny uniwersalny, naturalny środek, który był stosowany jako stymulator odrastania włosów o działaniu stymulującym wzrost naskórka, ściągającym, przeciwzapalnym i radykalnym [19].

Miedź

Miedź jest kluczowa dla aminooksydaz potrzebnych do utleniania grup tiolowych do ditio-sieciowania, które są niezbędne dla wytrzymałości włókien keratynowych. Niektóre enzymy są również zależne od miedzi, takie jak oksydaza kwasu askorbinowego i tyrozynaza.

Niedobór miedzi Objawia się odbarwieniem włosów, niedokrwistością mikrocytarną, leukopenią i mielopatią. W praktyce bardzo często można spotkać się z niedoborem miedzi wywołanym suplementacją cynkiem [8].  Referencyjna dzienna dawka dla dorosłych wynosi 900 mg.

Selen

Selen jest ważnym składnikiem peroksydazy glutationowej, układu antyoksydacyjnego. Stwierdzono niedobór na obszarach gleby o niskiej zawartości selenu oraz w żywieniu pozajelitowym. Chociaż objawy są głównie mięśniowe i sercowe, może wystąpić hipopigmentacja włosów i skóry. Referencyjna dzienna dawka dla dorosłych wynosi 55 mg.

Dobrze przyswajalna forma selenu – selenometionina od testosterone.pl

Metody kosmetyczne

Minoksydyl

Minoksydyl to stymulator wzrostu włosów, będący aktualnym standardem leczenia wypadania włosów. Pierwotnie był produkowany jako doustny środek na nadciśnienie, ze szczególnym efektem ubocznym zwiększonego wzrostu włosów na skórze głowy. To nieoczekiwane odkrycie doprowadziło do wytworzenia preparatów do stosowania miejscowego, obecnie dostępnych w postaci roztworu lub pianki, o mocy 2% lub 5%. Mechanizmy działania pozostają nieznane i obejmują proponowane zwiększone działanie rozszerzające naczynia krwionośne, proliferacyjne, antyandrogenne i przeciwzapalne [6]. 1 ml 5% roztworu lub pół nakrętki 5% pianki należy nakładać dwa razy dziennie na dotknięte obszary suchej skóry głowy. Wzrost włosów jest widoczny w ciągu czterech do ośmiu miesięcy i stabilizuje się po 12 do 18 miesiącach; dlatego zaleca się rok leczenia przed oceną skuteczności [7]

Finasteryd

Finasteryd 1 mg dziennie jest zatwierdzony przez FDA do leczenia męskiej alopecji. Jest skuteczny w zapobieganiu zależnego od androgenów zmniejszenia mieszków włosowych poprzez hamowanie enzymu 5-alfa-reduktazy (5AR) typu 2, co z kolei zapobiega konwersji testosteronu do DHT. 1 mg finasterydu może obniżyć poziom DHT w surowicy i skórze głowy o 60%, a wyniki 10-letnich badań kontrolnych potwierdzają znaczny, trwały wzrost wzrostu włosów przy tej dawce [4]. Reakcja kliniczna na finasteryd jest różna. Podczas gdy finasteryd zatrzymuje wypadanie włosów u ponad 95% mężczyzn, tylko 66% osiąga umiarkowany odrost włosów, a 5% wyraźny odrost włosów [5]. Finasteryd należy stosować przez co najmniej 12 miesięcy, aby ocenić jego pełne działanie.

Szampon z ketokonazolem

Ketokonazol jest lekiem przeciwgrzybiczym stosowanym w leczeniu łojotokowego zapalenia skóry. Stosowanie szamponu ketokonazolowego, zwłaszcza w połączeniu z finasterydem, powoduje zwiększony wzrost włosów [1]. Mechanizm, dzięki któremu może on poprawić wzrost włosów, jest niejasny. Działa przeciwzapalnie, ogranicza kolonizację skóry przez Malassezia. Ketokonazol wpływa również lokalnie na steroidogenezę i obniża poziom DHT w mieszkach włosowych. Powinien być częścią schematu leczenia u osób z wypadaniem włosów, u których współistnieje zapalne łojotokowe zapalenie skóry lub łuszczyca łojotokowa. Hiperandrogenni pacjenci z wypadaniem włosów mogą odnieść korzyści z antyandrogennego mechanizmu ketokonazolu [2].

Czego unikać?

Nikotyna

Wykazano, że nadmierna ekspozycja na nikotynę w dowolnej z jej postaci przyczynia się do wypadania włosów. Robi to na różne sposoby. Długotrwałe stosowanie nikotyny faktycznie powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych, co może utrudniać dopływ krwi do mieszków włosowych. W rezultacie mieszki włosowe w końcu ulegają uszkodzeniu i przestają wytwarzać włosy. Oprócz negatywnego wpływu na przepływ krwi, nikotyna uszkadza również mieszki włosowe, zwiększając wydzielanie androgenów (DHT), co prowadzi do wypadania włosów. Nikotyna stymuluje wydzielanie olejku głowy. Chociaż trochę oleju jest niezbędne dla zdrowej skóry głowy i włosów, zbyt dużo może zatkać mieszki włosowe i uniemożliwić dotarcie do nich powietrza. Kiedy tak się dzieje, mieszki włosowe mogą być tak uszkodzone, że przestają wytwarzać włosy. Uszkodzona skóra głowy. Palenie generuje wiele szkodliwych substancji, które mogą zniszczyć równowagę pH skóry głowy. Kiedy tak się dzieje, często wpływa to negatywnie na wzrost włosów.

Deficyt kaloryczny

Diety odchudzające mogą również prowadzić do wypadania włosów, zwłaszcza jeśli dzienne spożycie kalorii jest mniejsze niż 1000 kcal, a spożycie białka jest niewystarczające. Tę przyczynę należy podejrzewać zwłaszcza u młodych, otyłych kobiet. Utrata włosów może być głębsza w dietach z ujemnym bilansem azotowym (utrata beztłuszczowej masy ciała) i częściowo wynikać z obniżonej czynności tarczycy.

Toksyny

Spożywanie toksyn takich jak tal, arsen i mimozyna w roślinie zwanej Leucenia glauca i innych może spowodować wypadanie i/lub łamanie włosów. Spożywanie rtęci charakteryzuje się łysieniem włosów na skórze głowy i nadmiernym owłosieniem na rękach, nogach, a czasem tułowiu.

Podsumowanie

Pomimo tego, że istnieje wiele środków odwracających alopecję, aby zobaczyć rezultaty konieczne jest ich długotrwałe stosowanie oraz diagnostyka niedoborów, gdyż włosy są bardzo wrażliwe na nich.

 

Zródla

  1. Hugo Perez BS. Ketoconazole as an adjunct to finasteride in the treatment of androgenetic alopecia in men. Med Hypotheses 2004;62:112–5.
  2. Sonino N, Scaroni C, Biason A, et al. Low-dose ketoconazole treatment in hirsute women. J Endocrinol Invest 1990;13:35–40.
  3. Jordan VE. Protein status of the elderly as measured by dietary intake, hair tissue, and serum albumin. Am J Clin Nutr 1976;29(5):522–8.
  4. Rossi A, Cantisani C, Scarnò M, et al. Finasteride, 1 mg daily admin- istration on male androgenetic alopecia in different age groups: 10-year follow-up. Dermatol Ther. 2011;24:455–461.
  5. Kaufman KD, Olsen EA, Whiting D, et al. Finasteride in the treat- ment of men with androgenetic alopecia. J Am Acad Dermatol. 1998;39:578–589.
  6. Rogers NE, Avram MR. Medical treatments for male and female pattern hair loss. J Am Acad Dermatol 2008;59(4):547–66.
  7. Olsen EA, Dunlap FE, Funicella T, et al. A randomized clinical trial of 5% topical minoxidil versus 2% topical minoxidil and placebo in the treatment of androgenetic alopecia in men. J Am Acad Dermatol. 2002;47:377–385
  8. Olivares M, Uauy R. Copper as an essential nutrient. Am J Clin Nutr 1996;63(5):791S–6S.
  9. Vitamins and minerals: B vitamins and folic acid NHS choices. Washington, DC: National Health Service; 2017. https://www.nhs.uk/conditions/ vitamins-and-minerals/vitamin-b/. Accessed 8 Aug 2018.
  10. Suo L, Sundberg JP, Everts HB. Dietary vitamin A regulates wingless-related MMTV integration site signaling to alter the hair cycle. Exp Biol Med (Maywood). 2015;240(5):618-623.
  11. Reichrath J, Schilli M, Kerber A, Bahmer FA, Czar- netzki BM, Paus R. Hair follicle expression of 1,25- dihydroxyvitamin D3 receptors during the murine hair cycle. Br J Dermatol. 1994;131(4):477–82
  12. Takeda E, Kuroda Y, Saijo T, et al. 1 alpha-hydrox- yvitamin D3 treatment of three patients with 1,25- dihydroxyvitamin D-receptor-defect rickets and alopecia. Pediatrics. 1987;80(1):97–101
  13. Rushton DH. Nutritional factors and hair loss. Clin Exp Derma- tol. 2002;27(5):396-404.
  14. Beoy LA, Woei WJ, Hay YK. Effects of tocotrienol supplemen- tation on hair growth in human volunteers. Trop Life Sci Res. 2010;21(2):91-99.
  15. Paus R, Heinzelmann T, Schultz KD et al. Hair growth induction by substance P. Lab Invest 1994; 71: 134–40.
  16. Harada N, Okajima K, Arai M et al. Administration of capsaicin and isoflavone promotes hair growth by increasing insulin-like growth factor-I production in mice and humans with alopecia. Growth Horm IGF Res 2007; 17: 408–15
  17. Madersbacher S, Ponholzer A, Berger I, Marszalek M. Medical management of BPH: role of plant extracts. Eur Assoc Urol 2007; 5: 197–205
  18. Debruyne F, Koch G, Boyle P et al. Comparison of a phytotherapeutic agent (Permixon) with an a-blocker (tamsulosin) in the treatment of benign prostatic hyper- plasia: a 1 year randomised international study. Eur Urol 2002; 41: 497–507.
  19. Kobayashi N, Suzuki R, Koide C et al. Effect of leaves of Ginkgo biloba on hair regrowth in C3H strain mice. Yak- ugaku Zasshi 1993; 113: 718–24
  20. Goldberg LJ, Lenzy Y. Nutrition and hair. Clin Dermatol. 2010;28 (4):412-419
  21. Munkhbayar S, Jang S, Cho A-R, et al. Role of arachidonic acid in promoting hair growth. Ann Dermatol. 2016;28(1):55-64.
  22. Rushton DH, Ramsay ID. The importance of ade- quate serum ferritin levels during oral cyproterone acetate and ethinyl oestradiol treatment of diffuse androgen-dependent alopecia in women. Clin Endocrinol (Oxf). 1992;36(4):421–7.
  23. Punnonen K, Irjala K, Rajamaki A. Serum transferrin receptor and its ratio to serum ferritin in the diag- nosis of iron deficiency. Blood. 1997;89(3):1052–7.
  24. Rushton DH. Nutritional factors and hair loss. Clin Exp Dermatol. 2002;27(5):396–404.
  25. Kantor J, Kessler LJ, Brooks DG, Cotsarelis G. Decreased serum ferritin is associated with alopecia in women. J Invest Dermatol. 2003;121(5):985-988.
  26. Zempleni JWS, Kuroishi T. Biotin. Present knowl- edge in nutrition. 10th edn. Washington, DC: Wiley-Blackwell; 2012. p. 359–74
  27. Mock DM. Biotin. In: Coates PM, Blackman M, Betz JM, Cragg GM, Levine MA, Moss J, White JD, editors. Encyclopedia ofdietary supplements,edn2. London, New York: Informa Healthcare; 2010. p. 43–51
  28. Boccaletti V, Zendri E, Giordano G, Gnetti L, De Panfilis G. Familial uncombable hair syndrome: ultrastructural hair study and response to biotin. Pediatr Dermatol. 2007;24(3):E14–6.
  29. Riboflavin Rs R. Encyclopedia of dietary supple- ments. London and New York: Informa Healthcare; 2010:691–9.

Nazywam się Artur i jestem pasjonatem aktywności fizycznej i rozwoju osobistego. Jestem doktorantem AWF i głęboko interesuje się przygotowaniem motorycznym, biohakcingiem oraz zagadnieniami z zakresu "sport science". Istotnym dla mnie jest łączenie teorii z praktyką i przedstawienie, na pierwszy rzut oka, złożonych rzeczy w prostym języku.

    Dodaj swój komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.*